គង់ គាំ
គង់ គាំ ( កើតថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤១ ) ជាអ្នកនយោបាយខ្មែរនិងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ។ លោកធ្លាប់ជាអតីតសមាជិកគណប្ស សមរង្ស៊ីនិងធ្លាប់ជាមេដឹកនាំរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីក សម រង្ស៊ីបានលាលែងពីតំណែងដើម្បីដឹកំ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ។ [១] លោកធ្លាប់ជាអតីតសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងធ្លាប់ជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសពីឆ្នាំ ១៩៨៦ ដល់ឆ្នាំ ១៩៨៧។
នៅឆ្នាំ២០១៩ លោកគង់ គាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានកិត្តិយសគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ។
ប្រវត្តិនយោបាយខ្លះៗរបស់លោក គង់ គាំ (ជាអ្នកនយោបាយក្តៅគគុកចំពោះ«យួន»)
វៀតណាម ឬយួន នៅតែជាបញ្ហាក្ដៅគគុកសម្រាប់បញ្ហានយោបាយនៅកម្ពុជា ចំពោះអ្នកនយោបាយប្រឆាំងដូចជាលោក គង់ គាំ។ លោកគង់ គាំបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមានឧត្តមគតិនយោបាយ មិនចូលចិត្តកុម្មុយនីស្ត ហើយមើលឃើញថា យួននៅតែជាបញ្ហាសម្រាប់កម្ពុជា យួនមានយុទ្ធសាស្រ្តច្បាស់លាស់ណាស់»។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មក លោក គង់ គាំ ជាអ្នកហែហមប្រតិភូកម្ពុជាដំបូងបំផុតទៅឡាវ វៀតណាម សូវៀត គុយបា ដើម្បីចូលរួមចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ។
លោកបានឲ្យដឹងថា តាំងពីឆ្នាំ១៩៥១ មក គណបក្សប្រជាជន គឺនៅក្រោមឥទ្ធិពលរបស់យួនរហូត ហើយយួនបានមករៀបចំគណបក្សនេះឲ្យរស់ឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៧៩។ លោកបន្តថា លោកនៅតែមានគំនិតប្រឆាំងកុម្មុយនីស្តយួន ដែលមិនអាចសម្ងំនៅជាមួយគណបក្សប្រជាជនបាន មិនអាចលក់ឧត្តមគតិបាន ទើបសម្រេចចិត្ត ចាកចេញពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមិនមានការសោកស្ដាយទេ ក្នុងការលាលែងចេញពីគណបក្សប្រជាជនបើទោះបីពេលនេះ មន្រ្តីរបស់គណបក្សនេះ មានទ្រព្យសម្បតិ និងអំណាចលើសលប់ក៏ដោយ ព្រោះខ្ញុំមិនពេញចិត្តនឹងទង្វើពុករលួយនោះទេ»។
នៅឆ្នាំ១៩៩២ មានមហាសន្និបាតធំលើកទី ៦ ដើម្បីរៀបចំគណបក្សប្រជាជន មុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣។ នៅពេលនោះលោក គង់ គាំ បានសុំលាលែងចេញពីបក្ស ហើយក៏មិនចូលទៅគណបក្សណាទាំងអស់ ប៉ុន្តែបានបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនៅពេលនោះ។
លោកគង់ គាំ (កាន់ទង់គណបក្សសមរង្ស៊ីនៅលើឡាន) ក្នុងពិធីហែក្បួនផ្លាស់ប្តូរទីស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្សសមរង្ស៊ី ពីសង្កាត់ទន្លេបាសាក់ទៅសង្កាត់ចាក់អង្រែក្រោម កាលពីឆ្នាំ២០១១។
នៅក្នុងដំណើរជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន លោក គង់ គាំ បានចាប់ផ្ដើមការងារនយោបាយ ចាប់តាំងពីក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ នៅពេលដែលកងទ័ពវៀតណាម បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយពីបានផ្ដួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម។ ជម្លោះព្រំដែន រវាងឆ្នាំ ១៩៧៧ ឬ ១៩៧៨ វៀតណាម វ៉ៃខ្មែរក្រហមចូលមកជាបណ្ដើរៗ តាមភូមិគោកល្វៀង ឃុំកណ្ដោលជ្រុំ ស្រុកពញាក្រែក ខេត្តកំពងចាម ហើយពេលនោះ វៀតណាមបានគ្រប់គ្រងទឹកដីមួយចំណែក នៅតំបន់នោះ។
លុះដល់ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៩ លោកគង់ គាំ ជាមនុស្សម្នាក់ ចេះដឹងជាងគេ នៅក្នុងភូមិគោកល្វៀង ទើបវៀតណាម តែងតាំងលោក ឲ្យធ្វើជាមេភូមិ និងដោយមានការគាំទ្រពីចាស់ៗនៅក្នុងភូមិ លោកក៏យល់ព្រមធ្វើជាមេភូមិ។ នៅពេលនោះ នៅរដូវធ្វើស្រែគឺអ្នកភូមិត្រូវធ្វើស្រែរួមគ្នា តែនៅពេលច្រូតកាត់ លោកបានចាត់ចែងឲ្យអ្នកភូមិច្រូតយករៀងៗខ្លួន និងឲ្យទុកដាក់ផលស្រូវរៀងៗខ្លួន។ ជាមួយគ្នានោះ ភាពវឹកវរក៏បានកើតឡើង ដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋប្រដាប់ដោយកាំបិតផ្គាក់សស្ងាច ដើរស្វែងរកគោ ក្របី ហើយចេះតែដើរចង្អុលថា គោនេះ គោនោះ ជារបស់ផងខ្លួន។ នៅពេលនោះ លោកក៏បានចូលរួមដោះស្រាយ ដើម្បីចៀសវាងការកាប់សម្លាប់គ្នា។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះដែរ លោកគង់ គាំ ក៏ប្រឈមមុខជាមួយនឹងបញ្ហាអសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួនដោយសារតែលោក តែងតែតវ៉ាប្រឆាំងកងទ័ពវៀតណាម នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋប្ដឹងពីបញ្ហាដែលវៀតណាម លួចមាន់របស់ពួកគេយកទៅស៊ី។ ដោយមានការព្រួយបារម្ភក្រែងពួកទាហានវៀតណាម សងសឹក ធ្វើបាប លោក គង់ គាំ ក៏សម្រេចចិត្តគេចខ្លួនមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ។ លោកនិយាយថា៖ «ដោយសារតែជាប្រធានភូមិ ខ្ញុំបានតវ៉ាប្រឆាំងវៀតណាមយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលពួកនោះមកលួចមាន់ប្រជាជន ខ្ញុំបានប្ដឹងវៀតណាម។ ដោយខ្លាចវៀតណាមធ្វើបាបវិញ ពេលដែលយើងប្ដឹងគេដាក់ទោសគ្នាគេ ដូច្នេះ វាអសន្តិសុខណាស់សម្រាប់ខ្ញុំ បើបន្តរស់នៅក្នុងភូមិកំណើត។ ពេលនោះខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តមកភ្នំពេញតាមឡាន។ មកដល់ភ្នំពេញ ខ្ញុំក៏ជាមនុស្សម្នាក់ដំបូងគេ ក្នុងចំណោមមនុស្ស ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានរៀបរាប់ថាមានតែមនុស្សប៉ុន្មានសិបនាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលមកដល់ភ្នំពេញដំបូងគេ»។ ដោយមានមិត្តភក្តិ ដែលធ្លាប់នៅស្រុកភូមិជាមួយគ្នា ហើយបានបម្រើការជាមួយលោក ជា ស៊ីម លោក គង់ គាំ ក៏បានធ្វើការនិងរស់នៅជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជន តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មក។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ជា ស៊ីម គាត់ធ្លាប់ស្គាល់ខ្ញុំច្បាស់ ព្រោះកាលជំនាន់តស៊ូ គាត់ចេញចូលនៅក្នុងភូមិរបស់ខ្ញុំ គាត់ក៏ប្រគល់ខ្ញុំឲ្យទៅសម្ដេច ហ៊ុន សែន។ ហ៊ុន សែនបានហៅខ្ញុំទៅសួរ និងសរសេរប្រវត្តិរូបឲ្យគាត់ គាត់ក៏ឲ្យមនុស្សពីរបីនាក់ ពីខាងក្រសួងការបរទេស មកនាំខ្ញុំទៅក្រសួង រកបន្ទប់ឲ្យខ្ញុំសម្រាក ព្រោះពេលនោះ សម្រាកនៅក្នុងក្រសួង ស៊ីចុកនិងធ្វើការក្នុងនោះ»។
នៅឆ្នាំ១៩៧៩ ដដែលនោះ នៅពេលដែលវៀតណាមរៀបចំឲ្យមានការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម លោក គង់ គាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធាននាយកដ្ឋានសារព័ត៌មាន ដើម្បីរៀបចំឲ្យអ្នកកាសែតបរទេស ដែលភាគច្រើន ត្រូវបានគេអញ្ជើញមកពីប្លុកកុម្មុយនីស្ត មកចូលរួមក្នុងពិធីកាត់ទោសនេះ។ «គេបើកឲ្យមានតុលាការកាត់ទោស ប៉ុល ពត ពេលនោះ នៅក្នុងក្រសួងសុទ្ធតែជំនាញការវៀតណាម។ ខ្ញុំត្រូវបានគេប្រើឲ្យធ្វើជាប្រធាននាយកដ្ឋានសារព័ត៌មាន ដើម្បីរៀបចំឲ្យអ្នកកាសែត ដែលត្រូវមកចូលរួមយកព័ត៌មាននៅក្នុងតុលាការកាត់ទោសនាពេលនោះ»។
ក្រោយការកាត់ទោស មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមនាពេលនោះ លោក គង់ គាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធាននាយកដ្ឋានគោលនយោបាយរបស់ក្រសួងការបរទេស ដែលគេហៅថា នាយកដ្ឋានបូកសរុប។ ក្រោយមកក្លាយជាឧបការីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស របស់លោក ហ៊ុន សែន និងត្រូវបានតែងតាំងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រចាំនៅប្រទេសវៀតណាម ពីឆ្នាំ១៩៨១ ដល់ឆ្នាំ ១៩៨២ ទើបត្រឡប់មកវិញ។ លោកគូសបញ្ជាក់ថា៖ «បក្សត្រូវការខ្ញុំ មកដឹកនាំកម្មាភិបាលនៅក្នុងក្រសួង។ ដំបូងជាអនុរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៨៤ គេតែងតាំងខ្ញុំជាអនុរដ្ឋមន្រ្តីទីមួយ មានឋានៈស្មើនឹងរដ្ឋលេខាធិការ ហើយនៅក្នុងមហាសន្និបាតឆ្នាំ១៩៨៥ ខ្ញុំត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកគណកម្មការកណ្ដាលរបស់បក្សប្រជាជន»។ ក្រោយពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន ឡើងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី លោកក៏ត្រូវបានគេតែងតាំង ជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនាពេលនោះ គឺប្រហែលជានៅចុងឆ្នាំ១៩៨៦ និងបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៨។ ក្រោយពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន ត្រឡប់មកកាន់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសវិញ ដែលនៅពេលនោះ គាត់ជានាយករដ្ឋមន្រ្តីផង និងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសផង «ទើបខ្ញុំត្រូវបានតែងតាំងជារដ្ឋមន្រ្តីជំនួយការនាយករដ្ឋមន្រ្តី នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី»។
នៅក្នុងទស្សនៈបង្រួបបង្រួមនៅពេលនោះ លោក គង់ គាំ បានធ្វើការប្រឆាំងខ្លាំងទៅនឹងគោលនយោបាយបក្ស ដែលបានឲ្យលោក រៀបចំធ្វើសន្និសីទកាសែត ដើម្បីបញ្ចេញឈ្មោះអ្នកដែលមិនអាចបង្រួបបង្រួមបាន គឺមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ដូចជា ប៉ុល ពត អៀងសារី នួនជា ខៀវ សំផន តាម៉ុក សុន សេន។
«ខ្ញុំយល់ព្រមតែពីរនាក់ទេ គឺ ប៉ុល ពត និងអៀង សារី ដែលជាអ្នកមិនអាចរួបរួមបាន ព្រោះតុលាការ បានកាត់ទោសមនុស្សពីរនាក់នេះរួចហើយ ចំណែកអ្នកឯទៀត យើងត្រូវទៅនិយាយជាមួយគេ តែដោយគេមិនព្រម ដោយគេដឹងថា មេខ្មែរក្រហមទាំងនោះ សុទ្ធតែក្បាលរឹង ដូច្នេះមានការខ្វែងគំនិតជាមួយវៀតណាម»។
នៅឆ្នាំ ១៩៨៩ លោក គង់ គាំ ត្រូវបានតែងតាំងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងត្រួតពិនិត្យកិច្ចការរដ្ឋ ក្រោយពីគេបានពិចារណាថា ការប្រឆាំងរបស់លោកមិនខ្លាំងក្លាពេកនោះទេ។ នៅក្នុងសន្និបាតមជ្ឈិមបក្ស នៅថ្ងៃទី៩ ខែ ៩ ឆ្នាំ១៩៨៩ បានធ្វើការសម្រេចឲ្យកងទ័ពវៀតណាម ដកចេញពីកម្ពុជា ដែលនោះ ជាលើកដំបូង នៃការប្រជុំ ដោយមិនមានវត្តមានវៀតណាម ដែលវៀតណាម គ្រាន់តែនៅពីក្រៅឆាកប៉ុណ្ណោះ។
លោក គង់ គាំ មិនឯកភាព ជាមួយនឹងឯកសារ ដែលគណបក្សប្រជាជន កំណត់យកវិធានការយោធា ជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីជោគជ័យទាំងស្រុង និងផ្ដាច់ព្រ័ត្រ ទៅលើចលនាខ្មែរតស៊ូផ្សេងទៀតនោះទេ ព្រោះថា ការប្រយុទ្ធគឺវាបណ្ដាលឲ្យខ្មែរគ្រប់ភាគីជាអ្នកស្លាប់ ដែលនេះ គឺជាយុទ្ធសាស្រ្តមួយធ្វើឲ្យខ្មែរស្លាប់។
បន្ទាប់ពីបានលាលែងពីគណបក្សប្រជាជនអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំលោកគង់ គាំ បានសម្រេចចិត្ត វិលត្រឡប់ចូលការងារនយោបាយវិញនៅឆ្នាំ១៩៩៥ក្រោយពេលដែលលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចបណ្ដេញចេញពីបក្សដោយភាពអយុត្តិធម៌។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមានការឈឺឆ្អាល ដោយសារមើលឃើញភាពក្លាហានរបស់លោក សម រង្ស៊ី និងភាពស្អាតស្អំរបស់គាត់ ខ្ញុំក៏បានសរសេរសំបុត្រ សុំចូលរួមក្នុងគណបក្សនយោបាយជាមួយគាត់ តាំងពីពេលនោះ ទើបណាត់ជួបគ្នា បង្កើតបានជាគណបក្សជាតិខ្មែរ ហើយខ្ញុំក៏បានក្លាយជាអនុប្រធានបក្ស»។
នៅពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារបង្ហូរឈាមនៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ លោក គង់ គាំ បានក្លាយទៅជាផ្ទាំងស៊ីបមួយ ដែលគណបក្សប្រជាជន តាមប្រមាញ់ ទើបធ្វើឲ្យលោក បានគេចខ្លួនចេញពីភ្នំពេញ ទៅទីក្រុងបាងកកប្រទេសថៃ រហូតដល់មានការសម្រុះសម្រួលផ្នែកនយោបាយ ទើបបានលោកវិលត្រឡប់ចូលមកក្នុងប្រទេសវិញ ហើយបានក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នៅឆ្នាំ១៩៩៩ រហូតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក គង់ គាំ កើតនៅឆ្នាំ ១៩៤១ នៅក្នុងគ្រួសារកសិករនៅភូមិគោកល្វៀង ឃុំកណ្ដោលជ្រុំ ស្រុកពញាក្រែក ខេត្តកំពង់ចាម ដែលបច្ចុប្បន្នជាខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ លោកមានបងប្អូន ៣ នាក់ ប្រុស ២ នាក់។ លោកបានរៀបមង្គលការ នៅឆ្នាំ១៩៦៥ មានកូន ៦នាក់ ប្រុស ៤នាក់ដែលពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កូនៗរបស់លោកទាំងអស់ គឺបម្រើការងារនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ជាអ្នកតំណាងរាស្រ្ត និងជាអ្នកធ្វើការនៅព្រឹទ្ធសភា។
លោក គង់ គាំ និយាយថា លោកបានចូលរៀនលើកដំបូង នៅវត្តកណ្ដោលជ្រុំ ចេញពីវត្តមកសិក្សា នៅសាលាបឋមសិក្សាកណ្ដោលជ្រុំ។ លោកបានប្រឡងជាប់សញ្ញាបត្របឋមភូមិនៅឆ្នាំ១៩៥៧ ដែលពេលនោះ គឺប្រឡងនៅខេត្តកំពង់ចាម។ ក្រោយមកក៏បន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យសួង ដល់ឆ្នាំ១៩៦០ ជាប់ឌីប្លូម ហើយបានបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យកំពង់ចាម រហូតដល់ជាប់បាក់ឌុប ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៣។
ឆ្នាំ១៩៦៤ លោកប្រឡងជាប់ជាសាស្រ្តាចារ្យមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ទៅបង្រៀននៅអនុវិទ្យាល័យព្រែកសណ្ដែក ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល ខេត្តព្រៃវែង ពីឆ្នាំ១៩៦៥ ដល់១៩៦៨។ ក្រោយមកបានផ្លាស់មកបង្រៀននៅសាលាសម្ដេច ជួន ណាត ភ្នំប្រុស ភ្នំស្រី នៅខេត្តកំពង់ចាមវិញ។
នៅឆ្នាំ១៩៦៨ ដល់ ១៩៧០ មានរដ្ឋប្រហារ ទម្លាក់សម្ដេច នរោត្តម សីហនុ ដោយលោក លន់ នល់។ ក្រោយមក ប្រហែលនៅឆ្នាំ១៩៧២ ឬ ១៩៧៣ អនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យនៅខេត្តកំពង់ចាម មិនមានសុវត្ថិភាពទេ ទើបមានការប្រមូលផ្ដុំគ្នា នៅក្នុងវិទ្យាល័យកំពង់ចាមដែលគេឲ្យឈ្មោះថា វិទ្យាល័យពិសេស ជាកន្លែងប្រមូលផ្ដុំគ្រូបង្រៀន ហើយគ្រូទាំងអស់ ត្រូវបានគេកេណ្ឌឲ្យធ្វើជាកងកុម៉្មង់ដូដើម្បីបម្រើរបបលន់ នល់។
លោក គង់ គាំ ក៏បានរស់នៅយ៉ាងវេទនាស្ទើរស្លាប់ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដូចប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនដែរ។ លោកចេះបារាំង អង់គ្លេស តែមិនច្រើនទេ៕
គង់ គាំ | |
|---|---|
| សមាជិកព្រឹទ្ធសភា | |
| ក្នុងការិយាល័យ ២៥ មិនា ១៩៩៩ – ២ វិច្ឆិកា ២០១៥ | |
| ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន | |
| កើត | 6 មេសា 1941 ពញាក្រែក, កំពង់ចាម ប្រទេសកម្ពុជា |
| គណបក្សនយោបាយ | គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ (២០១៩–បច្ចុប្បន្ន) គណបក្ស សម រង្ស៊ី (១៩៩៥–២០១៥) |
| ទំនាក់ទំនងនយោបាយ ផ្សេងទៀត | គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (១៩៧៩-៩៥) |
| កូន | គង់ ម៉ូនីកា |
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ "Kong Korm expects to be new Sam Rainsy Party leader next month". Khmer News. 3 October 2012. Archived from the original on 13 April 2014. Retrieved 13 April 2014.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ Dara, Mech (29 January 2019). "New KWP president named". The Phnom Penh Post. https://www.phnompenhpost.com/national-politics/new-kwp-president-named.