ច្បាប់កូនចៅល្បើក
ខ្លឹមសារទាំងស្រុង
កែប្រែ១ នេះបទកាកគតិ៍ | ទើបចងជាបទ | ជាច្បាប់ទូន្មាន | ||
តាមដោយគន្លង | ព្រេងព្រឹទ្ធបុរាណ | អ្នកប្រាជ្ញនិទាន | ||
ប្រដៅបុត្រភ្ងា។ | ||||
ហៃកូនពន្លក | ស្ងួនអើយមាសយក | បណ្ដាំបិតា | ||
ឳពុកនេះចាស់ | ឥតអ្វីអោយបា | ស្ងួនអើយរក្សា | ||
ពាក្យឳពុកនៅ។ | ||||
ឱកូនកំសត់ | រៀនអោនរៀនអត់ | រៀនគិតក្នុងក្រៅ | ||
រៀនអោនលំទោន | កុំអោយហ្មងសៅ | ដល់ខ្លួនកូនពៅ | ||
កេរ្ដិ៍ដល់ឳពុក។ | ||||
ដឹងឆ្ងើយត្បិតដង | កូនសើចរែងឆ្គង | ត្បិតតែឳពុក | ||
ទ្រព្យគង់ត្បិតស្រី | ចេះរៀបដាក់ទុក | ប្រះដេកឆាប់លក់ | ||
ត្បិតឥតបើគិត។ | ||||
៥ - ចំណេះទាំងឡាយ | កិច្ចកលដោះស្រាយ | ត្បិតតែគំនិត | ||
ដឹងកិច្ចដឹងកល | ដឹងឆ្ងាយដឹងជិត | ដូចកលកាំបិត | ||
កាប់ឆ្ការទំលាយ។ | ||||
ល្មមទៅល្មមខាន | ល្មមដើរបំពាន | ពុំគិតក្រងាយ | ||
ល្មមឈប់បង្អង់ | ល្មមខាននូវអាយ | ក្ដីក្រកុំស្រាយ | ||
ក្ដីជាកុំធ្វេស។ | ||||
សូវដើរកុំដេក | សូវថប់កុំត្រេក | សេចក្ដីប្រហែស | ||
សូវខានកុំពារ | ចចើងចចេស | សូវចូលកុំចៀស | ||
វាសរួចសឹមគូរ។ | ||||
លឿនកុំបំបោល | ពាក្យព្រេងកុំចោល | ខឹងកុំអ៊ូទ្រូ | ||
ស្រាយចេញអោយឆាប់ | កុំអោយទុកយូរ | សេចក្ដីមូទូ | ||
មិនគិតខុសត្រូវ។ | ||||
ដេកកុំដំងើច | គេក្រកុំសើច | គេភ័យកុំព្យូហ៍ | ||
ទោះខឹងប៉ុន្មាន | ធ្វើជាអោយគួរ | តឹងគិតអោយធូរ | ||
យូរគិតអោយឆាប់។ | ||||
១០ -សេចក្ដីបំរុង | ពាក្យដើមពាក្យចុង | ប្រកាន់អោយខ្ជាប់ | ||
សូវនឿយអោយខ្លួន | កុំអោយបង់ទ្រព្យ | សូវបង់ក្ដីគាប់ | ||
កុំអោយខ្លួនស្លាប់។ | ||||
សូវស្លាប់ទៅជា | កុំបង់ធម្មា | អិរិយាសីលគាប់ | ||
អោយគិតជញ្ជឹង | រំពឹងអោយសព្វ | ពាក្យស្លែងកុំស្អប់ | ||
ពាក្យគាប់អោយយក។ | ||||
ចង់គង់អោយទុក | ចង់បានក្ដីសុខ | អោយស្វែងដើររក | ||
ឃើញច្បាស់ធម៌ផង | អោយយកខ្លួនជ្រក | ក្ដីសោកមម៉ោក | ||
អោយជៀសចេញឆ្ងាយ។ | ||||
កូនអើយលោកិយ | នេះអោយរៀនក្ដី | រៀនច្បាប់ទាំងឡាយ | ||
រៀនទាំងសំដី | កុំបីរាយមាយ | ក្ដីក្រក្ដីងាយ | ||
ក្ដីគួរក្ដីសម។ | ||||
ឱកូនពុំងា | ធម្មតាអ្នកជា | អោយរៀនថែទាំ | ||
រៀនដាក់រៀនទុក | រៀនរៀបរៀនចំ | រៀនរកសន្សំ | ||
លក់ចេញទិញចូល។ | ||||
១៥ -មួយសោតអែច្បាប់ | បើបានមានទ្រព្យ | មនុស្សផងមកមូល | ||
ពឹងពាក់ប្រាណណា | បាយកប្រមូល | សន្សំផ្សំចូល | ||
យកមកជាគ្នា។ | ||||
កូនអើយអែម្លប់ | មនុស្សផងចូលឈប់ | សំរាន្ដអាត្មា | ||
ព្រៃឈើជាម្លប់ | ត្រសុំសាខា | ម្ដេចឡើយប្រែជា | ||
ក្ដៅជ្រកពុំបាន។ | ||||
មនុស្សផងរំលង | រកម្លប់ទៀតហោង | ចូលចតសំរាន្ដ | ||
ម្លប់នោះត្រជាក់ | ត្រសាក់ក្សេមក្សាន្ដ | មនុស្សផងចូលថ្កាន | ||
មិនមានហៅអាក់។ | ||||
ឧបមាដូចទឹក | ជ្រាលជ្រៅពន្លឹក | ជាទីសំណាក់ | ||
មច្ឆោមច្ឆា | ចេញចូលពឹងពាក់ | ព្រោះទឹកត្រជាក់ | ||
មិនមានហ្មងសៅ។ | ||||
ពុំគិតឡើយហោង | ឯទឹកនោះផង | ម្ដេចប្រែជាក្ដៅ | ||
មច្ឆាទាំងឡាយ | ព្រាត់ព្រាយរត់ទៅ | រកទឹកទៀតនៅ | ||
ពុំនាក់អាត្មា។ | ||||
២០ -កូនអើយថាបើ | បាឯងអាចធ្វើ | ក្ដៅក្ដាត់មហិមា | ||
ព្រៀងលានទាំងឡាយ | គេនឹងនិន្ទា | ដំនៀលដៀលថា | ||
បាអែងពុំចេះ។ | ||||
អាប់ឥតប្រាជ្ញា | អាប់ទាំងឥរិយា | យោបល់ចំណេះ | ||
អាប់ទាំងមារយាទ | អាប់ទាំងតំរិះ | ត្បិតបាឯងនេះ | ||
ពុំចេះរក្សា។ | ||||
គណនាដូចទឹក | កូនអើយបើល្គឹក | ពុំមានមច្ឆា | ||
មួយគ្រាន់ពន្លៀក | នៅក្នុងគង្គា | ពុំរាប់ហៅជា | ||
ប្រសើរឡើយហោង។ | ||||
មួយសោតអ្នកណា | គេមកប្រាប់ថា | ត្បិតបាធ្វើឆ្គង | ||
បាគិតជញ្ជឹង | រំពឹងដើមទង | កុំបាតោតតូង | ||
ក្អេងក្អាងពុំគាប់។ | ||||
ទូកហួសកំពុង | រាចែវបង្អង់ | ថយមកចូលចាប់ | ||
ពាក្យលឿនហួសខ្នាត | ហៅឥតគំនាប់ | ថយមករកគាប់ | ||
ពុំបានឡើយណា។ | ||||
២៥ -អង្គុយហួសស័ក្ដិ | ស្រដីហួសថ្នាក់ | បង់បោយហួសស្មា | ||
ពុំមើលប្រមាណ | នឹងប្រាណអាត្មា | ហាហួសចង្កា | ||
ថាហួសសេចក្ដី។ | ||||
រីឯកង្កែប | មុខដូចគេពេប | ហាឡើងស្រដី | ||
អួតអែងកំលាំង | ជល់នឹងដំរី | ទោះទាំងរាជសីហ៍ | ||
ក៏អញពុំខ្លាច។ | ||||
មួយសោតចចក | ដកកក្ងក់ | អួតអែងអំណាច | ||
នឹងជ្រែកប្រឹថពី | ទៅខាំនាគរាជ | ដណ្ដើមយករាជ្យ | ||
ភូមិភពនាគា។ | ||||
រីឯអណ្ដើក | វារឡើងរវើក | មកអួតអាត្មា | ||
ថាអញនឹងលោត | រំលងបព្វតា | ហេតុក្ដីមោហា | ||
ពុំដឹងខុសគាប់។ | ||||
រីឯគីង្គក់ | លោតឡើងពីភក់ | មើលទៅគួរស្អប់ | ||
អួតខ្លួនថាល្អ | ដូចមាសទឹកដប់ | រាងអញចំប្រប់ | ||
ដូចរាជសីហា។ | ||||
៣០ -ហាឡើងមិនធ្យាន | ស្ដីមិនប្រមាណ | នឹងប្រាណអាត្មា | ||
សូវអោនកុំងើប | សូវស្ងៀមកុំថា | សូវវាយកុំយារ | ||
សូវគប់កុំជះ។ | ||||
ឱកូនពន្លក | ច្បាប់នេះបាយក | ស្ងួនកុំប្រហែល | ||
ច្បាប់នេះប្រសើរ | ហៅមហាវិសេស | កូនអើយកុំធ្វេស | ||
នឹងច្បាប់នេះណា។ | ||||
មួយសោតឯល្បែង | សប្បាយចង់លេង | នេះឯងលោកថា | ||
នឹងកើតទុក្ខក្រោយ | នឹងបង់ទ្រព្យា | នឹងកើតនិន្ទា | ||
បង់មារយាទគាប់។ | ||||
សប្បាយធ្វើស្រែ | ចំការជួញប្រែ | នោះមានគេរាប់ | ||
សប្បាយបានស៊ី | សប្បាយបានទ្រព្យ | សប្បាយនោះគាប់ | ||
សប្បាយយឺនយូរ។ | ||||
មួយសោតឯស្រី | ចេះលើកយសប្ដី | ចេះគិតចេះគូរ | ||
ចេះរៀបចេះចំ | ចេះសមចេះគួរ | អ្នកផងនឹងសួរ | ||
រកឈ្មោះពុំខាន។ | ||||
៣៥ នាងនេះឈ្មោះអ្វី | មុខមាត់អប្រិយ | សមជាអ្នកមាន | ||
ម្លោះហើយនឹងកើត | ទ្រព្យផងពុំខាន | ព្រោះពាក្យសន្ដាន | ||
ព្រេងលានគេទាយ។ | ||||
រីឯពាក្យមនុស្ស | ពុំដែលនឹងខុស | ហួសពីទំនាយ | ||
ពុំដែលនឹងផ្អៀង | មិនជិតមិនឆ្ងាយ | អ្នកផងទាំងឡាយ | ||
គួរគិតកុំឆ្ងល់។ | ||||
ពាក្យព្រេងលោកថា | លោកមានឧបមា | អោយគិតអោយយល់ | ||
ពាក្យលោកទំនឹម | មិនមានអោយសល់ | កូនអើយកុំឆ្ងល់ | ||
នឹងពាក្យនេះណា។ | ||||
កុំអួតកុំអាង | ដើរកុំមើលរាង | មើលអង្គអាត្មា | ||
កុំដើរផ្ទះគេ | ហួសពេលវេលា | កុំទៅធានា | ||
ទ្រព្យគេទាំងឡាយ។ | ||||
កុំដេកផ្កាប់មុខ | កុំដើរពានថ្លុក | ថាឯងសប្បាយ | ||
មានទោសនឹងគេ | កុំអោយនិយាយ | ដើមគេនឹងក្លាយ | ||
កើតជាទោសធំ។ | ||||
៤០ - ខ្លួនទាបកុំតោង | ដៃខ្លីកុំឈោង | ស្រវាអោបភ្នំ | ||
ចាស់កោងកាន់ច្រត់ | អួតអាងប្រគំ | ក្ងួរអួតផ្លុំ | ||
ប៉ីពកយកខ្យល់។ | ||||
ខ្វាក់ឆ្លុះកញ្ចក់ | ដកកក្ងក់ | ហាក់ឯងមើលយល់ | ||
ខ្វិនអួតនឹងផ្លោះ | រំលងលើគល់ | ទំពែករកកល | ||
ចង់បានប្រេងលាប។ | ||||
ក្ងែងចង់រាំ | ក្រោកឡើងទន្ទាំ | កែងកោងអោបឡាប | ||
ថ្លង់ចង់ស្ដាប់ច្រៀង | ផ្អៀងផ្អងទន់ទាប | ដៃតូចខ្លួនទាប | ||
ចង់ឈោងចាប់ផ្កាយ។ | ||||
កូនអើយចូរស្ដាប់ | ពាក្យនេះមហាគាប់ | គ្រប់តួទាំងឡាយ | ||
បាគិតរំពឹង | ជញ្ជឹងអោយឆ្ងាយ | កុំធ្វើរាយមាយ | ||
នឹងច្បាប់នេះណា។ | ||||
មួយសោតគេប្រាប់ | ថាបាពុំគាប់ | ទោសដល់អាត្មា | ||
កុំបាភិតភាំង | ស្លុតស្លាំងកាយា | ប្រាណប្រុងឥរិយា | ||
ស្មារតីអោយនឹង។ | ||||
៤៥ - រិះរកគំនិត | ជុំយោបល់គិត | ទង់ទាញសន្ធឹង | ||
ប្រាជ្ញាមួយកាត់ | ចាត់ឡើងអោយដឹង | ចំណេះមួយនឹង | ||
ធ្វើហាក់មិនក្លឹក។ | ||||
កូនអើយលោកថា | ពាក្យលោកឧបមា | ដូចគជសារសឹក | ||
កាំភ្លើងដៃដុំ | ពុំដែលនឹងក្លឹក | ដេញដាលគគឹក | ||
គគុកបោលចូល។ | ||||
ធម្មតាអ្នកជា | អ្នកមានប្រាជ្ញា | សន្ដានត្រកូល | ||
អោយគិតសញ្ជឹង | រំពឹងអោយមូល | ប្រាជ្ញាអោយចូល | ||
ចងចាំទុកនៅ។ | ||||
កុំអួតកុំអាង | កុំភូតបំព្រាង | កុំអោយចែចូវ | ||
កុំកាច់កុំកិន | រអែរអូវ | កុំនាំពាក្យទៅ | ||
ប្រាប់អោយកើតទោស។ | ||||
កុំវេះកុំរៀន | កុំបៀតកុំបៀន | កុំស្ដីអោយមោះ | ||
គ្នាបានជាខុស | អោយមានសន្ដោស | កុំហាអោយហួស | ||
ជ្រួសពាក្យទៅមុន។ | ||||
៥០ - ចូលសឹកកុំញោច | ជំពាក់កុំបោច | ខ្ជិលកុំចងពន្ធ | ||
ជាគ្រូអាត្មា | កុំអោយលោកអន់ | សេចក្ដីទំងន់ | ||
សន្សឹមកុំបោល។ | ||||
កុំអួតកំលាំង | កុំអាងខ្លួនខ្លាំង | រត់នឹងស្រមោល | ||
កុំអាងជាធំ | កុំងាយពាក្យពោល | ពាក្យព្រេងកុំចោល | ||
កុំថ្កោលទោសសង្ឃ។ | ||||
កុំចោលផ្លូវវៀច | កុំអាងអំណាច | ដើរកាត់តំរង់ | ||
ក្រែងបង់អិរិយា | សក្កាកុំគង់ | លោកហៅថាល្ងង់ | ||
អាប់ឥតប្រាជ្ញា។ | ||||
កូនអើយចូរស្ដាប់ | ពាក្យមួយមហាគាប់ | មានមិត្ដស្នេហា | ||
អោយមើលមារយាទ | មើលសព្វអិរិយា | អោយដឹងថាជា | ||
ជាកាចវៀចត្រង់។ | ||||
អោយសមអោយសួន | អោយល្មមនឹងខ្លួន | អោយធួននឹងអង្គ | ||
សឹមយកជាមិត្ដ | ឋិតថេរដ៏លង់ | ទៅមកតំរង់ | ||
ចេញចូលស៊ីចុក។ | ||||
៥៥ - មិត្ដមួយសោតណា | ទៅមកកាន់គ្នា | បង្កើតអោយសុខ | ||
មិត្ដមួយអោយទោស | បង្កើតជាទុក្ខ | មិត្ដមួយអោយឆុក | ||
អោយបង់ទ្រព្យា។ | ||||
មិត្ដមួយបង្ហិន | ទៅមកខ្ជាន់ៗ | ជក់ថ្នាំស៊ីស្លា | ||
ចុះឡើងមិនអាក់ | នឹងហិនអាត្មា | កូនអើយលោកថា | ||
អសារបង់ទ្រព្យ។ | ||||
ឱកូនពិសី | កូនប្រុសកូនស្រី | ស្ងួនអើយបាស្ដាប់ | ||
ទំនឹមទំនង | គន្លងផ្លូវច្បាប់ | ទុកជាសណ្ដាប់ | ||
នៃនរជនជាតិ។ | ||||
មួយសោតលោកថា | រិកក្នុងអាត្មា | មានបីពុំឃ្លាត | ||
មួយស៊ីមួយដេក | មួយដើរជាខ្នាត | ស៊ីឥតមារយាទ | ||
ពុំត្រូវសណ្ដាប់។ | ||||
ដើរឥតបើគិត | ដើរឥតគំនិត | ហៅខុសនឹងច្បាប់ | ||
ដេកដល់ថ្ងៃរះ | ហៅឥតគំនាប់ | ចង្រៃអភ័ព្វ | ||
នឹងអាប់អាត្មា។ | ||||
៦០ - នឹងស្វែងរកទ្រព្យ | ចង្រៃអភ័ព្វ | មិនអោយជំនា | ||
អោយកើតតែទុក្ខ | អោយបង់ទ្រព្យា | នឹងរកភរិយា | ||
ហាក់ដូចគេណាយ។ | ||||
ព្រោះក្ដីអភ័ព្វ | ចង្រៃនូវអព | មង្គលទាំងឡាយ | ||
ចូលក្នុងអាត្មា | មិនមានទៅឆ្ងាយ | ជ្រាបជ្រៅក្នុងកាយ | ||
ក្នុងអង្គអាត្មា។ | ||||
ទោះប្រុសទោះស្រី | បើមានរិកបី | ដូចច្បាប់លោកថា | ||
រិកដេករិកដើរ | រិកស៊ីអាហារ | ជាអ្នករក្សា | ||
អិរិយាមារយាទ។ | ||||
ខ្លាចមេខ្លាចបា | ទោះបីធ្វើការ | មិនមានអោយឃ្លាត | ||
ទោះបីនឹងសើច | នឹងលេងមានខ្នាត | ជាអ្នកសង្វាត | ||
ខ្មីឃ្មាតធ្វើការ។ | ||||
អ្នកផងទាំងឡាយ | ទោះជិតទោះឆ្ងាយ | គេយល់អិរិយា | ||
គេយល់ចំណេះ | ជាអ្នករាបសា | គេចង់ចងជា | ||
ពន្ធយកជាញាតិ។ | ||||
៦៥ - មានខ្សត់ពុំគិត | យកតែគំនិត | ឥរិយាមារយាទ | ||
អោយចេះរៀបចំ | ទុកដាក់ជាខ្នាត | ឧស្សាហ៍សង្វាត | ||
រក្សាទ្រព្យា។ | ||||
រីម្ដាយឳពុក | នឹងបានលើកមុខ | ដោយកូនពុំងា | ||
អស់ទាំងបងប្អូន | ជីដូនជីតា | ម្ដាយមីងនូវមា | ||
សឹងស្រួចចូលចិត្ដ។ | ||||
ត្បិតកូនសុភាព | ជាអ្នករាបទាប | ត្រូវនឹងគំនិត | ||
គ្រប់អស់បងប្អូន | ទោះឆ្ងាយទោះជិត | សឹងបានដូចចិត្ដ | ||
ដូចដួងចិន្ដា។ | ||||
៦៨ - កូនអើយចូរស្ដាប់ | ចូរចាំអោយខ្ជាប់ | ទុកក្នុងអាត្មា | ||
ទំនឹមទំនង | គន្លងឧបមា | ទើបចងប្រែជា | ||
ជាបទព្រហ្មគិតិ។ |
១ កូនអើយស្ងួនតែមួយ | ទុកជាត្រួយត្រូលគំនិត | កូនអើយមាសតាំងចិត្ត | តាំងចរិតគិតកុំឆ្ងល់។ | |||
ពាក្យចាស់ពាក្យពីព្រេង | ទោសខ្លួនឯងមើលមិនយល់ | ទោសគេតូចសោតសល់ | រមិលយល់ប៉ុនទាំងភ្នំ។ | |||
ចូលព្រៃសត្វសាហាវ | រកអំពាវគ្នាមកជុំ | ដល់បានស្ករទឹកឃ្មុំ | ពួនក្នុងផ្ទះស៊ីម្នាក់ឯង។ | |||
បានហើយចង់បានទៀត | ខំឆ្លៀតបៀតមិនគិតក្រែង | មើលយល់តែខ្លួនឯង | មិនយល់គេឯទៀតផង។ | |||
៥ នឹងស៊ីចង់ពិសា | ខ្ជិលទំពារឲ្យហ្មត់ហ្មង | យល់នាមថាជាមង | យល់ឯជងថាជាកួយ។ | |||
យល់តាថាជីដូន | យល់ឯកូនថាជាក្មួយ | យល់ពីរថាជាមួយ | យល់ឯព្រួយថាជាសុខ។ | |||
យល់ទោសថាជាគុណ | យល់ឯបុណ្យថានរក | យល់ល្អថាអាក្រក់ | យល់លាមកថាជាផ្កា។ | |||
ស្លៀកស្បង់មិនកោរសក់ | ឆ្លុះកញ្ចក់ធ្មេចនេត្រា | យល់សេះថាជាលា | យល់គជាថាកណ្តុរ។ | |||
នេះពាក្យលោកពីព្រេង | អ្នកណាឈ្វេងប្រាជ្ញាយល់ | ឃើញថ្លុកកុំថាថ្នល់ | ក្រែងកំហល់កំហុសមាន។ | |||
១០ អ្នកប្រាជ្ញកាន់ពាក្យទៀង | កុំឲ្យល្អៀងពាក្យបុរាណ | កុំដើរផ្លូវបំពាន | ពាក្យអ្នកចាស់លោកដៀលថា។ | |||
ពាក្យនេះពីព្រេងព្រឹទ្ធ | គួរឲ្យគិតពិចារណា | កុំអួតអាងអាត្មា | ថាចំណេះចំណាំមាន។ | |||
ដេកយប់កុំដេកយូរ | ខ្លាចក្តីទូជ៌នដល់ប្រាណ | បើស៊ីកុំតាមឃ្លាន | មើលប្រមាណអស់គ្នីគ្នា។ | |||
លើកដាក់តាមកម្លាំង | កុំកើចខ្លាំងឈឺដល់ស្មា | ប្រើគេប្រើឲ្យជា | កុំសសន់រាន់សៅដៅ។ | |||
ទោះដើរកុំរួសរាន់ | គិតឲ្យគ្រាន់សឹមដើរទៅ | កុំឲ្យអាប់អាស្រូវ | កើតដំនៀលដល់អាត្មា។ | |||
១៥ កុំយល់ឆ្អិនជាឆៅ | កិច្ចក្នុងក្រៅមានតម្រា | កុំអាងតែប្រាជ្ញា | ចោលក្បួនច្បាប់លោកព្រេងនាយ។ | |||
ស្រដីឲ្យស្រួលស្រេច | គិតសេចគ្រេចកុំគិតងាយ | រំពឹងគិតឲ្តឆ្ងាយ | យល់លង្វែកសព្វនានា។ | |||
ពាក្យព្រេងលោកស្រដី | ថាកុំបីចិញ្ចឹមខ្លា | ពាក្យព្រេងលោកឧបមា | គិតត្រង់ណាធ្វើឲ្យបាន។ | |||
កាន់កពស់ឲ្យខ្ជាប់ | ខ្លាចក្រឡាប់ខាំឯប្រាណ | អូសទូកកុំឲ្យល្អាន | ទឹកថ្លាសោតកុំឲ្យល្អក់។ | |||
ស្លឹកឈើឥតកម្រើក | បើកក្រើកត្បិតខ្យល់បក់ | ទឹកថ្លាល្គឹកបើល្អក់ | ត្បិតរលកខ្លាំងសោះសា។ | |||
២០ យល់តូចកុំអាលខំ | គួរសន្សំយកជាគ្នា | បានច្រើនកុំអាលពារ | សន្សឹមតិចៗរៀងទៅ។ | |||
អ្នកមានរក្សាខ្សត់ | ដូចសម្ពត់ព័ទ្ធពីក្រៅ | អ្នកប្រាជ្ញរក្សាខ្លៅ | ដូចសំពៅនូវសំប៉ាន។ | |||
អ្នកខ្ពស់រក្សាទាប | ដោយសភាពធម៌បុរាណ | អ្នកឆ្អែតរក្សាឃ្លាន | នាអ្នករុងរក្សាឆ្មារ។ | |||
រក្សាទៅមកវឹង | ឥតកំដឹងអស់អម្បាល | ចំណេរចេរកាន់កាល | ដូចរបងស្រាស់បន្លា។ | |||
កុំឆីឆ្អែតតែឯង | មិនគិតក្រែងអស់គ្នីគ្នា | គេឃ្លានក្នុងផ្ទៃផ្សា | ឲ្យឆីរ៉ាបានឆ្អែតផង។ | |||
២៥ កុំមានចិត្តលលើ | ពឹងក្រពើឲ្យចម្លង | កុំកាប់ឧសរបង | វាំងចំណារឯអាត្មា។ | |||
មានទូកឲ្យមានថ្នោល | មានបង្គោលមានយុថ្កា | ទាំងពួរទាំងច្រវា | ជើងចែងណ៎ាឲ្យសព្វគ្រប់។ | |||
ប្រយ័ត្នក្រែងព្យុះខ្យល់ | បក់បោកដល់នឹងទល់ទប់ | ប្រយ័ត្នប្រយោជន៍គ្រប់ | ទើបហៅជាក់ជាគំនិត។ | |||
ពាក្យព្រេងគិតគួរចាំ | ដូចបណ្តាំបណ្តៅចិត្ត | ពាក្យព្រេងគួរឲ្យគិត | គិតរំពឹងឲ្យគ្រប់គ្រាន់។ | |||
ពាក្យនេះជាសណ្តាប់ | ទុកជាច្បាប់ទៀងជាក់ស្បាន់ | ពាក្យនេះជាកំណាន់ | កំណត់នៅពុំឃ្លាតឃ្លា។ | |||
៣០ តែងតពាក្យទៅទៀត | កុំបៀនបៀតអ្នកព្រឹទ្ធា | កុំសង់ផ្ទះបៀតធ្លា | ស្រីសាធារណ៍ពុំគង់ទ្រព្យ។ | |||
ស្រីស្រាលខ្លៅប្រច័ណ្ឌ | ស្តីជញ្ជាន់ថាពុំគាប់ | ពាក្យនេះឥតគេរាប់ | ពាលរែងស្អប់ពាក្យមេបា។ | |||
ប្រឡែងរែងច្រើនឈ្លោះ | ពាក្យទ្រគោះច្រើនគេថា | កំណាញ់កើតនិន្ទា | នឹងសាធារណ៍ពុំគង់ទ្រព្យ។ | |||
កូនកាចរែងចាញ់ម្តាយ | ពាក្យពាយងាយគេរែងស្អប់ | ខ្ចីទ្រព្យគេកញ្ជប់ | រកគេទៀតគេថាគ្មាន។ | |||
អ្នកទាបរែងស្អប់ខ្ពស់ | ត្បិតពឹងយសគេពុំបាន | អ្នកខ្សត់ស្អប់អ្នកមាន | ត្បិតពុំបានឲ្យពឹងទ្រព្យ។ | |||
៣៥ អ្នកខ្លៅរែងស្អប់ចេះ | ត្បិតតម្រិះគិតគំនាប់ | អ្នកខុសរែងស្អប់គាប់ | ត្បិតគេរាប់តែអ្នកត្រូវ ។ | |||
ពាក្យនេះអស់ម្ល៉េះហើយ | កូនចៅអើយយកទុកទៅ | គ្រាន់បានប្រៀនប្រដៅ | តកូនចៅផៅសន្តាន។ | |||
ពាក្យនេះស្មើខ្លួនហើយ | កូនចៅអើយចូរចាំប្រាណ | អស់អាថ៌ឱវាទទាន | ជាសូរេចម្ល៉េះឯងហោង។ |