ជនជាតិតូរ៉ាចា
ជនជាតិតូរ៉ាចា ឬ ពួកតូរ៉ាចា គឺជាក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចនៅតំបន់ភ្នំមួយរបស់ខេត្តស៊ូឡាវេស៊ីខាងត្បូង ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ចំនួនប្រជាជនរបស់ពួកគេគឺប្រហែល 1,100,000 នាក់ ក្នុងចំណោមពួកគេ 450,000 រស់នៅក្នុងអាណានិគមរបស់តាណាតូរ៉ាចា ("ទឹកដីតូរ៉ាចា")[១] ប្រជាជនភាគច្រើនជាគ្រិស្តសាសនា និងអ្នកផ្សេងទៀតគឺជាមូស្លីម ឬមានជំនឿខ្មោចក្នុងស្រុកដែលគេស្គាល់ថាជាអាលុក (aluk ("វិធី")) រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីបានទទួលស្គាល់ជំនឿបិសាចនេះថាជា អាលុក តូ ដូឡូ (Aluk To Dolo ("វិធីរបស់បុព្វបុរស"))
 នារីជនជាតិតូរ៉ាចាក្នុងពិធីមង្គលការ | |
| ចំនួនប្រជាជនសរុប | |
|---|---|
| 1,100,000[១] | |
| តំបន់ដែលមានចំនួនប្រជាជនសំខាន់ៗ | |
 ឥណ្ឌូនេស៊ី: | |
| ស៊ូឡាវេស៊ីខាងត្បូង | 600,000[២] |
| ស៊ូឡាវេស៊ីខាងលិច | 179,846 (14% របស់ប្រជាករ)[៣] |
| ភាសា | |
| ភាសាតូរ៉ាចាសាដាន់, ភាសាកាលុមប៉ាង, ភាសាម៉ាម៉ាសា, ភាសាតាអេ, ភាសាតាឡុនដូ, ភាសាតូអាឡា (ភាសាក្នុងស្រុក) និងភាសាឥណ្ឌូនេស៊ី | |
| សាសនា | |
| គ្រិស្តសាសនា (ប្រូតេស្តង់ 69.14%, រ៉ូម៉ាំងកាតូលិក 16.97%), ឥស្លាមសាសនា 7.89% និងតូរ៉ាចា ហិណ្ឌូសាសនានៅឥណ្ឌូនេស៊ី (អាលុកតូដូឡូ) 5.99%.[១] | |
| ក្រុមជនជាតិដែលពាក់ព័ន្ធ | |
| ម៉ានដារ, ប៊ូហ្គីស, ម៉ាកាស្សារ[៤] | |
ពាក្យ តូរ៉ាចា (Toraja) មកពីពាក្យភាសាប៊ូហ្គីសទៅពាក្យ រីអាចា (Riaja) មានន័យថា "ជនជាតិនៃតំបន់ខ្ពង់រាប" រដ្ឋាភិបាលអាណានិគមហូឡង់បានដាក់ឈ្មោះជនជាតិថាតូរ៉ាចាក្នុងឆ្នាំ 1909[៥] ជនជាតិតូរ៉ាចាមានភាពល្បីល្បាញសម្រាប់ពិធីបុណ្យសពដ៏ឧឡារិករបស់ជនជាតិ កន្លែងបញ្ចុះសពឆ្លាក់ចូលទៅក្នុងច្រាំងថ្មចោទ ផ្ទះបុរាណដែលមានដំបូលធំគេស្គាល់ថាជា តុងកូណាន់ និងចម្លាក់ឈើចម្រុះពណ៌ ពិធីបុណ្យសពជនជាតិតូរ៉ាចាគឺជាព្រឹត្តិការណ៍សង្គមដ៏សំខាន់ ជាធម្មតាមានមនុស្សរាប់រយនាក់ចូលរួម ហើយមានរយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃ
មុនសតវត្សទី 20 ជនជាតិតូរ៉ាចារស់នៅក្នុងភូមិស្វយ័ត ជាកន្លែងដែលពួកគេបានអនុវត្តលទ្ធិបិសាច ហើយត្រូវបានពិភពលោកខាងក្រៅមិនធ្លាប់មាន នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1900 អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាជនជាតិហូឡង់ដំបូងបានធ្វើការដើម្បីបំលែងតំបន់ខ្ពង់រាបតូរ៉ាចាទៅជាគ្រិស្តសាសនា នៅពេលដែលតំបន់តាណាតូរ៉ាចាត្រូវបានបើកបន្ថែមទៀតទៅកាន់ពិភពខាងក្រៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1970 ក្លាយជានិមិត្តរូបនៃទេសចរណ៍នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ត្រូវបានគេកេងប្រវ័ញ្ចដោយការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ និងសិក្សាដោយអ្នកនរវិទ្យា[៦] ត្រឹមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1990 នៅពេលទេសចរណ៍ឈានដល់កម្រិតកំពូល សង្គមរបស់ជនជាតិតូរ៉ាចាបានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំង ពីគំរូកសិកម្ម ដែលក្នុងនោះជីវិតសង្គម និងទំនៀមទម្លាប់គឺជាការរីកចម្រើននៃ អាលុក តូ ដូឡូ ដល់សង្គមគ្រិស្តសាសនា[៧] សព្វថ្ងៃនេះ វិស័យទេសចរណ៍ និងការផ្ទេរប្រាក់ពីជនចំណាកស្រុកតូរ៉ាចាបានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់នៅក្នុងតំបន់ខ្ពង់រាបតូរ៉ាចា ផ្តល់ឱ្យជនជាតិតូរ៉ាចានូវឋានៈល្បីល្បាញនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងបង្កើនមោទនភាពក្រុមជនជាតិភាគតិចតូរ៉ាចា[៨]
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ ១,០ ១,១ ១,២ "Tana Toraja official website" (in ឥណ្ឌូណេស៊ី). Archived from the original on May 29, 2006. Retrieved 2006-10-04.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ Zainuddin Hamka (2009). Corak pemikiran keagamaan Gurutta H. Muh. As'ad Al-Bugisi. Departemen Agama RI, Badan Litbang dan Diklat, Puslitbang Lektur Keagamaan. p. 103. ល.ស.ប.អ. 978-60-287-6601-2.
- ↑ Sugihandari (February 24, 2009). "Sulawesi Barat, Cermin Politik dalam Dua Masa". Archived from the original on June 20, 2013. Retrieved មេសា 3, 2022.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ Bugis and Makassere people constitute the coastal region surrounding Toraja. In fact, the term "toraja" was invented by these coastal people to refer the isolated mountainous people.
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedNooy-Palm1975 - ↑ Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedAdams1990 - ↑ Adams, Kathleen M. (1995). "Making-Up the Toraja? The Appropriate of Tourism, Anthropology, and Museums for Politics in Upland Sulawesi, Indonesia". Ethnology 34 (2): 143–153. DOI:10.2307/3774103.
- ↑ Adams (2006)