ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ
ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ (វិវាទព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ) បានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៨ ដែលជាជុំចុងក្រោយនៃជម្លោះដ៏យូរមួយសតវត្សន៍រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារសតវត្សទី១១ នៅតំបន់ ភ្នំដងរែក ចន្លោះភ្នំជាំខ្សាន្ត។ ស្រុកនៅខេត្តព្រះវិហារនៃភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា និងស្រុកកន្ទ្រាឡាក់ (អំពែ) ក្នុងខេត្តស៊ីសាកេតនៃភាគឦសាននៃប្រទេសថៃ។
| ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Preah Vihear Cambodia 004.jpg ទិដ្ឋភាពនៃប្រាសាទព្រះវិហារ | |||||
| |||||
| ភាគីសង្គ្រាម | |||||
 កម្ពុជា
|
 ថៃ
| ||||
| កម្ពុជា ហ៊ុន សែន
|
ថៃ អភិសិទ្ធិ វេជ្ជាជីវ៉ា
| ||||
| សហេតុភាព និង ការខាងបង់ | |||||
| ទាហាន៤៩៨នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ <ref>3 KIA នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៨ | ទាហាន១៣០នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ <ref>1 KIA នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៨។ | ||||
យោងតាមឯកអគ្គរាជទូតខ្មែរប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ ជម្លោះថ្មីបំផុតបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ នៅពេលដែលទាហានថៃប្រហែល ៥០ នាក់បានផ្លាស់ទីលំនៅចូលទៅក្នុងបរិវេណវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ដែលគាត់អះអាងថាស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាប្រហែល ៣០០ ម៉ែត្រ (៩៨០ ហ្វីត) ប្រាសាទព្រះវិហារ។
ប្រទេសថៃអះអាងថា ការបោះបង្គោលព្រំដែនមិនទាន់ត្រូវបានបញ្ចប់សម្រាប់ផ្នែកខាងក្រៅនៃតំបន់ដែលនៅជាប់នឹងប្រាសាទ ដែលត្រូវបានវិនិច្ឆ័យថាជារបស់កម្ពុជាដោយសេចក្តីសម្រេចពី ៩ ទៅ ៣ របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២។ នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០០៨ វិវាទបានពង្រីកដល់ ប្រាសាទតាមាន់ សតវត្សទី១៣ ចម្ងាយ ១៥៣ គីឡូម៉ែត្រ (៩៥ ម៉ាយ) ខាងលិចប្រាសាទព្រះវិហារ (១៤°២០′៥៧″N ១០៣°១៥′៥៩″E) ដែលកម្ពុជាបានចោទប្រកាន់កងទ័ពថៃថា ការកាន់កាប់ប្រាសាទដែលខ្លួនអះអាងថាស្ថិតនៅលើដីកម្ពុជា។ក្រសួងការបរទេសថៃបានបដិសេធថា ទាហានណាមួយមិនបានផ្លាស់ទីចូលទៅក្នុងតំបន់នោះ រហូតដល់មនុស្សជាច្រើននាក់បានស្លាប់នៅក្នុងការជួបប្រជុំគ្នាក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ 2011។ កិច្ចព្រមព្រៀងមួយត្រូវបានឈានដល់ក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ 2011 ដើម្បីដកកងទ័ពចេញពីតំបន់ជម្លោះ។ នៅថ្ងៃទី 11 ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2013 តុលាការ ICJ បានប្រកាសក្នុងការសម្រេចចិត្តជាឯកច្ឆ័ន្ទថា សាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ របស់ ICJ បានប្រគល់ប្រាសាទព្រះវិហារទាំងអស់ឱ្យកម្ពុជា ហើយថាប្រទេសថៃមានកាតព្វកិច្ចដកទ័ព ប៉ូលីស ឬឆ្មាំថៃដែលឈរជើងនៅក្នុងតំបន់នោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្លួនបានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់កម្ពុជាដែលថា សាលក្រមបានប្រគល់ភ្នំត្រពាំង (បីគីឡូម៉ែត្រភាគពាយព្យនៃប្រាសាទ) ដល់កម្ពុជា ដោយបានរកឃើញថា ខ្លួនមិនបានកាត់សេចក្តីលើអធិបតេយ្យភាពលើភ្នំនោះទេ។
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ "Request for Interpretation of the Judgement of 15 June 1962 in the Case Concerning the Temple of Preah Vihear (Cambodia v. Thailand)" (PDF). www.icj-cij.org. International Court of Justice. ខែវិច្ឆិកា 11, 2013. Archived from the original (PDF) on ខែវិច្ឆិកា 11, 2013. Retrieved ខែវិច្ឆិកា 12, 2013.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help)