ឈៀង កៃសេក
ឈៀង កៃសេក (៣១ តុលា ១៨៨៧ – ៥ មេសា ១៩៧៥),[៣] ស្គាល់ផងដែរថាជា ឈៀង ឈុងឈេង (ចិន: 蔣中正, ជៀង ចុងចឺង) និងតួអក្សររ៉ូម៉ាំងតាមរយៈភាសាចិនកុកងឺជា ឈៀង ឈីស៊ឺ និង ជៀង ជៀស៊ឺ (ចិន: 蔣介石) ជាអ្នកនយោបាយជាតិនិយម មេដឹកនាំបដិវត្តន៍និងយោធាដែលបានបម្រើការជាមេដឹកនាំរបស់សាធារណរដ្ឋចិនពីឆ្នាំ ១៩២៨ ដំបូងនៅចិនដីគោករហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៤៩ ហើយបន្ទាប់មកនៅតៃវ៉ាន់ រហូតដល់គាត់ស្លាប់នៅឆ្នាំ ១៩៧៥ គាត់គឺជាប្រធានាធិបតីរបស់សាធារណរដ្ឋចិនទីមួយ បម្រើសម្រាប់ ៥ អាណត្តិដំបូង
ឈៀង កៃសេក (Chiang Kai-shek) | |
|---|---|
蔣中正 蔣介石 | |
 ឈៀងនៅឆ្នាំ ១៩៤៣ | |
| ប្រធានរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយមសាធារណរដ្ឋចិន | |
| ក្នុងការិយាល័យ 10 October 1943 – 20 May 1948 Acting: 1 August 1943 – 10 October 1943 | |
| ប្រធានរដ្ឋាភិបាល | ត្សេវុង សុង |
| អនុប្រធាន | ស៊ុន ហ្វូ |
| មុន | លីន សេន |
| បន្ទាប់ | ការលុបចោលតំណែង (ខ្លួនគាត់ជាប្រធានាធិបតីរបស់សាធារណរដ្ឋចិន) |
| ក្នុងការិយាល័យ 10 October 1928 – 15 December 1931 | |
| ប្រធានរដ្ឋាភិបាល | ថាន់ យ៉ានកៃ ត្សេវុង សុង |
| មុន | ថាន់ យ៉ានកៃ |
| បន្ទាប់ | លីន សេន |
| ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការយោធា | |
| ក្នុងការិយាល័យ 15 December 1931 – 31 May 1946 | |
| មុន | តំណែងដែលបានបង្កើតឡើង |
| បន្ទាប់ | តំណែងដែលបានបង្កើតឡើង |
| ប្រធានាធិបតីទី ១ ទី ២ ទី ៣ និងទី ៤ របស់សាធារណរដ្ឋចិន | |
| ក្នុងការិយាល័យ 1 March 1950 – 5 April 1975 | |
| ប្រធានរដ្ឋាភិបាល | យ៉ាន ស៊ឺសាន ឆេន ឆេង យូ ហ៊ុងឈុន យេន ឈៀកាន់ ឈៀង ឈីងគួ |
| អនុប្រធាន | លី ចុងរើន ឆេន ឆេង យេន ឈៀកាន់ |
| មុន | លី ចុងរើន |
| បន្ទាប់ | យេន ឈៀកាន់ |
| ក្នុងការិយាល័យ 20 May 1948 – 21 January 1949 | |
| ប្រធានរដ្ឋាភិបាល | ឆាង ឈុន វ៉ុង វ៉េនហៅ ស៊ុន ហ្វូ |
| អនុប្រធាន | លី ចុងរើន |
| មុន | តំណែងដែលបានបង្កើតឡើង (ខ្លួនគាត់ជាប្រធានរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយម) |
| បន្ទាប់ | លី ចុងរើន (ធ្វើសកម្មភាព) |
| នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋចិន | |
| ក្នុងការិយាល័យ 1 March 1947 – 18 April 1947 | |
| មុន | ត្សេវុង សុង |
| បន្ទាប់ | ឆាង ឈុន |
| ក្នុងការិយាល័យ 20 November 1939 – 31 May 1945 | |
| ប្រធានាធិបតី | លីន សេន |
| មុន | សៀងស៊ី គុង |
| បន្ទាប់ | ត្សេវុង សុង |
| ក្នុងការិយាល័យ 9 December 1935 – 1 January 1938 | |
| ប្រធានាធិបតី | លីន សេន |
| មុន | វ៉ាំង ជីងវ៉េ |
| បន្ទាប់ | សៀងស៊ី គុង |
| ក្នុងការិយាល័យ 4 December 1930 – 15 December 1931 | |
| មុន | ត្សេវុង សុង |
| បន្ទាប់ | ឆេន មីងស៊ូ |
| ប្រធានគួមីនតាំង | |
| ក្នុងការិយាល័យ 12 May 1936 – 1 April 1938 | |
| មុន | ហ៊ូ ហាន់មីន |
| បន្ទាប់ | ខ្លួនគាត់ជាអគ្គនាយកគួមីនតាំង |
| ក្នុងការិយាល័យ 6 July 1926 – 11 March 1927 | |
| មុន | Zhang Renjie |
| បន្ទាប់ | Woo Tsin-hang and Li Yuying |
| អគ្គនាយកគួមីនតាំង | |
| ក្នុងការិយាល័យ 1 April 1938 – 5 April 1975 | |
| រង | វ៉ាំង ជីងវ៉េ ឆេន ឆេង |
| មុន | តំណែងដែលបានបង្កើតឡើង |
| បន្ទាប់ | ឈៀង ឈីងគួ (ជាអគ្គនាយកគួមីនតាំង) |
| ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន | |
| កើត | 31 តុលា 1887 ស៊ឺខូវ, ហ្វើងហួ, នីងប៉ូ, ចឺជៀង, ចក្រភពឈីង |
| ស្លាប់ | 5 មេសា 1975 (អាយុ 87 ឆ្នាំ) ទីលំនៅផ្លូវការស៊ឺលីន,[១][២] ស្រុកស៊ឺលីន, ឬ មន្ទីរពេទ្យកណ្តាលតៃប៉ិ,[៣] តៃប៉ិ, តៃវ៉ាន់ (សាធារណរដ្ឋចិន) |
| កន្លែងបញ្ចុះសព | ទីបញ្ចុះសពឈឺហ៊ូ, [[ថៅយៀន]] |
| សញ្ជាតិ | សាធារណរដ្ឋចិន |
| គណបក្សនយោបាយ | គួមីនតាំង (KMT) |
| ពន្ធភាព | ម៉ៅ ហ៊្វូមេ យ៉ៅ យេឆេង ឆេន ជៀរូ សុង មេលីង |
| កូន | ឈៀង ឈីងគួ ឈៀង វ៉េគួ (adopted) |
| សាលាមាតា | សាលាយោធាប៉ៅទីង, តូក្យូស៊ីនប៊ូហ្គាកខូ |
| ពានរង្វាន់ | Order of National Glory, Order of Blue Sky and White Sun, Order of the Sacred Tripod, Legion of Merit |
| ហត្ថលេខា |  |
| ឈ្មោះហៅក្រៅ | "ឧត្តមសេនីយ៍" "ឧត្តមសេនីយ៍ក្រហម"[៤] |
| សេវាយោធា | |
| ភក្ដីភាព |  Empire of Japan (១៩០៩–១៩១១) Republic of China (១៩១១–១៩៧៥) |
| សាខា/សេវាកម្ម |  កងទ័ពអធិរាជជប៉ុន (១៩០៩–១៩១១) សាធារណរដ្ឋចិន (១៩១១–១៩៧៥) |
| ឆ្នាំកាន់តំណែង | ១៩០៩–១៩៧៥ |
| ឋានៈ | _-_V.svg){kind=icon} ឧត្តមសេនីយ៍ (特級上將) |
| សមរភូមិ/សង្គ្រាម | ការបដិវត្តន៍ស៊ីនហៃ, បេសកកម្មខាងជើង, សង្គ្រាមចិន-ទីបេ, ការបះបោរគូមុល, ការឈ្លានពានស៊ីនជៀងរបស់សហភាពសូវៀត, សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងចិន, សង្គ្រាមចិន-ជប៉ុនលើកទី ២, ការបះបោរឥស្លាមនិងគួមិនតាំងនៅប្រទេសចិន |
.svg)
កើតនៅខេត្តឈេគៀង (ចឺជៀង) ឈៀងជាសមាជិករបស់គួមីនតាំងនិងអនុសេនីយ៍ឯករបស់ស៊ុន យ៉ាតសេន ក្នុងបដិវត្តន៍ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលប៉េយ៉ាងនិងបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិនឡើងវិញ ដោយមានជំនួយពីសូវៀតនិងបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ឈៀងបានរៀបចំកងទ័ពសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលជាតិនិយមកាំងតុនរបស់ស៊ុន យ៉ាតសេន និងជាដឹកនាំសាលាយោធាវ៉ាមប៉ៅ (ដែលគាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាឧត្តមសេនីយ៍ (Generalissimo)) គាត់បានដឹកនាំបេសកកម្មខាងជើងពីឆ្នាំ ១៩២៦ ដល់ ១៩២៨ មុនពេលយកឈ្នះក្រុមចម្រុះនៃអ្នកចម្បាំងនិងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសចិនឡើងវិញក្រោមរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយមថ្មី។ ផ្លូវកណ្តាលឆ្លងកាត់បេសកកម្មខាងជើង សម្ព័ន្ធភាពគួមីនតាំង-បក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានបែកបាក់និងបោសសំអាតពួកកុម្មុយនិស្តរបស់ឈៀងនៅខាងក្នុងគណបក្ស បង្កសង្គ្រាមស៊ីវិលជាមួយបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ទីបំផុតគាត់បានបាត់បង់នៅឆ្នាំ ១៩៤៩
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ "Chiang Kai-shek (1st – 5th terms)". Office of the President Republic of China (Taiwan). Retrieved 29 September 2019.
1887 Born in Fenghua County, Zhejiang Province. Better known in Chinese as Chiang Chung-cheng. ... 1975-04-05 Dies of heart attack at his Shilin residence.
- ↑ 第1~5任 蔣總統中正先生. 中華民國總統府 Office of the President Republic of China (Taiwan) (in Chinese (Taiwan)). Retrieved 29 September 2019.
64年04月05日 因突發性心臟病於臺北士林官邸逝世。
- ↑ ៣,០ ៣,១ "Chiang Kai‐shek Is Dead in Taipei at 87; Last of Allied Big Four of World War II". The New York Times (Taipei City, Taiwan). 6 April 1975. https://www.nytimes.com/1975/04/06/archives/chiang-kaishek-is-dead-in-taipei-at-87-last-of-allied-big-four-of.html. "Taipei, Taiwan, Sunday, April 6—Chiang Kai‐shek, the President of Nationalist China and the last survivor of the Big Four Allied leaders of World War II, died of a heart attack here last night. He was 87 years old. An announcement by the Government said Chiang suffered a heart attack at 10:20 P.M. and was taken to the Taipei Central Hospital, where he died at 11:50 P.M. (10:50 A.M., New York time). His wife and his eldest son, Premier Chiang Ching‐kuo, were at his bedside."
- ↑ Pakula 2009, p. 346.