ថ្ងៃសប្ប័ទ

ថ្ងៃសប្ប័ទ (អង់គ្លេស:Sabbath /ˈsæbəθ/) ជាថ្ងៃទី៧នៃសប្ដាហ៍ ហើយជាថ្ងៃឈប់សម្រាករបស់ពួកយូដា។ តាមទំនៀមទម្លាប់ ពួកយូដាទាំងអស់មិនត្រូវបានអនុញ្ញាឲ្យធ្វើអ្វីនៅថ្ងៃនោះឡើយ សម្បីតែបង្កាត់ភ្លើងក៏មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតដែរ លើកលែងតែមានអ្វីត្រូវធ្វើបន្ថែមដល់តង្វាយប្រចាំថ្ងៃនៅរោងឧបោសថ និងការប្ដូរនំប៉័ងតាំងថ្វាយប៉ុណ្ណោះ។

ថ្ងៃសប្ប័ទ ជាថ្ងៃដែលត្រូវបានញែកដោយឡែក សម្រាប់ឈប់សម្រាក និងថ្វាយបង្គំ។ យោងតាមកណ្ឌគម្ពីរនិក្ខមនំ ២០:៨ ថ្ងៃសប្ប័ទជាថ្ងៃទី៧នៃសប្ដាហ៍ ដែលព្រះបានបង្គាប់ឲ្យទុកជាថ្ងៃសម្រាកដ៏វិសុទ្ធ។^[១]នៅក្នុងបទគម្ពីរ ថ្ងៃសប្ប័ទត្រូវបានផ្ដល់ឲ្យសម្រាប់ជាថ្ងៃឈប់សម្រាកនៅរៀងរាល់ថ្ងៃទី៧។^[២]

ថ្ងៃសប្ប័ទនៅក្នុងព្រះគម្ពីរ

ថ្ងៃសប្ប័ទ (ជាកិិរិយាសព្ទ שָׁבַת֙ šāḇaṯ) ត្រូវបានលើកឡើងជាដំបូងនៅក្នុងកណ្ឌគម្ពីរលោកុប្បត្តិស្ដីអំពីការនិម្មិតបង្កើត ដែលថ្ងៃទី៧ត្រូវបានញែកទុកដោយឡែកទុកជាថ្ងៃឈប់សម្រាក ហើយដែលព្រះបានធ្វើឲ្យទៅជាថ្ងៃដ៏វិសុទ្ធ (លោកុប្បត្ត ២:២-៣)។ ការរក្សា និងការនឹកចាំអំពីថ្ងៃសប្ប័ទ គឺជាបទបញ្ជាមួយក្នុងចំណោមបទបញ្ជាទាំងដប់។ មនុស្សជាច្រើនដែលរក្សាថ្ងៃសប្ប័ទបានចាត់ទុកថ្ងៃនោះថាជាថ្ងៃដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងទុកជាសម្ពន្ធមេត្រីដ៏អស់កល្បជានិច្ច សម្រាប់សាសន៍អ៊ីស្រាអែល (និក្ខមនំ ៣១:១៣-១៧), ហើយថ្ងៃសប្ប័ទនេះទុកជាទីសម្គាល់ចំពោះព្រឹត្តការណ៍ពីរ៖ ថ្ងៃព្រះបានឈប់សម្រាក បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ការនិម្មិតបង្កើតពិភពលោក ក្នុងរយៈប្រាំមួយថ្ងៃ (និក្ខមនំ ២០:៨-១១), និង ការរំដោះប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលពីអេស៊ីព្ទ (ទុតិយកថា ៥:១២-១៥)។ ថ្ងៃសប្ប័ទផ្សេងទៀតគឺសំដៅទៅលើស្រមោលនៃព្រះគ្រីស្ទដែលត្រូវយាងមក (កូឡូស ២:១៦-១៧) ដែលព្រះអង្គនឹងប្រទានឲ្យមនុស្សជាតិបានសម្រាកពីអស់ទាំងការនឿយហត់ ដោយព្យាយាមធ្វើឲ្យមនុស្សទាំងនោះត្រូវបានទទួលស្គាល់នៅចំពោះព្រះ។ ដ្បិតប្រសិនបើយើងសម្រាកនៅក្នុងកិច្ចការរបស់ព្រះគ្រីស្ទនៅលើឈើឆ្កាង នោះយើងអាចសម្រាកពីការងារផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើង ឬពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើង ដោយព្យាយាមធ្វើឲ្យខ្លួនយើងត្រូវបានទទួលស្គាល់នៅចំពោះព្រះ (ហេព្រើរ ៤:៩-១១), យ៉ាងណាមិនថ្ងៃសប្ប័ទប្រចាំសប្ដាហ៍ក៏នៅត្រូវបានរក្សា សូម្បីតែក្រោយពីព្រះយេស៊ូវបានយាងឡើងទៅស្ថានសួគ៌ហើយក៏ដោយ (ម៉ាថាយ ២៤:២០)។ ដើមឡើយ អ្នកដែលបំពានថ្ងៃសប្ប័ទ ត្រូវកាត់ចេញពីពូជសាសន៍របស់ខ្លួន ឬត្រូវសម្លាប់ចោល (និក្ខមនំ ៣១:១៥)។ តាមព្រះគម្ពីរ ថ្ងៃសប្ប័ទគឺគិតពីពេលថ្ងៃលិចក្នុងថ្ងៃទី៦ រហូតដល់ពេលថ្ងៃលិចកក្នុងថ្ងៃទី៧ឋ (នេហេមា ១៣:១៩ លេវីវិន័យ ២៣:៣២)។^[៣]^[៤]^[៥]^[៦]

សាសនាគ្រីស្ទ

ពួកគ្រីស្ទានខាងកើត (Eastern Christianity) ប្រកាន់យកថ្ងៃសៅរ៍ ដែលជាថ្ងៃទី៧ ជាថ្ងៃសប្ប័ទ។ រីឯពួកការតូលិច និងនិកាយជាច្រើនទៀតខាងប្រូតេស្តង់វិញ ប្រកាន់យកថ្ងៃអាទិត្យ (ថ្ងៃរបស់ព្រះអម្ចាស់) ជាថ្ងៃសប្ប័ទ។

ថ្ងៃទី១

ចាប់តាំងពីសម័យភ្យួរីធិន (Puritan times) ប្រូតេស្តង់ជាច្រើនដែលនិយាយភាសាអង់គ្លេស កំណត់យក "ថ្ងៃរបស់ព្រះអម្ចាស់" (ថ្ងៃអាទិត្យ) ជាថ្ងៃសប្ប័ទរបស់គ្រីស្ទាន។ សម្រាប់មនុស្សជាច្រើន ថ្ងៃសប្ប័ទជាថ្ងៃឈប់សម្រាក និងជាថ្ងៃថ្វាយបង្គំរួមគ្នា ដើម្បីរំលឹកដល់ថ្ងៃនៃការមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ។ ថ្ងៃសប្ប័ទនេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាថ្ងៃទី១ផង និងជាថ្ងៃទី៨ផង នៃសប្ដាហ៍។ គ្រីស្ទានមួយចំនួនតូច (ដូចជាក្រុមជំនុំស្កុតឡែន) ចាត់ទុកថាការប្រកាន់យកថ្ងៃទី១ ជាការប្រកាន់យកជាចាំបាច់នូវអស់ទាំងបញ្ញត្តិនៃថ្ងៃសប្ប័ទរបស់ពួកយូដា ដែលហាមយ៉ាងតឹងរ៉ឹងមិនឲ្យធ្វើកិច្ចការខាងលោកីយ៍នៅថ្ងៃនេះឡើយ។ នៅក្នុងប្រទេសតុងហ្គា គ្រប់ទាំងសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងការកំសាន្តផ្សេង ត្រូវផ្អាកនៅថ្ងៃអាទិត្យ។ រដ្ឋមនុញ្ញតុងហ្គាបានប្រកាសថាថ្ងៃសប្ប័ទជាថ្ងៃដ៏វិសុទ្ធជារៀងរហូត។

ថ្ងៃទី៧

និកាយគ្រីស្ទានមួយចំនួនប្រកាន់យកថ្ងៃសប្ប័ទ ក្នុងលក្ខណស្រដៀងគ្នានឹងសាសនាយូដា គឺគេកំណត់យកថ្ងៃសៅជាថ្ងៃសប្ប័ទ។ សូហ្សូមិនប្រវត្តិវិទូគ្រីស្ទាននៃក្រុមជំនុំសម័យដើម និងទស្សនវិទូសូក្រាត បានអះអាងថាថ្ងៃទី៧ជាថ្ងៃថ្វាយបង្គំរបស់គ្រីស្ទាន លើកលែងតែគ្រីស្ទាននៅរ៉ូម និងអាឡិចហ្សានឌ្រា។ ក្រុមសេវិនដេបាបទីស្ទ (Seventh Day Baptists) បានប្រកាន់យកថ្ងៃយកថ្ងៃសៅរ៍ជាថ្ងៃសប្ប័ទ ចាប់តាំងពីពាក់កណ្ដាលសតវត្សទី១៧ រីឯក្រុមសេវិនដេអេវិនទីស្ទ (Seventh-day Adventists) នៅអាមេរិចបានទទួលឥទ្ធិពលពីក្រុមនេះដែរ គឺគេបានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តតាមនៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សទី១៩។ ពួកគេជឿថាការរក្សាថ្ងៃសប្ប័ទនៅថ្ងៃទី៧ គឺជាការទទួលខុសត្រូវដ៏ត្រឹមត្រូវមួយដែលត្រូវនឹងបទបញ្ញាត្តិមួយក្នុងចំណោមបទបញ្ញត្តិទាំង១០ ដោយផ្អែកលើគំរូរបស់ព្រះយេស៊ូវ។ ពួកគេក៏ប្រើពាក្យ "ថ្ងៃរបស់ព្រះអម្ចាស់ (Lord's Day)" សំដៅទៅលើថ្ងៃទី៧ដែរ ដោយផ្អែកលើបទគម្ពីរដែលព្រះបានហៅថ្ងៃនោះថា "ថ្ងៃសប្ប័ទរបស់យើង" (និក្ខមនំ ៣១:១៣) និង "របស់ព្រះអម្ចាស់" (និក្ខមនំ ១៦:២៣) ហើយដែលព្រះយេស៊ូវបានហៅអង្គទ្រង់ថា "ព្រះអម្ចាស់នៃថ្ងៃសប្ប័ទ" (ម៉ាថាយ ១២:៨)។

^[៧]^[៨]^[៩]^[១០]^[១១]

ថ្ងៃសប្ប័ទខាងវិញ្ញាណ

ដូចការយល់ឃើញរបស់ក្រុមផ្សេងៗទៀតដែរ គ្រីស្ទានមួយចំនួននៅសម័យបច្ចុប្បន្នក៏គាំទ្រគោលការណ៍ថ្ងៃសប្ប័ទដែរ ប៉ុន្តែមិនបានកំណត់ថាថ្ងៃសប្ប័ទត្រូវតែជាថ្ងៃសៅរ៍ ឬថ្ងៃអាទិត្យនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញពួកគេគាំទ្រការឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃណាមួយដែលគេបានជ្រើសរើស នៅក្នុងសប្ដាហ៍ ទៅតាមអត្ថន័យពិតប្រាកដនៃថ្ងៃសប្ប័ទ ឬគាំទ្រថ្ងៃសប្ប័ទថាជានិមិត្តរូបនៃការឈប់សម្រាកក្នុងព្រះគ្រីស្ទ។ ក្រុមគ្រីស្ទានទាំងនេះចាត់ទុកថ្ងៃសប្ប័ទថាជាគោលការណ៍មួយដែលត្រូវតែកាន់តាមនៅក្នុងវិញ្ញាណ មិនមែនតាមអក្សរនោះទេ។ ថ្ងៃសប្ប័ទពិតប្រាកដគឺសំដៅលើការឈប់សម្រាកក្នុងព្រះយេស៊ូវ (ម៉ាថាយ ១១:២៨)។^[១២]^[១៣]^[១៤]^[១៥]^[១៦]

ថ្ងៃឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃទី៧នៃសប្ដាហ៍

ពិភពលោកនេះប្រើ "ថ្ងៃសប្ប័ទ" សម្រាប់ជា "ថ្ងៃឈប់សម្រាក", ដែលជាទូទៅគេកំណត់យកថ្ងៃដូចគ្នាគឺថ្ងៃអាទិត្យ ដូចគ្រីស្ទានភាគច្រើនក៏កំណត់យកថ្ងៃនេះដែរ។ ពិភពលោកនេះប្រើថ្ងៃសប្ប័ទជាថ្ងៃឈប់សម្រាកក្នុងគោលបំណងខុសពីគ្រីស្ទាន គឺគេគ្រាន់តែចង់សម្រាកពីការនឿយហត់ផ្សេងៗ ឬដើម្បីឲ្យបានស្រួលខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។

ថ្ងៃចុងសប្ដាហ៍គឺជាពេលវេលាមួយដែលត្រូវបានញែកទុកដោយឡែកដោយទំនៀមទម្លាប់ ឬដោយច្បាប់ សម្រាប់ឈប់សម្រាកពីការងារ។ នៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនថ្ងៃឈប់សម្រាកជាថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យរួមទាំងយប់ថ្ងៃសុក្រផងដែរ។ ការកំណត់យកថ្ងៃធ្វើការតែ៥ថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍ បានកើតឡើងមុនដំបូងនៅអាមេរិច នៅពេលដែលសហជីពការងារមានបំណងតម្រូវតាមថ្ងៃសប្ប័ទរបស់ពួកយូដា។ ការកំណត់បែបនេះចាប់ផ្ដើមនៅ New England cotton mill ហើយក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ Henry Ford ក្នុងឆ្នាំ ១៩២៦។ វាបានក្លាយជាស្ដង់ដារមួយនៅអាមេរិចប្រហែលជាឆ្នាំ ១៩៤០ ហើយបានរីកសាយទៅបណ្ដាលប្រទេសដែលនិយាយភាសាអង់គ្លេស និងប្រទេសជាច្រើននៅអឺរ៉ុប។ ចិនបានអនុវត្តតាមក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៥ ហុងកុងក្នុងឆ្នាំ ២០០៦។ នៅឥណ្ឌា និងប្រទេសផ្សេងទៀត ថ្ងៃឈប់សម្រាកអាចជាថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យ ឬថ្ងៃសៅកន្លះថ្ងៃ និងថ្ងៃអាទិត្យ។

ឯកសារយោង

↑ http://www.biblestudytools.com/dictionary/sabbath/
↑ http://www.dictionary.com/browse/sabbath
↑ "cev bible, search keyword 'like sabbath'".
↑ Emil G. Hirsch, Joseph Jacobs, Executive Committee of the Editorial Board., Julius H. Greenstone. (1905). "Sabbath". Jewish Encyclopaedia : a descr. record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day. New York : Funk & Wagnall, p. 587. Retrieved 13 May 2016.JewishEncyclopedia.com
↑ Fruchtenbaum, Arnold G. (2001). Israelology: the missing link in systematic theology. Tustin, Calif.: Ariel Ministries. pp. 595-601.ISBN 0914863053
↑ Goldberg, Louis A. (1980). Leviticus: A Study Guide Commentary. Grand Rapids:Zondervan Publishing House. p. 116.ISBN 9780310418139
↑ Rev. Henry Tuberville, D.D. (R.C.), (1833), An Abridgment of the Christian Doctrine. page 58.
↑ Art. 28. Augsburg Confession.
↑ Rev. Stephen Keenan, (1851), A Doctrinal Catechism. p. 174.
↑ The Catholic Christian Instructed in the Sacraments, Sacrifices, Ceremonies, and Observances of the Church By Way of Question and Answer, RT Rev. Dr. Challoner, p. 204.
↑ Catechism of the Council of Trent. p 402, second revised edition (English), 1937. (First published in 1566)
↑ https://www.lds.org/scriptures/dc-testament/dc/59.16-20 ទំព័រគំរូ:Full citation needed
↑ True to the Faith, Pg 146 http://www.lds.org/bc/content/shared/content/english/pdf/language-materials/36863_eng.pdf ទំព័រគំរូ:Full citation needed
↑ Haas, W.S. (1946). Iran. New York: Columbia University Press.
↑ Allbright, William (1963). The Biblical Period from Abraham to Ezra: An Historical Survey. Harpercollins College Div.
↑ Haas, W.S. (1946). Iran. New York: Columbia University Press.

[1] ttp://www.biblestudytools.com/dictionary/sabbath/

[2] ttp://www.dictionary.com/browse/sabbath

[3] "cev bible, search keyword 'like sabbath'".

[4] Emil G. Hirsch, Joseph Jacobs, Executive Committee of the Editorial Board., Julius H. Greenstone. (1905). "Sabbath". Jewish Encyclopaedia : a descr. record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day. New York : Funk & Wagnall, p. 587. Retrieved 13 May 2016.JewishEncyclopedia.com

[5] Fruchtenbaum, Arnold G. (2001). Israelology: the missing link in systematic theology. Tustin, Calif.: Ariel Ministries. pp. 595-601.ISBN 0914863053

[6] Goldberg, Louis A. (1980). Leviticus: A Study Guide Commentary. Grand Rapids:Zondervan Publishing House. p. 116.ISBN 9780310418139

[7] Rev. Henry Tuberville, D.D. (R.C.), (1833), An Abridgment of the Christian Doctrine. page 58.

[8] Art. 28. Augsburg Confession.

[9] Rev. Stephen Keenan, (1851), A Doctrinal Catechism. p. 174.

[10] The Catholic Christian Instructed in the Sacraments, Sacrifices, Ceremonies, and Observances of the Church By Way of Question and Answer, RT Rev. Dr. Challoner, p. 204.

[11] Catechism of the Council of Trent. p 402, second revised edition (English), 1937. (First published in 1566)

[12] ttps://www.lds.org/scriptures/dc-testament/dc/59.16-20 ទំព័រគំរូ:Full citation needed

[13] True to the Faith, Pg 146 http://www.lds.org/bc/content/shared/content/english/pdf/language-materials/36863_eng.pdf ទំព័រគំរូ:Full citation needed

[14] Haas, W.S. (1946). Iran. New York: Columbia University Press.

[15] Allbright, William (1963). The Biblical Period from Abraham to Ezra: An Historical Survey. Harpercollins College Div.

[16] Haas, W.S. (1946). Iran. New York: Columbia University Press.

[១]

[២]

[៣]

[៤]

[៥]

[៦]

[៧]

[៨]

[៩]

[១០]

[១១]

[១២]

[១៣]

[១៤]

[១៥]

[១៦]