ប្រដាប់របត់ឈាម

ប្រដាប់របត់ឈាម គឺជាសំណុំសរីរាង្គ ដែលរ៉ាប់រង របត់ឈាម និងទឹករងៃ ឲ្យឆ្លងកាត់កោសិកា។ វាគឺជាប្រព័ន្ធដែលដឹកនាំ៖

  • អុកស៊ីសែន និងអាហារទៅឲ្យកោសិកា
  • ឧស្ម័នកាបូនិច និងសំណល់ពីកោសិកាមកវិញ។
ប្រដាប់របត់ឈាម

ប្រដាប់នេះរួមមានបេះដូង និងសរសៃឈាម។

បេះដូង កែប្រែ

បេះដូងជាសរីរាង្គដែលសំខាន់ជាងគេ។ វាកន្ត្រាក់ពីអាយុ១ខែរហូតដល់ស្លាប់។

ទីតាំង និងរូបរាងនៃបេះដូង កែប្រែ

  • បេះដូងស្ថិតនៅចន្លោះសួតទាំងពីរ
  • ទ្រដោយសន្ទះទ្រូង
  • វាមានរាងកោន ចុងស្រួចបែរទៅក្រោយ ប៉ែកខាងឆ្វេង
  • មានទំហំប៉ុនក្តាប់ដៃ។

ទម្រង់ក្នុងនៃបេះដូង កែប្រែ

 
ពំនុះបណ្ដោយនៃបេះដូង

ព្នុះបណ្ដោយបេះដូងឃើញ៖

  • ពណ៌ក្រហម
  • ប្រហោងក្នុង
  • មានពីរចំហៀង ចែកចេញជាបួនថត៖ ថតលើខាងស្តាំ និងថតក្រោមខាងស្តាំផ្ទុកឈាមខ្មៅ ថតលើខាងឆ្វេង និងថតក្រោមខាងឆ្វេង ផ្ទុកឈាមក្រហម
  • សន្ទះខ័ណ្ឌបេះដូងជាពីរចំហៀង
  • ប្រឹសមានពីរ មួយស្ថិតនៅថតលើ និងក្រោមខាងស្តាំ ឯមួយទៀតស្ថិតនៅថតលើ និងក្រោមខាងឆ្វេង។ វាជាសន្ទះទប់ឲ្យឈាមហូរតាមទិសដៅតែមួយ។

ចលនានៃការកន្ត្រាក់បេះដូង កែប្រែ

ក្នុងលក្ខខណ្ឌធម្មតា បេះដូងកន្ត្រាក់ ៧៥ដង ក្នុងមួយនាទី។ ការកន្ត្រាក់ម្តងៗហៅថា ចង្វាក់បេះដូង។ នៅពេលកន្ត្រាក់ បេះដូងរួមតូច ឈាមត្រូវបញ្ជូនចេញ៖

នៅពេលសម្រាក ឈាម មកបំពេញថតលើស្តាំ (ឈាមខ្មៅ) និងថតលើឆ្វេង (ឈាមក្រហម)។

ថតក្រោមស្តាំ បញ្ជូនឈាមចេញពីបេះដូងទៅកាន់សួត។ ថតក្រោមឆ្វេង បញ្ជូនឈាមចេញពីបេះដូងទៅកាន់កោសិកា។ ការកន្ត្រាក់ម្ដងមានបីដំណាក់កាល៖

  • ការសម្រាកទូទៅ ឈាមមកបំពេញថតលើទាំងពីរ
  • ការកន្ត្រាក់ថតលើទាំងពីរ ឈាមមកកាន់ថតក្រោម
  • ការកន្ត្រាក់ថតក្រោមទាំងពីរ ឈាម ចេញពីបេះដូងទៅកាន់ក្នុងសរសៃឈាម។

នៅពេលថតលើសម្រាកឈាមមកបំពេញតាមវ៉ែន។ ថតលើកន្ត្រាក់ ឈាមមកបំពេញថតក្រោមតាមប្រឹស។ ថតក្រោមកន្ត្រាក់ ឈាមបញ្ជូនចេញតាមអាកទែ

      • សម្លេងកន្ត្រាក់

សម្លេងទឹប បញ្ជាក់ថាឈាមចូល។ សម្លេងឌឹប បញ្ជាក់ថាឈាមចេញ។

សរសៃឈាម កែប្រែ

សរសៃឈាមគឺជាបំពង់សម្រាប់នាំឈាម។

  • អាកទែ ជាសរសៃនាំឈាមចេញ។
  • វ៉ែន ជាសរសៃនាំឈាមចូល។
  • អាកទែសួត សម្រាប់នាំឈាមខ្មៅចេញ។
  • អាកទែអាអក សម្រាប់នាំឈាមក្រហមចេញ។
  • វ៉ែនសួត សម្រាប់នាំឈាមក្រហមចូល។
  • វ៉ែនកាវ សម្រាប់នាំឈាមខ្មៅចូល។

សរសៃឈាមប្តូរ គឺជាសរសៃប្រសព្វគ្នារវាងកូនវ៉ែន និងកូនអាកទែ មាននាទីសម្រាប់ធ្វើបណ្តូរ អុកស៊ីសែន កាបូនឌីអុកស៊ីត អាហារ និងសំណល់។

លក្ខណៈ កែប្រែ

អាទែ៖

វ៉ែន៖

សរសៃឈាមប្តូរ៖

ដំណើរឈាមរត់ កែប្រែ

ដំណើរឈាមរត់មានពីរយ៉ាង គឺ ដំណើរឈាមរត់ខ្លី ឬឈាមឆ្លងកាត់សួត និងដំណើរឈាមរត់វែង ឬឈាមរត់ទូទៅ៖

ដំណើរឈាមរត់វែង ឬឈាមរត់ទូទៅ កែប្រែ

ឈាមសម្បូរអុកស៊ីសែន និងអាហារចេញពីថតក្រោមឆ្វេង តាមអាអកអាទែ កូនអាទែ សរសៃឈាម ប្តូរចូលក្នុងកោសិកា។ ក្នុងកោសិកាឈាមបាត់បង់ អុកស៊ីសែន និងអាហារ រួចផ្ទុកកាបូនឌីអុកស៊ីត និងសំណល់ ប្រែជាពណ៌ក្រហមក្រមៅ ចេញពីកោសិកាតាម កូនវ៉ែន វ៉ែន វ៉ែនកាវ មកកាន់ថតលើស្តាំនៃបេះដូង។

តំហែរក្សាប្រដាប់របត់ឈាម កែប្រែ

ជម្ងឺប្រដាប់របត់ឈាម កែប្រែ

ជម្ងឺប្រដាប់របត់ឈាមបណ្តាលមកពីខ្លាញ់ក្នុងសរសៃអាកទែលូតលាស់ខ្លាំង នាំឲ្យអាកទែបាត់ភាពយឺតនៃចលនា ហើយបេះដូងនៅដដែល នាំឲ្យសម្ពាធឈាមកើនឡើង (ជម្ងឺលើសឈាម)។
មូលហេតុនៃជម្ងឺប្រដាប់របត់ឈាមមាន៖

  • ការបរិភោគប្រៃ
  • ការជក់បារី
  • ការផឹកស្រា
  • ខ្វះលំហាត់ប្រាណ
  • ភាពធាត់ហួស
  • ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន

តំហែរក្សា កែប្រែ

  • កុំបរិភោគប្រៃហួស
  • កុំជក់បារី និងផឹកស្រា
  • កុំប្រើគ្រឿងញៀន
  • ធ្វើលំហាត់ប្រាណឲ្យបានទៀងទាត់
  • ត្រូវជម្រើសអាហារឲ្យបានត្រឹមត្រូវ៕