ប្រពៃណីលែងដើមទ្រូងទទេរបស់ស្ត្រីខ្មែរ
|
នៅតាមជញ្ជាំងប្រាសាទខ្មែរបុរាណនាសម័យ បុរេអង្គរ និងអង្គរ គេឃើញមានចម្លាក់បុរាណជាច្រើន ដូចជាព្រះទេពី ស្រីរាំ ឬទេពអប្សរ ព្រមទាំងប្រជានុរាស្ត្រដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ជាទីបំផុត ឬក៏ឋានៈទាបស្ថិតនៅក្នុងឥរិយាបថលែងទ្រូងទទេដូចៗគ្នាដែរ ។ ឧទាហរណ៍ដ៏ជាក់ស្តែងមួយ គឺថាបើយើងក្រឡេកមើលចម្លាក់ព្រះនាងម្ចាស់ក្សត្រីឥន្ទ្រទេវី ដែលជាព្រះជាយារបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដ៏ខ្លាំងពូកែកប់កំពូល គឺព្រះបាទជយវ័រ្មនទី ៧ យើងនឹងសម្គាល់ឃើញថា ព្រះនាងក៏ស្ថិតក្នុងឥរិយាបថខ្លួនទទេដែរ ។ ដោយឡែកតាមការ វិភាគរូបសំណាកនាសម័យនគរភ្នំពីស.វទី ១ ដល់ទី ៧ និងសម័យចេនឡាពីស.វទី ៧ ដល់ទី ៩ នៃគ.ស ក៏បានបញ្ជាក់នូវប្រពៃណីលែង ខ្លួននេះដែរ ។ យោងតាមប្រភពឯកសារបុរាណវិទ្យា យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាប្រពៃណីដោះអាវនេះមានតាំងពីសម័យ បុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ មកម្ល៉េះ ។
ដូច្នេះ ទំនៀមទម្លាប់លែងខ្លួនរបស់ស្ត្រីខ្មែរ គឺជាប្រពៃណីទូទៅដែលមានតាំងតែ ពីបុរាណកាលមកគ្មានលក្ខណៈអាវាសែទេ ។ ម្យ៉ាងទៀតតាមរយៈឯកសារបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា កាលដែលគេឆ្លាក់រូបទេវតា ឬរូបមនុស្សនាសម័យបុរាណ គឺពុំមែនជារឿងប្រឌិតនោះទេ គឺជាប្រពៃណីពិតៗដែលទាក់ទងទៅនឹងប្រពៃណីដូនតាខ្លួន ។ អ្វីមួយដែលខុសនឹងចម្លាក់ ឬគំនូរនាសម័យទំនើបប្រកបដោយភាពស្រើបស្រាល ។
សូមបញ្ជាក់ថា ការដែលស្ត្រីខ្មែរដោះអាវ ឬអត់អាវ ចំហដើមទ្រូងឱ្យលេចសុដន់ទាំងគូនៅទទេបែបនេះ គឺមិនមែនមានន័យថា ស្ត្រីខ្មែរមិនចេះពាក់អាវនោះទេ នោះជាការនិយមឱ្យតម្លៃជាទូទៅក្នុងព្រះរាជនគរខ្មែរបុរាណរហូតដល់ សម័យបារាំងចូលស្រុក ទើបប្រពៃណីនោះក៏ត្រូវរអាក់រអួលទៅវិញ។
រហូតមកដល់ស.វទី ១៩ ស្ត្រីខ្មែរនៅតែនិយមប្រពៃណីដោះអាវនេះរហូត ទោះជាស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ ព្រោះវាបានក្លាយទៅជាទម្លាប់ធម្ម ជាតិនៅគ្រប់ទីច្រកល្ហកទៅហើយ ប៉ុន្តែតាមលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវក្រោយមកទៀតទើបគេដឹងថាប្រពៃណីនេះ បានប្រែប្រួលបន្តិចម្តងៗរហូតដល់បាត់អស់នៅពេលដែលឥទ្ធិពលអឺរ៉ុបបានជះ មកលើសង្គមខ្មែរនាជំនាន់នោះ ។ ប៉ុន្តែជនជាតិខ្មែរដែលរស់នៅតាមតំបន់ព្រៃភ្នំនៅតែរក្សាប្រពៃណីនេះ បានគង់វង្សស្ថិតស្ថេររហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា បងប្អូនខ្មែរលើទាំងនោះ ក៏ដូចជាបុព្វបុរសនាសម័យអង្គរ និងមុនអង្គរផងដែរ ។ កាយវិកាស្រាតននលដងខ្លួន ពុំមែនមានន័យថា ឆ្អេះឆ្អាបនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រកបដោយលក្ខណៈស្អាតស្អំបរិសុទ្ធ ។
សូមជម្រាបថាថ្មីៗនេះ អ្នកស្រាវជ្រាវថៃបានរកឃើញនូវរូបចម្លាក់បុរាណនាស.វទី ១២ តំណាងអ្នករបាំខ្មែរនាសម័យអង្គរពាក់អាវយ៉ាងស្តើងខុសពីស្ត្រី ទេពអប្សរមួយភាគធំដែលមាននៅលើប្រាសាទសិលាអង្គរ ឬវត្តបាពួន (ម.ត្រាណេ) ។
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ប្រវត្តិសាស្រ្ត វប្បធម៌ អរិយធម៌ខ្មែរ Archived 2009-05-29 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.