ប្រវត្តិសាស្ត្រចិន៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
r2.7.2) (រ៉ូបូ ដកចេញ: mk:Историја на Кина
បន្ទាត់ទី២១៖
''មើលផងដែរ'':[[បញ្ជីវប្បធ៌មថ្មរំលីងនៃប្រទេសចិន]]
 
យុគថ្មរំលីងក្នុងប្រទេសចិនដែលអាចជាស្លាកស្នាមត្រលប់ទៅក្រោយវិញ រវាង១២០០០និង​១០០០០ឆ្នាំមុនគ.ស. ។<ref name="neolithic period in china">{{cite web|title=Neolithic Period in China|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/cneo/hd_cneo.htm|work=Timeline of Art History|publisher=[[Metropolitan Museum of Art]]|month=October | year=2004|accessdate=2008-02-10}}</ref> ភស្តុតាងដំបូងចំពោះការដាំដុះស្រូវរបស់ជនជាតិចិនមុនគេបង្អស់ត្រូវបានចុះ [[ការចុះកាលបរិច្ឆេទកាបូនវិទ្យុសកម្ម|កាលកំណត់ដោយកាបូនវិទ្យុសកម្ម]]ប្រហែលជា៧០០០ឆ្នាំមុនគ.ស. ។ <ref>{{cite web|title=Rice and Early Agriculture in China|url=http://www.mc.maricopa.edu/dept/d10/asb/anthro2003/legacy/banpo/banpo.html|work=Legacy of Human Civilizations|publisher=Mesa Community College|accessdate=2008-02-10}}</ref> [[វប្បធ៌មផីលីកាង]] (Peiligang) នៃស្រុក[[ស៊ីនចឹង]](Xinzheng)​ ខេត្ត[[ហឺណាន]] (Henan) ត្រូវបានធ្វើកំណាយរកឃើញក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ ។<ref>{{cite web|title=Peiligang Site|url=http://www.chinaculture.org/gb/en_artqa/2003-09/24/content_39079.htm|publisher=[[Ministry of Culture of the People's Republic of China]]|year=2003|accessdate=2008-02-10}}</ref> ដោយមានវិស័យកសិកម្មបានធ្វើអោយកើនឡើងនូវអត្រាប្រជាជន សមត្ថភាពផ្ទុកនិងចែកចាយទិន្នផល​ ហើយនិងមានលទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ដល់ពួកសិប្បករនិងពួកអ្នកគ្រប់គ្រងគេទៀត ។<ref>{{cite web|last=Pringle|first=Heather|title=The Slow Birth of Agriculture|url=http://cas.bellarmine.edu/tietjen/images/neolithic_agriculture.htm|work=[[Science (journal)|Science]]|year=1998|volume=282|page=1446}}</ref> នៅចុងសម័យ[[យុគថ្មរំលីង]] ជ្រលងនៃ[[ទន្លេលឿង]]បានចាប់ផ្ដើមបង្កបង្កើតជាមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធ៌មមួយដោយខ្លួនឯង ដែលភូមិនិគមន៍ជាច្រើនត្រូវបានស្ថាបនាឡើង ។ ភាពគួរអោយកត់សំគាល់សំខាន់បំផុតខាងបុរាណវត្ថុត្រូវបានគេរកឃើញនៅឯ[[ប៉ានប៉ូ]](Banpo)ក្នុងក្រុងអនុខេត្ត[[ស៊ីអាន]](Xi'an) ។<ref>{{cite web|last=Wertz|first=Richard R.|title=Neolithic and Bronze Age Cultures|url=http://www.ibiblio.org/chinesehistory/contents/02cul/c03s04.html|work=Exploring Chinese History|publisher=[[ibiblio]]|year=2007|accessdate=2008-02-10}}</ref> ទន្លេលឿងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះដូច្នេះ ពីព្រោះដោយសារតែ[[ដីលឿង]]បង្កើតជាច្រាំងទន្លេបានធ្វើអោយមានពណ៌លឿងប្រឿងៗនៅក្នុងផ្ទៃទឹក ។<ref>{{cite encyclopedia|title=Huang He|url=http://www.bartleby.com/65/hu/HuangHe.html|encyclopedia=[[The Columbia Encyclopedia]]|edition=6th|year=2007}}{{dead link|date=January 2011}}</ref>
 
ប្រវត្តិដំបូងនៃប្រទេសចិនធ្វើអោយមានភាពងងឹតសូន្យសុងដោយកង្វះឯកសារដែលបានកត់ត្រាពីសម័យនេះរួមគ្នា ជាមួយការសេសសល់នៃរឿងរ៉ាវដែលបានសរសេរ កំឡុងសម័យក្រោយមកទៀតបានព្យាយាមពន្យល់ពិព៌ណនាព្រឹត្តិការណ៍ជាច្រើនដែលបានកើតឡើងជាច្រើនសតវត្សមុនៗមក ។ ក្នុងហេតុផលមួយ ដើមទងនៃបញ្ហាជាច្រើនសតវត្សនៅក្នុងការស្វែងយល់ទិដ្ឋភាពខាងក្នុងទៅលើផ្នែកមួយ នៃប្រជាជនចិន​បានធ្វើអោយស្រអាប់ងងឹតដោយឡែកពីគ្នារវាងការពិតនិងការប្រឌិតដែលមើលឃើញ ក្នុងប្រវត្តិដើមដំបូងនៃប្រទសនេះ ។