ប្រវត្តិវិទ្យុ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

នៅក្នុងចុងសតវត្សទី២០ ប្រព័ន្ធឥតខ្សែ[['''ស្លែប៊ី-អាកូ''']](Slaby-Arco​ wireless) ត្រូវបានបង្កើតឡើង​ដោយលោក អាដោហ្វ ស្លែប៊ី និងលោកជហ្គ វន់អាកូ។ ក្នុងឆ្នាំ១៩០០ លោករីជីនល ហ្វេសសិនដិន(Reginald Fessenden) បានបង្កើតគ្រឿងបញ្ជូនសំលេងខ្សោយមួយតាមៈរលកធាតុអាកាស។ ក្នុងឆ្នាំ១៩០១ ម៉ាខូនី បានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយវិទ្យុឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិចបានជោគជ័យ។ ក្នុងឆ្នាំ១៩០៤ សហរដ្ឋអាមេរិចបានប្តូបញ្ជ្រាស់ ដែលលោកម៉ាខូនីទទួលបានពានរង្វាន់ចំពោះការបង្កើតវិទ្យុ ហើយអាចមានអនុភាពចំពោះហិរញ្ញវត្ថុរបស់អ្នកដុតនំក្នុងរដ្ឋ ដែលមានលោកថូម៉ាស អ៊ីឌីសាន់ និងលោកអាន់ដ្រ ខានីជី ផងដែរ។ នេះគឺបានអនុញាតអោយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិចកាត់បន្ថយការបង់តំលៃសិទ្ធដែលលោកតេស្លាកំពុងប្ដឹងតវ៉ាសំរាប់ការប្រើប្រកាសនីយប័ត្រតក្កកម្មរិទ្យុរបស់គាត់។ ក្នុងឆ្នាំ១៩០៧ ម៉ាខូនី បានបង្កើតអង់តែនវិទ្យុដំបូងសំរាប់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងទីក្រុងខ្លីហ្វដិន, អាយរីឡិន ជាមួយនិងទីក្រុងហ្កែស ប៊េ, ញ៉ូហ្វោនដលិន។

លោក[['''ជូលីអូ ខាវឺរ៉ា បាវេរ៉ា''']] បានបង្កើតវិទ្យុក្នុងប្រទេសអេស្បាញអំឡុងឆ្នាំ១៩០២។ គាត់ទទួលបានប្រកាសនីយប័ត្រតក្កកម្មក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស, អាឡឺម៉ង់, ប៊ែលជៀម និងប្រទេសអេស្បាញ។ អំឡុងខែឧសភាដល់ខែមិថុនា លោកខាវឺរ៉ា បានទទួលការអោយពរពីកងទ័ពអេស្បាញ, បានចូលរួមការប្រគល់ដំនែងនៃវិទ្យុទូរលេខរបស់លោកម៉ាខូនី នៅបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយរបស់ប្រទេសអង់គ្លេស, ហើយលោកបានអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដោយខ្លួនរបស់គាត់។ គាត់ចាប់ផ្ដើមសហការជាមួយលោកម៉ាខូនី ចំពោះដំណោះស្រាយនៃប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងឥតខ្សែ, ទទួលបានប្រកាសនីយប័ត្រតក្កកម្មខ្លះៗនៅចុងឆ្នាំ១៨៩៩។ ក្នុងឆ្នាំ១៨៩៩ លោកខាវឺរ៉ា ដែលបានធ្វើការជាមួយលោកម៉ាខូនី និងជំនួយការរបស់គាត់ បានដោះស្រាយបញ្ហាលំបាកៗនៃទូរលេខឥតខ្សែ និងទទួលបានប្រកាសនីយប័ត្រតក្កកម្មដំបូងក្នុងចុងឆ្នាំ១៨៩៩នោះ។ នៅថ្ងៃទី២២ ខែមីនា,១៩០២, លោកខាវឺរ៉ា បានរកឃើញម៉ាស៊ីនទូរលេខឥតខ្សែអេស្បាញ និងសាជីវកម្មទូរស័ព្ទ ហើយបានទិញសំរាប់សាជីវកម្មរបស់គាត់ ដែលគាត់ទទួលបានប្រកាសនីយប័ត្រតក្កកម្មក្នុងប្រទេសអេស្បាញ, ប៊ែលជៀម, អាឡឺម៉ង់ និងប្រទេសអង់គ្លេស់។ គាត់បានបង្កើតវិទ្យុទី២ និងទី៣ក្នុងប្រវត្ដិសាស្រ្ដក្នុងពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ១៩០១-១៩០២ ដោយថែរក្សាការបញ្ជូនសាររវាងទីក្រុងតារីហ្វា និងគីអ៊ូតា សំរាប់តភ្ជាប់គ្នាពីរបីខែ ហើយរវាងទីក្រុងជីវៀ និងអាយប៊ីសា។ នេះគឺបន្ទាប់ពីម៉ាខូនីបានបង្កើតសេវាកម្មវិទ្យុទូរលេខរវាងប្រទេសកោះវ៉ាយ និងប្រទេសប៊ូនេម៉ាវស្ស ក្នុងឆ្នាំ១៨៩៨។ ដូចនេះលោកខាវឺរ៉ាទទួលបាននូវជោគជ័យក្នុងការងារក៏ពិតមែន ប៉ុន្ដែវិទ្យុទូរលេខរបស់គាត់បានបញ្ឈប់ភ្លាមៗ, មូលហេតុទាំងអស់នោះមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយទេ រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។