សម្ដេចប៉ាប យូហាន ទី២៣៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី៦៖
 
}}
[['''សម្ដេចប៉ាប យូហានទី២៣(John XXIII)''']]មាន​ព្រះនាម​ប្រសូតជា'''អែនជេលឡូ ហ្គីសេមផូ រ៉ូលខាលី''' គឺ​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ[[ព្រះសហគមន៍កាតូលិក]] និង គ្រប់គ្រង​ច្បាប់​វិន័យ​នៅ [[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥៨ រហូត​​ដល់​​ពេល​​ដែល​​គាត់​​ស្លាប់​​នៅ​​ក្នុង​​ឆ្នាំ​​១៩៦៣។ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥៨រហូត​​ដល់​​ពេល​​ដែល​​គាត់​​ស្លាប់​​នៅ​​ក្នុង​​ឆ្នាំ​​១៩៦៣។ គាត់​​ជា​​សម្ដេច​​ប៉ាប​​ថ្មី​​ជាង​​គេ​​ដែល​​ជ្រើស​​​​ពី សន្ត​​ទៅ​ជា​​សម្ដេច​​ប៉ាប​។
'''រ៉ូលខាលី''' កើត​នៅ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ទី ២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៨៨១ ហើយ​ចូលទីវង្គត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​១៩៦៣ គាត់​ជា​កូន​ទី​៣ ក្នុង​​ចំណោម​​កូន​​ទាំង​​១៣​​ហើយ​​បាន​​កើត​ក្នុង​​ប្រទេស​ក្នុង​​ចំណោម​​កូន​​ទាំង​​១៣ក្នុង​ត្រកូល​របស់​គាត់​ ​​ហើយ​​បាន​​កើត​ក្នុង​​ប្រទេស​ អ៊ីតាលី​​ក្នុង​​ភូមិ​​មួយ​​ដែល​​មាន​​ការ​​ចែក​​រំ​លែក​​កសិ​ផល​​។ គាត់​​បាន​​​ទទួល​​ការ​​អនុញ្ញាត​​ជា​​បុព្វ​ជិត​​ក្នុង​ឆ្នាំ​​១៩០៤ និង បាន​​កាត់​​បន្ថយ​​តំណែង​​ផ្សេងៗ​​រួម​​មាន​ ទូក​របស់​'''កាតូ​លិច'''​នៃ​'''សម្ដេច​ប៉ាប''' នៅ​​ក្នុង​​ប្រទេស​​មួយ​​ចំនួន រួម​មាន បារាំង(១៩៤៤)។ '''សម្ដេចប៉ាបភីអូស ទី១២''' បានតែងតាំង រ៉ូលខាលី នូវ​សមណសក្ដិ​ក្នុង​'''គ្រិស្ដសាសនា''' ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨។ សម្ដេចប៉ាប យូហាន បាន​ជាប់​​នូវ​​ការ​​ជ្រើស​រើស​​ក្នុង​​ថ្ងៃ​ទី ២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥៨ នៅអាយុ​៧៧ឆ្នាំ។ គាត់មានការផ្ញាក់ផ្អើដែលអ្នកទាំងអស់មានជំនឿជឿជាក់លើគាត់ឲ្យគាត់ក្លាយជាអ្នកថែរក្សាសម្ដេចប៉ាប ដែល​តាម​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​គេ​ហៅ​ថា​ក្រុម​ព្រឹក្សាវ៉ាទីកាល់ទី២ ក្នុងឆ្នាំ​១៩៦២-១៩៦៥ បួន​ឆ្នាំ​កន្លះ​បន្ទាប់​ពីការ​ជាប់​ការ​ជ្រើស​រើស​របស់​គាត់ និង​២​ខែ​បន្ទប់​ពីការ​ធ្វើ​រួច​រាល់​នូវ ការ​ផ្ញើ​សំបុត្រ​របស់​គាត់​ទៅ​វិហា​គ្រិស្ដ ទាំង​ឡាយ។
 
==ជីវប្រវត្តិ==
បន្ទាត់ទី២៨៖
<br>• ជន​ភាស​ខ្លួន​ជន​ជាតិ​ទ្វីស ដែល​ជាអ្នក​មក​ដល់​នៅ​'''អ៊ីស្តានប៊ូល'''និង​កំពុង​បន្ត​ជួយ​ទៅ​'''ប៉ាលេស្ទីន'''​ឬ​គោល​បំណង​ដទៃ​ទៀត​
<br>• ក្មេង​ៗ​ស្'''លូវ៉ាគី''' បាន​ថែរ​រក្សា​ឲ្យ​ចាក​ចេញ​ពី​ប្រទេស​ក្នុង​ពេល​នៃ​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​របស់​គាត់​
<br>• ជន​ភាស​ខ្លួន​ទ្វីស ក្រោម​ឈ្មោះ​របស់​គាត់​ត្រូវ​បាន​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​បញ្ជី​ដោយ​ '''រ៉ាប៊ីម៉ាខូស'''s) '''នៅអ៊ីស្តាប៊ូល(Istanbul)'''
<br>• ជនជាតិទ្វីសបានកាន់កាប់ជំរុំប្រមូលផ្ដុំនៅឯជនជាតិ​ទ្វីស​បាន​កាន់​កាប់​ជំរុំ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​នៅ​ឯ '''ជេសេនណូវ៉ាក (Jasenovac) '''នៅជិត '''ស្តារ៉ា ហ្គ្រាឌិស្កា(Stara Gradiška) ជាលិទ្ធិផលមានការដោះលែងឲ្យរួចខ្លួនក្រោមការធ្វើអន្តរាគមន៍របស់គាត់។'''ជា​លិទ្ធិផល​មាន​ការ​ដោះ​លែង​ឲ្យ​រួច​ខ្លួន​ក្រោម​ការ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​របស់​គាត់​។
<br>• ជនជាតិ​នៃ​ប្រទេស​'''ប៊ូលការរី''' បាន​ចាកចេញ​ពី​'''ប៊ូលការរី'''ជា​លិទ្ធិផល​នៃ​ការ​សំណូមពរ​របស់​គាត់​ទៅ​ស្ដេច​'''ប៊ូរ៉ុស''' នៃ​ប្រទេស​'''ប៊ុលការរី'''។
<br>• ជនជាតិនៃប្រទេសប៊ូលការរី(Bulgarian) បានចាកចេញពីប៊ូលការរី(Bulgaria) ជាលិទ្ធិផលនៃការសំណូមពររបស់គាត់ទៅស្ដេចប៊ូរ៉ុស(King Boris) នៃប្រទេសប៊ុលការរី(Bulgaria)។
<br>• ជនជាតិ'''រ៉ូម៉ានៀ'''មក​ពី​'''ត្រេនស្នីសត្រៀ'''បាន​ចាក​ចេញ​ពី​'''រ៉ូម៉ានៀ'''ដូចជា​លិទ្ធិផល​នៃ​ការ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​របស់​គាត់​។
<br>• ជនជាតិរ៉ូម៉ានៀ (Romanian) មកពីត្រេនស្នីសត្រៀ(Transnistria) បានចាកចេញពីរ៉ូម៉ានៀ(Romania) ដូចជាលិទ្ធិផលនៃការធ្វើអន្តរាគមន៍របស់គាត់។
<br>• ជនជាតិ​'''អ៊ីតាលី'''បាន​ជួយ​ដោយ​ [[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] ជាលិទ្ធិផល​នៃ​កា​រ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​របស់​គាត់។
<br>• ជនជាតិអ៊ីតាលីបានជួយដោយ វ៉ាទីខាល(Vatican) ជាលិទ្ធិផលនៃការធ្វើអន្តរាគមន៍របស់គាត់។
<br>• គ្រិស្ថាន​ថែរក្សា​កុមារ​កំព្រា​នៅ​'''ត្រេនស្នីសត្រៀ'''ទៅ​លើក​ប៉ាល់​ជន​ភាស​ខ្លួន​ពី '''ខុនស្តានតា'''ទៅ ​'''អ៊ីស្តាប៊ុល'''និង​បន្ទាប់​ពិការ​មក​ដល់​នៅ​ផ្'''លេសស្ទីង''' ជា​លិទ្ធិ​ផល​នៃ​ការ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​របស់​គាត់​។
<br>• គ្រិស្ថានថែរក្សាកុមារកំព្រានៅត្រេនស្នីសត្រៀ( Transnistria) ទៅលើកប៉ាល់ជនភាសខ្លួនពី ខុនស្តានតា(Constanța) ទៅ អ៊ីស្តាប៊ុល(Istanbul) និងបន្ទាប់ពិការមកដល់នៅផ្លេសស្ទីង(Palestine) ជាលិទ្ធិផលនៃការធ្វើអន្តរាគមន៍របស់គាត់។
<br>• ជនជាតិ​'''ជីហ្វ​'''បាន​កាន់កាប់​នៅ​ជំរុំ​ប្រមូល​ផ្ដុំ '''ស៊ើរីដ''' ដែល​ជា​អ្នក​បាន​លះបង់​ចាប់​ពី​ការ​និរទេស​ពី​ជំរុំ​ស្លាប់​របស់​អាឡឺម៉ង់​ជា​លិទ្ធិផល​នៃការ​ធ្វើអន្តរាគមន៍​របស់​គាត់​។
<br>• ជនជាតិជីហ្វ(Jews) បានកាន់កាប់នៅជំរុំប្រមូលផ្ដុំ ស៊ើរីដ(Sered) ដែលជាអ្នកបានលះបង់ចាប់ពីការនិរទេសពីជំរុំស្លាប់របស់អាឡឺម៉ង់ជាលិទ្ធិផលនៃការធ្វើអន្តរាគមន៍របស់គាត់។
<br>• ជនជាតិ​'''ហុងគ្រី''' ជា​អ្នក​ជួយ​ពួក​គេ​ទាំង​ការ​ធ្វើ​បរវត្តន៍​របស់​ពួក​គេ​ទៅ​ជា​[[គ្រិស្ដសាសនា]] សូម្បី​តែ​ពិធី​លាង​បាប សំបុត្រ​បរិសុទ្ធ ដែល​ផ្ញើ​ដោយ '''រ៉ូខាលី''' ទៅ​សាវក​[[ព្រះយេស៊ូ]]​នៅប្រទេស​'''ហុងគ្រី'''នៅ​'''មុនស៊ីងណូ អាជេឡូ រ៉ូតា'''<br>
<br>• ជនជាតិហុងគ្រី(Hungarian) ជាអ្នកជួយពួកគេទាំងការធ្វើបរវត្តន៍របស់ពួកគេទៅជាគ្រិស្ដសាសនា សូម្បីតែពិធីលាងបាប សំបុត្របរិសុទ្ធ ដែលផ្ញើដោយ រ៉ូខាលី(Roncalli) ទៅសាវកព្រះយេស៊ូនៅប្រទេសហុងគ្រី(Hungarian) នៅមុនស៊ីងណូ អាជេឡូ រ៉ូតា(Monsignor Angelo Rota)<br>
 
ក្នុងឆ្នាំ​១៩៦៥​អ្នកយក​ពាក្យ​របស់​សម្ដេច​ប៉ាប យូហាន​បាន​និយាយ​ថា៖
ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥អ្នកយកពាក្យរបស់សម្ដេចប៉ាប យូហានបាននិយាយថា៖
 
ថ្ងៃនេះយើងមានមានការផ្ញាក់រលឹកកាលពីច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយ ដោយសារមានវត្ថុមករុំបិតបាំងភ្នែករបស់ពួកយើង ដូចនេះពួកយើងមិនអាចមើលឃើញអ្វីឆ្ងាយពីសម្រស់នៃប្រជាជនសំណបចិត្តដែលគ្មានរាសីនៅលើមុខរបស់ពួកគេដែលជាបងប្អូនផ្ទាល់របស់យើងទាំងអស់គ្នា។
ថ្ងៃនេះ​យើង​មាន​ការ​ផ្ញាក់​រលឹក​កាល​ពី​ច្រើន​សតវត្សរ៍​មក​ហើយ ដោយ​សារ​មាន​វត្ថុ​មក​រុំបិត​បាំង​ភ្នែក​របស់​ពួក​យើង​ ដូចនេះ​ពួក​យើង​មិន​អាច​មើល​ឃើញ​អ្វី​ឆ្ងាយ​ពី​សម្រស់​នៃ​ប្រជាជន​សំណប​ចិត្ត​ដែល​គ្មាន​រាសី​នៅ​លើ​មុខ​របស់​ពួកគេ​ដែល​ជា​បង​ប្អូន​ផ្ទាល់​របស់​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​។
នៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០០ មូលនិធិ រ៉ាអ៊ូល វ៉ាលលេនប៊ើក អន្តរជាតិបានធ្វើការឃោសនាទៅអន្តរជាតិសម្រាប់ឲ្យទទួលស្គាល់ពីសកម្មភាពមនុស្សធម៌ក្រោមការអនុវត្តន៍របស់សាវកព្រះយេស៊ូនៅវ៉ាទីហ្កាល់(Vatican Nuncio) គឺរ៉ូខាលី(Roncalli) សម្រាប់ប្រជាជន ភាគច្រើននៃអ្នកទាំងនេះគឺជាជនជាតិទ្វីស ដែលមានការធ្វើបាបពីរបបណាស៊ី(Nazi) ការធ្វើនេះបានទៅដល់កន្លែងមួយចំនួន ដែលជាបេសកកម្មអចិន្ត្រៃរបស់វ៉ាទីហ្កាល់(Vatican) ទៅអង្គកាសហប្រជាជាតិ បច្ចុប្បន្នរដ្ឋលេខាធិការវ៉ាទីហ្កាល់(Vatican State Secretary)ជាពិសេសសង្ឃរាជ អេនជេឡូ សូដាដូ(Angelo Sodano)។
 
នៅ​ថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០០ មូលនិធិ ​'''រ៉ាអ៊ូល វ៉ាលលេនប៊ើក''' អន្តរជាតិ​បាន​ធ្វើ​ការ​ឃោសនា​ទៅ​អន្តរជាតិ​សម្រាប់​ឲ្យ​ទទួល​ស្គាល់​ពី​សកម្មភាព​មនុស្សធម៌​ក្រោម​ការ​អនុវត្តន៍​របស់​សាវក​[[ព្រះយេស៊ូ]] នៅ[[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]]គឺ '''រ៉ូខាលី'''សម្រាប់​ប្រជាជន ភាគ​ច្រើន​នៃ​អ្នក​ទាំង​នេះ​គឺ​ជាជនជាតិ'''​ទ្វីស''' ដែល​មាន​ការ​ធ្វើ​បាប​ពី​របប​'''ណាស៊ី''' ការ​ធ្វើ​នេះ​បាន​ទៅ​ដល់​កន្លែង​មួយ​ចំនួន ដែល​ជា​បេសកកម្ម​អចិន្ត្រៃ​របស់​ [[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] ទៅ​អង្គកា​សហប្រជាជាតិ បច្ចុប្បន្ន​រដ្ឋលេខាធិការ​ [[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] ជាពិសេស​សង្ឃរាជ '''អេនជេឡូ សូដាដូ'''។
 
==សមណសក្ដិក្នុងគ្រិស្ដសាសនា==
 
ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៥៣ គាត់​បាន​តែងតាំង​ជា​ព្រឹទ្ធចារ្យ​នៅ​ [[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] និង​ដោយ​សារហេតុ​នេះ ក៏​មា​នការ​ផុស​ឡើយ​នៃ​ចំណាត់​ថ្នាក់​នៃ​បុព្វជិ​ត​ដែល​មាន​សក្ដិ​ក្នុង​គ្[[រិស្ដសាសនា]]​ នៅ'''សាន់តា ព្រីស''' ដោយ[[សម្ដេចប៉ាបភីអូស ទី១២]] ដោយ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​ធ្វើ​ការ​សរសើ​គាត់។ ប្រធានា​ធិបតី​ប្រទេស​បារាំង '''វិនសេន អ៊ូរីអូល''' បាន​ប្ដឹង​តវ៉ា​ពី​កម្មសិទ្ធ​របស់​ខ្លួន​ដែល​មាន​ពី​មុន​មក​ដោយ​ព្រះរាជា​បារាំង។
ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៣គាត់បានតែងតាំងជាព្រឹទ្ធចារ្យនៅវ៉ាទីហ្កាលនិងដោយសារហេតុនេះ ក៏មានការផុសឡើយនៃចំណាត់ថ្នាក់នៃបុព្វជិតដែលមានសក្ដិក្នុងគ្រិស្ដសាសនានៅសាន់តា ព្រីស(Santa Prisca)ដោយ សម្ដេចប៉ាបភីអូស ទី១២ (Pope Pius XII)ដោយបានចុះហត្ថលេខាធ្វើការសរសើគាត់។ ប្រធានាធិបតីប្រទេសបារាំង វិនសេន អ៊ូរីអូល(Vincent Auriol) បានប្ដឹងតវ៉ាពីកម្មសិទ្ធរបស់ខ្លួនដែលមានពីមុនមកដោយព្រះរាជាបារាំង។
 
==ការជ្រើសរើសសម្ដេចប៉ាប==
 
ស្របទៅតាមការទទួលមរណភាពនៃសម្ដេចប៉ាបភីអូសទី១២ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨ស្រប​ទៅ​តាម​ការ​ទទួល​មរណភាព​នៃ​[[សម្ដេចប៉ាបភីអូសទី រ៉ូលខាលីបានជាប់ក្នុងការជ្រើសរើសជាសម្ដេចប៉ាប១២]] គាត់មានការភ្ញាក់ផ្អើដ៏អស្ចារ្យក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨ '''រ៉ូលខាលី''' បាន​ជាប់​ក្នុង​ការ​ជ្រើស​រើស​ជា [[សម្ដេចប៉ាប]] គាត់​មាការភ្ញាក់ផ្អើដ៏អស្ចារ្យ គាត់បានមកដល់នៅវ៉ាទីហ្កាលវិញជាមួយសំបុត្ររថភ្លើងត្រលប់មកវ៉ាទីហ្កាល។ មនុស្សជាច្រើនបានចាត់ទុក ជីអូវ៉ានី បាតធីសតា(Giovanni Battista Montini) ជាបេក្ខជនម្នាក់ដែលឈរឈ្មោះជាប្រធានអ្នកបួសក្នុងសាសនានៃទីក្រុងមីលែន( Milan) ទោះបីជា ប្រធានអ្នកបួសម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រធានអ្នកបួសជាច្រើនបុរាណនិងមានភាពលេចធ្លោក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី គាត់មិនទានបានក្លាយជាអ្នកមានសមណសក្ដិក្នុងសាសនារួចរាល់ទេ ទោះបីជារត្តមានរបស់គាត់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៨នៃសន្និបាតរើសសម្ដេចប៉ាបមិនអាចឲ្យគាត់ជាប់ក្នុងការជ្រើសរើសក៏ដោយក្រោមច្បាប់ ខានូន(Canon Law) និងអ្នកសាសនាកាតូលិចបុរសប្រហែលជាបានជាប់ក្នុងការជ្រើសរើស ក្រុមដែលមានឋានៈស្មើនឹងសមណសក្ដិក្នុងសាសនាគ្រិស្ដតែងតែជ្រើសយកសម្ដេចប៉ាបពីក្នុងចំណោមក្រុមរបស់ពួកគេ។
បន្ទាប់ពីសមណសក្ដិជាសម្ដេចប៉ាបភីអ៊ើសទី១២ អ្នកមានសមណសក្ដិក្នុងគ្រិស្ដសាសនាជ្រើសបុរសម្នាក់ ដោយគ្រាន់តែរើសទុកប៉ុណ្ណោះព្រោះគេមិនដឹងថាអាយុរបស់គាត់នៅត្រឹមប៉ុណ្ណា និងដើម្បីឲ្យគាត់ជំនួសនៅរយៈពេលខ្លីដើម្បីកុំឲ្យខ្វះអ្នកគ្រប់គ្រងជាសម្ដេចប៉ាប។ ក្នុងសភានៃសាសនាក្នុងរបប យូហានទី២៣ដំបូង ម៉ូនធីនី (Montini) បានក្លាយជាសមណសក្ដិនិងអាក្លាយជាយូហានដែលទទួលជោកជ័យក្នុងឆ្នាំ១៩៦៣ដែលឲ្យឈ្មោះថា ផាអ៊ូលទី៦(Paul VI)
 
{{Infobox popestyles
| image = John 23 coa.svg
| dipstyle=[[His Holiness]]
| offstyle=Your Holiness
| relstyle=Holy Father
| deathstyle=[[Beatification|Blessed]]
}}
ក្រោមការជាប់ក្នុងការជ្រើសរើស រ៉ូខាលី(Roncalli) ជ្រើរើសជាយូហានជាឈ្មោះរាជ្ជកាលរបស់គាត់។ វាជាលើកដំបូងក្នុងរវាង៥០០ឆ្នាំដែលឈ្មោះនេះបានជ្រើសរើស សម្ដេចប៉ាបកាលពិមុនបានគេចវេសក្នុងការប្រើឈ្មោះរបស់វានេះតាំងពីពេលដែលរើសសម្ដេចប៉ាប យូហានទី២៣ ក្នុងកំឡុងពេលមានការបែងចែកអំណាចភាគខាងលិច។.
ក្នុងការជ្រើសរើសឈ្មោះរបស់គាត់នេះសម្ដេចប៉ាប យូហានបាននិយាយថា៖