សម្ដេចប៉ាប យូហាន ទី២៣៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី៩៖
|term_start = ២៨ តុលា ១៩៥៨
|term_end = ៣ មិថុនា ១៩៦៣
|predecessor = [[Pope Pius XII|ភីអ៊ើសទី១២ភីអូស ទី១២]]
|successor = [[Pope Paul VI|ភូលទី៦]]
|ordination = ១០ កក្កដា ១៩០៤
បន្ទាត់ទី១៦៖
|consecrated_by = [[ជីអូវ៉ានី តាស៊ី ផូសេលលី]]
|cardinal =១២ មករា ១៩៥៣
|created_cardinal_by = [[Pope Pius XII|ភីអ៊ើសទី៧ភីអូស ទី៧]]
|rank =
|birth_place = [[សូតតេ អីល ម៉ូនតេ]], [[Kingdom of Italy (1861–1946)|រាជាណាចក្រអ៊ីតាលី]]
បន្ទាត់ទី៦៧៖
==ការជ្រើសរើសសម្ដេចប៉ាប==
 
ស្រប​ទៅ​តាម​ការ​ទទួល​មរណភាព​នៃ [[សម្ដេចប៉ាបភីអូសទី ១២]] ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨ '''រ៉ូលខាលី''' បាន​ជាប់​ក្នុង​ការ​ជ្រើស​រើស​ជា [[សម្ដេចប៉ាប]] គាត់​មាការភ្ញាក់ផ្អើដ៏អស្ចារ្យ គាត់​​បាន​មក​ដល់​នៅ[[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]]វិញ​ជាមួយ​សំបុត្រ​រថភ្លើង​ត្រលប់​មក​ [[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]]។ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​បាន​ចាត់​ទុក '''ជីអូវ៉ានី បាតធីសតា ម៉ូនធីនី''' ជា​បេក្ខជន​ម្នាក់​ដែល​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​ប្រធាន​អ្នក​បួស​ក្នុង​សាសនា​នៃ​ទីក្រុង​ '''មីលែន''' ទោះ​បីជាប្រធាន​អ្នក​បួស​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​ប្រធាន​អ្នកបួស​ជា​ច្រើន​បុរាណ​និង​មាន​ភាព​លេច​ធ្លោ​ក្នុង​ប្រទេស​អ៊ីតាលី​ គាត់​មិន​ទាន​បាន​ក្លាយ​ជា​អ្នក​មាន​សមណសក្ដិ​ក្នុង​សាសនា​រួចរាល់​ទេ ទោះ​បី​ជា​រត្ត​មាន​របស់​គាត់​តាំង​ពីឆ្នាំ​១៩៥៨​នៃ​សន្និបាត​រើស [[សម្ដេចប៉ាប]] ​មិន​អាច​ឲ្យ​គាត់​ជាប់​​ក្នុង​​ការ​ជ្រើសរើស​ក៏​ដោយ​ក្រោ​ម​ច្បាប់​ '''ខានូន''' និង​អ្នក​សាសនា​កាតូលិច​បុរស​ប្រហែល​ជា​បាន​ជាប់​ក្នុង​ការ​ជ្រើសរើស ក្រុម​ដែល​មាន​ឋានៈ​ស្មើ​នឹង​សមណសក្ដិ​ក្នុង​សាសនា​គ្រិស្ដ​តែងតែ​ជ្រើស​យក​សម្ដេច​ប៉ាប​ពី​ក្នុង​ចំណោម​ក្រុម​របស់​ពួក​គេ។​
ស្រប​ទៅ​តាម​ការ​ទទួល​មរណភាព​នៃ​[[សម្ដេចប៉ាបភីអូសទី ១២]] ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨ '''រ៉ូលខាលី''' បាន​ជាប់​ក្នុង​ការ​ជ្រើស​រើស​ជា [[សម្ដេចប៉ាប]] គាត់​មាការភ្ញាក់ផ្អើដ៏អស្ចារ្យ គាត់បានមកដល់នៅវ៉ាទីហ្កាលវិញជាមួយសំបុត្ររថភ្លើងត្រលប់មកវ៉ាទីហ្កាល។ មនុស្សជាច្រើនបានចាត់ទុក ជីអូវ៉ានី បាតធីសតា(Giovanni Battista Montini) ជាបេក្ខជនម្នាក់ដែលឈរឈ្មោះជាប្រធានអ្នកបួសក្នុងសាសនានៃទីក្រុងមីលែន( Milan) ទោះបីជា ប្រធានអ្នកបួសម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រធានអ្នកបួសជាច្រើនបុរាណនិងមានភាពលេចធ្លោក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី គាត់មិនទានបានក្លាយជាអ្នកមានសមណសក្ដិក្នុងសាសនារួចរាល់ទេ ទោះបីជារត្តមានរបស់គាត់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៨នៃសន្និបាតរើសសម្ដេចប៉ាបមិនអាចឲ្យគាត់ជាប់ក្នុងការជ្រើសរើសក៏ដោយក្រោមច្បាប់ ខានូន(Canon Law) និងអ្នកសាសនាកាតូលិចបុរសប្រហែលជាបានជាប់ក្នុងការជ្រើសរើស ក្រុមដែលមានឋានៈស្មើនឹងសមណសក្ដិក្នុងសាសនាគ្រិស្ដតែងតែជ្រើសយកសម្ដេចប៉ាបពីក្នុងចំណោមក្រុមរបស់ពួកគេ។
បន្ទាប់​ពី​សមណសក្ដិ​ជា​[[សម្ដេចប៉ាបភីអូស ទី១២]] អ្នក​មាន​សមណសក្ដិ​ក្នុងគ្[[រិស្ដសាសនា]]ជ្រើស​បុរស​ម្នាក់ ដោយ​គ្រាន់​តែ​រើស​ទុក​ប៉ុណ្ណោះ​ព្រោះ​គេ​មិន​ដឹង​ថា​អាយុ​របស់​គាត់​នៅ​ត្រឹម​ប៉ុណ្ណា​ និង​ដើម្បី​ឲ្យ​គាត់​ជំនួស​នៅ​រយៈពេល​ខ្លី​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ខ្វះ​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​ជា​[[សម្ដេចប៉ាប]]។ ក្នុង​សភា​នៃ​សាសនា​ក្នុង​របប​ '''សម្ដេចប៉ាប យូហាន ​ទី២៣''' ដំបូង '''ម៉ូនធីនី''' បាន​ក្លាយ​ជា​សមណសក្ដិ​និង​អាច​ក្លាយ​ជា​យូហាន​ដែល​ទទួល​ជោកជ័យ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១​៩៦៣​ដែល​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា '''ភូលទី៦''' ក្រោម​ការ​ជាប់​ក្នុង​ការ​ជ្រើសរើស '''រ៉ូខាលី''' ជ្រើ​រើស​ជា​យូហាន​ជា​ឈ្មោះ​រាជ្ជកាល​របស់​គាត់។ វាជា​លើក​ដំបូង​ក្នុង​រវាង​៥០០​ឆ្នាំ​ដែល​ឈ្មោះ​នេះ​បាន​ជ្រើសរើស [[សម្ដេចប៉ាប]]​​កាល​ពីមុន​បាន​គេច​វេស​ក្នុង​ការ​ប្រើ​ឈ្មោះ​របស់​វា​នេះ​តាំង​ពី​ពេល​ដែល​រើស​ [[សម្ដេចប៉ាប យូហាន ទី២៣]] ក្នុង​កំឡុង​ពេល​មាន​ការ​បែង​ចែក​អំណាច​ភាគ​ខាង​លិច។​
បន្ទាប់ពីសមណសក្ដិជាសម្ដេចប៉ាបភីអ៊ើសទី១២ អ្នកមានសមណសក្ដិក្នុងគ្រិស្ដសាសនាជ្រើសបុរសម្នាក់ ដោយគ្រាន់តែរើសទុកប៉ុណ្ណោះព្រោះគេមិនដឹងថាអាយុរបស់គាត់នៅត្រឹមប៉ុណ្ណា និងដើម្បីឲ្យគាត់ជំនួសនៅរយៈពេលខ្លីដើម្បីកុំឲ្យខ្វះអ្នកគ្រប់គ្រងជាសម្ដេចប៉ាប។ ក្នុងសភានៃសាសនាក្នុងរបប យូហានទី២៣ដំបូង ម៉ូនធីនី (Montini) បានក្លាយជាសមណសក្ដិនិងអាក្លាយជាយូហានដែលទទួលជោកជ័យក្នុងឆ្នាំ១៩៦៣ដែលឲ្យឈ្មោះថា ផាអ៊ូលទី៦(Paul VI)
ក្នុង​ការ​ជ្រើស​រើស​ឈ្មោះ​របស់​គាត់​នេះ​ [[សម្ដេចប៉ាប យូហាន ទី២៣]] បាន​និយាយ​ថា៖
ខ្ញុំ​ជ្រើស​រើស​ពាក្យ​ថា​យូហាន .... ជា​ឈ្មោះ​មួយ​ដែល​ល្អ​សម្រាប់​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​ព្រោះ​វា​ជា​ឈ្មោះ​ឪពុក​របស់​យើង។ ហើយ​វា​ជា​សំណប​ចិត្ត​របស់​ខ្ញុំ​ព្រោះ​វា​ជា​ឈ្មោះ​នៃ​ភាព​សុភាព​ទន់​ភ្លន​នៃ​អ្នក​ចំនុះ​នៃ​ព្រះវិហា​រ​ដែល​ជា​កន្លែង​មួយ​ដែរ​ខ្ញុំ​បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​សាសនា និង​ឈ្មោះ​វិហារ​ដែល​មាន​ចំនួន​តិចតួច​នៃ​វិសាល​ភាព​ព្រះវិហារ​ដែល​បាប​ផ្សព្វផ្សាយ​ជា​ទូទៅ​ទៅ​កាន់​ពិភព​លោក​ រួម​បញ្ចូល​អាគារ​សារធារណៈ​ផ្ទាល់​របស់​ពួក​យើង​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ '''យូហាន​ ឡាធើរេន'''។ យូហាន២២រូប​នៃ​ក្បួន​ដែល​មិន​ចាច​លុប​ចោល​បាន​ ត្រូវ​បាន​ក្លាយ​ជា​សម្ដេច​ប៉ាប​និង​ភាគ​ច្រើន​នៃ​អ្នក​​ទាំង​នេះ​បាន​ទម្លាក់​សមណសក្ដិ​ជា [[សម្ដេចប៉ាប]]។ ពួកយើង​មិន​ចង់​ឲ្យ​មាន​ភាព​ទន់​ខ្សោយ​នៃ​ឈ្មោះ​របស់​ពួក​យើង​ក្រោយ​ភាព​ល្អ​ប្រសើ​ថ្លៃ​ថ្លា និង ជោក​ជ័យ​នៃ'''សម្ដេច​ប៉ាប​រ៉ូមុំា'''នោះ​ទេ។
ក្រោយ​ការ​ជ្រើសឈ្មោះ​នេះ​ដែរ​ក៏​មាន​ការ​យល់​ច្រលំ​គឺ​ទោះ​ជា​គាត់​បាន​ដឹង​ថា​​ '''យូហាន​ទី២៣''' ឬ '''យូហានទី២៤''' ក៏ដោយ ចម្លើយ​ដែ​ឆ្លើយ​តប​នៃ​រឿង​នេះ​ យូហាន​បាន​ថ្លែង​ការណ៍​ប្រកាស ដែល​គាត់​គឺជា​ '''យូហានទី២៣'''។
មុន​ពេល​រឿង​នេះ មាន​ [[សម្ដេចប៉ាប]] ជា​ច្រើន​បាន​ហៅ​ យូហាន គឺជា '''យូហានទី២២''' (១៣១៦-១៣៣៤) និង '''យោហានទី២៣''' (១២៧៦-១២៧៧)។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណាក៏​ដោយ​ក៏​គ្មាន​ '''យូហានទី២០''' ការ​យល់​ច្រលំ​តាម​គ្នា​បណ្ដាល​មក​ពី​កា​​រ​យល់​ខុស​នៃ​ប្រវត្តិ​យុគ​កណ្ដាល '''លីប៉ើ ផូធីហ្វីខាលីស''' ដែល​យោង​ទៅ​តាម​យូហាន​ដទៃ​ទៀត​ដែល​ជា​យូហាន​នៅ​ចន្លោះ​ '''យូហាន​ទី១៤''' និង '''យូហានទី១៥'''
 
==ការ​ទស្សនា​ជុំវិញ​ក្រុង​រ៉ូម==
ក្រោមការជាប់ក្នុងការជ្រើសរើស រ៉ូខាលី(Roncalli) ជ្រើរើសជាយូហានជាឈ្មោះរាជ្ជកាលរបស់គាត់។ វាជាលើកដំបូងក្នុងរវាង៥០០ឆ្នាំដែលឈ្មោះនេះបានជ្រើសរើស សម្ដេចប៉ាបកាលពិមុនបានគេចវេសក្នុងការប្រើឈ្មោះរបស់វានេះតាំងពីពេលដែលរើសសម្ដេចប៉ាប យូហានទី២៣ ក្នុងកំឡុងពេលមានការបែងចែកអំណាចភាគខាងលិច។.
 
ក្នុងការជ្រើសរើសឈ្មោះរបស់គាត់នេះសម្ដេចប៉ាប យូហានបាននិយាយថា៖
នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៨ គាត់​បាន​ក្លាយ​ជា​ [[សម្ដេចប៉ាប]]ទីមួយ​​តាំង​​ពី​ឆ្នាំ ១៨៧០ ដែល​បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​សកម្មភាព​ស្រែ​ចម្ការ​ដោយ​គាត់​បាន​ទៅ​កសិដ្ឋាន​របស់​គាត់​ '''ឌីអូសេស''' នៅ '''រ៉ូម''' ពេល​គាត់​បាន​ឃើញ​ក្មេងៗ​មាន​ក្លិន​មិន​ល្អ​រូបរាង​អាក្រក់​ជាមួយ​នឹង​រោគ​ខួរឆ្អឹង​ខ្នង នៅ​មន្ទីពេទ្យ '''ប៉ាមប៉ីណូ ហ្គូស៊ូ''' និង​នៅ​ពេល​គាត់​ទៅ​ទស្សនា​នៅ​មន្ទីពេទ្យ '''សាន់តូ ស្ពីរីតូ'''។ នៅ​ថ្ងៃ​នោះ​ផង​ដែរ​ គាត់​បាន​ទៅ​មើល​នៅ​ពន្ធនាគារ '''រីជីណា ខូលី''' របស់​'''ទីក្រុងរ៉ូម'''ទៀត ដែល​ជា​កន្លែង​មួយ​ដែរ​គាត់​បាន​ប្រាប់​អ្នក​ដែល​នៅ​ជា​មួយ​គាត់​ថា​ ”អ្នក​មិន​អាច​មក​រក​ខ្ញុំ​បាន​ទេ ដូច​ច្នេះ​ខ្ញុំ​នឹង​ទៅ​រក​អ្នក​” ក្នុង​សកម្មភាព​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ចំណាប់​អាម្មរណ៍​ខ្លាំង ហើយ​គាត់​បាន​សរសេរ​ក្នុង​កំណត់​ត្រា​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​គាត់​​ភាព​រំភើប​និង​គួរ​ឲ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើ​មួយ​បាន​កើត​ឡើង​ ក្នុង​'''ទីក្រុង​រ៉ូម''' ប្រទេស​អ៊ីតាលី និង​ជាអន្តរ​ជាតិ ខ្ញុំគឺភ្ជាប់​អ្នក​ទាំង​អស់​គ្នាគ្រប់​ទី​កន្លែង អជ្ញាធរ អ្នកថតរូប អ្នកទោស មេព្រៃ អ្នកយាម.....
ខ្ញុំជ្រើសរើសពាក្យថាយូហាន .... ជាឈ្មោះមួយដែលល្អសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នាព្រោះវាជាឈ្មោះឪពុករបស់យើង។ ហើយវាជាសំណបចិត្តរបស់ខ្ញុំព្រោះវាជាឈ្មោះនៃភាពសុភាពទន់ភ្លននៃអ្នកចំនុះនៃព្រះវិហាដែលជាកន្លែងមួយដែរខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងសាសនា និងឈ្មោះវិហាដែលមានចំនួនតិចតួចនៃវិសាលភាពព្រះវិហាដែលបាបផ្សប់ផ្សាយជាទូទៅទៅកាន់ពិភពលោក រួមបញ្ចូលអាគារសារធារណៈផ្ទាល់របស់ពួកយើងនៅលើផ្លូវយូហាន ឡាធើរេន(St. John Lateran។ យូហាន២២រូបនៃក្បួនដែលមិនចាចលុបចោលបាន ត្រូវបានក្លាយជាសម្ដេចប៉ាបនិងភាគច្រើននៃនាក់ទាំងនេះបានទម្លាក់សមណសក្ដិជាសម្ដេចប៉ាប។ ពួកយើងមិនចង់ឲ្យមានភាពទន់ខ្សោយនៃឈ្មោះរបស់ពួកយើងក្រោយភាពល្អប្រសើថ្លៃថ្លា និង ជោកជ័យនៃ សម្ដេចប៉ាបរ៉ូមុំានោះទេ។
 
ក្រោយការជ្រើឈ្មោះនេះដែរក៏មានការយល់ច្រលំគឺទោះជាគាត់បានដឹងថាយូបានទី២៣ឬយូបានទី២៤ក៏ដោយ ចម្លើយដែឆ្លើយតបនៃរឿងនេះ យូហានបានថ្លែងការណ័ប្រកាស ដែលគាត់គឺជាយូហានទី២៣។
ក្នុង​​កំឡុង​ពេល​ដំណើ​ទស្សនា​នេះ '''យូហាន ទី២៣''' បាន​ងាក​ទៅ​រក​ភាព​ជា​ [[សម្ដេចប៉ាប]] ធម្មតា​វិញ​នៃ​ភាព​ជា​ផ្លូវ​ការ​ដោយ​សំអាង​លើ​ខ្លួន​គាត់​ផ្ទាល់​។ ដូចជា​ពេល​ដែល​គាត់​ទៅ​ទស្សនា​នៅ​សាលា​អប់រំ​អ្នកទោស​សម្រាប់​​យុវវ័យ ដែល​ប្រព្រឹត្តបទ​ល្មើស នៅ​'''ទីក្រុងរ៉ូម''' ហើយ​បាន​ប្រាប់​ពួក​គេ​ថា​​ “ខ្ញុំ​ចង់​មក​ទីនេះ​នៅ​ពេល​ខ្លះ​”។ រឿង​នេះ​វា​បាន​កត់​សម្គាល់​ដោយ​ពត៌មាន​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ជា​សេចក្ដីរាយការណ៍ ​”គាត់​បាន​និយាយ​ទៅ​កាន់​យុវជន​ទាំង​នោះ​តាម​ភាសា​របស់​​ពួក​គេ​”។
មុនពេលរឿងនេះ មានសម្ដេចប៉ាបជាច្រើនបានហៅយូហានគឺជាយូហានទី២២ (១៣១៦-១៣៣៤) និងយោហានទី២៣(១២៧៦-១២៧៧)។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក៏គ្មានយូហានទី២០ ការយល់ច្រលំតាមគ្នាបណ្ដាលមកពីការយល់ខុសនៃប្រវត្តិយុគកណ្ដាល លីប៉ើ ផូធីហ្វីខាលីស(Liber Pontificalis) ដែលយោងទៅតាមយូហានដទៃទៀតដែលជាយូហាននៅចន្លោះយូហានទី១៤និងហូហានទី១៥
ការទស្សនាជុំវិញក្រុងរ៉ូម
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៨ គាត់បានក្លាយជាសម្ដេចប៉ាបទីមួយតាំងពីឆ្នាំ១៨៧០ដែលបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពស្រែចម្ការដោយគាត់បានទៅកសិដ្ឋានរបស់គាត់ ឌីអូសេស នៅរ៉ូម ពេលគាត់បានឃើញក្មេងៗមានក្លិនមិនល្អរូបរាងអាក្រក់ជាមួយនឹងរោគខួរឆ្អឹងខ្នង នៅមន្ទីពេទ្យ ប៉ាមប៉ីណូ ហ្គូស៊ូ (Bambino Gesù Hospital) និងនៅពេលគាត់ទៅទស្សនានៅមន្ទីពេទ្យ សាន់តូ ស្ពីរីតូ(Santo Spirito Hospital)។ នៅថ្ងៃនោះផងដែរ គាត់បានទៅមើលនៅពន្ធនាគារ រីជីណា ខូលី(Regina Coeli)របស់ទីក្រុងរ៉ូមទៀត ដែលជាកន្លែងមួយដែរគាត់បានប្រាប់អ្នកដែលនៅជាមួយគាត់ថា”អ្នកមិនអាចមករកខ្ញុំបានទេ ដូចច្នេះខ្ញុំនឹងទៅរកអ្នក” ក្នុងសកម្មភាពនេះធ្វើឲ្យមានចំណាប់អាម្មរណ៍ខ្លាំង ហើយគាត់បានសរសេរក្នុងកំណត់ត្រាប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់
ភាពរំភើបនិងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើមួយបានកើតឡើង ក្នុងទីក្រុងរ៉ូមប្រទេសអ៊ីតាលី និងជាអន្តរជាតិ ខ្ញុំគឺ ភ្ជាប់អ្នកទាំងអស់គ្នាគ្រប់ទីកន្លែង អជ្ញាធរ អ្នកថតរូប អ្នកទោស មេព្រៃ អ្នកយាម.....
ក្នុងកំឡុងពេលដំណើទស្សនានេះ យូហានទី២៣ បានងាកទៅរកភាពជាសម្ដេចប៉ាបធម្មតាវិញនៃភាពជាផ្លូវការដោយសំអាងលើខ្លួនគាត់ផ្ទាល់។ ដូចជាពេលដែលគាត់ទៅទស្សនានៅសាលាអប់រំអ្នកទោសសម្រាប់តែយុវវ័យ ដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើស នៅទីក្រុងរ៉ូម ហើយបានប្រាប់ពួកគេថា “ខ្ញុំចង់មកទីនេះនៅពេលខ្លះ”។ រឿងនេះវាបានកត់សម្គាល់ដោយពត៌មានដែលមានលក្ខណៈជាសេចក្ដីរាយការណ៍​”គាត់បាននិយាយទៅកាន់យុវជនទាំងនោះតាមភាសារបស់​ពួកគេ”។
 
* សម្ដេចប៉ាបមុន៖ [[សម្ដេចប៉ាបពៀវទី១២]]