សម្ដេចប៉ាប៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី១៖
[[ឯកសារ:Emblem of the Papacy SE.svg|រូបភាពតូច|ស្តាំ|បិទបោះត្រារបស់សម្ដេចប៉ាប។]]
 
 
'''សម្ដេចប៉ាប'''ជាអ្នកដឺកនាំរបស់[[ព្រះសហគមន៍កាតូលិក]]ដែលមានទីបញ្ជាការនៅ[[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] នៅ [[អឺរ៉ុប]]។
សម្តេចប៉ាបជា[[លោកអភិបាល]]ភូមិភាគ[[ទីក្រុងរ៉ូម]] និងឧត្តឬាធិការីរបស់ស[[សន្តសិលា]] ដែលជាលោកអភិបាលទីមួយនៅទីក្រុងរ៉ុម (គាត់រស់ប្រហែលរវាហឆ្នាំ១ដល់ឆ្នាំ៦៧)។ នៅក្នុងព្រះសហគមន៏កាតូលិក,សម្ដេចប៉ាបយល់ឃើញថាឧត្ដរាធិការីសន្ដសិលាគឺជា[[សាវ័ក]]។
សម្ដេចប៉ាបបច្ចុប្បន្នគឺជា លោកហ្វ្រង់ស៊ីស,ដែលបានជ្រើសរើសនៅថ្ងៃទី ១៣ ខែ មិនា ឆ្នាំ ២០១៣,​ដែលជាអ្នកបន្ដដំណែងពីលោក បែនឌីណីកទី១៦។
តំណែងរបស់សម្ដេចប៉ាបគឺបានទទួលស្គាល់ដោយប្រមុននៃសាសនាកាតូលិក។
 
យុត្ដាធិកានៃសាសនារបស់លោកត្រូវបានហៅថា "ហូលីស៊ី",ឬ "អាផូសត្រូលិក" ខាងលើជាមូលដ្ឋាននៃ'''ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់'''ក្នុងព្រះវិហាដែលសាវ័កសន្ដសិលាបានរងទុកលំបាកជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសរ៉ូម។ សម្ដេចប៉ាបគឺជាប្រមុខរដ្ឋនៃទីក្រុងវ៉ាទីកង់,ព្រះមហាក្សត្រដែលគ្រប់គ្រងរដ្ឋនៃទីក្រុងងបានក្ដោបក្ដាប់ទឹកដីបរិពន្ឋភូមិទាំងអស់នៃទីក្រុងរ៉ូម។
មុខងាររបស់សម្ដេចប៉ាបគឺជាមុខងារមួយដែលបានបង្កើតនៅឋិតឋេរនៅលើពិភពលោក ហើយ​ជាផ្នែកមួយខ្ពស់នៅលើពិភពលោកក្នងប្រវិត្ដសាស្ដ្រ។
 
សមេ្ដចប៉ាបកាលពីសម័យបុរាណបានជួយផ្សព្វផ្សាយច្រើនអំពីគ្រិស្ដសាសនា និង ការអធិដ្ឋានផ្សេងៗដែលមិនធ្វើអោយមានការឈ្លោះប្រកែករវាង[[លទ្វិ]]ផ្សេងទៀត។
នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំពួកគេបានអនុវត្ដតាមច្បាប់​ដែលមិន
ទាក់ទងនឹងសាសនាសំខាន់មួយនៅភាគខាងលិចនៃប្រអឺរ៉ុប ព្រមទាំងដើរតួជា'''អាជ្ញាកណ្ដាល'''រវាងមហាក្សត្រគ្រិស្ដសាសនា។ បច្ចុប្បន្ននេះ, ក្នុងការបន្ថែមការរីកឡើងជំនឿនៃគ្រិស្ដសាសនា និង លទ្ឋិផងដែរ,​ សម្ដេចប៉ាបបានឧទ្ទិសដើម្បីអោយសាសនាទំាងមូលនឹងមានការទាក់ទងគ្នាទៅវិញទៅមក, ការធ្វើកុសលផលបុណ្យ, និង ការការពារសិទ្ឋមនុស្ស។
 
សម្ដេចប៉ាបមានមុខងារដែលបង្ខំអោយលះបង់អំណាច[[អាណាចក្រ]],និង ប៉ាបបានធ្វើការអនុញ្ញាតច្បាប់នេះស្ទើរតែផ្ដាច់មុខដើម្បីជាសារះសំខាន់នៃសាសនា។​ ជាច្រើនសតវត្យន៏មកហើយ​, សម្ដេចប៉ាបអះអាងថា អំណាចនៃ'''ចម្រៀងសាសនា'''បានបញ្ជាក់បន្ថែមយ៉ាងរឹងមាំដែលមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៧០ ជាសេចក្ដីប្រកាសនៅ[[សទ្ឋាន្ដ]]នៃភាពមិនចេះខុសរបស់សាវ័កដែលកម្រនឹងមានឪកាស'''បកស្រាយនៅជំនឿ'''ឫក្រុមសីលធម៏។ ឪកាសក្នុងការអធិប្បាយដំបូង(បន្ទាប់ពីមានសេចក្ដីប្រកាស)​ហើយរហូតដល់ពេលចុងក្រោយ និយមន័យសទ្ឋាន្ដនៃការសន្និដ្ឋានរបស់ម៉ារីនៅ​ ឆ្នាំ ១៩៥០។
 
 
=== ប្រវិត្ដសាស្ដ្រ ===
===== ចំនងជើង និង ដើមកំណើត =====
 
{| class="infobox" style="width:20em;"
|- style="text-align:center;"
Line ៥ ⟶ ២៦:
|- style="text-align:center;"
|- style="text-align:center;"
|colspan="3"|[[File:Pope Francis in March 2013 (cropped).jpg|left|300%|thumb|ហ្វ្រង់ស៊ីស|topcenter]]
|- style="text-align:center;"
|- style="text-align:center;"
Line ២៨ ⟶ ៤៩:
|'''ការបង្កើត'''
|colspan="2" |តាមប្រពៃណីគ្រិស្ដសាសនា, សតវត្សន៏ទី១
|- style="vertical-align:top;"
 
'''សម្ដេចប៉ាប'''ជាអ្នកដឺកនាំរបស់[[ព្រះសហគមន៍កាតូលិក]]ដែលមានទីបញ្ជាការនៅ[[ទីក្រុងវ៉ាទីកង់]] នៅ [[អឺរ៉ុប]]។
សម្តេចប៉ាបជា[[លោកអភិបាល]]ភូមិភាគ[[ទីក្រុងរ៉ូម]] និងឧត្តឬាធិការីរបស់ស[[សន្តសិលា]] ដែលជាលោកអភិបាលទីមួយនៅទីក្រុងរ៉ុម (គាត់រស់ប្រហែលរវាហឆ្នាំ១ដល់ឆ្នាំ៦៧)។ នៅក្នុងព្រះសហគមន៏កាតូលិក,សម្ដេចប៉ាបយល់ឃើញថាឧត្ដរាធិការីសន្ដសិលាគឺជា[[សាវ័ក]]។
សម្ដេចប៉ាបបច្ចុប្បន្នគឺជា លោកហ្វ្រង់ស៊ីស,ដែលបានជ្រើសរើសនៅថ្ងៃទី ១៣ ខែ មិនា ឆ្នាំ ២០១៣,​ដែលជាអ្នកបន្ដដំណែងពីលោក បែនឌីណីកទី១៦។
តំណែងរបស់សម្ដេចប៉ាបគឺបានទទួលស្គាល់ដោយប្រមុននៃសាសនាកាតូលិក។
 
យុត្ដាធិកានៃសាសនារបស់លោកត្រូវបានហៅថា "ហូលីស៊ី",ឬ "អាផូសត្រូលិក" ខាងលើជាមូលដ្ឋាននៃ'''ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់'''ក្នុងព្រះវិហាដែលសាវ័កសន្ដសិលាបានរងទុកលំបាកជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសរ៉ូម។ សម្ដេចប៉ាបគឺជាប្រមុខរដ្ឋនៃទីក្រុងវ៉ាទីកង់,ព្រះមហាក្សត្រដែលគ្រប់គ្រងរដ្ឋនៃទីក្រុងងបានក្ដោបក្ដាប់ទឹកដីបរិពន្ឋភូមិទាំងអស់នៃទីក្រុងរ៉ូម។
មុខងាររបស់សម្ដេចប៉ាបគឺជាមុខងារមួយដែលបានបង្កើតនៅឋិតឋេរនៅលើពិភពលោក ហើយ​ជាផ្នែកមួយខ្ពស់នៅលើពិភពលោកក្នងប្រវិត្ដសាស្ដ្រ។
 
សមេ្ដចប៉ាបកាលពីសម័យបុរាណបានជួយផ្សព្វផ្សាយច្រើនអំពីគ្រិស្ដសាសនា និង ការអធិដ្ឋានផ្សេងៗដែលមិនធ្វើអោយមានការឈ្លោះប្រកែករវាង[[លទ្វិ]]ផ្សេងទៀត។
នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំពួកគេបានអនុវត្ដតាមច្បាប់​ដែលមិន
ទាក់ទងនឹងសាសនាសំខាន់មួយនៅភាគខាងលិចនៃប្រអឺរ៉ុប ព្រមទាំងដើរតួជា'''អាជ្ញាកណ្ដាល'''រវាងមហាក្សត្រគ្រិស្ដសាសនា។ បច្ចុប្បន្ននេះ, ក្នុងការបន្ថែមការរីកឡើងជំនឿនៃគ្រិស្ដសាសនា និង លទ្ឋិផងដែរ,​ សម្ដេចប៉ាបបានឧទ្ទិសដើម្បីអោយសាសនាទំាងមូលនឹងមានការទាក់ទងគ្នាទៅវិញទៅមក, ការធ្វើកុសលផលបុណ្យ, និង ការការពារសិទ្ឋមនុស្ស។
 
សម្ដេចប៉ាបមានមុខងារដែលបង្ខំអោយលះបង់អំណាច[[អាណាចក្រ]],និង ប៉ាបបានធ្វើការអនុញ្ញាតច្បាប់នេះស្ទើរតែផ្ដាច់មុខដើម្បីជាសារះសំខាន់នៃសាសនា។​ ជាច្រើនសតវត្យន៏មកហើយ​, សម្ដេចប៉ាបអះអាងថា អំណាចនៃ'''ចម្រៀងសាសនា'''បានបញ្ជាក់បន្ថែមយ៉ាងរឹងមាំដែលមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៧០ ជាសេចក្ដីប្រកាសនៅ[[សទ្ឋាន្ដ]]នៃភាពមិនចេះខុសរបស់សាវ័កដែលកម្រនឹងមានឪកាស'''បកស្រាយនៅជំនឿ'''ឫក្រុមសីលធម៏។ ឪកាសក្នុងការអធិប្បាយដំបូង(បន្ទាប់ពីមានសេចក្ដីប្រកាស)​ហើយរហូតដល់ពេលចុងក្រោយ និយមន័យសទ្ឋាន្ដនៃការសន្និដ្ឋានរបស់ម៉ារីនៅ​ ឆ្នាំ ១៩៥០។
 
=== ប្រវិត្ដសាស្ដ្រ ===
​​​
===== ចំនងជើង និង ដើមកំណើត =====
ពាក្យ«ប៉ាប»នេះ មកពី[[ភាសាឡាតាំង]]មានន័យថា «ឪពុក» (papa) និង[[ភាសាក្រិក]] πάππας (pappas)។
នៅក្នុងសតវត្សរ៏ថ្មីនេះសាសនាគ្រិស្ដបានអនុវត្ដន៏ចំណងជើងនេះ ជាពិសេសនៅក្នុងភាគខាងកើតដែលរួមមានចៅអធិការខាងសាសនាកាតូលិក និង​'''បុព្វជិតជំនាន់ទី២''' ជាច្រើនទៀត, ហើយបន្ទាប់ពីបានទុកនៅភាគខាងលិចដើម្បីក្លាយទៅជាចៅអធិការនៃទីក្រុងរ៉ូម, ការបង្កើតមិនធ្វើតាមផ្លូវការទាំងស្រុងនៅក្នុងសតវត្សន៏ទី១១ នេះទេ។ ពេលកំណត់ដែលកត់ត្រាអោយប្រើចំណងជើងនេះបានយល់ព្រមនៅពេល'''មរភាព'''របស់​ [[ព្រឹទ្ឋចារ្យ អេឡិចសាន់ត្រា]]​, សម្ដេចប៉ាប ហេរៀឃ្លៀសនៃអេឡិចសាន់ត្រា(២៣២-២៤៨)។
Line ៥២ ⟶ ៥៧:
មុនពេលកំណត់អោយប្រើចំនងជើង"សម្ដេចប៉ាប" នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស,កាលបរិច្ឆេទនៅកណ្ដាលសតវត្សន៏ ទី១០។
'''ចំនងជើងនេះមានទាំងពីមុនសតវត្សន៏ទី៣'''ក្នុងការកំនត់ទូទៅមួយធ្លាប់បានផ្ដល់អោយសម្ដេចប៉ាបទំាងអស់។
ពីសតវត្សន៏ទី៦ចំនងជើងនេះបានបង្កើតដើម្បីជាឪកាសក្នុងការប្រើប្រាស់របស់សម្ដេចប៉ាបនៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម,ហើយនៅក្នុងសតវត្សន៏ទី១១ចុងក្រោយនេះ [[សម្ដេចប៉ាប ក្រិចកូរីទី៧]]បានចេញ'''សេចក្ដីប្រកាស''' ថាមានសេចក្ដី[[អធិប្បាយ]]មួយយ៉ាងធំដោយធ្វើនៅក្នុងរដ្ឋដោយបន្ទាប់មានការបង្កើតនិងការសន្មតនៅភាគខាងលិច។មួយយ៉ាងធំដោយធ្វើនៅក្នុងរដ្ឋ ដោយបន្ទាប់មានការបង្កើតនិងការសន្មតនៅភាគខាងលិច។
​​​
 
 
 
 
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ព្រះសហគមន៍កាតូលិក]]