អរិយដ្ឋង្គិកមគ្គ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី១៖
'''អរិយដ្ឋង្គិកមគ្គ''' ឬ អង្គិកមគ្គ ឬ អរិយមគ្គ ([[The Noble Path]])​ ​គឺ​ជា[[​ធម៌]]សំខាន់មួយ​ក្នុងចំណោមផ្នែកទាំងឡាយដែលព្រះពុទ្ធ​​ទ្រង់​បាន​បង្រៀន​ភិក្ខុ​និង​បរិស័ទ​​ដើម្បី​ការ​​រលត់​អស់​ទៅ​នៃ​ទុក្ខ​ទាំង​ពួង ជាផ្លូវ​​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​សំខាន់មួយ​ក្នុង​ចំណោម​[[ព្រះ​​​និព្វានធម៌]]​ទាំងឡាយ​ដែល​ព្រះពុទ្ធ​​​ទ្រង់​បាន​បង្រៀន​ភិក្ខុ ​និង ​បរិស័ទ​​ដើម្បី​ការ​​រលត់​អស់​ទៅ​នៃ​ទុក្ខ​ទាំង​ពួង ជាផ្លូវ​​ឆ្ពោះ​​ព្រះ​​​​និព្វាន​ ​។ អរិយអដ្ឋង្គិកមគ្គ ជា​ពាក្យ​ផ្សំ​មក​ពី​ ៤ បទ គឺ អរិយៈ ប្រែ​ថា ប្រសើរ, អដ្ឋ ប្រែ​ថា ៨, និង អង្គៈ ប្រែ​ថា អង្គ ឬ​ តួ, និង មគ្គៈ ប្រែ​ថា ផ្លូវ ។ ដូច្នេះ​ អដ្ឋង្គិកមគ្គ មាន​ន័យ​ថា​ មាគ៌ា​ឬ​ផ្លូវ​​មាន​អង្គ ៨ ​ដ៏ប្រសើរ​ ។ តើ​អង្គ​​​ទាំង​ ៨ របស់​​អរិយ​មគ្គ​មាន​អ្វី​ខ្លះ ? ហេតុអ្វី​ទើប​ហ៊ាន​ពោល​ថា​ "ប្រសើរ"​ ? អង្គ​ទាំង​ ៨ នោះ​គឺ​ សម្មាទិដ្ឋិ (ការ​យល់ត្រូវ), សម្មាសង្កប្បៈ (ការ​ត្រិះរិះត្រូវ), សម្មាវាចា (ការ​ពោលពាក្យ​សម្តី​ល្អ​គួរ​ស្តាប់ និង​ត្រូវ​កាល​ទេសៈ), សម្មាកម្មន្តៈ (​ការ​​ធ្វើ​ការងារត្រូវ​តាម​ក្បួន​ខ្នាត ឬ​ នីតិវិធី)​, សម្មាវាយាមៈ (ការ​ព្យាយាមត្រូវ)​, សម្មាអាជីវៈ (ការ​​ប្រកប​របរ​ចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ), សម្មាសតិ (ការ​មាន​សេចក្តីរឭកត្រូវ ឬ​ ផ្ចង់​ស្មារតី​ត្រូវ​), និង សម្មាសមាធិ (ការ​​តាំងចិត្តមាំត្រូវ) ។ ការ​ហ៊ាន​ពោល​ថា​មគ្គ​ទាំង​ ៨ ជា​​ផ្លូវ​ដ៏​ប្រសើរ​ព្រោះ​ថា​វា​ជា​ផែន​ទី​ចង្អុល​ទិស​ឲ្យ​អ្នក​ប្រតិបត្តិ​តាម​អាច​សម្រេច​គោលដៅ​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​ជីវិត​ ពោល​គឺ​ការ​រំលត់​អស់​នូវ​ទុក្ខ​ទាំង​ពួង ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​​គេ​រស់​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​ប្រកប​ដោយ​បរមសុខ ឬ ​ព្រះនិព្វាន ។<br />
 
# '''សម្មាទិដ្ឋិ'''គឺ​ការ​យល់ត្រូវ, ការ​ដឹង​ក្នុង​[[អរិយសច្ច៤|អរិយសច្ចៈ​៤]], គឺការ​​ដឹង​ថា​​អ្វី​ជា​​ទុក្ខ, ការ​​ដឹង​នូវ​មូល​​ហេតុ​ជាទី​កើត​ឡើង​នៃ​ទុក្ខ, ការ​ដឹង​​​​វិធី​​រំលត់​​ទុក្ខ, និង ការ​ដឹង​ក្នុង​​ការ​ប្រតិបត្តិ​​តាម​វិធី​រំលត់​​ទុក្ខ។
បន្ទាត់ទី៩៖
# '''សម្មាសតិ''' គឺ​ការ​រឭកត្រូវ, ​ការ​ពិចារណា​រឿយៗ​នូវ[[សតិបដ្ឋាន|សតិប្បដ្ឋាន ៤]], គឺ​ពិចារណា​នូវ​​កាយ​ក្នុង​កាយ មាន​ព្យាយាម​ជា​គ្រឿង​ដុត​កំដៅ​កិលេស, មាន​ការ​ដឹង​ខ្លួន, កំចាត់​បង់​នូវ[[​អភិជ្ឈា]] ​និង [[​ទោមនស្ស​]]ក្នុង​លោក​ចេញ, ពិចារណា​រឿយៗ​នូវ​វេទនា​ក្នុង​វេទនា, នូវ​ចិត្ត​ក្នុង​ចិត្ត, នូវ​ធម៌​ក្នុង​ធម៌​ទាំង​ឡាយ ។
# '''សម្មាសមាធិ''' គឺ​ការ​តាំងចិត្តមាំត្រូវ, ​ការ​ស្ងាត់​ចាក​អកុសល​ធម៌​ទាំង​ឡាយ បាន​ដល់​នូវ​[[ឈាន]]ទាំង​ឡាយ​មាន​បឋមជ្ឈាន​ជា​ដើម។<br />
បុគ្គល​ដែល​មិន[[​ប្រមាថ]]​ហើយ​នៅ​ក្នុង[[​ធម្មវិន័យ]] ដើរ​តាម​ផ្លូវ​ប្រកប​ដោយ​អង្គ​ ៨ ​ប្រការ​ដ៏​ប្រសើរ បុគ្គល​នោះ​នឹង​អាច​លះ​បង់​កំណើត ([[ជាតិ]]), [[​សង្សារ]] និង​ ​សម្រេច​[[ព្រះ​និព្វាន]]​សម្រេច​ព្រះ​និព្វាន ដែល​ជា​ទី​បំផុត​នៃ​កង​ទុក្ខ ។
 
== យោង ==
[[គហដ្ឋសីល]] ដោយ មុនីកោសល្យ នៅ ហៃឡុង
{{ប្រធានបទ ព្រះពុទ្ធសាសនា}}
[http://%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%93 %E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%93]
 
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ព្រះពុទ្ធសាសនា]]