ព្រះពុទ្ធសាសនា៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បន្ទាត់ទី៩៖
មុន[[ពុទ្ធសករាជ]]៨០ ឆ្នាំ មានព្រះរាជាណាចក្រតូចមួយឈ្មោះ[[សក្កជនបទ]]មានទីក្រុង[[កបិលវត្ថុ]]​ឬជារាជធានីដែលស្ថិតនៅក្រោម អាណាគ្រប់គ្រងរបស់[[ព្រះបាទ បសេនទិ]]នា[[ក្រុងសាវត្ថី]]ក្នុង[[ដែនកោសល]] កាលណោះ[[ព្រះបាទសុទ្ធោធនៈ]]ជា​រាជាធិបតេយ្យ​ បានរាជាភិសេកជាមួយ[[ព្រះនាងមាយា]]ជា​អគ្គមហេសី ​ហើយ​ក្រោយ​មក​ក៏​បាន​ប្រសូត​ព្រះ​រាជបុត្រា​មួយ​ព្រះអង្គ​ព្រះ​នាម​[[សិទ្ធត្ថកុមារ]]​ក្នុងព្រះរាជត្រកូលគោតម ។ កាលព្រះជន្មាយុគ្រប់ ៨ វស្សា​ព្រះកុមារតូចក៏បានទទួលការសិក្សានូវវិជ្ជាផ្សេងៗដូចជា អក្សរសាស្ដ្រ, យុទ្ធសាស្ដ្រ, សិល្បៈ ក្នុងការគ្រប់គ្រង ។ល។ លុះជន្មាយុគ្រប់ ១៦ ព្រះវស្សាព្រះរាជ​ជនក ជននី ក៏​បាន​រៀបចំ​ព្រះរាជពិធី​អភិសេក​វិវាហមង្គល ព្រះ​រាជកុមា សិទ្ធត្ថ ជាមួយ[[ព្រះនាងយសោធរា]] (ពិម្ពា)​ ដែល​ជា​បងប្អូន​ជីដូន​មួយ ក្នុង​វ័យ​ ១៦ វស្សា​ដូច​គ្នា ជា​បុត្រី​របស់​ព្រះ​បាទ សុប្បពុទ្ធ នៃ​នគរ​ កោលិយៈ ។
==មូលហេតុ​នៃ​ការរលាយបាត់ពូជ​ សាក្យៈ និង កោលិយៈ==
នគរ សាក្យៈ ឬ សាកិយៈ ឬ សក្កៈ ឬ សក្យ និង នគរ កោលិយៈ ជា​នគរ​បងប្អូន​គ្នា ស្ថិត​នៅ​ត្រើយ​ម្ខាង​ម្នាក់​នៃ​ទន្លេ រោហនី (Rohni) ឬ រោហិនី (Rohini) ។ ពួក​គេ​​មាន​មោទនភាពក្រៃលែង​ព្រោះ​អាង​ថា​ជា​ពូជ​កុលសម្ព័ន្ធ​ ​​អាទិច្ច (Ādicca) ឬ អ៊ិកស្វាគុ (Ikśvāku) នៃ​សន្តតិវង្ស សុរិយវង្ស (solar dynasty) ។ ពួក​មនុស្ស​នៅ​ក្នុង​នគរ​ទាំង​ពីរ​ប្រកាន់​វណ្ណៈ, ​ប្រពៃណី ​និង ​ទំនៀម​ទម្លាប់​រឹងត្អឹង​បំផុត ពោល​គឺ​​ក្សត្រ​​នៃ​នគរ​ទាំង​ពីរ​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​បុត្រា ឬ បុត្រី របស់​ពួក​គេ​ទៅ​រៀបអភិសេក​ជា​មួយ​មនុស្ស​នៅ​នគរ​ផ្សេង​ទេ ​គឺ​ពួក​គេ​រៀបការ​​តែ​ជាមួយ​នឹង​បងប្អូន​ឯង ព្រោះ​ពួក​គេ​មិន​ចង់​ឲ្យ​ខូច​ពូជ​បរិសុទ្ធ ឬ ខូច​វណ្ណៈ​ខ្ពង់ខ្ពស់​របស់​ពួក​គេ ។ ​និទាន​នានា​​​នៅ​ក្នុង​គម្ពីរ​ព្រះ​ត្រៃ​បិដក បាន​បង្ហាញ​​ឲ្យ​ឃើញ​ថា បិតា របស់​ព្រះពុទ្ធ​ គឺ​ព្រះ​បាទ សុទ្ធោទនៈ ​កើត​ក្នុង​ត្រកូល​សាក្យៈ រីឯ​មាតា​របស់​ព្រះ​ពុទ្ធ​គឺ​ព្រះ​នាង មាយា និង មាតាចិញ្ចឹម​របស់​ព្រះ​អង្គ គឺ​ព្រះ​នាង​​ គោតមី ជា​បងប្អូន​នឹង​គ្នា ក៏​កើត​ក្នុង​ត្រកូល​ សាក្យៈ ។ ព្រះ​នាង​ទាំង​ ២ គឺ​ជា​បុត្រី​របស់​ ឪពុក​មា ខាង​បិតា​របស់​ព្រះ​ពុទ្ធ គឺ​ព្រះ​បាទ សុប្បពុទ្ធ ជា​ស្តេច​នៃ​នគរ​ទេវទហៈ ដែល​ជា​កូន​ក្រុង​មួយ​​​នៃ​​នគរ​ សាក្យៈ ដែល​សព្វ​ថ្ងៃ​​វាជា​ស្រុក​តូចមួយ ឈ្មោះ រុប៉ាន់ទេហិ ([[Rupandehi]] District) ​នៃ​ប្រទេស​នេប៉ាល ។ ដូច្នេះ បិតា​ និង មាតា​ របស់​ព្រះ​ពុទ្ធ​ គឺ​ជា​បង​ប្អូន​ជីដូន​មួយ​នឹង​គ្នា ។ ​បើ​តាម​វិទ្យាសាស្ត្រ​ទំនើប ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​គឺ​ជា​ការ​ខុសឆ្គង​ទាំង​ស្រុង ព្រោះ​កូនចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ​របស់​ពួក​គេ​នឹង​គ្មាន​​ពូជកំណើត (ពន្ធុ, ​DNA) ថ្មី ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​​ជម្ងឺ​សួរពូជ​ (congenital diseases) ឬ ដើម្បី​​ផ្តល់​ភាព​វ័យ​ឆ្លាត​ដល់​មនុស្ស​​ជំនាន់​ក្រោយ​ទេ ។ ម្យ៉ាង​ទៀត មោទនភាព​របស់​ត្រកូល​ សាក្យៈ និង ត្រកូល​ កោលិយៈ បាន​នាំ​មក​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង ​នូវ​សង្គ្រាម​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ដ៏​សាហាវព្រៃ​ផ្សៃ​មួយ​​ តាម​រយៈ​ការ​សម្លាប់​បំបាត់​ពូជ​សាសន៍​​ពីសំណាក់​នគរ កោសល ដែល​ជា​ប្រទេស​ដាក់​អាណានិគម​លើ​ខ្លួន​នោះ ។ មូលហេតុ​​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​មូលហេតុ​ជា​ច្រើន​ដែល​នាំ​ទៅ​ដល់​សង្គ្រាម​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍ នៃ​​ត្រកូល​ សាក្យៈ និង កោលិយៈ គឺ​ពេល​ដែល​នគរ​ សាក្យៈ ​ប្រើ​ល្បិច​​បោក​បញ្ឆោត ព្រះ​បាទ បសេនទិ (Pasenadi) ដែល​ជា​ស្តេចគ្រង​រាជ​លើ​នគរ​ កោសល ព្រមទាំង​​​នគរ​ចំណុះ​ទាំង​ពីរ គឺ​នគរ​សាក្យៈ និង កោលិយៈ ។ ​ព្រះ​បាទ បសេនទិ មាន​មហេសី​រាប់​សឹង​មិន​អស់​ទៅ​ហើយ ចុះ​ហេតុអ្វី​ក៏​នៅ​ចង់​រៀប​អភិសេក​ជា​មួយ​នឹង​បុត្រី​ម្នាក់​នៃ​​ត្រកូល​ទាំង​ពីរ ទៀត ? ការធ្វើ​ដូច្នេះ​មិនមែន​ព្រះ​អង្គ​​ឲ្យ​តម្លៃ​ថា​ត្រកូល​ទាំង​ពីរ​ជា​មនុស្ស​អស្ចារ្យ​ សម្បើម​លើស​គេ​នោះ​ទេ គឺ​ព្រះ​អង្គ​ចង់​ប្រើ​ស្នៀត​នយោបាយ​ និង ​ចិត្តសាស្ត្រ ​ដើម្បី​បំបាក់​ផ្នត់​គំនិត​​ប្រកាន់​វណ្ណៈ​ចាស់​គំរិល​របស់​ត្រកូល​ទាំង​ពីរ​នេះ​ តាម​រយៈ​ការ​រៀប​អភិសេក​ជា​មួយ​នឹង​បុត្រី​នៃ​ត្រកូល​ទាំង​ពីរ ព្រោះ​ព្រះ​អង្គ​​ចង់​ឲ្យ​​បុត្រា​ម្នាក់​​របស់​ព្រះ​អង្គ​មាន​ត្រកូល​ កោលិយៈ ឬ​ សាក្យៈ ដើម្បី​បង្ខំ​ឲ្យ​នគរ​ទាំង​ពីរ​ទទួល​យក​ការ​គ្រប់​គ្រង​អំណាច​របស់​នគរ កោសល ​ដោយ​ស្រប​ច្បាប់ តាម​រយៈ​ការ​បញ្ជូន​បុត្រា​មួយ​អង្គ​​នោះ​មក​គ្រង​រាជ​លើ​នគរ​ទាំង​ពីរ ។ ​ ព្រះ​បាទ​ បសេនទិ ជា​មនុស្ស​ក្នុង​ត្រកូល​ ខត្តិយៈ ដែល​មនុស្ស​ត្រកូល សាក្យៈ និង​ កោលិយៈ ចាត់​ទុកថា ជា​វណ្ណៈ ទាប​ជាង​ខ្លួន មិន​អាច​ភ្ជាប់​សាច់​ឈាម​បាន​ទេ ។ នគរ សាក្យៈ​ បាន​ប្រើ​ល្បិច​បោកប្រាស់​រាក់​កំភែល​តាម​រយៈ​ការ​បញ្ជូន​ទាសី​ម្នាក់​ដោយ​បន្លំ​ថា​ជា​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ក្សត្រី​​ពិត​ប្រាកដ ។ ព្រះ​បាទ បសេនទិ បាន​លើក​នាង​ទាសី​នោះ​ជា​អគ្គមហេសី ហើយ​បុត្រា​របស់​នាង​ជា​រជ្ជទាយាទ ដែល​នឹង​ឡើង​ស្នង​រាជ​ជំនួស​ព្រះ​អង្គ ។ ល្បិច​បោក​នោះ​​មិន​អាច​លាក់​កំបាំង​ទុក​បាន​យូរ ត្រូវ​បែកការហើយ ។ បុត្រា​នាង​ទាសី គឺ​ព្រះ​អង្គម្ចាស់ វិទូទភៈ (Vidudabha) ​បាន​ចង​គំនុំ​​នឹង​ត្រកូល​សាក្យៈ​យ៉ាង​ខ្លាំង​នៅ​ពេល​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​​ដឹង​ការ​ពិត​​នៃ​ឋានៈ​របស់​ម្តាយ​​និង​ឋានៈ​ខ្លួន​ឯង នៅ​ពេល​ព្រះ​អង្គ​យាង​ទៅ​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​នគរ​សាក្យៈ ព្រោះ​​​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​គិត​ថា​ក្សត្រ​នគរ​នេះ​ជា​​ជីតា​ខាង​ម្តាយ​របស់​ព្រះអង្គ ។ ​រាជបុរស​​របស់​ព្រះ​អង្គម្ចាស់​បាន​ស៊ើប​​ដឹង​ការពិត​​នៃ​ពូជ​របស់​មាតា​ទ្រង់ តាម​រយៈ​​ការសាកសួរ​នាង​ទាសី​ម្នាក់​ដែល​ពួក​ក្សត្រ​នៃ​ត្រកូល​សាក្យៈ​ប្រើ​ឲ្យ​យក​ទឹក​ដោះ​ស្រស់​លាង​សំអាត​កន្លែង​អង្គុយ​របស់​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ វិទូទភៈ ។ គំនុំ​សងសឹក​​របស់​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ វិទូទភៈ បាន​រាល​ដាល​ខ្លាំង​ទៅ​ដល់​ ព្រះ​បាទ បសេនទិ នៅ​ពេល​ព្រះ​អង្គ​បន្ទាប​ឋានៈ​របស់​នាង​ទាសី​ជា​មាតា​របស់​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់ ពី​អគ្គមហេសី​ និង ឋានៈ​របស់​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ពី​ រាជទាយាទ ទៅ​ជា​អ្នក​បម្រើសាមញ្ញ ទាំង​ពីរ​នាក់ ។ ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ និង មាតា​ត្រូវ​បាន​ព្រះ​បាទ បសេនទិ លើក​ឋានៈ​ឲ្យ​ស្មើ​ដើម​វិញ​ នៅ​ក្រោយ​ពេល​ដែល​ព្រះ​បាទ​ បសេនទិ ទទួល​បាន​យោបល់​ណែនាំ​ពី​ព្រះ​សាមណគោតម ។ ប៉ុន្តែ​គំនុំ​សងសឹក​នៅ​តែ​ឆេះ​ងំ​នៅ​ក្នុង​ចិត្ត​របស់​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់ វិទូទភៈ ទើប​ព្រះ​អង្គ​រក​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​ធ្វើគុត ព្រះបាទ បសេនទិ ដើម្បី​រកឱកាស​លើក​ទ័ព​ទៅ​វាយ​កំទេច​នគរ​សាក្យៈ និង កោលិយៈ ​។ ​ក្រោយ​ពី​បាន​ធ្វើ​គុត​បិតា និង ឡើង​គ្រង​រាជ​លើ​នគរ កោសល ព្រះ​បាទ វិទូទភៈ បាន​លើក​ទ័ព​ចំនួន​ ៣ ដង​ទៅ​វាយ​កំទេច​នគរ សាក្យៈ និង កោលិយៈ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​ព្រះ​ពុទ្ធ​ជួយ​បញ្ជៀស​សង្គ្រាម​បង្ហូរ​ឈាម​បាន​ទាំង​ ៣ លើក ។ នៅ​លើក​ទី ៤ ព្រះ​ពុទ្ធ​បាន​គិត​ថា ព្រះ​អង្គ​ពុំ​អាច​ស្រោចស្រង់​ នគរ​ ទាំង​ពីរ​ឲ្យ​រួច​ពី​អំពើ​​អាក្រក់​ដែល​ពួក​គេ​បាន​សាង​​នោះ​ទេ ដូច្នេះ​ហើយ​ក៏​បណ្តោយ​ឲ្យ​សង្គ្រាម​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​នោះ​កើត​ឡើង​តាម​សភាពការណ៍​ជាក់​ស្តែង​ចុះ ។ នគរ កោសល បាន​សម្លាប់​ពូជ សាក្យៈ​ និង កោលិយ ស្ទើរ​គ្មាន​សល់​ ។ ពួក​យុវជន​ដែល​ចូល​សាង​ផ្នួស​ក្នុង​សាសនា​ព្រះ​ពុទ្ធ​នាសម័យ​នោះ​បាន​គេច​ផុត​ពី​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជសាន៍​នោះ ។ អ្នក​ខ្លះ​ក៏​បាន​រត់​គេច​ខ្លួន​ទៅ​ជ្រក​តាម​តំបន់​ភ្នំ​នៅ​ភាគ​ខាង​ជើង ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស ​នេប៉ាល ​សព្វ​ថ្ងៃ ។ នេះ​ជា​និទាន​សង្ខេប​នៃ​ពូជ​មនុស្ស​ដែល​ជា​ខ្សែ​ញាតិ​ ទាំង​ខាង​មាតា​ និង បិតា​របស់​ព្រះ​ពុទ្ធ ។ ​
 
==កុមារភាព, យុវវ័យ, និង​ អាពាហ៍ពិពាហ៍==