វិន័យបិដក៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary |
No edit summary |
||
បន្ទាត់ទី៣៖
ព្រះវិន័យបិដក គឺជា ចំណែកគម្ពីរពុទ្ធសាសនាមួយផ្នែក ដែលត្រូវបានប្រមូលផ្តុំទៅដោយព្រះពុទ្ធវចនៈ ផ្នែកខាងព្រះវិន័យ គឺព្រះ[[ពុទ្ធប្បញ្ញត្តិ]] ដែលជាការហាម, ការអនុញ្ញាត និង អភិសមាចារ(គឺ ការប្រព្រឹត្តរៀបរយ គួរឲ្យពេញចិត្ត, គួរឲ្យជ្រះថ្លា)សំរាប់ភិក្ខុ និង ភិក្ខុនី ។ ជាទម្លាប់ មនុស្សខ្លះបន្តហៅ វិន័យបិដក ថា ព្រះវិន័យ ឬ សីល ។ ម្យ៉ាងទៀត ព្រះវិន័យប្រៀបដូចជាធម្មនុញ្ញ ឬ ច្បាប់ របស់ភិក្ខុសង្ឃ ព្រោះវាជាច្បាប់សំរាប់គ្រប់គ្រងគណៈសង្ឃ ឲ្យមានរបៀបរៀបរយដោយ[[ឯកន្តៈ]] ។ តាមរយៈវិន័យ ព្រះពុទ្ធសាសនាអាចបន្តមានវត្តមានតាំងពីអតីតកាល រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន និង អាចបន្តទៅអនាគត ។ ប្រសិនបើ អ្នកបួសក្នុងពុទ្ធសាសនាគ្មានវិន័យជាច្បាប់ និង និយាម (ស្តង់ដារ) សម្រាប់គ្រប់គ្រងទេ អ្នកបួសទាំងឡាយនឹងបាត់សាមគ្គីភាព និង ការគោរពពីសំណាក់បរិស័ទ និង សហគមន៍ ដែលជួយទំនុកបម្រុងពួកគេឲ្យអាចតាំងនៅបាន ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និង បទពិសោធន៍បានបង្រៀនទាំងអ្នកបួស និង បរិស័ទ ឲ្យឃើញច្បាស់នូវ ការបែកបាក់សាមគ្គីភាពរវាងអ្នកបួសក្នុងធម្មវិន័យនាសម័យកាលដំបូងរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ។ នោះគឺជាមូលហេតុចម្បងមួយក្នុងចំណោមមូលហេតុជាច្រើនទៀត ដែលអ្នកបួសក្នុងពុទ្ធសាសនាបានបែកខ្ញែកគ្នា ទៅជាច្រើនក្រុម ដែលសព្វថ្ងៃនេះប្រជាជនទូទៅស្គាល់ត្រឹមតែ ២ និកាយ (ក្រុម) ពោលគឺ ពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទ (ហីនយាន) និង ពុទ្ធសាសនានិកាយមហាយាន ។ សូម្បីតែនៅក្នុងនិកាយថេរវាទ ក៏នៅបន្តបែកខ្ញែកជា មហានិកាយ និង ធម្មយុត្តិកនិកាយ ហើយនៅប្រទេសថៃ មានការបង្កើតក្រុម ធម្មកាយ បន្ថែមទៀត ។ រីឯ ផ្នែកមហាយានវិញ សព្វថ្ងៃយើងឃើញមានភាពខុសគ្នាច្រើននៅតាមបណ្តាប្រទេស ដែលបានទទួលយកការបង្រៀនរបស់ក្រុមនេះទៅអនុវត្ត ។ សូម្បីនៅតបន់ទីបេក៏និកាយមហាយាននេះបែកទៅជា ៤ ក្រុមធំៗ និង និកាយតូចតាចច្រើនទៀតដែរ ។ <br />
វិន័យបិដក មាន ២១០០០ ព្រះធម្មក្ខន្ធ ចែកចេញជា ៥ គម្ពីរ គឺ ៖
# មហាវិភង្គ
# ភិក្ខុនីវិភង្គ
# មហាវគ្គ
# ចុល្លវគ្គ
# បរិវារវគ្គ
== មហាវិភង្គ ឬភិក្ខុវិភង្គ ==
គឺជាគម្ពីរដែលរៀបរាប់ពីវិន័យរបស់ភិក្ខុសង្ឃទាំង២២៧សិក្ខាបទ។ សរុបទាំងអស់មាន៤ភាគ។ វិន័យទាំងនោះត្រូវបានគោរពប្រតិបត្តិប្រចាំថ្ងៃក្នុងការរស់នៅរបស់ភិក្ខុសង្ឃ។
== [[ភិក្ខុនីវិភង្គ]] ==
Line ១១ ⟶ ២០:
== មហាវគ្គ ==
គឺវគ្គធំៗ ឬពួកធំៗ ដែលពោលដល់សិក្ខាបទក្រៅពីបាតិមោក្ខ ខាងដើម១០ខន្ធកៈ ឬវគ្គ១០ មានទាំងអស់៣ភាគ។
== ចុល្លវគ្គ ==
គឺវគ្គតូចៗ ឬពួកតូចៗ ដែលពោលដល់សិក្ខាបទខាងចុង ១២ខន្ធកៈ ឬ១២វគ្គ មាន៣ភាគ។
== បរិវារវគ្គ ==
គឺពួកដែលជាចំណែកប្រកបដោយពាក្យសួរ ពាក្យឆ្លើយ បង្កើនចំណេះដឹងខាងផ្នែកព្រះវិន័យ ដែលរួមបញ្ចូលជា២ភាគ។
|