កម្ពុជាសម័យឧដុង្គ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
change to Q11689957
បន្ទាត់ទី៥៩៖
នៅឆ្នាំ១៨៥០ ព្រះអង្គឌួងបានបញ្ជាឲ្យពួកមន្ត្រីកែនប្រជាជន ដើម្បីលើកទំនប់មួយសម្រាប់ការពាររាជធានីឧដុង្គពីខាងកើត។ ព្រះអង្គបានកសាងផ្លូវមួយទៀតតភ្ជាប់ពី[[ក្រុងឧដុង្គ]]ទៅ[[កំពង់លួង]]មានប្រវែង៦៤០០ម៉ែត។ នៅលើចិញ្ចើមផ្លូវមានកសាងសាលាសំណាក់ជាច្រើន សម្រាប់ឲ្យប្រជាជនដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ឈប់សម្រាកនៅពេលហត់នឿយ។ ដើម្បីសម្រួលដល់ប្រជាជននៅម្ដុំ[[ពោធិ៍ចិនតុង]]ក្នុងការដឹកជញ្ជូនទំនិញមកលើកនៅ[[កំពង់ផែក្រុងភ្នំពេញ]] ព្រះអង្គក៏បានបញ្ជាឲ្យគេកសាងផ្លូវមួយទៀត។ ប្រទេសខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរមានផ្លូវខ្វាត់ខ្វែង ប៉ុន្តែដោយសារចម្បាំងទើបផ្លូវអស់ទាំងនោះត្រូវគេបោះបង់ចោល មិនបានថែរក្សា។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៨៤៧ ពួកយួនបានគាបសង្កត់មកលើសេដ្ឋកិច្ចតាមផ្លូវទន្លេមេគង្គ ដោយយកពន្ធដារលើទំនិញឆ្លងកាត់ ទើបព្រះអង្គបានសម្រេចព្រះទ័យសាងកំពង់ផែមួយនៅខេត្តកំពត ដើម្បីរំដោះសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជាតិឲ្យផុតពីការហ៊ុមព័ទ្ធរបស់សត្រូវ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ព្រះអង្គក៏បានកសាងផ្លូវមួយខ្សែភ្ជាប់ពីឧដុង្គទៅ[[កំពង់ផែកំពត]] ដើម្បីសម្រួលទំនាក់ទំនងជាមួយកំពង់ផែ និងសម្រាប់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរធ្វើដំណើរទៅមក។
===ផ្នែកព្រះពុទ្ធសាសនា===
 
[[ព្រះបាទអង្គឌួង]] ជាព្រះរាជាមួយអង្គដែលមានព្រះទ័យជ្រះថ្លាចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា។ នៅឆ្នាំ១៨៥៣ ព្រះអង្គទ្រង់បានចាត់រាជប្រតិភូមួយក្រុមដែលដឹកនាំដោយ[[ឧកញ៉ាយមរាជម៉ុក]] និង[[ឧកញ៉ាចក្រីមាស]] ដើម្បីនិមន្តព្រះសង្ឃខ្មែរមួយអង្គព្រះនាម[[ព្រះមហាប៉ាន]] មកពង្រឹងព្រះពុទ្ធសាសនាដែលត្រូវធ្លាក់ចុះដោយសារសង្គ្រាម។ ប្រតិភូនេះបានត្រូវព្រះចៅសៀមឆោមក្លាវ(រាមាទី៤) ទទួលរាក់ទាក់ព្រោះយល់ថាជាឱកាសមួយសម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌សៀម។ ដូចនេះព្រះពុទ្ធសាសនាធម្មយុត្តិនិកាយ(ហីនយាន) តាមបែបសៀម បានត្រូវនាំចូលប្រទេសកម្ពុជាចាប់តាំងពីពេលនោះមក។ ចំណែកឯពុទ្ធសាសនាមហានិកាយ គឺជានិកាយ(មហាយាន) មួយចម្បងនៅក្នុងប្រទេសខ្មែរ។
ព្រះបាទ[[អង្គឌួង]] ជាព្រះរាជាមួយអង្គដែលមានព្រះទ័យជ្រះថ្លាចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា។ នៅឆ្នាំ ១៨៥៣ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​បាន​ចាត់​រាជប្រតិភូ​មួយ​ក្រុម ដែលដឹកនាំដោយ[[ឧកញ៉ាយមរាជម៉ុក]] និង [[ឧកញ៉ាចក្រីមាស]] ដើម្បីនិមន្តព្រះសង្ឃខ្មែរមួយអង្គព្រះនាម [[ព្រះមហាប៉ាន]] មក​ពង្រឹង​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ដែលត្រូវធ្លាក់ចុះដោយសារសង្គ្រាម ។ ប្រតិភូនេះបានត្រូវព្រះចៅសៀមឆោមក្លាវ (រាមាទី៤) ទទួល​រាក់ទាក់​ព្រោះ​យល់​ថា​ជា​ឱកាស​មួយសម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌សៀម ។ ដូចនេះព្រះពុទ្ធសាសនាធម្មយុត្តិកនិកាយ​ (ហីនយាន) តាមបែបសៀម បាន​ត្រូវ​នាំ​ចូល​ប្រទេស​កម្ពុជា​ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ។ ចំណែកឯពុទ្ធសាសនា​និកាយ​ថេរវាទ​ផ្នែក​មហានិកាយ (ហីនយាន)​ គឺជា​និកាយ​មួយ​ចម្បង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ខ្មែរ ។
<br \>
ព្រះបាទអង្គឌួង គឺ​ជា អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរល្បីល្បាញ​មួយ​រូប ។ ព្រះអង្គពូកែខាងកំណាព្យកាព្យឃ្លោង ។ ព្រះអង្គ​បាននិពន្ធ​រឿង​ជា​ច្រើន​ដូច​ជា [[រឿងចំប៉ាថោង]] នៅ​ឆ្នាំ ​១៨១០, [[រឿងកាកី​]] នៅ​ឆ្នាំ ១៨១៥ និង [[ច្បាប់ស្រី]] ​នៅ​ឆ្នាំ ១៨៣៧ ជាដើម ។ ព្រះបាទអង្គឌួង​ទ្រង់​សុគត​នៅ​ក្នុង​រាជវាំង​ឧដុង្គដោយជម្ងឺ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៥៩។
[[ព្រះបាទអង្គឌួង]]គឹជាអ្នកនិពន្ធខ្មែរល្បីល្បាញ ព្រះអង្គពូកែខាងកំនាព្យកាព្យឃ្លា។ ព្រះអង្គបាននិពន្ធរឿងជាច្រើនដូចជា [[រឿងចំប៉ាថោង​១៨១០]] [[រឿងកាកី​១៨១៥]] និង[[ច្បាប់ស្រី​១៨៣៧]]ជាដើម។ [[ព្រះបាទអង្គឌួងទ្រង់សុគតនៅក្នុងរាជវាំងឧដុង្គដោយជម្ងឺនៅក្នុងឆ្នាំ១៨៥៩។
 
==ឯកសារពិគ្រោះ==