ក្រុមភាសាថៃកៈដៃ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
បានបង្កើតទំព័រដែលផ្ដើមដោយ ឯកសារ:Taikadai-en.svg|300px|thumb|ផែនទីនេះបង្ហាញតំបន់ដ... |
(គ្មានភាពខុសគ្នា)
|
កំណែនៅ ម៉ោង០០:១៨ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣
ក្រុមភាសាថៃកៈដៃ หรือรู้จักกันในนามหรือ กะได หรือ กระได เป็นตระกูลภาษาของภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์ที่พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และตอนใต้ของประเทศจีน ในช่วงแรก ตระกูลภาษาไทกะไดเคยถูกกำหนดให้เป็นอยู่ในตระกูลภาษาจีน-ทิเบต แต่ปัจจุบันได้แยกมาเป็นอีกตระกูลภาษาหนึ่ง และยังมีผู้เห็นว่าตระกูลภาษาไท-กะไดนี้มีความสัมพันธ์กับตระกูลภาษาออสโตรนีเซียน โดยอยู่ในกลุ่มภาษาที่เรียกว่า "ออสโตร-ไท" หรือจัดเป็นตระกูลภาษาใหญ่ออสตริก
กระ คำ-สุย เบ ไหล | ไตเหนือ ไตกลาง ไตตะวันตกเฉียงใต้ |
Roger Blench ได้กล่าวว่า ถ้าข้อจำกัดของความเชื่อมต่อของตระกูลภาษาออสโตร-ไทมีความสำคัญมาก แสดงว่าความสัมพันธ์ทั้งสองตระกูลอาจไม่ใช่ภาษาที่เป็นพี่น้องกัน กลุ่มภาษากะไดอาจเป็นสาขาของภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนที่อพยพจากฟิลิปปินส์ไปสู่เกาะไหหลำ แล้วแพร่สู่จีนแผ่นดินใหญ่ ในขณะที่สาขาไดของภาษากลุ่มกะไดมีการปรับโครงสร้างใหม่โดยได้รับอิทธิพลจากกลุ่มภาษาม้ง-เมี่ยนและภาษาจีน
ข้อเสนอของ Laurent Sagart ได้กล่าวว่าภาษาไท-กะไดดั้งเดิมได้เกิดขึ้นในยุคต้นของตระกูลภาษาออสโตรนีเซียนที่อาจจะอพยพกลับจากทางตะวันตกเฉียงเหนือของไต้หวันไปยังชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของจีน หรือจากจีนไปไต้หวันและเกิดการพัฒนาของภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนบนเกาะนี้ ความสัมพันธ์ระหว่างภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนและไท-กะไดอาจจะอธิบายได้จากคำศัพท์ที่ใกล้เคียงกัน คำยืมในยุคก่อนประวัติศาสตร์และอื่นๆที่ยังไม่รู้ นอกจากนั้นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนอาจจะมีความสัมพันธ์กับตระกูลภาษาจีน-ทิเบต ซึ่งมีจุดเริ่มต้นในบริเวณชายฝั่งของจีนภาคเหนือและภาคตะวันออก
ความหลากหลายของตระกูลภาษาไท-กะไดในทางตอนใต้ของประเทศจีนบ่งบอกถึงมีความสัมพันธ์กับถิ่นกำเนิดของภาษา ผู้พูดภาษาสาขาไทอพยพจากตอนใต้ของจีนลงทางใต้เข้าสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้แต่ครั้งโบราณ เข้าสู่ดินแดนที่เป็น ประเทศไทย และ ลาวบริเวณนี้เป็นบริเวณที่พบผู้พูดภาษาในตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก
ภาษาในตระกูลภาษาไท-กะได
ตระกูลภาษาไท-กะไดประกอบด้วยกลุ่มภาษาที่จัดแบ่งไว้ 5 สาขา ดังนี้
- กลุ่มภาษากระ (อาจเรียกว่า กะได หรือ เก-ยัง)
- กลุ่มภาษาคำ-สุย (จีนแผ่นดินใหญ่ อาจเรียกว่า ตง-สุย)
- กลุ่มภาษาไหล (เกาะไหหลำ)
- กลุ่มภาษาไต (จีนตอนใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้)
- ภาษาอังเบ (เกาะไหหลำ อาจเรียกว่า ภาษาเบ)
การจัดแบ่งนี้ใช้พื้นฐานจากคำศัพท์จำนวนมากที่ใช้ร่วมกัน สาขาคำ-สุย เบ และไต มักถูกจัดให้อยู่รวมกัน (ดูเพิ่มที่กลุ่มภาษาคำ-ไต) อย่างไรก็ตามการจัดแบ่งเช่นนี้มีความเห็นที่โต้แย้ง ด้วยสาเหตุว่าอาจเป็นการแทนที่คำในสาขาอื่น และความคล้ายเชิงสัณฐานวิทยาได้แนะนำให้จัดสาขากระกับคำ-สุย เป็นกลุ่มกะไดเหนือทางหนึ่ง และสาขาไหลกับไต เป็นกลุ่มกะไดใต้อีกทางหนึ่ง ดังภาพ ตำแหน่งของภาษาอังเบในข้อเสนอดังกล่าวไม่ได้ถูกพิจารณาไปด้วย
กะได |
| |||||||||||||||||||||
ชื่อ "ไท-กะได" มาจากการจัดแบ่งตระกูลภาษาออกเป็นสองสาขาคือ ไต กับ กะได ซึ่งเลิกใช้แล้ว กลุ่มภาษากะไดเช่นนี้ถ้ามีกลุ่มภาษาไตอยู่ด้วยจึงจะหมายถึงกลุ่มที่ถูกต้อง ในบางบริบทคำนี้อ้างถึงตระกูลภาษาทั้งหมด แต่บางบริบทก็หมายถึงกลุ่มภาษากระภายใต้ตระกูลภาษานั้น
กลุ่มภาษาไหล
- ภาษาเจียมาว (Jiamao) เจียมาว (ไหหลำ)
- ภาษาไหล (Hlai) (ไหหลำ)
กลุ่มภาษากระ
- Yerong (จีนแผ่นดินใหญ่)
- ภาษาเกลาว (Gelao) (เวียดนาม)
- ภาษาลาติ (Lachi หรือ Lati) (เวียดนาม)
- ภาษาลาติขาว (White Lachi) (เวียดนาม)
- ภาษาปู้ยัง (Buyang) (จีนแผ่นดินใหญ่)
- ภาษาจุน (Cun) (ไหหลำ)
- ภาษาเอน (En) (เวียดนาม)
- ภาษากวาเบียว (Qabiao) (เวียดนาม)
- ภาษาลาคัว (Laqua) (เวียดนาม)
- ภาษาลาฮา (Laha) (เวียดนาม)
กลุ่มภาษาไต
- กลุ่มภาษาไตเหนือ
- กลุ่มภาษาไตกลาง
- ภาษาจ้วงใต้ (จีน)
- ภาษาม่านเชาลาน (เวียดนาม)
- ภาษานุง (เวียดนาม)
- ภาษาต่าย (Tho) (เวียดนาม)
- ภาษาซึนลาว (Ts'ün-Lao) (เวียดนาม)
- ภาษานาง (เวียดนาม)
- กลุ่มภาษาไตตะวันตกเฉียงใต้
- ภาษาไทหย่า (จีน)
- ภาษาพูโก (ลาว)
- ภาษาปาดี (จีน)
- ภาษาไทตรันห์ (เวียดนาม)
- ภาษาต่ายสาพา (Tày Sa Pa) (เวียดนาม)
- ภาษาไทโหลง (ไทหลวง) (ลาว)
- ภาษาไตฮ้องจีน (จีน)
- ภาษาตุรุง (อินเดีย)
- ภาษายอง (ไทย)
- ภาษาไทยถิ่นใต้ (ปักษ์ใต้) (ไทย)
- กลุ่มภาษาไตกลาง-ตะวันออก
- กลุ่มภาษาเชียงแสน
- ภาษาไทดำ (เวียดนาม)
- ภาษาไทยถิ่นเหนือ (ภาษาล้านนา, ภาษาไทยวน) (ไทย, ลาว)
- ภาษาพวน (ไทย)
- ภาษาไทโซ่ง (ไทย)
- ภาษาไทย (ไทย)
- ภาษาไทฮ่างตง (เวียดนาม)
- ภาษาไทขาว (ภาษาไทด่อน) (เวียดนาม)
- ภาษาไทแดง (ภาษาไทโด) (เวียดนาม)
- ภาษาต่ายตั๊ก (เวียดนาม)
- ภาษาตูลาว (เวียดนาม)
- กลุ่มภาษาลาว-ผู้ไท
- กลุ่มภาษาไตตะวันตกเฉียงเหนือ (พายัพ)
- ภาษาอาหม (รัฐอัสสัม - ภาษาอัสสัมซึ่งเป็นภาษาที่ชาวอาหมใช้ในปัจจุบัน จัดอยู่ในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน)
- ภาษาอ่ายตน (รัฐอัสสัม)
- ภาษาลื้อ (ภาษาไทลื้อ) (จีน, เวียดนาม, ไทย, ลาว, พม่า)
- ภาษาคำตี่ (รัฐอัสสัม, พม่า)
- ภาษาเขิน (พม่า)
- ภาษาคำยัง (รัฐอัสสัม)
- ภาษาพ่าเก (รัฐอัสสัม)
- ภาษาไทใหญ่ (ภาษาฉาน) (พม่า)
- ภาษาไทไต้คง (ภาษาไทเหนือ) (จีน, เวียดนาม, ไทย, ลาว)
- กลุ่มภาษาเชียงแสน
กลุ่มภาษาคำ-สุย
- กลุ่มภาษาลักเกีย-เบียว (จีนแผ่นดินใหญ่)
- ภาษาลักเกีย (Lakkia)
- ภาษาเบียว
- ภาษาคำ-สุย (จีนแผ่นดินใหญ่)
- ภาษาอ้ายจาม (Ai-Cham)
- Cao Miao
- ภาษาต้งเหนือ (Northern Dong)
- ภาษาต้งใต้ (Southern Dong)
- ภาษาคัง (Kang)
- Mak
- ภาษามู่หลาม (Mulam)
- ภาษาเมาหนาน (Maonan)
- ภาษาสุย (Sui)
- T’en
อ้างอิง
- Edmondson, J.A. and D.B. Solnit eds. 1997. Comparative Kadai: the Tai branch. Dallas: Summer Institute of Linguistics and the University of Texas at Arlington.
- Ostapirat, Weera. 2005. "Kra-Dai and Austronesian: Notes on phonological correspondences and vocabulary distribution", pp. 107–131 in Sagart, Laurent, Blench, Roger & Sanchez-Mazas, Alicia (eds.), The Peopling of East Asia: Putting Together Archaeology, Linguistics and Genetics. London/New York: Routledge-Curzon.
- Roger Blench (PDF format)
- Ethnologue report Retrieved 3 August 2005.
- ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์กรมหาชน). นิทรรศการถาวร กลุ่มชาติพันธุ์ และโบราณคดี (ชั้น 5)
ទំព័រគំរូ:ตระกูลภาษามีคนพูดมาก 10 อันดับ ទំព័រគំរូ:ภาษาไทกะได