សូយ៌្យវម៌្មទី២៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

 

==ព្រះរាជជីវភាព និង រជ្ជកាល==

 

ការ​ផែនដី ព្រះ​បាទ​សូយ៌្យវម៌្មទី២​ក្រោយ​ដែល​ទ្រង់​បាន​ឡើង​គ្រង​ពិភព​ហើយ​ក្នុង​រវាង ៣-៤ ឆ្នាំ​នោះ ទ្រង់​ក៏​បាន​ចាត់​ការ​គ្រប់គ្រង​ផ្នែក​មធ្យម​រដ្ឋ​ឲ្យ​បាន​រៀបរយ​តាម​ដើម នឹង​ទ្រង់​ចាត់​ការ​កសាង​គ្រឿង​អាវុធ​យុទ្ធភណ្ឌ នឹង​បង្ហាត់​សេនា​ទាហាន​ទុក​ជា​យ៉ាង​ច្រើន​សំរាប់​ការពារ​ប្រទេស​កុំ​ឲ្យ​មាន​ការណ៍​បះបោរ​ដូច​ក្នុង​រជ្ជកាល​មុនៗ នេះ​ទៀត។ កំឡុងពេលប៉ុន្មានទសវត្សក្នុងអំណាច ព្រះអង្គបានបង្រួបបង្រួមចក្រភពនេះឡើងវិញ ផ្ទុយខុសពីនយោបាយមេត្តាករុណាជាច្រើននៃក្សត្រអង្គមុនព្រះអង្គ អ្នកប្រវត្តិវិទូមានជំនឿដូច្នោះ។ បាន ​ឡើង​គ្រងរាជសម្បត្តិ​កាលណា ព្រះបាទ​សូយ៌្យវម៌្មទី​២ ក៏​រៀប​ចំ​ចាត់​ចែង ធ្វើ​សឹក​សង្គ្រាម​វាយ​ប្រយុទ្ធ​បង្ក្រាប​នគរ​ចំណុះ​ជិត​ឆ្ងាយ ដើម្បី​បញ្ចូល​ទឹក​ដី​នគរ​កម្ពុជា​តូច​ធំ​ទាំង​ប៉ុន្មាន​ឲ្យ​មាន​ឯកភាព​រួម​ ចូល​តែ​មួយ​វិញ។ នគរចំណុះជាច្រើនបាននាំសួយសារអាករថ្វាយទ្រង់។ នៅខាងលិចនិងខាងជើង ពួកទាហានទ្រង់បានពង្រីកព្រំសីមាដែលគ្របដណ្ដប់ប៉ែកថ្មីៗនៃប្រទេស[[ថៃ]] [[លាវ]] និង [[ទៀបកោះម៉ាឡេស៊ី]]សម័យបច្ចុប្បន្ន។ ទ្រង់បានបង្កើតប្រតិបត្តិការយោធាដ៏ធំនៅភាគខាងកើតដូចគ្នា ប៉ុន្តែប្រតិបត្តិការទាំងនេះមិនបានជោគជ័យភាគច្រើនទេ យ៉ាងហោចណាស់ក៏តាមរយៈការរៀបរាប់របស់រាជសត្រូវនៃចក្រភពរបស់ព្រះអង្គ។ តាមធម្មតាក្នុងការកសាងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរឡើងវិញ មានបន្ទប់ជាច្រើនដើម្បីការពិភាក្សានូវព្រឹត្តិការណ៍ត្រឹមត្រូវនិងដោយឡែកៗអស់ទាំងនេះ។ សិលាចារឹកខ្មែរ ជាប្រភពព័ត៌មានដ៏សំខាន់ ប្រហែលបំផ្លើសនៅខាងចុងនៃចក្រភពខ្មែរ គ្រាដែលការរ៉ាយរ៉ាប់ពីរដ្ឋសត្រូវក៏អាចធ្វើបានដូចគ្នាជាមួយភាពខុសឆ្គងដូចគ្នា។