ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី១០៖
</h2>
<br>
I.សេចក្ដីផ្ដើម
 
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលមាន ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងវប្បធម៌ អរិយធម៌ ដ៏រុងរឿង​ត្រចះត្រចង់ លើសពីនេះទៅទៀតប្រទេសកម្ពុជាក៏ជាប្រទេសដែលធ្លាប់មានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនខ្លាំងនៅក្នុង ​តំបន់ផងដែរ។ ដោយកម្ពុជា ជាប្រទេសដែលធ្លាប់មានវិសាលភាពដ៏មហាសាល ទាំង​ទឹកដី និងសេដ្ឋកិច្ចនេះ​ហើយដែលបានជម្រុញអោយកម្ពុជាក្លាយជាចក្រភពមួយដ៏សម្បើម ដែលយើងបានដឹងគ្រប់ៗគ្នា គឺក្នុងសម័យ​អង្គរ។
តែជាអកុសល ក្រោយពេលដែលក្រុងអង្គរត្រូវបានដួលរលំទៅ គឺកម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសមួយដែល​មានលក្ខណៈផ្សេងពីសម័យអង្គរ មានលក្ខណៈផ្សេងនោះគឺថា មានការផ្លាស់ប្ដូរពីប្រទេសដែលមានឈ្មោះថាជា​ចក្រភព មកធ្លាក់ជាប្រទេសមួយដែលមានប្រវត្តិជូរចត់ទាក់ទងនឹងជម្លោះផ្ទៃក្នុង ហើយនឹងមានការឈ្លានពានពី​សំនាក់ប្រទេសជិតខាង ក្នុងនោះក៏មានប្រទេសសៀម ដែលជាប្រទេសមួយទើបតែកកើតជារដ្ឋឡើង យ៉ាងថ្មី​បំផុតបើប្រៀបធៀប ទៅនឹងប្រទេសកម្ពុជានាសម័យចក្រភពនោះ។ ទំនាក់ទំនងដ៏សែនជូរចត់រវាងកម្ពុជា-សៀម​ នៅក្នុងសម័យប្រវត្តិសាស្រ្តគឺជារឿងមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា មានការសោកស្ដាយជាទីបំផុត ពីព្រោះមាន​ពេលខ្លះប្រទេសកម្ពុជាដែលធ្លាប់ជាចក្រភពមួយនោះ ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង និងការបង្គាប់បញ្ជារពី​សំនាក់ប្រទេសសៀមក៏មាន។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ប្រទេសកម្ពុជា តែងតែជាប្រទេសរងគ្រោះដោយការឈ្លាន​ពាន និងការគំរាមកំហែងពីសំណាក់ប្រទេសសៀមទៀតផង។
ដោយប្រទេសកម្ពុជា ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមួយដែលមានការឈ្លានពានពីសំណាក់បរទេសដែលជា​ប្រទេសជិតខាង ជាប់ភូមិផងរបងជាមួយគ្នានេះហើយ បានជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរមួយព្រះអង្គគឺព្រះបាទ អង្គឌួង​បានធ្វើការទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសបារាំង ដើម្បីអោយមកគ្រប់គ្រងកម្ពុជា ដើម្បីជាបង្អែកទប់ទល់ទៅនឹងការ​ឈ្លានពានពីសំនាក់ប្រទេសជិតខាង។ បន្ទាប់ពីបានធើ្វការទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសបារាំង ហើយបារាំងបាន​មកធ្វើការគ្រប់គ្រងខ្មែររួចមក ក៏ប៉ុន្តែជាប្រទេសដែលស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់បរទេសមិនមែនជារឿងងាយ​ ស្រួលនោះទេ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាកម្ពុជាតស៊ូដើម្បីដោះខ្លួនចេញពីការគ្រប់គ្រងរបស់បារាំងរហូតបាន ជោគ​ជ័យ។ ក្រោយពីជនានុផលរបស់កម្ពុជាពីការទទួលឯករាជ្យ ពីបារាំងរួចម​ក ប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជា​បាន​ទទួលនូវសុខសន្ដិភាពមិនបានយូរប៉ុន្មានផង កម្ពុជាក៏បានឈានចូលដល់រណ្ដៅនៃថ្លុកឈាមមួយយ៉ាង​ឃោរ​ ឃៅហើយបានឆក់យកជីវិតប្រជាជនកម្ពុជា ជាច្រើនលាននាក់ផង ដែលជាការតក់ស្លុតដល់ប្រជាជនខ្មែរ​គ្រប់រូប នោះគឺសម័យខ្មែរក្រហម ដែលស្ថិតក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
ហើយបន្ទាប់ពីរបបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ (ខ្មែរក្រហម) ត្រូវបានដួលរលំហើយ កម្ពុជាក៏បានបោះ​ ជំហានចូលក្នុងសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយផ្សេងទៀត។ ទ្វារប្រវត្តិសាស្រ្តដែលបានបន្តពីរបបកម្ពុជាប្រជា ធិប​តេយ្យនេះ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា។ នៅក្នុងសម័យនេះផងដែរ កម្ពុជាបានប្រឈមមុខទៅនឹងបញ្ហាអស្ថេរភាពជាខ្លាំង ពីព្រោះពេលនោះកម្ពុជាមានក្រុមចលនាជាច្រើន ដែល​តែងតែចិញ្ចឹមចិត្ត និងមានមហិចតាក្នុងការដណ្ដើមអំណាចដើម្បីដឹកនាំប្រទេសរៀងៗខ្លួន។
ដូច្នេះដើម្បី ធ្វើការបង្រួបបង្រួមជាតិដើម្បីទទួលបាននូវការឯកភាពជាតិជារួមមួយនោះចាំ​ បាច់ណាស់ ត្រូវ​បើកទ្វារដើម្បីទទួលយកបណ្ដាប្រទេសនៅសកលលោក ក៏ដូចជាប្រទេសដែលជាភូមិផងរបង​ជាប់ជាមួយគ្នា​ផងដែរ ដើម្បជួយអន្តរាគម ក្នុងន័យបញ្ចប់នូវជម្លោះផ្ទៃក្នុង ហើយឆ្ពោះទៅរកការឯកភាពជាតិជា​រួមមួយ។ ហើយពីនេះទៅទៀតប្រទេសជួយអន្តរាគមទាំងនេះក៏មានប្រទេសថៃផងដែរ។ ដូច្នេះហើយក្នុងនាម​ប្រទេសថៃ ដែលតែងតែជាប្រទេសមានប្រវត្តិអាក្រក់នឹងកម្ពុជា បានដើរតួនាទីយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ ចំពោះ​នយោបាយសន្ដិភាព​នៅកម្ពុជា? <ref>.សៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ របស់ លោក ដេវិឌ ឆាណ្ឌល័រ (David Chandler) ចេញផ្សាយលើកទី២
២. ឯកសាររបស់លោក សាស្រ្តាចារ្យបណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ (ដក់ស្រង់ចេញពី វេទិកាបណ្ឌិតសភាចំហ ដែល​បោះពុម្ភផ្សាយដោយ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា)
៣. សៀវភៅ ស្ដីពី កិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីដំណោះស្រាយនយោបាយរួមមួយនៃ ជម្លោះកម្ពុជា</ref>
</tr></table></div>
[[ឯកសារ:IMG0269A.jpg|right|thumb|ទេសភាពឃុំស្រែជាខាងជើង]]
Line ៣៦ ⟶ ៤៣:
=== អត្ថបទ​បណ្ដាំ​តា​មាស ===
អត្ថបទ​បណ្ដាំ​តា​មាស​នេះ ជា​អត្ថបទ​នៅ​សតវត្ស​ទី 20 នៅ​ពេល​ដែល​ប្រទេស​យើង​ចាប់​មាន​អក្សរសិល្ប៍​ជា​លើក​ទី 1 ដែរ គឺ​នៅ​ឆ្នាំ 1907-1908។ រោងពុម្ព​អក្សរខ្មែរ​នេះ បាន​ចូល​មក​ភ្នំពេញ​ដំបូង​គឺ​សម្រាប់​បោះពុម្ព​ឯកសារ​រដ្ឋបាល​បារាំង សៀវភៅ​ធម៌​គ្រិស្ដសាសនា និង​អត្ថបទ​សិក្សា​នៃ​ស្ថាប័ន​វិទ្យាសាស្ត្រ​ ដូចជា សាលា​បារាំង​ចុង​បូព៌ា​ប្រទេស​ជាដើម។ រឿង​បណ្ដាំ​តា​មាស​នេះ ជា​អត្ថបទ​អក្សរសិល្ប៍​បោះពុម្ព​លើក​ទី 1 បន្ទាប់​ពី​ការ​នាំចូល​នូវ​បច្ចេកទេស​ថ្មី​ទំនើប​នេះ ព្រោះ​ដើម​ឡើយ យើង​ធ្លាប់តែ​ចម្លង​ដោយ​ដៃ​លើ​ក្រដាស ឬ​ចារ​លើ​ស្លឹក​ត្នោត ស្លឹករឹត ។ល។
ឈ្មោះ​សៀវភៅ : បណ្ដាំ​តា​មាស<ref>http://4alls4.blogspot.com/2014/01/2007.htmlឈ្មោះ​សៀវភៅបណ្ដាំ​តា​មាស</ref>​
បណ្ឌិត ឃីង ហុកឌី វាយ​អត្ថបទ​សារ​ឡើង​វិញ<ref>បណ្ឌិត ឃីង ហុកឌី វាយ​អត្ថបទ​សារ​ឡើង​វិញ</ref>
ដោយប្លក​តា​ម៉ាប់ យាយ​ម៉ាប់ ទំហំ​ឯកសារ 214 KB ជា​ប្រភេទ PDF<ref>ដោយប្លក​តា​ម៉ាប់ យាយ​ម៉ាប់ ទំហំ​ឯកសារ 214 KB ជា​ប្រភេទ PDF</ref>
នេះ​ជា​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ ដែល​​កូន​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន​សម័យ​នេះ (2013) មិន​សូវ​មាន​អ្នក​ដឹង ព្រោះ​គេ​មិន​ចង់​ឲ្យ​កូន​ខ្មែរ​ស្គាល់​វីរបុរស​ពិត​ប្រាកដ​របស់​ខ្លួន​ឯង​ទេ បើ​អ្នក​ជា​កូន​ខ្មែរ អ្នក​ត្រូវ​តែ​អាន​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ក្រោម​មួយ​នេះ​កុំ​ឲ្យ​ខាន ហើយ​ចាំ​ឲ្យ​ច្បាស់​ក្នុង​ចិត្ត និង​បែងចែក​ឲ្យ​ច្បាស់​ថា​អ្នក​ណា​ជា​វីរបុរស​ខ្មែរ​ពិត​ប្រាកដ។
ឈ្មោះ​សៀវភៅ : ចៅហ្វាយ​គុយ វីរបុរស​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោយ<ref>ឈ្មោះ​សៀវភៅ ចៅហ្វាយ​គុយ វីរបុរស​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោយ</ref>
- រៀបរៀង​ដោយ : កែវ សុវត្ថិ<ref> រៀបរៀង​ដោយ កែវ សុវត្ថិ</ref>
- ទំហំ​ឯកសារ : 324 KB ជា​ប្រភេទ PDF <ref>ទំហំ​ឯកសារ 324 KB ជា​ប្រភេទ PDF</ref>
 
=== ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរក្រោម ===
កម្ពុជាក្រោមអតីតដែនដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មិនត្រឹមតែផ្តល់អំណោយផលល្អដល់ដំណាំស្រូវ ដំណាំកសិកម្មជាច្រើនមុខនោះទេ គឺថែមទាំងសំបូរទៅដោយព្រៃឈើ និងមានសត្វជាច្រើនប្រភេទថែមទៀត។
សៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរក្រោម <ref>សៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរក្រោម</ref>
ដោយ មឿង ទុម<ref> ដោយ មឿង ទុម</ref>
និពន្ធនៅឆ្នាំ 2010-03-21<ref>និពន្ធនៅឆ្នាំ 2010-03-21</ref>
 
=== ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ ===