នរោត្តម៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បន្ទាត់ទី៣៥៖
នៅពេលនោះផងដែរ ការបះបោររបស់ពួក[[Cham (Asia)|ចាម]] ដ៏ធំមួយបានផ្ទុះឡើងប្រឆាំងនឹងខ្មែរ ដែលការរាជ្យព្រះបាទអង្គឌួង ទ្រង់បានបង្រ្កាបឲ្យស្ងប់ស្ងាត់ម្តងហើយ។ នៅឆ្នាំ១៨៦២ ព្រះបាទនរោត្តមចាញ់សង្គ្រាម ហើយបានបោះបង់រាជធានីឧត្តុង្គ ភៀសព្រះកាយទៅ[[ខេត្តបាត់ដំបង]] ហើយក្រោយមកទៀតក៏បាននិរទៀសព្រះកាយទៅដល់បាងកក។ ដោយមើលឃើញថា សៀមនិងយួនបានជម្រុញឲ្យកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងអស្ថិរភាពផ្ទៃក្នុង បារាំងបានបង្ខំឲ្យព្រះបាទនរោត្តមយាងត្រឡប់មកឧត្តុង្គវិញនៅឆ្នាំ១៨៦៣ ហើយឡាយព្រះហស្ថលេខាមួយស្តីពីការដាក់ប្រទេសកម្ពុជានៅក្រោមការការពារបារាំង។ ប្រទេសកម្ពុជាក៏បានធ្លាក់ទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់បារាំងម្តង ដោយក្លាយជារដ្ឋឯករាជ្យរបស់អាណាព្យាបាលបារាំង បើទោះជាមានអធិបតេយ្យភាពផ្ទាល់ខ្លួនយ៉ាងណាក្តី។
ដោយកម្ពុជាស្ថិតនៅក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង ស្តេចសៀមបានយល់ព្រមប្រគល់គ្រឿងសម្រាប់រាជ្យ ថ្វាយដល់ព្រះបាទនរោត្តមដើម្បីឡើងអភិសេក។ នៅឆ្នាំ១៨៦៤ ព្រះបាទនរោត្តមត្រូវបានអភិសេកជាស្តេចនៃប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមការជ្រោមជ្រែងរបស់មន្ត្រីបារាំង និងសៀម។ នៅពេលក្រោយពេលដែលព្រះអង្គឡើងសោយរាជ្យទ្រង់ទទួលព្រះនាមសម្រាប់រាជ្យថា "'''អង្គសម្តេចព្រះនរោត្តម បរមរាមទេវាវតារ
នៅឆ្នាំ១៨៨៤ បារាំងបានគ្រប់គ្រងប្រទេសឡាវ និងច្បាំងឈ្នះយកប្រទេសយួន។ [[Franco-Siamese War|សង្រ្គាមបារាំងសៀម (១៨៩៣)]] បានបញ្ចប់ដោយសន្ធិសញ្ញាមួយដែលកាត់ប្រទេសឡាវឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់បារាំងវិញ ក្រោយពីបារាំងបានបិទផ្លូវទឹកនៅបាងកក។
|