សូយ៌្យវម៌្មទី២៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បន្ទាត់ទី៥០៖
[[File:Angkor sunrise.JPG|thumb|អង្គរវត្តបានកសាងដោយសូយ៌្យវម៌្មទី២]]
និយាយពីពួកសៀមដែលមានព្រះ[[ព្រហ្មរាជ]]ជាប្រមុខនោះ មកក្នុងឆ្នាំ ព.ស. ១៦៦០ ប្រហែលជាគិតថា វ្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទី២ ដែលទើបសោយរាជ្យថ្មី គង់ទន់ខ្សោយបែបយ៉ាងវ្រះបាទធរណីន្ទ្រវម៌្មទី១ ទើបរួបរួមទ័ពបានប្រហែល ៨០០០០ នាក់ លើកចុះមកសង្កត់សង្កិនពួករាស្ត្រខ្មែនៅតាមជាយព្រះរាជអាណាចក្រភាគខាងលិច ហើយលុកចូលមកដល់[[នគរកំពែងពេជ្រ]] ដែលមានមហាឧបរាជខ្មែរព្រះនាម "ព្រះ[[រាមរាជ]]" ឈរគ្រប់គ្រងនៅទីនោះ ដោយព្រះរាមរាជមិនដឹងខ្លួនជាមុន។ កាលលើកទ័ពទៅដល់ជាយក្រុងកំពែងពេជ្រ ព្រះព្រហ្មរាជ ក៏ចូលទៅជួបនឹងព្រះរាមរាជ ទទួលក្រឡេកទៅឃើញព្រះកែវមរកតនៅក្នុងព្រះវិហារក្នុងក្រុងនោះក៏ទូលសុំយកទៅ ព្រះរាមរាជទើបទាល់ ក៏លើកឲ្យទៅតាំងមិនស្ម័គ្រ។ ព្រះព្រហ្មរាជកាលបានព្រះកែវមរកតទៅហើយ ក៏គិតព្រួយបារម្ភក្រែងខ្មែរលើកទ័ពទៅដណ្ដើមយកមកវិញ ទើបគិតធ្វើឧបាយក្រឡៃព្រះកែវមរកតបំបាត់ដានកុំឲ្យខ្មែររកឃើញ គឺយកបាយអមកបូកស្រោបព្រះកែវមរកត ឲ្យមើលឃើញហាក់ដូចជាព្រះពុទ្ធរូបធម្មតា ហើយយកទៅលាក់ទុកយ៉ាងគត់មត់។ រឿង[[សៀម]]តាំងឥស្សរភាពនៅក្នុងខែត្រខណ្ឌនៃព្រះរាជអាណាចក្រនោះ មិនបានផុតទៅអំពីព្រះការណ៍របស់វ្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទេ កាលទ្រង់ជ្រាបហើយ ក៏ត្រាស់ឲ្យកងទ័ពលើកទៅកម្រាប់ពួកសៀមនោះ ឲ្យត្រឡប់នៅក្រោមម្លប់ព្រះបរមពោធិសម្ភារដូចដើមវិញ។ សៀមតោងនៅក្រោមអារក្ខាខ្មែរតមកទៀត ដរាបដល់សតវត្សទី ១៤
ក្រៅពីការធ្វើសឹក សូយ៌្យវម៌្មបានអនុវត្តនយោបាយការទូត ដោយការបន្តទំនាក់ទំនងផ្លូវការជាមួយ[[ចិន]]នៅគ.ស ១១១៦។ ការរៀបរាប់របស់ចិននៅសតវត្សទី១៣ បាននិយាយថាគណៈរាជទូតខ្មែរមាន ១៤ នាក់ ដែលបន្ទាប់ពីមកដល់ដីចិនត្រូវបានព្រះរាជទានជាសំពត់ព្រែក្នុងព្រះរាជវាំងជាពិសេស។ “ដោយក្ដីកំរណាស់ ដែលយើងខ្ញុំបានមកដល់ព្រោះយើងខ្ញុំបានមើលឃើញនូវកិត្តិសព្ទរបស់ព្រះអង្គច្រើនជាងយើងខ្ញុំត្រូវបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីព្រះអង្គ” ម្នាក់ក្នុងចំណោមរាជទូតបានពោលប្រាប់ទៅកាន់អធិរាជចិន។ គណៈរាជទូតបានត្រឡប់ទៅស្រុកវិញនៅឆ្នាំបន្តបន្ទាប់។ គណៈរាជទូតផ្សេងមួយទៀតបានទៅទស្សនកិច្ចនៅឆ្នាំគ.ស ១១២០ នៅគ.ស ១១២៨ អធិរាជដដែលបានប្រៀបធៀបព្រះកិត្តិយសដ៏ខ្ពស់ខ្ពស់ចំពោះព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដោយចាត់ទុកថា “មហាប្រទេសរាជនៃចក្រភពព្រះអង្គ។”
រជ្ជកាលរបស់ស្ដេចអង្គនេះបានមើលឃើញនូវនវានុវត្តន៍ជាច្រើនខាងសិល្បៈនិងស្ថាបត្យកម្ម។ ទ្រង់បានធ្វើជាធិបតីលើសំណង់នៃ[[អង្គរវត្ត]] ប្រាសាទធំបំផុតដែលបានសាងសង់នៅក្នុងរាជធានី និងនៅក្នុងគំនិតសម័យទំនើបជាច្រើនថាជា ស្នាដៃនៃស្ថាបត្យកម្មចុងក្រោយបង្អស់។ ប្រាង្គកណ្ដាលទាំងប្រាំរបស់ប្រាសាទរំលឹកដល់កំពូលភ្នំព្រះ[[សុមេរុ]] លំនៅនៃទេវបែបព្រហ្មញ្ញសាសនា។ វាបានលំអដោយអប្សរាឆ្លាក់ច្រើនជាង ១៨៦០ អង្គ រឺ បវរកញ្ញានៅស្ថានសួគ៌ និងរាប់រយមាត្រនៃចំលាក់លៀនរាក់យ៉ាងល្អវិចិត្រដែលរៀបរាប់ពីទេវកថាហិណ្ឌូ និងទស្សនីយភាពពីជីវភាពសហសម័យ។ ប្រាសាទផ្សេងជាច្រើនទៀតដែលកំណត់កាលត្រូវនឹងរជ្ជកាលរបស់ព្រះអង្គរួមមាន [[បន្ទាយសំរែ]] [[ធម្មនន្ទ]] [[ចៅសាយទេវតា]] និង នៅខាងកើតរាជធានី សំណង់អគារ[[បឹងមាលា]]។
បន្ទាត់ទី៦៨៖
ក្នុងរជ្ជកាលព្រះអង្គ ទឹកដីខ្មែរមានទំហំធំទូលំទូលាយណាស់។ ខាងជើង ព្រំដែនដីខ្មែរជាប់នឹងប្រទេសចិន។ ខាងត្បូងទឹកដីខ្មែរលាតសន្ធឹងទៅដល់សមុទ្រ ជាប់ជិតជាមួយ[[នគរជ្វា]] នៅទិសខាងលិច ជាមួយនឹងប្រទេស[[ភូមា]] ហើយនិងខាងកើត ជាមួយប្រទេស[[ចាម]]។
វ្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទី២ ព្រះអង្គមិនមែនពូកែតែខាងធ្វើសឹកសង្គ្រាមប៉ុណ្ណោះទេ ព្រះអង្គក៏ពូកែឈ្លាសវៃក្នុងការរៀបចំកសាងនគរឲ្យបានសុខសន្តិភាព
នគរវត្ត ជាស្នាដៃដ៏ធំចំបងអស្ចារ្យរបស់វ្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទី២ ដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញរន្ទឺសុះសាយទៅគ្រប់ទិសទីលើពិភពលោក។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រាសាទនគរវត្តក៏ជារូបភាពតំណាងប្រទេសជាតិខ្មែរដែរ។ នគរវត្តមានកសិណ ឬគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញប្រហែល ១៦ គ.ម។ ចំណែកកសិណពិតប្រាកដរបស់ប្រាសាទមានបណ្ដោយប្រវែង ១៥០០ ម x ១៣០០ ម និងទទឹងប្រវែងជា ២០០ ម។ ផ្លូវធំចូលពីទិសខាងលិចទៅដល់ប្រាសាទកណ្ដាលមានប្រវែង ២៥០ ម។ ឯកំពូលកណ្ដាលខ្ពស់ធំជាងគេបំផុតរបស់នគរវត្តមានកំពស់ ៦៥ ម។ នេះយើងមិនរាប់រៀបអំពីរូបចំលាក់យ៉ាងញឹកស្អេកដែលមានលើផ្ទាំង ជញ្ជាំងថ្មផង។ល។
បន្ទាត់ទី៧៦៖
[[ប្រាសាទបឹងមាលា]] ក៏ជាស្នាដៃព្រះអង្គដែរ។ ប្រាសាទបឹងមាលាដែលមានលំនាំប្រហាក់ប្រហែលនឹងនគរវត្ត ស្ថិតនៅប្រមាណជា ៤០ គ.ម ខាងកើតនគរធំ ឬមហានគរ។ មានទំហំប្រវែង ១៨១ ម x ១៥២ ម។ ប៉ុន្តែប្រាសាទនេះគ្មានលក្ខណៈខ្ពស់លេចចេញត្រដែតដូចនគរវត្តទេ។ បន្ទាយសំរែ ត្រូវបានកសាងនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះអង្គដែរ។ ទោះបីជាមិនសូវល្បីល្បាញដូចប្រាង្គប្រាសាទឯទៀត ហើយមានទំហំមិនអស្ចារ្យក៏ដោយ ក៏គេអាចចាត់ទុកជាស្នាដៃមួយយ៉ាងល្អប្រណិតដែរ។
[[ប្រាសាទព្រះវិហារ]] នៅលើជួរភ្នំដងរែក ដែលចាប់ផ្ដើមកសាងតាំងតែពីររជ្ជកាលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរវ្រះបាទ[[
==ការសោយទិវង្គត និង ការស្នងរាជ្យបន្ត==
| |||