ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី២៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
No edit summary
បន្ទាត់ទី១៖
{{refimprove|date=ខែកញ្ញា ២០១៤}}
{{Infobox monarch
| name =ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី១ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី៣
| title =[[វ្រះបាទ]]
| image =
| caption =
| reign =គ.ស[[កម្វុជទេឝ]]: ១១៥០ ១១០៧-១១១៣ ១១៦០
| coronation =
| posthumous name = វ្រះបាទមហាបរមនិវ៌្វានបទ
| full name = ធូលីវ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញឝ្រីធរណីន្ទ្រវម្ម៌ទេវ
| predecessor =[[សូយ៌្យវម៌្មទី២]]
| posthumous name = វ្រះបាទបរមនិស្កល្បទ
| predecessorsuccessor = =[[យុវរាជទី២យឝោវម៌្មទី២]]
| successorspouse = [[សូយ៌្យវម៌្មទី២ឝ្រីជយរាជចូឌាមណី]]
| religionissue = ពុទ្ធសាសនា[[ជយវម៌្មទី៨]]
| royal house =
| spouse = [[វិជយេន្ទ្រលក្ឝ្មី]]
| issue = [[មហិធរាទិត្យ]], [[ក្សិតេន្ទ្រាទិត្យ]]
| royal house =
| dynasty = [[មហិធរបុរ]]
| father = [[ហិរណ្យវម៌្មទី២]]មហិធរាទិត្យ
| mother = រាជបុត្រីនៃព្រះបាទធរណីន្ទ្រវម៌្មទី១
| mother = [[ហិរណ្យលក្ឝ្មី]]
| birth_date =
| birth_place =
| death_date =
Line ២៥ ⟶ ២២:
| place of burial =
|}}
វ្រះបាទ'''ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី៣''' រជ្ជកាល (១១៥០-១១៦០) ព្រះនាមពេលសោយរាជ្យ មិនឃើញមានជា[[ភាសាខ្មែរ]]។ ព្រះអង្គជាបុត្តព្រះអង្គម្ចាស់ [[មហិធរាទិត្យ]] ជាចៅវ្រះបាទ[[ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី២]] និងជាភាតាអយ្យកាមួយវ្រះបាទ[[សូយ៌្យវម៌្មទី២]]ដែលជាបច្ឆាជនវ្រះបាទ[[ភវវម៌្មទី១]] មានន័យថា[[ក្សិតេន្ទ្រាទិត្យ]] និងមហិធរាទិត្យជាព្រះភាតានឹងគ្នា។ វ្រះបាទធរណីន្ទ្រវម៌្ម​ទី​៣ ដែល​ជា​[[ភាតាអយ្យកា​មួយ​]]បង្កើត​នឹង​វ្រះបាទ​សូយ៌្យវម៌្មទី២ ត្រូវ​បាន​តែង​តាំង​ជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ក្នុង​គ.ស ​១១៥០។ ព្រះអង្គមានបច្ឆាមរណនាមថា '''វ្រះបាទមហាបរមនិវ៌្វានបទ'''។
វ្រះបាទ'''ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី២''' រជ្ជកាល (គ.ស ១១០៧-១១១៣) ព្រះនាមពេលសោយរាជ្យ '''ធូលីវ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញឝ្រីធរណីន្ទ្រវម្ម៌ទេវ'''។ ព្រះ​បាទ​ធរណីន្ទ្រវម៌្ម​ទី២ ស្ដេច​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​រាជ​សម្បត្តិ​បាន​តែ​ត្រឹម ៥ ឆ្នាំ​ក៏​ស្ដេច​សោយ​ទិវង្គត​ទៅ​តាម​យថាកម្ម, រាជ​បណ្ឌិត​ថ្វាយ​ព្រះ​នាម​ព្រះ​បរម​សព​ថា ព្រះបរមមរណនាម '''បរមនិស្កល្បទ'''។ ព្រះបាទ[[យុវរាជទី២]]គ្មាន​ព្រះរាជ​បុត្រសំរាប់​ស្នង​រាជ្យ​បន្ត​ទេ។ ដូច្នេះ​រាជសម្បត្តិ​ត្រូវ​ធ្លាក់​មក​លើ​ព្រះបាទ​ធរណីន្ទ្រវម៌្ម​ទី​២​ ដែល​ជា​បង​បង្កើត​របស់​ព្រះបាទ[[ជយវម៌្មទី៧]] និង​ព្រះបាទ​យុវរាជទី២។ បរិយាកាស​នៃ​ការ​ឡើង​សោយរាជ្យ កាលនោះ ​ព្រះធរណីន្ទ្រវម៌្មទី​២ នៅ​សាង​ផ្នួស​ជា​ព្រះសង្ឃ​នៅ​ឡើយ។ កាល​នោះ ព្រះអង្គ​បាន​ដាក់​ចិត្ត​គំនិត​រូបរាងកាយ​សំរាប់​បូជា​ថ្វាយ​ចំពោះ​ ព្រះពុទ្ធសាសនា​រួច​ជា​ស្រេច​ដែរ។ ព្រះអង្គ​ត្រូវ​សឹក​ចាក[[​សិក្ខាបទ]] មក​ទទួល​ព្រះរាជាភិសេក​ជា​ព្រះមហាក្សត្រ។ គឺ​ព្រាហ្មណ៍[[ទិវាករបណ្ឌិត]]​ទៀត​ដែល​បាន​រៀបចំ​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ព្រះរាជាភិសេក​ស្រោច​ទឹក តែងតាំង​ថ្វាយ​ព្រះអង្គ​តាម​លក្ខណៈ​ប្រពៃណី​សាសនា ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​ទៅ​ជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ពេញ​ច្បាប់។ សិលាចារឹកបាន​កត់​ទុក​មក​ថា “ព្រះអង្គ​មិន​ដែល​ប៉ង​ប្រាថ្នា​ចង់​បាន​រាជបល្លង្ក​ទេ។ តែ​ដោយសារ​មនុស្សម្នា​ជាច្រើន គ្មាន​អ្នក​ការពារ គ្មាន​ទី​ពំនាក់ បាន​មក​អង្វរ​ព្រះអង្គ ព្រះអង្គ​ក៏​សុខ​ចិត្ត​ទទួល​រាជសម្បត្តិ​តាម​សំណូម​ពរ” ។ ព្រះអង្គ​គ្រប់គ្រង​ប្រទេសជាតិ​ដោយ​សច្ចៈ​ យុត្តិធម៌ និង​ប្រុងប្រយ័ត្ន​ជានិច្ច។ ការ​ផែនដី: -ព្រះ​បាទ​ធរណីន្ទ្រវម៌្ម​ទី២ ទ្រង់​ទទួល​គ្រង​រាជ​សម្បត្តិ​ក្នុង​វ័យ​ជរា​ណាស់​ទៅ​ហើយ។ តាម​ប្រក្រតី​អំពី​ដើម​មក ទ្រង់​មាន​កិរិយា​សុភាព​ជា​សប្បុរស សព្វ​ព្រះ​រាជ​ហ្ឫទ័យ​និពន្ធ​ពាក្យ​កាព្យ តែ​ពាក្យ​កាព្យ​របស់​ព្រះ​អង្គ​ទាំង​ប៉ុន្មាន​នោះ មិន​បាន​ប្រាកដ​មាន​នៅ​មក​ដល់​វេលា​នេះ​ទេ។ មក​ក្នុង​បច្ឆិមវ័យ​នេះ​ព្រះ​រាជ​ហ្ឫទ័យ​របស់​ព្រះ​អង្គ​ដេក​ដួល​ទៅ​តែ​ក្នុង​ផ្លូវ​ធម៌។ ការ​ផែនដី ទ្រង់​គ្រាន់​តែ​ថ្ងប​ទុក មិន​ឲ្យ​លិចលង់​ទៅ​ហួស​ពេក, ការ​កសាង​របស់​សំខាន់ៗ ដែល​ព្រះ​ហា​ក្សត្រិយ៍​មុនៗ ធ្លាប់​ធ្វើ​មក នឹង​ការ​កំរាប​ពួក​បះបោរ​នៅ​តាម​បច្ចន្តរដ្ឋ ដូច​យ៉ាង​ពួក​សៀម​តាំង​ឥស្សរភាព​នៅ​យោនក​ជើងសែន​នោះ ទ្រង់​មិន​បាន​សំដែង​ស្នា​ព្រះហស្ថ​ទុក​ទេ ប្រាកដ​តែ​ថា ទ្រង់​បាន​បន្ធូរ​បន្ថយ​តំលៃមុខ​ពន្ធដារ​ក្នុង​ព្រះ​នគរ​ឲ្យ​តិច​ចុះ ជា​ហេតុ​ឲ្យ​ធូរ​ស្រួល​ដល់​បណ្ដា​រាស្ត្រ​អ្នក​បង់ពន្ធ ដោយ​អំណាច​សេចក្ដី​សប្បុរស​របស់​ព្រះ​អង្គ។
 
ព្រះអង្គអនុវត្ត​នយោបាយ​បន្ត​សង្គ្រាម​នឹង​នគរ​ចាម្ប៉ា​ដដែល។ កងទ័ព​ទាហាន​ខ្មែរ​ដែល​ចេញ​ទៅ​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ចាម​ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ បទបញ្ជា​របស់​ព្រះរាជ​បុត្រ​ព្រះអង្គ ដែល​ថ្ងៃ​ក្រោយ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​វ្រះបាទ​[[ជយវម៌្មទី៨]]។ កាល​ណោះ ព្រះអង្គ​ព្រះជន្ម​ទើប​តែ​បាន​ ២៥ ​វស្សាតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុង​ពេល​ដែល​ព្រះអង្គ​កំពុង​តែ​លើក​ទ័ព​ចូល​ប្រយុទ្ធ​នៅ​មុខ​ព្រះរាជធានី​[[ចាម​]] [[វិជ័យ]] ព្រះអង្គ​បាន​ទទួល​ដំណឹង​យ៉ាង​ចុក​ចាប់​មក​ថា បិតា​ព្រះអង្គ​សុគត ហើយ​ព្រះ​យឝោវម៌្ម​ទី​២​បាន​ឡើង​គ្រង​រាជសម្បត្តិ​នគរ​កម្ពុជា គឺ​នៅ​ក្នុង ​គ.ស ​១១៦០។ ព្រះអង្គ​នៅ​ស្ងៀម​ស្ងាត់ មិន​បញ្ចេញ​ឥរិយាបថ​ក្រេវក្រោធ​ឡើយ។ ព្រះអង្គ​បែរ​ជា​គោរព​បូជា និង​តាំង​ចិត្ត​ស្មោះ​ត្រង់​ភក្ដី​ចំពោះ​ព្រះរាជា​ថ្មី​ជានិច្ច។ ព្រះអង្គ​នៅ​តែ​បន្ត​ការ​វាយ​ប្រហារ ប្រយុទ្ធ​នឹង​កងទ័ព​ចាម។ ព្រះជយវម៌្មបាន​វាយ​កំទេច​បំផ្លាញ​ខេត្ត​ខណ្ឌ​ចាម​អស់​ជាច្រើន។<ref>http://choukhmer.com/history-of-cambodia/khmer-history-by-ros-chantrabot/inscriptions-and-chinese-sources-3-angkor-period-char/</ref>
ព្រះអង្គគោរព​គ្រប់​ច្បាប់​វិន័យ​ក្រឹត្យ​ក្រម​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ជាតិ។ ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ ទើប​បាន​ជា​ព្រះអង្គ​សុខចិត្ត​រៀបអភិសេក​ជាមួយ​នឹង[[​មហេសី]]​របស់​ព្រះបាទ​យុវរាជទី២​ដែល​ត្រូវ​ជា​ប្អូន។ បើ​តាម​សិលាចារឹក​ដើម​ឡើយ ព្រះនាង​ត្រូវ​ជា​មហេសី​របស់​ព្រះបាទ[[ជយវម៌្មទី៧]]។ បន្ទាប់មក ព្រះនាង​បាន​ក្លាយ​ជា​មហេសី​របស់​ព្រះបាទ​យុវរាជ។ ក្រោយ​ដែល​ព្រះយុវរាជ​បាន​ចូល​ទិវង្គត ព្រះមហេសី​ដដែល​នេះ​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ព្រះអគ្គមហេសី​របស់​ព្រះបាទ​ធរណីន្ទ្រវម៌្ម​ទី​១។ មហេសីអង្គនោះព្រះនាម [[វិជយេន្ទ្រលក្ឝ្មី]]។
 
សព្វវចនាធិប្បាយ[[អ្យីហាយ]]កត់ត្រាថានៅឆ្នាំ ១១៥៥ “ចឹនឡាលួកហ៊ូ” (នោះគឺកម្វុជទេឝ) បានបញ្ជូនថ្វាយដំរីពីរក្បាលជាសួយដល់អធិរាជសុង។<ref>Wang Yinglin, ''Yu Hai,'' Taipei Hua wen shu ju, Minguo 53, 1964, Reprint of 1343 edn., vol.6, cap.154, 33.</ref>
ក្នុង ​រជ្ជកាល​ព្រះអង្គ គេ​សង្កេត​ពុំ​ឃើញ​មាន​ឯកភាព ឬ​ការ​ចុះ​សំរុង​ស៊ីសង្វាក់​គ្នា​រវាង​ខ្មែរ​នឹង​ខ្មែរ​ឡើយ។ ការ​បែកបាក់​ទាស់​ទែង​ខ្វែង​គំនិត​គ្នា ការ​បែង​ចែក​ជា​ក្រុម​បក្ស​ពួក​បដិបក្ខ ក៏​កើត​មាន​ដែរ។ ដែល​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ដឹង​ថា មាន​នាម៉ឺន​មន្ត្រី អ្នក​កាន់​សាសនា​តូច​ធំ មិន​បាន​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​ព្រះមហាក្សត្រ​ទេ។ ឯ​បុព្វហេតុ​វិញ គេ​ពុំ​អាច​ដឹង​ជា​មក​អំពី​អ្វី​​ដែរ។ គេ​គ្រាន់​តែ​ដឹង​ថា ព្រាហ្មណ៍​ទិវាករបណ្ឌិត​ដែល​ធ្លាប់​តែ​ស្មោះ​ត្រង់​បំរើ​ព្រះបាទ​ជយវម៌្មទី​៧ ព្រះបាទ​យុវរាជ រហូត​មក​ដល់​ព្រះអង្គ​ចូល​ទិវង្គត បែរ​ជា​ក្បត់​រួម​កំលាំង​ជាមួយ​និង​ព្រះបាទ​សូយ៌្យវម៌្ម​ទី​២ ទំលាក់ និង​ធ្វើ​ឃាត​ព្រះអង្គ​ទៅ​វិញ ។
 
 
ក្រោយ ​ដែល​សោយរាជ​សម្បត្តិ​នគរ​កម្ពុជា​បាន ​៥ ​ឆ្នាំ ព្រះបាទ​ធរណីន្ទ្រវម៌្មទី​២​ ត្រូវ​អស់​ព្រះជន្ម​ក្នុង​ គ.ស ​១១១២ ដោយ​ព្រះបាទ​សូយ៌្យវម៌្ម​ទី​២​ធ្វើ​ឃាត។ សិលាចារឹក​ប្រាសាទ​ជ្រុង ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​នគរធំ បាន​បញ្ជាក់​ថា មាន​ការ​ផ្ទុះ​អាវុធ ប្រយុទ្ធ​គ្នា​យ៉ាង​ សាហាវ​ខ្លាំង​ក្លា​អស្ចារ្យ។ តែ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ ការ​ផ្ទុះ​អាវុធ​ក៏​ត្រូវ​ចប់​ទៅ​វិញ។ គឺ​ព្រះបាទ[[សូយ៌្យវម៌្មទី២]] ត្រូវជាព្រះ[[នត្តា]][[មហយ្យកា]]មួយរបស់ព្រះអង្គ សំរេចជោគជ័យ ដណ្ដើម​យក​បាន​រាជ[[សម្បត្តិ​]]ពី​ព្រះបាទ​ធរណីន្ទ្រវម៌្ម​ទី​២។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះត្រូវបានបង្ហើបឡើងដោយសិលាចារឹកភូមិធាតុ។
==សូមមើលផង==
<ref>http://choukhmer.com/history-of-cambodia/khmer-history-by-ros-chantrabot/inscriptions-and-chinese-sources-3-angkor-period-ngor/</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=AKzqy2_RSq4C&pg=PA112&lpg=PA112&dq=Dharanindravarman+I&source=bl&ots=gTyHvEHN9A&sig=Nn3UJqnS-D6m6aB389qqWhKOTa0&hl=en&sa=X&ei=O1twUoTDEIGxtAbZ7YGAAw&ved=0CIwBEOgBMA4#v=onepage&q=Dharanindravarman%20I&f=false The Civilization of Angkor, Charles Higham, University of California Press, 2004, pp. 112-113.]</ref>
*[[ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរដំបូង]]
*[[ចក្រភពខ្មែរ]]
 
==ឯកសារយោង==
{{reflist}}
 
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://angkor1431.tripod.com/index/id19.html History of Jayavarman VII]
 
{{S-start}}
{{s-reg}}
{{Succession box
{{Succession box|before=[[យុវរាជទី២]]|title=[[បញ្ជីព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា|ក្សត្រនៃមហិធរបុរ]]|years=១១០៧&ndash;១១១៣|after=[[សូយ៌្យវម៌្មទី២]]}}
| title = [[បញ្ជីព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា|ចក្រវរ្តិននៃកម្វុជទេឝ]] | years = ១១៥០&ndash;១១៦០
| before = [[សូយ៌្យវម៌្មទី២]]
| after = [[យឝោវម៌្មទី២]]
}}
{{s-end}}
 
{{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. -->
| NAME = Dharanindravarman 0102
| ALTERNATIVE NAMES =
| SHORT DESCRIPTION = Cambodian king
| DATE OF BIRTH =
| PLACE OF BIRTH =
| DATE OF DEATH =
| PLACE OF DEATH =
| date of death= 1113
}}
{{DEFAULTSORT:Dharanindravarman 0102}}
 
==ឯកសារយោង==
 
{{reflist}}
 
{{DEFAULTSORT:Dharanindravarman 01}}
[[Category:ក្សត្រនៃកម្វុជទេឝ]]
[[Category:ក្សត្រនៃមហិធរបុរក្សត្រហិណ្ឌូ]]
[[Category:ព្រហ្មញ្ញសាសនិកខ្មែរ]]
[[Category:មរណភាព១១១៣]]
[[Category:ឆ្នាំកំណើតមិនស្គាល់]]
[[Category:រាជវង្សមហិធរបុរ]]
[[Category:ក្សត្រសតវត្សទី១២នៅអាស៊ី]]
 
 
{{Cambodia-royal-stub}}