ព្រះច័ន្ទ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ប្រព័ន្ធផែនដី - ព្រះចន្ទ (គ្រោងឆ្អឹង)ផ្កាយរណបមើលឃើញព្រះច័ន្ទឆ្លងកាត់នៅពីមុខផែនដី

ព្រះច័ន្ទបង្កើតគន្លងគោចរជុំវិញផែនដីដោយប្រើផ្កាយថេរប្រហែលជា ២៧,៣ ថ្ងៃម្តង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយដោយសារផែនដីកំពុងធ្វើដំណើរក្នុងគន្លងរបស់វានៅជុំវិញព្រះអាទិត្យក្នុងពេលតែមួយវាត្រូវការពេលវេលាយូរជាងមុនសម្រាប់ព្រះច័ន្ទបង្ហាញដំណាក់កាលដូចគ្នាទៅនឹងផែនដីដែលមានប្រហែល ២៩,៥ ថ្ងៃ [ម៉ោង] ។ មិនដូចផ្កាយរណបរបស់ភពផ្សេងៗទៀតនោះព្រះច័ន្ទវិលជុំវិញភពអេកូស៊ីកជាងយន្តហោះអេក្វាទ័រ។ គន្លងរបស់ព្រះច័ន្ទត្រូវបានរំខានដោយព្រះអាទិត្យនិងផែនដីនៅក្នុងវិធីតូចៗស្មុគស្មាញនិងទំនាក់ទំនងគ្នា។ ឧទាហរណ៏, ប្លង់នៃគន្លងរបស់ព្រះច័ន្ទវិលម្តងបន្តិចម្តងក្នុងមួយ ១៨.៦១ ឆ្នាំ, ដែលប៉ះពាល់ដល់ទិដ្ឋភាពផ្សេងទៀតនៃចលនាព្រះច័ន្ទគតិ។ ផលប៉ះពាល់បន្តបន្ទាប់ទាំងនេះត្រូវបានពណ៌នាតាមបែបគណិតវិទ្យាដោយច្បាប់របស់កាស៊ីនី។ព្រះច័ន្ទមានទំហំធំគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែលទាក់ទងទៅនឹងផែនដី: អង្កត់ផ្ចិតរបស់វាគឺ ១/៤ និងម៉ាស់គឺ ១/៨១ នៃផែនដី។ វាគឺជាព្រះចន្ទធំជាងគេបំផុតនៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដែលទាក់ទងទៅនឹងទំហំនៃភពផែនដីរបស់វាបើទោះបីជាលោក ឆារ៉ូន មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធទៅនឹងភពព្រះពន្លាដ៏តូចតាច ផ្លូតូ នៅ ១/៩ ប្លាទីូម៉ាស់។ ផែនដីនិងព្រះច័ន្ទមរតក ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលដ៏ធំរបស់វាគឺមានចំងាយ ១.៧០០ គីឡូម៉ែត្រ (១.១០០ ម៉ាយ) (ប្រហែលមួយភាគបួននៃកាំផែនដី) នៅក្រោមផ្ទៃផែនដី។ភពផែនដីវិលជុំគ្នាជុំវិញរង្វង់ផែនដីព្រះច័ន្ទនៅពេលមួយខែពិតប្រាកដជាមួយ ១/៨១ ល្បឿនរបស់ព្រះច័ន្ទឬប្រហែល ១២,៥ ម៉ែត្រ (៤១ ហ្វីត) ក្នុងមួយវិនាទី។ ចលនានេះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលនៅលើបដិវត្តធំជាងមុននៃផែនដីនៅជុំវិញព្រះអាទិត្យក្នុងល្បឿនប្រហែល ៣០ គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទី។

 

== ឯកសារយោង ==