ឈាន៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

{{គន្ថធុរៈ}}

 

 

==ការ​ប្រតិបត្តិ​ឈាន​នៅ​សម័យ​បុរាណ==

 

 

មុននឹងព្រះអង្គចូលបរិនិព្វាន ព្រះពុទ្ធបានចូលក្នុងឈានតាមវិធី អនុលោម និង បដិលោម ហើយការរលត់នៃជីវិតរបស់ព្រះអង្គ កើតឡើងបន្ទាប់ពីឈានទី ៤ ។ ការប្រៀនប្រដៅដ៏ល្បីរបស់ព្រះពុទ្ធ ចំពោះការបដិបត្តិឲ្យបានសម្រេចឈាន គឺ[[អានាបានស្សតិ]] ដែលគេរកឃើញក្នុងអានាបានស្សតិសូត្រ និង​នៅ​កន្លែង​ផ្សេងៗ​ទៀត ។

===ថ្នាក់នៃឈាន===

 

 

===រូបជ្ឈាន===

 

 

 

 

 

 

 

 

===អរូបជ្ឈាន===

 

 

 

 

"គំនិតមួយបានកើតឡើងដល់តថាគតថា ធម៌នេះមិននាំឆ្ពោះទៅកាន់ ការរួចផុតពីជាប់ជំពាក់ ការរួចទុក្ខ ការរំលត់ទុក្ខ សេចក្តីស្ងប់រំងាប់ ការដឹងប្រកដ ការត្រាស់ដឹង និងការរួចពីចំណងទេ ប៉ុន្តែធម៌នេះគ្រាន់តែឲ្យកើតជាថ្មី នៅក្នុងនេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនៈប៉ុណ្ណោះ ព្រោះមិនជាការគួរដល់តថាគត តថាគតក៏ចាកចេញទៅ ។"

 

 

 

==ការប្រើឈាន==

 

 

ដោយនីវរណធម៌៥សាបសូន្យទៅជាច្រើនថ្ងៃ បន្ទាប់ពីគេចូលទៅក្នុងឈាន អ្នកចម្រើន ឈាននឹងមានអារម្មណ៍ភ្លឺស្វាងល្អ មានសតិរលឹក ពេញទៅដោយមេត្តា សន្តិភាពនិង ពន្លឺ ក្រោយពេលដែលគេបាន ចម្រើនឈានរួចហើយ ។ នេះបើតាម អជហ្នព្រហ្ម អាចឲ្យគេយល់ច្រឡំថា គេបានសម្រេចការត្រាស់ដឹងហើយ ។ ភាវៈនៃឈានមិនអាចនាំទៅ ដល់ការត្រាស់ដឹងបាន ដោយខ្លួនឯងទេ ព្រោះឈាន

===ភាវៈដំបូងនៃឈាន===

 

 

 

===ការហាត់ធ្វើឈានឲ្យថ្នឹក===

:::៥- ថ្នឹកក្នុងការពិចារណាអំពីឈាន និងអង្គនៃឈាន ដោយដឹងច្បាស់មួយរំពេច ក្រោយពេលដែលគេត្រឡប់ ទៅគិតរកអង្គឈាន ។

 

 

 

ព្រះពុទ្ធពុំមែនមិនយល់ព្រម អំពីការសម្រេច ហើយនិងអំពីអរូបជ្ឈានទេ ប៉ុន្តែគឺចំពោះទ្រឹស្តីទាំងមូលរបស់គ្រូព្រះអង្គ ដោយមកពីវាមិនឲ្យសម្រេចព្រះនិព្វាន ។ពេលនោះព្រះអង្គក៏បានធ្វើទុក្ករកិរិយាយ៉ាងខ្លាំង ដែលក្នុងទីបំផុត ព្រះអង្គនៅតែខកព្រះទ័យដដែល ។ បន្តមកទៀត ព្រះអង្គនឹកឃើញអំពីឈាន ដែលព្រះអង្គបានធ្វើ កាលពីវ័យកុមារ ហើយព្រះអង្គក៏យល់ដឹងថា នេះហើយជាផ្លូវ ទៅកាន់ការត្រាស់ដឹង ដោយពិត ។<br>

 

 

 

 

 

“ ម្នាលអនុរុទ្ធ កាលណាតថាគតដឹងថា សេចក្តីសង្ស័យជា ភាពមិនបរិសុទ្ធរបស់ចិត្ត តថាគតបោះបង់ សេចក្តីសង្ស័យចោល ភាពមិនបរិសុទ្ធរបស់ចិត្ត ។ កាលណាតថាគតដឹងថា សេចក្តីប្រមាទ ថីនមិទ្ធៈ ការភិតភ័យ សេចក្តីរីករាយ សេចក្តីរវើយ ការប្រឹងហួស ការប្រឹងខ្វះ រាគៈ ការដឹងអារម្មណ៍ផ្សេងៗ និងសមាធិហួសកំរិតលើវិធី តថាគតបោះបង់ (ដល់) សមាធិហួសកំរិតលើវិធី ភាពមិនបរិសុទ្ធនៃចិត្ត ។ ម្នាលអនុរុទ្ធ កាលណាតថាគតដឹងថា សេចក្តីសង្ស័យជា ភាពមិនបរិសុទ្ធនៃចិត្ត តថាគតបោះបង់ សេចក្តីសង្ស័យចោល ភាពមិនបរិសុទ្ធនៃចិត្ត ។ កាលណាតថាគតដឹងថា សេចក្តីប្រមាទ ថីនមិទ្ធៈ ការ ភិតភ័យ សេចក្តីរីករាយ សេចក្តីរវើយ ការប្រឹងហួស ការប្រឹងខ្វះ រាគៈ ការដឹងអារម្មណ៍ ផ្សេងៗ និងសមាធិហួសកំរិតលើវិធី តថាគតបោះបង់ (ដល់) សមាធិហួសកំរិតលើវិធី ភាពមិនបរិសុទ្ធនៃចិត្ត ដូច្នេះតថាគតគិតថា តថាគតបានបោះបង់ចោល ភាពមិនបរិសុទ្ធនៃចិត្ត ។ ឥឡូវនេះសមាធិនឹងចម្រើន ដោយវិធី៣យ៉ាង...ហើយយ៉ាងដូច្នេះអនុរុទ្ធចម្រើនសមាធិប្រកបដោយវិតក្កៈនិងវិចារៈ, ចម្រើនសមាធិគ្មានវិតក្កៈ ប៉ុន្តែប្រកបដោយវិចារៈ, ចម្រើនសមាធិគ្មានវិតក្កៈទាំងគ្មានវិចារៈ, ចម្រើនសមាធិប្រកបដោយបីតិ, ចម្រើនសមាធិមិនប្រកបដោយបីតិ, ចម្រើនសមាធិជាមួយសុខៈ,​ចម្រើនសមាធិប្រកបដោយឧបេក្ខា...។ ម្នាលអនុរុទ្ធ កាលណាតថាគតចម្រើនសមាធិ ប្រកបដោយវិតក្កៈនិងវិចារៈ​ដល់​ការ​ចម្រើន...កាលណាសមាធិសម្បយុត្តដោយ ភាពត្រឹមត្រូវ សេចក្តីដឹងពិតឃើញពិតក៏កើតឡើងចំពោះតថាគត ការរំដោះខ្លួនរបស់តថាគត មិនរ​ង្គោះរង្គើរ​ឡើយ​នេះ​ហើយជាជាតិចុងក្រោយ របស់តថាគត ឥឡូវនេះគ្មានអ្វីគួរជាបច្ច័យទៀតទេ។<br>

 

 

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ព្រះពុទ្ធសាសនា]]