ប្រាសាទភ្នំជីសូរ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បានតែប្រែទីតាំង
ស្លាក: កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត
No edit summary
បន្ទាត់ទី៣៖
|creator = [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]]
|proper_name = ប្រាសាទភ្នំជីសូរ
|date_built = ដើមសតវត្សរ៍​ទី១១ដើមសតវត្សរ៍ទី១១
|primary_deity = [[ព្រះសិវៈ]] [[ព្រាហ្មណ៍សាសនា]]
|architecture = [[រចនាបថឃ្លាំង និងបាពួន]]
|location = [[ភូមិចន្លាត់ដៃ]] [[ឃុំរវៀង]] [[ស្រុកសំរោង]] [[ខេត្តតាកែវ]]
|country​country = កម្ពុជា
}}
== ប្រវត្តិប្រាសាទ==
 
== ប្រវត្តិ ==
សំណង់នៃប្រាង្គប្រាសាទ បុរាណជាមរតក វប្បធម៌ខ្មែរដ៏មានតម្លៃដោយមិនអាច កាត់ថ្លៃបានឡើយ។ លក្ខណៈពិសេសនៃបុរាណដ្ឋាននេះគេតែងមានការកត់សំគាល់នូវប្រវត្តិនៃការកសាងពីរ បែបខុសគ្នា គឺតាមរយៈអ្នកបុរាណវិទ្យាធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវតាម     រយៈសិលាចារឹកផង និងមួយបែបទៀតតាមរយៈរឿងព្រេង និទានដែលប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់ជុំវិញប្រាសាទមានការចេះចាំមាត់ហើយបាននិយាយតៗ គ្នាផង។
តាមសិលាចារឹក លើភ្នំជីសូរ មានឈ្មោះថា ស្រីសូរ្យបព៌ត ឫ សូរ្យបព៌ត ដែលមានន័យថា ភ្នំរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១។នៅក្នុងប្រាសាទភ្នំជីសូរមាន សិលាចារឹកពីរ សិលាចារឹកទីមួយនិយាយពីការថ្វាយគ្រឿងសក្ការៈបូជានានា ចំពោះអាទិទេពនៅលើភ្នំដែលមានឈ្មោះថា នៅសូរ្យបព៌ត ដែលមានន័យថា ភ្នំសូរ្យ នៅក្នុងឆ្នាំ ១០១៩ នៃគ.ស។នៃគ្រិស្តសករាជ។  ចំនែកឯសិលាចារឹកមួយទៀតគឺសិលាចារឹកទីពីរ បានអធិប្បាយពីរាជវង្សរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ដែលជាអាយ្យកាអាយ្យកោរបស់ព្រះអង្គគឺជាកូនចៅរបស់ស្ដេចហិន្យវរ្ម័ន។ដែលជាអាយ្យកាអាយ្យកោរបស់ព្រះអង្គគឺជាកូនចៅរបស់ស្ដេចហិន្យវរ្ម័ន<ref>ឯកសារជាវិឌីអូរបស់ទូរស្សន៍អប្សរាប៉ុស្ត៍លេខ១១នៅក្នុងយូធូប។</ref>។
 
តាមសិលាចារឹក លើភ្នំជីសូរ មានឈ្មោះថា ស្រីសូរ្យបព៌ត ឫ សូរ្យបព៌ត ដែលមានន័យថា ភ្នំរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១។នៅក្នុងប្រាសាទភ្នំជីសូរមាន សិលាចារឹកពីរ សិលាចារឹកទីមួយនិយាយពីការថ្វាយគ្រឿងសក្ការៈបូជានានា ចំពោះអាទិទេពនៅលើភ្នំដែលមានឈ្មោះថា នៅសូរ្យបព៌ត ដែលមានន័យថា ភ្នំសូរ្យ នៅក្នុងឆ្នាំ ១០១៩ នៃគ.ស។  ចំនែកឯសិលាចារឹកមួយទៀតគឺសិលាចារឹកទីពីរ បានអធិប្បាយពីរាជវង្សរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ដែលជាអាយ្យកាអាយ្យកោរបស់ព្រះអង្គគឺជាកូនចៅរបស់ស្ដេចហិន្យវរ្ម័ន។
[[ឯកសារ:មណ្ឌប ឬប្រាង្គកណ្តាល.jpg|thumb|មណ្ឌប]]
តាមសិលាចារឹកនៅប្រាសាទព្រះវិហារខេត្តព្រះវិហារ បានរៀបរាប់ពី ការធ្វើពិធីសេវលិង្គ ឈ្មោះ សូរ្យវិមេស្វរៈ នៅប្រាសាទសូរ្យទ្រី ឫ ជីសូរនៅក្នុងឆ្នាំ​​ជីសូរនៅក្នុងឆ្នាំ ១០១៨ នៃគ.ស។នៃគ្រិស្តសករាជ។ ចំណែកឯ សិលាចារឹកអង្គរខេត្តសៀមរាប បានហៅប្រាសាទភ្នំជីសូរថា​បានហៅប្រាសាទភ្នំជីសូរថា ស្រីសូរ្យគីរី និងរៀបរាប់អំពីព្រះអាទិទេពដែលជាស្ដេចនៃចក្រវាល ដែលខ្មែរបុរាណហៅថា កម្រតេងជគត ដែលបានតម្កល់នៅប្រាសាទនេះ។
ប៉ុន្តែបើយើងនិយាយ អំពីតាមបែបរឿងព្រេងនិទានវិញនោះ មានប្រវតិ្តនៃការកសាងប្រាសាទភ្នំជីសូរ ដូចតទៅនេះ ៖
ប៉ុន្តែ​បើយើង​និយាយ ​អំពី​តាមបែប​រឿង​ព្រេង​និទាន​វិញ​នោះ ​មានប្រវតិ្តនៃការ​កសាង​ប្រាសាទ​ភ្នំជីសូរ​ ដូចតទៅនេះ ៖
[[ឯកសារ:សិលាចារឹកនៅប្រាសាទភ្នំជីសូរ.jpg|thumb|សិលាចារឹកនៅប្រាសាទភ្នំជីសូរ]]
ចាស់ទុំដែលរស់នៅតំបន់ជុំវិញភ្នំជីសូរ នៅតែមានការចេះចាំហើយបានតំណាលរឿងព្រេងនិទាននេះបន្តឲ្យកូនចៅបានចេះចាំតៗ គ្នា ពីមាត់មួយទៅមាត់មួយថា កាលពីព្រេងនាយមានមហាក្សត្រមួយអង្គគង់នៅព្រះរាជនិវេសន៍មួយកន្លែងឋិតនៅខាងកើត    ភ្នំជីសូរនៅជិតទន្លេមួយឈ្មោះថា ទន្លេឱម។ រាជនិវេសន៍នោះឈ្មោះថា «សែនភូវាំង» ដែលមានឈ្មោះ និងស្លាកស្នាមនៃទីកន្លែងមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះ។កាលណោះមានការរៀបចំពិធីមួយហៅថាជាការកោរសក់កូនស្តេច ដែលពាក្យរាជស័ព្ទ ហៅថា ពិធីចម្រើន ព្រះកេស ព្រះរាជឱរស។ ក្នុងគ្រានោះដែរ ក៏មានពួកព្រាហ្មណ៍ ជាគ្រូអាចារ្យសំខាន់ៗ បានជូនពរសព្ទ សាធុការពរជ័យដល់ព្រះរាជ ឱរសនោះ។ ប៉ុន្តែគេបានធ្វើការចាប់អារម្មណ៍ចំពោះព្រាហ្មណ៍ចុងក្រោយដែលបានជូនពរជ័យ ដល់ព្រះរាជ ឱរសថា សូមឲ្យខ្លាំងដូចស្រមោច ឲ្យពូកែដូចខ្មោច និងមានចិត្តមុតដូចស្រី។ គ្រានោះដែរ មជ្ឈដ្ឋានភ្ញៀវចូលរួមទាំងអស់និង ព្រះមហាក្សត្រផងដែរ បានឆ្ងល់ទៅនឹងខ្លឹមសារនៃពរជ័យនោះហើយសេ្តចក៏បានឲ្យព្រាហ្មណ៍នោះធ្វើការពន្យល់ដើម្បីឲ្យអស់សង្ស័យ។ ព្រាហ្មណ៍នោះបានបកស្រាយដូចតទៅៈ
ចាស់​ទុំដែល​រស់នៅ​តំបន់​ជុំវិញ​ភ្នំជីសូរ នៅ​តែ​មានការ​ចេះចាំ​ហើយបាន​តំណាល​រឿង​ព្រេង​និទាន​នេះបន្ត​ឲ្យកូនចៅ​បានចេះ​ចាំ​តៗ គ្នា ពី​មាត់​មួយទៅ​មាត់​មួយ​ថា កាលពី​ព្រេងនាយ​មាន​មហាក្សត្រ​មួយអង្គ​គង់នៅ​ព្រះ​រាជនិវេសន៍​​មួយកន្លែង​ឋិត​នៅ​ខាងកើត​    ភ្នំជីសូរ​នៅជិត​ទន្លេ​មួយ​ឈ្មោះថា ទន្លេ​ឱម។ រាជនិវេសន៍​នោះ​ឈ្មោះ​ថា «សែន​ភូវាំង» ដែល​មានឈ្មោះ និង​ស្លាក​ស្នាមនៃ​ទីកន្លែង​មកទល់​នឹង​សព្វថ្ងៃនេះ។
* ពរទី១ ខ្លាំងដូចស្រមោច គឺសំដៅទៅលើការកំណត់ច្បាស់ថា ស្រមោចវាជាសត្វមានកម្លាំងខ្លាំង។ ទន្ទឹមនេះដែរព្រាហ្មណ៍បានបញ្ជាក់ថា ឲ្យយកដែកប៉ុនខ្លួនមនុស្សហើយឲ្យមនុស្សលើកម្នាក់ឯង។ ពេលនោះមនុស្សលើកដែកនោះពុំរួចទេ។ ប៉ុន្តែបើគេយកម្ជុលទំហំប៉ុនខ្លួនស្រមោចហើយមានការប្រឡាក់ទឹកឃ្មុំនោះគេ ឃើញស្រមោចមួយពាំទៅបាត់។ នេះហើយដែលហៅថា ខ្លាំងដូចស្រមោច។
 
* ពរទី២ ពូកែដូចខ្មោច គឺឲ្យយកខ្មោចតៃហោងទាំង៧ ទៅកប់នៅផ្នូរ ជិតៗ គ្នាបរិវេណតែមួយមានរាងជារង្វង់ហើយមានកប់ផ្តិលប្រាក់នៅទីកណ្តាលនោះដែរ។ នៅពេលយប់គេមានរៀបចំ ពែអុជធូបសែន នៅទីនោះដែលគេសួរថា តើមាននរណាហ៊ានទៅជីក កកាយយកផ្តិលប្រាក់ទាំងយប់ ឬក៏អត់? គេថា មិនមាននរណាហ៊ានទៅជីកយកទេ។ នេះហើយដែលគេហៅថា មានឫទ្ធិពូកែដូចខ្មោចនោះ។
កាលណោះ​មានការ​រៀបចំ​ពិធី​មួយ​ហៅថា​ជា​ការ​កោរ​សក់​កូនស្តេច ​ដែលពាក្យ​រាជស័ព្ទ ហៅថា ពិធី​ចម្រើន​ ព្រះ​កេស ព្រះ​រាជឱរស។ ក្នុងគ្រា​នោះដែរ ក៏មាន​ពួក​ព្រាហ្មណ៍ ជាគ្រូ​អាចារ្យ​សំខាន់ៗ បាន​ជូនពរ​សព្ទ សាធុការ​ពរជ័យ​ដល់​ព្រះ​រាជ ឱរសនោះ។ ប៉ុន្តែគេ​បាន​ធ្វើការ​ចាប់អារម្មណ៍​ចំពោះ​ព្រាហ្មណ៍​ចុងក្រោយ​ដែល​បានជូន​ពរ​ជ័យ ដល់​ព្រះ​រាជ ឱរស​ថា សូម​ឲ្យ​ខ្លាំង​ដូច​ស្រមោច ឲ្យពូកែ​ដូច​ខ្មោច និង​មាន​ចិត្ត​មុត​ដូច​ស្រី។ គ្រា​នោះដែរ មជ្ឈដ្ឋាន​ភ្ញៀវ​ចូល​រួម​ទាំង​អស់​និង ព្រះ​មហាក្សត្រ​ផងដែរ បាន​ឆ្ងល់​ទៅ​នឹង​ខ្លឹមសារ​នៃពរជ័យនោះហើយ​សេ្តច​ក៏បាន​ឲ្យ​ព្រាហ្មណ៍​នោះធ្វើការ​ពន្យល់​ដើម្បី​ឲ្យ​អស់​សង្ស័យ។ ព្រាហ្មណ៍​នោះបាន​បកស្រាយ​ដូចតទៅៈ
* ពរទី៣ ចិត្តមុតដូចស្រី គឺមានដំណើររឿងជាក់ស្តែងដែលបានបង្ហាញថា ស្រ្តីមានចិត្តដាច់ដោយហ៊ានសម្លាប់ប្តី ដើម្បីបានទ្រព្យសម្បត្តិ និងកិត្តិយស។ ចំណែកឯប្តី វិញមិនហ៊ានសម្លាប់ប្រពន្ធដើម្បីទ្រព្យសម្បត្តិ និងបុណ្យសក្តិនោះឡើយ។ នេះហើយដែលមានការលើកឧទាហរណ៍ បញ្ជាក់ឲ្យឃើញជាក់ស្តែងថា ពិតជាស្រ្តីភាពមានចិត្តមុតមែន។
 
* ពរទី១ ខ្លាំង​ដូចស្រមោច​ គឺសំដៅ​ទៅលើការ​កំណត់​ច្បាស់​ថា ស្រមោច​វាជា​សត្វ​មានកម្លាំង​ខ្លាំង។ ទន្ទឹមនេះ​ដែរ​ព្រាហ្មណ៍​បាន​បញ្ជាក់ថា ឲ្យយក​ដែក​ប៉ុនខ្លួនមនុស្ស​ហើយ​ឲ្យ​មនុស្ស​លើក​ម្នាក់ឯង។ ពេលនោះ​មនុស្ស​លើក​ដែក​នោះពុំរួច​ទេ។ ប៉ុន្តែ​បើគេ​យក​ម្ជុល​ទំហំ​ប៉ុនខ្លួន​ស្រមោច​ហើយ​មានការ​ប្រឡាក់​ទឹកឃ្មុំនោះគេ ឃើញ​ស្រមោច​មួយពាំ​ទៅបាត់។ នេះ​ហើយ​ដែល​ហៅថា ខ្លាំង​ដូចស្រមោច។
* ពរទី២ ពូកែ​ដូច​ខ្មោច​ គឺឲ្យ​យក​ខ្មោច​តៃ​​ហោង​ទាំង​៧ ទៅកប់​នៅផ្នូរ ជិតៗ គ្នា​បរិវេណ​តែមួយ​មានរាង​ជា​រង្វង់​ហើយមាន​កប់​ផ្តិល​ប្រាក់​នៅ​ទី​កណ្តាល​នោះដែរ។ នៅ​ពេលយប់​គេ​មាន​រៀប​ចំ ពែអុជ​ធូប​សែន នៅទីនោះ​ដែល​គេសួរ​ថា តើមាន​នរណា​ហ៊ាន​ទៅជីក កកាយ​យកផ្តិល​ប្រាក់​ទាំង​យប់ ឬក៏អត់? គេថា មិន​មាន​នរណា​ហ៊ានទៅ​​ជីក​យកទេ។ នេះ​ហើយដែលគេហៅថា មានឫទ្ធិ​ពូកែ​ដូចខ្មោចនោះ។
 
* ពរទី៣ ចិត្ត​មុត​ដូចស្រី គឺមាន​ដំណើរ​រឿង​ជាក់ស្តែង​ដែលបាន​បង្ហាញ​ថា ស្រ្តី​មាន​ចិត្ត​ដាច់​ដោយ​ហ៊ាន​សម្លាប់​ប្តី ដើម្បី​បាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ និងកិត្តិយស​។ ចំណែក​ឯប្តី វិញ​មិន​ហ៊ាន​សម្លាប់​ប្រពន្ធ​ដើម្បី​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ និងបុណ្យសក្តិ​នោះឡើយ។ នេះ​ហើយ​ដែល​មាន​ការលើក​ឧទាហរណ៍ បញ្ជាក់​ឲ្យ​ឃើញជាក់ស្តែង​ថា ពិតជា​ស្រ្តីភាព​មានចិត្ត​មុត​មែន។
[[ឯកសារ:Phnom Chisor 4048.jpg|រូបភាពតូច|ស្តាំ|ផ្លូវឡើងទៅខាងលើភ្នំ]]
នៅពេលដែលបានជ្រាបនិងទ្រង់ជ្រាបបានច្បាស់ពីអត្ថន័យតាមការជូនពរនោះហើយ ភ្ញៀវទាំងអស់ក្នុងពិធីនោះព្រមទាំងព្រះមហាក្សត្រផង មានការយល់ព្រមហើយមានការគាំទ្រនិងលើកតម្លើង ព្រាហ្មណ៍នោះជារាជគ្រូក្នុងការបង្ហាត់បង្រៀនដល់កូនស្តេចទៀតផង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះព្រះមហាក្សត្របានកសាងអាស្រមនៅលើភ្នំជីសូរ គឺប្រាសាទភ្នំជីសូរទុកជាមរតកមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ ដើម្បីជូនដល់ព្រាហ្មណ៍នោះ គង់នៅព្រមទាំងធ្វើជា  បូជនីយដ្ឋាននៃការគោរពសក្ការៈផងដែរ។ នេះហើយដែលជាប្រវត្តិនៃការកសាងប្រាសាទភ្នំជីសូរតាមរយៈរឿងព្រេងនិទាន<ref>ឯកសារប្រវត្តិប្រាសាទភ្នំជីសូរជារឿងព្រេងនិយាយដោយលោកអាចារ្យដែលរស់នៅក្នុងតំបន់នោះ។</ref>៕
 
នៅពេល​ដែលបាន​​ជ្រាបនិង​ទ្រង់​ជ្រាបបានច្បាស់​ពីអត្ថន័យ​ តាម​ការជូនពរ​នោះហើយ​ ភ្ញៀវ​ទាំង​អស់​ក្នុង​ពិធី​នោះ​ព្រម​ទាំង​ព្រះ​មហាក្សត្រ​ផង មានការ​យល់ព្រម​ហើយ​មានការ​គាំទ្រ​និង​លើកតម្លើង​ ព្រាហ្មណ៍​នោះជារាជ​គ្រូក្នុង​ការ​​បង្ហាត់​បង្រៀន​ដល់​កូនស្តេច​ទៀតផង។ មិន​តែប៉ុណ្ណោះ​ព្រះ​មហាក្សត្រ​បាន​កសាង​អាស្រម​នៅលើភ្នំ​ជីសូរ​ គឺប្រាសាទ​ភ្នំជីសូរ​ទុក​ជាមរតក​មកទល់​នឹង​បច្ចុប្បន្ននេះ ដើម្បី​ជូន​ដល់​ព្រាហ្មណ៍​នោះ គង់​នៅ​ព្រម​ទាំង​ធ្វើ​ជា  បូជនីយដ្ឋាន​នៃការគោរព​សក្ការៈ​ផងដែរ។ នេះហើយ​ដែល​ជាប្រវត្តិ​នៃ​ការ​កសាង​ប្រាសាទភ្នំ​​ជីសូរតាមរយៈ​រឿង​ព្រេង​និទាន៕
== រចនាសម្ពន្ធនៃប្រាសាទ ==
ប្រាសាទភ្នំជីសូរស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថឃ្លាំងនិងបាពួន បើតាមសិលាចារឹកយើងអាចដឹងថា ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងអំឡុងរាជកាលរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ នៅក្នុងរវាងឆ្នាំ១០១០ ដល់ឆ្នាំ១០១២ នៃគ.ស។ បើគិតពីរាជព្រះអង្គ​បើគិតពីរាជព្រះអង្គ រវាងឆ្នាំ១០០២ ដល់ ឆ្នាំ១០៥០នៃគ.ស។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងដើម្បីឧទ្ទិសចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនាគឺព្រះឥសូរ បានជាគេថាឧទ្ទិសចំពោះព្រះឥសូរ ពិព្រោះគេសំអាងលើចម្លាក់នៅលើហោជាងនិងផ្ដែរ ដែលមានឆ្លាល់ទាក់ទងនិងព្រះឥសូរអង្គុយជាមួយមហាសីនាងឧមារ នៅលើគោននិ្ទន និងព្រះឥសូររាំរបាំ ជាដើម។ ប្រាសាទនេះកសាងពីថ្មភក់ និងលីប៉ូនិត។ ប្រាសាទភ្នំជីសូរកសាងតាមប្លង់តម្រៀបប្លង់លើអ័ក្សបណ្ដាយពីលិចទៅកើត រត់តគ្នារវាងក្រុមកណ្ដាលដែលនៅលើកំពូលភ្នំ មាន ប្រាសាទសែនត្មុលឫឆ្មស់(ត្មុលជាពាក្យបាលីសាស្រឹ្តតដែលមានន័យថាគោ ដែលសំដៅលើគោននិ្ទន ដែលជាយានជំនិះរបស់ព្រះឥសូរ ប្រាសាទសែនត្មុលសម្រាប់តម្កល់គោននិ្ទន) ប្រាសាទសែនរវាំង (សែនភូវាំង) និងទន្លេអ៊ុំ។ ទន្លេអ៊ុំដែលជាបារាយន៍ឫតំណាងឳ្យទន្លេគង្គា ប្រើសម្រាប់ពីធីសេវលិង្គ ដើម្បីធ្វើពិធីលាងបាប<ref>ឯកសាររបស់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ អំពីការជួសជុលប្រាសាទភ្នំជីសូរ។</ref>។
 
ប្រាសាទភ្នំជីសូរកសាងតាមប្លង់តម្រៀបប្លង់លើអ័ក្សបណ្ដាយពីលិចទៅកើត រត់តគ្នារវាងក្រុមកណ្ដាលដែលនៅលើកំពូលភ្នំ មាន ប្រាសាទសែនត្មុលឫឆ្មស់(ត្មុលជាពាក្យបាលីសាស្រឹ្តតដែលមានន័យថាគោ ដែលសំដៅលើគោននិ្ទន ដែលជាយានជំនិះរបស់ព្រះឥសូរ ប្រាសាទសែនត្មុលសម្រាប់តម្កល់គោននិ្ទន) ប្រាសាទសែនរវាំង (សែនភូវាំង) និងទន្លេអ៊ុំ។ ទន្លេអ៊ុំដែលជាបារាយន៍ឫតំណាងឳ្យទន្លេគង្គា ប្រើសម្រាប់ពីធីសេវលិង្គ ដើម្បីធ្វើពិធីលាងបាប។
[[ឯកសារ:Phnom Chisor 4012.jpg|រូបភាពតូច|ស្តាំ|រូបរាងរបស់ប្រាសាទ]]
ក្រុមកណ្ដាលស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំ ព័ន្ឋដោយថេវជុំវិញមានក្លោងទ្វារធំពីរនៅខាងលិចនិងខាងកើត។ នៅចំកណ្តាលបរិវេនគីប្រាង្គសក្ការៈមានប្លង់កាកបាទតលយទៅខាងកើតដោយមណ្ឌប។ នៅអមខាងមុខប្រាង្គសក្ការៈមានហោត្រៃ(បណ្ណាល័យ)ពីរបែរមុខទៅទិសខាងលិច។ លុះសម័យក្រោយអង្គរ ភ្នំជីសូរក៏នៅជាទីសក្ការៈបូជារបស់អ្នកស្រុក ក៏ប៉ុន្តែប្រាសាទនេះក៏បានប្រែក្លាយពីសាសនាព្រហ្មញ្ញ  មកសាសនាព្រះពុទ្ឋវិញ ដោយសំណង់សក្ការៈបានកែមកជាចេតិយ៍ហើយមណ្ឌបក៏បានកែជាឧបោសថាគារ(ព្រះវិហារ) ក្នុងន័យព្រះពុទ្ឋសាសនិក គោរពព្រះសិរិរឹកធាតុ នាពេលបច្ចុប្បន្នប្រាង្គសក្ការ ប្រជាជននិយមហៅថា ព្រះវិហារក្នុង។គួរកត់សម្គាល់ដែរថា នៅឆ្នាំ១៩៣៦ សាលាចុងបូព៌ា ធ្លាប់បានជួសជុលប្រាសាទនេះ ម្ដងហើយ តែគួរឱ្យស្ដាយប្រាសាទនេះ មួយភាគធំត្រូវបានខូចខាត ដោយទម្លាក់គ្រាប់ ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាម នាដើមទសវត្សរ៍១៩៧០។ កន្លងមកក្រសួង     វប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបាន   អនុវត្តន៍គម្រោងនានាដូចជា ការសង្រ្គោះបន្ទាន់ពីរឆ្នាំជាប់គ្នា២០១៤ ២០១៥ និងការបោះបង់គោលកំណត់ទីតាំងការពាររមណីយដ្ឋាន រចនាសម្ព័ន្ឋប្រាង្គប្រាសាទ ស្លាកស្នាមបុរាណវិទ្យារួមនិងទេសភាពវប្បធម៌ឳ្យស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស។
 
លុះសម័យក្រោយអង្គរ ភ្នំជីសូរក៏នៅជាទីសក្ការៈបូជារបស់អ្នកស្រុក ក៏ប៉ុន្តែប្រាសាទនេះក៏បានប្រែក្លាយពីសាសនាព្រហ្មញ្ញ  មកសាសនាព្រះពុទ្ឋវិញ ដោយសំណង់សក្ការៈបានកែមកជាចេតិយ៍ហើយមណ្ឌបក៏បានកែជាឧបោសថាគារ(ព្រះវិហារ) ក្នុងន័យព្រះពុទ្ឋសាសនិក គោរពព្រះសិរិរឹកធាតុ នាពេលបច្ចុប្បន្នប្រាង្គសក្ការ ប្រជាជននិយមហៅថា​ ព្រះវិហារក្នុង។
 
គួរកត់សម្គាល់ដែរថា នៅឆ្នាំ១៩៣៦ សាលាចុងបូព៌ា ធ្លាប់បានជួសជុលប្រាសាទនេះ ម្ដងហើយ តែគួរឱ្យស្ដាយប្រាសាទនេះ មួយភាគធំត្រូវបានខូចខាត ដោយទម្លាក់គ្រាប់ ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាម នាដើមទសវត្សរ៍១៩៧០។ កន្លងមកក្រសួង     វប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបាន   អនុវត្តន៍គម្រោងនានាដូចជា ការសង្រ្គោះបន្ទាន់ពីរឆ្នាំជាប់គ្នា២០១៤ ២០១៥ និងការបោះបង់គោលកំណត់ទីតាំងការពាររមណីយដ្ឋាន រចនាសម្ព័ន្ឋប្រាង្គប្រាសាទ ស្លាកស្នាមបុរាណវិទ្យារួមនិងទេសភាពវប្បធម៌ឳ្យស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស។
 
== ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ==
ភ្នំជីសូរ ស្ថិតនៅភូមិស្លាស្ថិតនៅ[[ភូមិស្លា]] [[ឃុំរៀង]] [[ស្រុកសំរោង]] ខេត្តតាកែវ។[[ខេត្តតាកែវ]]។ បើធ្វើដំណើរតាមរថយន្ត ពីភ្នំពេញទៅច្រកភ្នំឌិន (ច្រកព្រុំដែនអន្ដរជាតិកម្ពុជានិងវៀតណាម) តាមផ្លូវជាតិលេខ២ កាត់តាមក្រុងតាខ្មៅកាត់តាម[[ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង]] [[ស្រុកបាទី]] និង ប្រាសាទនាងខ្មៅ មានចំងាយ  ៦២ គ.មគីឡូម៉ែត្រ ដោយប្រើរយៈពេលប្រហែលមួយម៉ោង រួចបត់ស្តាំចូលតាមផ្លូវលំមួយមានចំងាយ៥ គ.មគីឡូម៉ែត្រ ពីផ្លូវជាតិ។ បើធ្វើដំណើរពីទីរួមខេត្ត​មានចំងាយបើធ្វើដំណើរពីទីរួមខេត្តមានចំងាយ ២៧ គ.ម។គីឡូម៉ែត្រ។ ភ្នំជីសូរមាន កំពស់ ១៣០ ម។ម៉ែត្<ref>សៀវភៅ តំបន់ទេសចរណ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និពន្ឋដោយលោក កែវ ភួង បោះពុម្ពលើកទី២ នៅទំព័រទី ៦១ ។</ref>រ។
 
== ភាពទាក់ទាញ ==
គេអាចមើលឃើញភ្នំជីសូរតាំងពីច្រកចូលទៅកាន់ភ្នំតាម៉ៅ នៅតាមផ្លូវជាតិលេខ២ ឆ្ពោះទៅទិសខាងត្បូង ប៉ុន្តែភ្ញៀវទេសចរណ៍ត្រូវបន្តដំណើរប្រមាណ ២៥គ.ម ទើបទៅដល់ទីនោះ។ នៅលើភ្នំជីសូរ មានប្រាសាទបុរាណមួយថ្វីត្បិតតែមានសភាពបាក់បែកភាគច្រើន ប៉ុន្តែវាមានលក្ខណៈល្អផ្តាច់លើសប្រាសាទនានា នៅក្នុងតំបន់នេះ។
 
នៅលើកំពូលភ្នំនេះគេអាចគយគន់មើលទេសភាពវាលស្រែ នៅក្នុងខេត្តតាកែវដ៏ល្អប្រណិតគ្រប់ទិសទី។ ប្រាសាទភ្នំជីសូរបានស្ថាបនាលើខ្នងភ្នំមួយមានកំពស់៣៨០ម៉ែត្រនៅដើមសតវត្សរ៍ទី១១ (១០០២-១០៥០) ដោយព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ សំរាប់ឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះសាងសង់អំពីថ្មភក់ និងលីប៉ូនីត មានបណ្តោយ ៦០ម និងទទឹង ៥០ម និងមានថែវ២ជាន់ព័ទ្ធជុំវិញ។ ថែវទី២ មានទំហំតូចជាងថែវទី១ និងនៅចំកណ្តាល មានទីសក្តារៈមួយដែលសំខាន់ ហោយមានទ្វារឆ្លាស់ពីរ ខាងក្នុងមានបដិមាករមួយធ្វើអំពីឈើ។ ដោយឡែកទៀត គេប្រទះឃើញក្បាច់ចំលាក់យ៉ាងល្អប្រណិតនៅផ្តែរ និងសរសរពេជ្រ។
គេនិយមឡើងលើភ្នំជីសូរ តាមជណ្តើរថ្មខាងលិច​ដែលមានចំនួនតាមជណ្តើរថ្មខាងលិចដែលមានចំនួន ៣៩០កាំ ហើយ ចុះតាមជណ្តើរខាងត្បូង ដែលមាន ៤០៨កាំ។ នៅចំមុខប្រាសាទមានក្លោងទ្វារ និងមាន    ជណ្តើរមួយទៀត សាងសង់តាំងពីសម័យកសាងប្រាសាទដែលភ្ជាប់ទៅ    ប្រាសាទសែនត្មុល និងប្រាសាទរវាំង និងទន្លេអ៊ុំ ដែលជាបឹងកាលពីអតីតកាល ដែលគេចាត់ទុកជាបឹងដ៏ពិសិដ្ឋ សំរាប់ធ្វើពិធីងូតទឹក​លាងបាប​តាមលទ្ធិព្រាហ្មញ្ញសាសនា។សំរាប់ធ្វើពិធីងូតទឹកលាងបាបតាមលទ្ធិព្រាហ្មញ្ញសាសនា។ ក្រៅពីនេះ​នៅមានប្រាសាទជាច្រើនទៀតដ៏ទូលាយក្រៅពីនេះនៅមានប្រាសាទជាច្រើនទៀតដ៏ទូលាយ បែរមុខទៅទិសខាងកើត និងពាយ័ព្យ មានបណ្តោយប្រវែង​១០០មមានបណ្តោយប្រវែង ១០០ម និង ទទឹង៨០ម។ មួយផ្នែកធំនៃប្រាសាទភ្នំជីសូរត្រូវបានខូចខាត។
 
គេនិយមឡើងលើភ្នំជីសូរ តាមជណ្តើរថ្មខាងលិច​ដែលមានចំនួន ៣៩០កាំ ហើយ ចុះតាមជណ្តើរខាងត្បូង ដែលមាន ៤០៨កាំ។ នៅចំមុខប្រាសាទមានក្លោងទ្វារ និងមាន    ជណ្តើរមួយទៀត សាងសង់តាំងពីសម័យកសាងប្រាសាទដែលភ្ជាប់ទៅ    ប្រាសាទសែនត្មុល និងប្រាសាទរវាំង និងទន្លេអ៊ុំ ដែលជាបឹងកាលពីអតីតកាល ដែលគេចាត់ទុកជាបឹងដ៏ពិសិដ្ឋ សំរាប់ធ្វើពិធីងូតទឹក​លាងបាប​តាមលទ្ធិព្រាហ្មញ្ញសាសនា។ ក្រៅពីនេះ​នៅមានប្រាសាទជាច្រើនទៀតដ៏ទូលាយ បែរមុខទៅទិសខាងកើត និងពាយ័ព្យ មានបណ្តោយប្រវែង​១០០ម និង ទទឹង៨០ម។ មួយផ្នែកធំនៃប្រាសាទភ្នំជីសូរត្រូវបានខូចខាត។
[[ឯកសារ:ហោត្រៃ.jpg|thumb|ហោត្រៃនៃប្រាសាទព្រះវិហារ]]
នៅប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រាសាទ មានព្រះវិហារពុទ្ធសាសនា​សង់ថ្មីមួយមានព្រះវិហារពុទ្ធសាសនាសង់ថ្មីមួយ និងនៅខាងក្រោយ មានសាលាធម្មសភាមួយខ្នង​ដែលមានកុដិព្រះសង្ឃមានសាលាធម្មសភាមួយខ្នងដែលមានកុដិព្រះសង្ឃ និងមានទីសក្ការៈតូចមួយទៀត ហើយ​មានអាងទឹកចំណាស់មួយធ្វើអំពីបេតុងជាថ្នាក់ៗ។ហើយមានអាងទឹកចំណាស់មួយធ្វើអំពីបេតុងជាថ្នាក់ៗ។
ជីសូរជារមណីដ្ឋានទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខេត្តតាកែវ។ មណ្ឌលនេះបាន និង​ កំពុងឆ្លុះបញ្ជាំងនូវប្រាសាទបុរាណដែលមានកេរ្តិ៍ដំណែល​វប្បធម៌និងកំពុងឆ្លុះបញ្ជាំងនូវប្រាសាទបុរាណដែលមានកេរ្តិ៍ដំណែលវប្បធម៌ អរិយធម៌បេតិកភ័ណ្ឌជាតិខ្មែរ គួបផ្សំនឹងទស្សនីយភាពធម្មជាតិ និងសមិទ្ធិផលសង្គមផ្សេងៗទៀតក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ គឺវត្តភ្នំជីសូរ។ ក្រៅពីនោះគេឃើញមានរូងវិមានច័ន្ទ ស្ថិតនៅ​ប្រមាណ១៥០មស្ថិតនៅប្រមាណ១៥០ម ពីខាងត្បូងប្រាសាទភ្នំជីសូរ។ រូងធម្មជាតិនេះមានតាំងពីយូរយាណាស់មកហើយ។ វាជាទីស្ងាត់សំរាប់ពួកសមណៈព្រាហ្មណ៍តាំងសមាធិ​ឬសំរាប់អ្នកធ្វើធូតុង្គដើរចង្រ្គមភាវនាធម៌។វាជាទីស្ងាត់សំរាប់ពួកសមណៈព្រាហ្មណ៍តាំងសមាធិឬសំរាប់អ្នកធ្វើធូតុង្គដើរចង្រ្គមភាវនាធម៌។ កាលពីសម័យសង្រ្គាមក្នុងឆ្នាំ១៩៧០​មានការទំលាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងខ្លាំងបណ្តាលអោយរូងនេះកាលពីសម័យសង្រ្គាមក្នុងឆ្នាំ១៩៧០មានការទំលាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងខ្លាំងបណ្តាលអោយរូងនេះ ត្រូវបិទជិតដោយដុំថ្មធំៗ​មិនអាចចេញចូលបានទៀតឡើយ។ត្រូវបិទជិតដោយដុំថ្មធំៗមិនអាចចេញចូលបានទៀតឡើយ។
 
ក្រៅពីប្រាសាទគេឃើញមានវត្តភ្នំជីសូរបានកសាងក្នុងឆ្នាំ១៩១៧ ដែលមានចៅអធិការវត្តគ្រប់គ្រងតាំងពីដើមរៀងមកមានចំនួន៥អង្គ។ វត្តនេះត្រួវបានបំផ្លិចបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីរក្នុងសង្គ្រាមឆ្នាំ១៩៧០ ហើយចាប់ផ្តើមកសាងជាថ្មីក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩តរៀងមក។
ជីសូរជារមណីដ្ឋានទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខេត្តតាកែវ។ មណ្ឌលនេះបាន និង​ កំពុងឆ្លុះបញ្ជាំងនូវប្រាសាទបុរាណដែលមានកេរ្តិ៍ដំណែល​វប្បធម៌ អរិយធម៌បេតិកភ័ណ្ឌជាតិខ្មែរ គួបផ្សំនឹងទស្សនីយភាពធម្មជាតិ និងសមិទ្ធិផលសង្គមផ្សេងៗទៀតក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ គឺវត្តភ្នំជីសូរ។ ក្រៅពីនោះគេឃើញមានរូងវិមានច័ន្ទ ស្ថិតនៅ​ប្រមាណ១៥០ម ពីខាងត្បូងប្រាសាទភ្នំជីសូរ។ រូងធម្មជាតិនេះមានតាំងពីយូរយាណាស់មកហើយ។ វាជាទីស្ងាត់សំរាប់ពួកសមណៈព្រាហ្មណ៍តាំងសមាធិ​ឬសំរាប់អ្នកធ្វើធូតុង្គដើរចង្រ្គមភាវនាធម៌។ កាលពីសម័យសង្រ្គាមក្នុងឆ្នាំ១៩៧០​មានការទំលាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងខ្លាំងបណ្តាលអោយរូងនេះ ត្រូវបិទជិតដោយដុំថ្មធំៗ​មិនអាចចេញចូលបានទៀតឡើយ។
 
ក្រៅពីប្រាសាទ​គេឃើញមានវត្តភ្នំជីសូរបានកសាងក្នុង​ឆ្នាំ១៩១៧ ដែលមានចៅអធិការវត្តគ្រប់គ្រងតាំងពីដើមរៀងមកមាន​ចំនួន៥អង្គ។ វត្តនេះត្រួវបានបំផ្លិចបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីរក្នុង​សង្គ្រាមឆ្នាំ​១៩៧០ ហើយចាប់ផ្តើមកសាងជាថ្មីក្នុង​ឆ្នាំ១៩៧៩​តរៀងមក។
 
បន្ទាប់ពីដើរមើលប្រាសាទ ភ្ញៀវទេសចរក៏អាចមកខាងក្រោម ដើម្បីបរិភោគអាហារពេលថ្ងៃត្រង់ ជាមួយមាន់ដុតខេត្តតាកែវ ដែលជាមាន់ស្រែមានរសជាតិឆ្ងាញ់​ ភ្នំជីសូរគឺជាកន្លែងដែលពេញនិយមសម្រាប់ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ ក្នុងការលំហែរកាយ នៅរដូវបុណ្យទានដូចជា ចូលឆ្នាំខ្មែរ ភ្ជុំបិណ្ឌ និងថ្ងៃឈប់សម្រាកជាដើម។
 
Line ៦១ ⟶ ៤២:
កន្លែងជាប់ៗគ្នា គឺ ធ្នស់តាគង់ ទួលរលក និងសែនពារាម។
[[ឯកសារ:Phnom Chisor 4039.jpg|រូបភាពតូច|ស្តាំ|ប្រាសាទនៅលើភ្នំជីសូរ]]
 
== ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ==
ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅកាន់ភ្នំជីសូរ គេអាចប្រើប្រាស់មធ្យោបាយពីរបែប តាមរយៈផ្លូវជាតិលេខ២ និងតាមរយៈផ្លូវដែកភ្នំពេញកំពង់សោម បន្ទាប់មកដល់បំបែកថ្នល់ទទឹង ភ្ញៀវទេសចរអាចបន្តដំណើរតាមផ្លូវថ្នល់កៅស៊ូ កាត់តាមផ្សារបត់រកា បន្តិចយើង និងមកដល់ភ្នំជីសូរ។ នៅពេលភ្ញៀវទេសចរធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ២ ពេលមកដល់ស្ពានដែកដែលជាព្រុំកំណត់រវាងស្រុកកណ្ដាលស្ទឹងនៃខេត្តកណ្ដាលនិងស្រុកបាទីនៃខេត្តតាកែវ ភ្ញៀវទេសចរនិងមានអាម្មណ៍ថាខេត្តតាកែវមានការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងជឿនលឿនគ្រប់វិស័យដូចជា វិស័យគេហដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ឋផ្លូវថ្នល់ វិស័យសុខាភិបាល វិស័យកសិកម្ម វិស័យឧស្សាហកម្ម   វិស័យអប់រំ និង​ ផ្នែកពុទ្ឋចក្រផងដែរ។និងផ្នែកពុទ្ឋចក្រផងដែរ។
 
== ការវិភាគចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន ==
 
* ចំណុចវិជ្ជមាន៖ ប្រាសាទភ្នំជីសូរជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិនិងប្រវត្តិសាស្រ្តដែលល្អដាច់គេ នៅក្នុងខេត្តតាកែវ នៅពេលនិយាយដល់ខេត្តតាកែវ ភ្ញៀវតែងតែគិតដល់ភ្នំជីសូរជានិច្ច ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅក្នុងខេត្តនិងខេត្តក្បែរតំបន់នោះផងដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ចូលចិត្តនិយមទៅលេងកំសាន្តនៅតំបន់នៅពេលសម្រាកនិងពិធីបុណ្យជាតិនានាជាដើម។
 
ប្រាសាទភ្នំជីសូរត្រូវបានធ្វើការអភិរក្សនិងថែរក្សាពីសំណាក់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ម៉្យាងទៀតចម្លាក់នៅលើប្រាសាទមានលក្ខណៈល្អវិចិត្រ ដាច់គេនៅក្នងតំបន់។នៅលើកំពូលភ្នំ ភ្ញៀវទេសចរអាចមើលឃើញទេសភាពវាលស្រែពណ៌បៃតង និងទទួលខ្យល់  បរិសុទ្ឋបំផុត។
 
ភ្នំជីសូរសម្បូរទៅដោយទីសក្ការៈនានា ដែលជាការគោរពពីសំណាក់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ ក្នុងការបន់ស្រន់សូមសេចក្ដីសុខពីទីកន្លែងគោរពបូជា ម៉្យាងទៀតភ្នំជីសូរក៏ជាកន្លែងសម្រាប់សិស្សនិសិ្សតក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលបន្សល់ទុកតាំងសម័យអង្គរមកម្លេះ។
 
សុខសុវត្តិភាពនៅតំបន់ មានលក្ខណៈល្អប្រសើរ ដោយមានការចូលរួមពីអាជ្ញាធរមានសមត្តកិច្ច ក្នុងការថែរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់។
 
រមណីយដ្ឋានភ្នំជីសូរបានផ្តល់ប្រាក់ចំណូលដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងតំបន់នោះតាម   រយៈ  ការលក់ម្ហូបអាហារនៅក្នុងតំបន់ វាបានធ្វើឳ្យជីវភាពរបស់ប្រជាជនមានលក្ខណៈធូរធាសមរម្យជាងមុន។
 
* ចំណុចអវិជ្ជមាន៖ នៅពេលភ្ញៀវទេសចរ ឡើងទៅលើកំពូលភ្នំជីសូរ       ភ្ញៀវទេសចរនិងឃើញមានសំរាមនៅតាមសងខាងនៃកាំជណ្ដើរ ដែលបានធ្វើឳ្យប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ភ្ញៀវដែលទៅ  ទស្សនានៅទីនោះ មានន័យថារមណីយដ្ឋាន មិនទាន់មានការគ្រប់គ្រងសំរាមបានត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។
 
ពេលចូលដល់ប្រាសាទ ភ្ញៀវទេសចរនិងឃើញមានការប្រើប្រាស់ទឹកលុបពណ៌សសម្រាប់ការបង្ហាញការស្រលាញ់របស់យុវជនមួយចំនួន នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នដែលមិនបានគិតពីផលប៉ះពាល់និងតម្លៃកេរ្តិ៍តំណែលរបស់ប្រាសាទ ដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានបូជាសាច់ស្រស់ឈាមស្រស់ក្នុងការកសាងទុកជាកេរ្ដិ៍តំណែលឳ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយធ្វើជាទីសក្ការៈបូជា។
 
ប្រាសាទនៅលើកំពូលភ្នំជីសូរ ត្រូវបានធ្វើការរៀបចំ ថែរក្សា ការពារបានយ៉ាងល្អពីសំណាក់អាជ្ញាធរនិងប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ ក៏ប៉ុន្តែប្រាសាទពីរទៀតដែលនៅខាងក្រោមគឺប្រាសាទសែនត្មុល(ឆ្មស់)និងសែនរវាំង(សែនភូវាំង) មិនសូវមានការយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការថែរក្សា ការពារនៅឡើយពីអាជ្ញាធរនិងប្រជាជន ដោយនៅក្នុងប្រាសាទឃើញមានកូនឈើដុះពេញបរិវេននៃប្រាសាទទាំងពីរ។
 
== យោបល់ ==
ប្រាសាទភ្នំជីសូរពិតជាកេរ្ដិ៍ដំណេលដ៏វិចិត្រ ដែលមិនអាចគណនាបាន វាគឺជាមរតកដែលបន្សល់ទុកពីសំណាក់បុព្វបុរសខ្មែរ ក្នុងការទុកជាទីសក្ការៈបូជាដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។ ប្រាសាទបានផ្ដល់នូវតម្លៃពីរ ចំពោះកូនចៅជំនាន់ក្រោយគឺ តម្លៃខាងក្នុងនៃប្រាសាទដូចជា ការបង្ហាញនូវកាលសម័យអតីកាលមួយដែលប្រទេសកម្ពុជាមានភាពរុងរឿងលើសគេ ម្យ៉ាងទៀតបានបង្ហាញឳ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយមានស្មារតី ស្នេហាជាតិមាតុភូមិ រួបរួម សាមគ្គី ក្នុងការសាងសង្គមជាតិប្រកបដោយស្មារតីជាតិនិយម លើសពីនេះប្រាសាទបានបង្ហាញសំណង់ស្ថាបយកម្ម ដែលមានការគិតគូរសិក្សាប្រកបដោយបញ្ញាស្មារតីខ្ពស់ លើសគេ។ ចំណែកតម្លៃខាងក្រៅ មានដូចជា ប្រាសាទបានផ្ដល់កម្រៃឥតរីងស្ងួតសម្រាប់ប្រជាជាតិកម្ពុជាតាមរយៈវិស័យទេសចរណ៍ ក្នុងការលក់សេវាកម្មនិងផលិតផលនានា ម្យ៉ាងទៀតប្រាសាទបានតំណាងជាមន្ទីរព្រទ្យសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងការរស់នៅរបស់ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិ តាមរយៈការមកទស្សនា កំសាន្ត សិក្សាស្រាវជ្រាវ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបរិយាកាសក្នុងការរស់នៅ   និងការបង្កើតភាពស្និតស្នាលនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារជាដើម។
ខ្ញុំគិតថា ប្រាសាទភ្នំជីសូរពិតជាកេរ្ដិ៍ដំណេលដ៏វិចិត្រ ដែលមិនអាចគណនាបាន វាគឺជាមរតកដែលបន្សល់ទុកពីសំណាក់បុព្វបុរសខ្មែរ ក្នុងការទុកជាទីសក្ការៈបូជាដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។
 
ប្រាសាទបានផ្ដល់នូវតម្លៃពីរ ចំពោះកូនចៅជំនាន់ក្រោយគឺ តម្លៃខាងក្នុងនៃប្រាសាទដូចជា ការបង្ហាញនូវកាលសម័យអតីកាលមួយដែលប្រទេសកម្ពុជាមានភាពរុងរឿងលើសគេ ម្យ៉ាងទៀតបានបង្ហាញឳ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយមានស្មារតី ស្នេហាជាតិមាតុភូមិ រួបរួម សាមគ្គី ក្នុងការសាងសង្គមជាតិប្រកបដោយស្មារតីជាតិនិយម លើសពីនេះប្រាសាទបានបង្ហាញសំណង់ស្ថាបយកម្ម ដែលមានការគិតគូរសិក្សាប្រកបដោយបញ្ញាស្មារតីខ្ពស់ លើសគេ។ ចំណែកតម្លៃខាងក្រៅ មានដូចជា ប្រាសាទបានផ្ដល់កម្រៃឥតរីងស្ងួតសម្រាប់ប្រជាជាតិកម្ពុជាតាមរយៈវិស័យទេសចរណ៍ ក្នុងការលក់សេវាកម្មនិងផលិតផលនានា ម្យ៉ាងទៀតប្រាសាទបានតំណាងជាមន្ទីរព្រទ្យសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងការរស់នៅរបស់ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិ តាមរយៈការមកទស្សនា កំសាន្ត សិក្សាស្រាវជ្រាវ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបរិយាកាសក្នុងការរស់នៅ   និងការបង្កើតភាពស្និតស្នាលនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារជាដើម។
 
យោងតាមរយៈសារៈប្រយោជន៍ដែលបានផ្តល់ដោយប្រាសាទភ្នំជីសូរ ក៏ដូចប្រាសាទដទៃទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនាមយុវជនជំនាន់ក្រោយក៏ដូចជារូបខ្ញុំបាទ ត្រូវតែខិតខំ ថែរក្សា ការពារ និងអភិរក្សនូវប្រាសាទបុរាណដែលបុព្វបុរសខ្មែរ បានបន្សល់ទុករហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្នតាមរយៈ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ចូលរូមផ្សព្វផ្សាយ និងការចូលរួមសកម្មភាពនានានៅពេលទៅទស្សនាប្រាសាទបុរាណដូចជា ការមិនបោះសំរាម ការមិនប៉ះពាល់សម្លាក់ជាដើម។
 
ជាទីបញ្ចប់ប្រាសាទភ្នំជីសូរពិតជា បានផ្ដល់នូវសារៈប្រយោជន៍ជាច្រើនចំពោះប្រជាជាតិកម្ពុជា ក្នុងនាមយើងជាកោសិកាប្រជាជាតិកម្ពុជា ត្រូវផ្តល់សារៈប្រយោជន៍និងតម្លៃជូនប្រាសាទបុរាណវិញ មិនត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ហើយធ្វើឳ្យមានប៉ះពាល់ដល់ប្រាសាទនោះឡើយ ត្រូវមានស្មារតីស្នេហាជាតិមានតុភូមិ របស់ខ្លួន និងលើកតម្កើនវប្បធម៌ អរិយធម៌ឳ្យបានរុងរឿង ដូចសុភាសិតមួយពោលថា វប្បធម៌រលាយជាតិរលត់ វប្បធម៌ពុណ្ណរាយណ៍ជាតិថ្កុងថ្កើន។
 
== ឯកសារយោង ==
·       សៀវភៅ តំបន់ទេសចរណ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និពន្ឋដោយលោក កែវ ភួង បោះពុម្ពលើកទី២ នៅទំព័រទី ៦១ ។
 
·       ឯកសាររបស់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ អំពីការជួសជុលប្រាសាទភ្នំជីសូរ។
 
·       ឯកសារក្នុងគេហទំព័រ វីគីភីឌៀ ជាភាសាខ្មែរ អំពី ភ្នំជីសូរ។
 
·       ឯកសារក្នុងគេហទំព័រការសែត កម្ពុជាថ្មី អំពី  ប្រវត្តិរឿងព្រេង  នៃការកសាងប្រាសាទភ្នំជីសូរ។ {{reflist|1}}
 
[[Category:ខេត្តតាកែវ]]