ទន្លេសាប៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
ត បន្ថែបរូបភាព |
No edit summary ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត |
||
បន្ទាត់ទី៧៖
{{spaces|6}}ទន្លេសាបគឺជាតំបន់ដីសើមទឹកសាប ដែលមានសារៈសំខាន់ជាងគេក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី២៥០.០០០ - ៣០០.០០០ហ.ត ក្នុងរដូវក្ដៅ និងមានវិសាលភាពធំជាង ៥-៦ដង ក្នុងរដូវវស្សា។ ប្រព័ន្ឋតំបន់ដីសើមនេះគឺជាប្រភពផ្គត់ផ្គង់ជលផលទឹកសាបមួយក្នុង ពិភពលោក ហើយប្រព័ន្ឋអេកូឡូស៊ីនេះមានសារៈសំខាន់ជួយដល់ប្រភេទជីវចំរុះ ផ្សេងៗជាច្រើនទៀតក្នុងពិភពលោក។ ទោះបីជាបឹងនេះជួយទ្រទ្រង់ ដល់ចំនួនជីវចំរុះ និងប្រជាជនជាច្រើនក្ដី ក៏ការកើតឡើងនូវសម្ពាធ និងការគំរាមកំហែងជាច្រើន នៅកើតមានក្នុងបឹងទន្លេសាបនេះដែរ។ ជីវចំរុះនៅបឹងទន្លេសាប ជួយទ្រទ្រង់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនប្រមាណជាមួយភាគបួន នៃចំនួនប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងខេត្ដទាំង ៥ ជុំវិញបឹងនេះ (ប្រហែល ២,៩លាននាក់) និង ផ្គត់ផ្គង់ជីវជាតិប្រូតេអ៊ីនដល់ប្រជាជនកម្ពុជារហូត ៧០%នៃជីវជាតិនេះសរុប។ បឹងនេះជាប្រភពជំរក សំរាប់ផ្ដល់ជាចំណីដល់មច្ឆា ជាកន្លែងត្រីពង និង បង្កកំណើត ហើយដែលបន្ទាប់មកធ្វើដំណើរទៅកាន់ទន្លេមេគង្គ នឹងស្ទឹង ឬ ព្រែកនានា ហើយក៏ជាអាងស្ដុកទឹកសំរាប់រដូវប្រាំង និងសំរាប់បន្សាបទឹកប្រៃ ដែលហូរចូលមក និង ជួយដល់ការអភិរក្សព្រៃកោងកាង នៅតំបន់ដីសណ្ដមេគង្គផងដែរ។ ដូច្នេះវាគឺជាចំណុចជាទីចាប់អារម្មណ៍ផ្នែកបរិស្ថានយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងពិភពលោក។
បឹងទន្លេសាប រឺ ទន្លេបាសាក់ និងទន្លេមេគង្គផ្នែកក្រោម ។ ផ្ទៃបឹងនេះមានទន្លេទំហំទាំងអស់ ៣.០០០ គម២ នៅរដូវប្រាំង និង ១០.០០០ គម២ នៅរដូវវស្សា ។ ទន្លេសាបមុនទៅជួបនឹង[[ទន្លេមេគង្គ]] ជាទន្លេដែលទទួលទឹកពីទំនាបកណ្ដាលទាំងមូល និងមានប្រភពនៅ [[ភ្នំរន្ទា]] ហើយមានផ្នែកលើទឹក ជា [[ស្ទឹងសិរីសោភ័ណ]] ។
បឹងទន្លេសាប មានខេត្តជាច្រើនព័ទ្ធជុំវិញៈ [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ធំ]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង]] ។ នៅរដូវប្រាំង បណ្ដោយមានប្រវែងប្រហែល ១៥០ គម ទទឹងអតិបរមាប្រហែល ៣២ គម និងផ្ទៃ ៣.០០០ គម២ ។ រីឯនៅរដូវទឹកឡើង ផ្ទៃអាចឡើងដល់ទៅ ១០.០០០ គម<sup>២</sup> ។
បឹងទន្លេសាបចែកជាបីផ្នែក ៖
* បឹងធំ ស្ថិតនៅខាងជើង មានបណ្ដោយ ៧៥ គម និងទទឹង ៣២ គម ។
* បឹងតូច ស្ថិតនៅចំកណ្ដាល មានបណ្ដោយ ៣៥ គម និងទទឹង ២៨ គម ។
* វាលភក់ ជាវាលមួយធំធេង ប្រកបទៅដោយកូនកោះទាបៗ និងសម្បូរខ្សាច់ ។ ទីនោះមានតែរុក្ខជាតិក្រិនៗ ។
របបទឹកទន្លេសាប
បឹងទន្លេសាបមានទិដ្ឋភាពជាសមុទ្រក្នុងមួយយ៉ាងជ្រៅ និងអាចធ្វើនាវាចរបាននៅរដូវវស្សា ឬផ្ទុយទៅវិញនៅរដូវប្រាំង បឹងនេះមានទិដ្ឋភាពមិនខុសអំពីស្រះធំមួយប្រកបទៅដោយភក់ ហើយរាក់ថែមទៀតផង ។
រដូវទឹកសម្រក ចាប់ផ្ដើមនៅខែធ្នូ ហើយចប់នៅខែឧសភា ។ ពេលនោះ កម្ពស់ទឹកបឹងទន្លេសាបមានជាអប្បបរមាពី ០,៨០ ម ដល់ ២ ម ជាមធ្យម ។ ចាប់ពីកំពង់ឆ្នាំង ជាពិសេស នៅវាលភក់ ជម្រៅទឹកចុះជាលំដាប់រហូតដល់នាវាចរត្រូវហាមឃាត់ លើកលែងតែកូនទូកតូចៗ
នៅរដូវវស្សា ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃបឹងទន្លេសាប ផ្លាស់ប្ដូរជាច្រើន ផ្ទៃព្រមទាំងជម្រៅទឹកក៏កើនជាលំដាប់ រហូតដល់ជួនកាលទឹកជំនន់ចូលពេញទំនាបដែលព័ទ្ធជុំវិញបឹងនោះ ។ កម្ពស់ទឹកអាចឡើងដល់ទៅ ១៤ ម គឺខុសគ្នា ១០ ម យ៉ាងតិចពីកម្ពស់ទឹកនៅរដូវប្រាំង ។ គឺនៅពេលនោះហើយដែលនាវាមានចំណុះច្រើនអាចបើកបរចូលទៅដល់បឹងទន្លេសាប ។
ដៃសំខាន់ៗនៃក្រុមទន្លេសាប
* ដៃទន្លេសាបខាងស្ដាំមាន ៖
** [ស្ទឹងស្រែង] មានប្រភពនៅជួរភ្នំដងរែក ហើយមកប្រសព្វគ្នាជាមួយនឹងស្ទឹងសង្កែ ។ ដងស្ទឹងស្រែងកណ្ដាលស្ថិតជាព្រំប្រទល់រវាងខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តសៀមរាប ។
** [[ស្ទឹងសៀមរាប]] និង [[ស្ទឹងរលួស]] ជាកូនស្ទឹងតូចពីរ ដែលមានប្រភពនៅភ្នំគូលែន ។ ស្ទឹងសៀមរាបហូរក្បែរប្រាសាទអង្គរ ហើយទឹកស្ទឹងនេះហូរបំពេញបារាយណ៍ (អង្គរ) ។
** [[ស្ទឹងជីក្រែង]] និងស្ទឹងស្ទោង ដែលហូរចាក់ទៅក្នុងតំបន់វាលភក់ ឬទន្លេឆ្មារ ។
** [[ស្ទឹងសែន]] ដែលហូរចុះមកពីជួរភ្នំដងរែក មានទឹកច្រើន ដោយសារមានអូរជាច្រើនហូរមកកាន់ ។ ស្ទឹងនេះមានបណ្ដោយ ៤៥០ គម ហើយបត់បែនជាភ្នែនយ៉ាងច្រើនមុនមកដល់កំពង់ធំ ហើយហូរកាត់ច្រកឆ្នុកទ្រូ ។
** [[ស្ទឹងជីនិត]] រីកធំដោយសារទឹក ស្ទឹងតាំងក្រសាំង និងស្ទឹងពង្រង ហូរចាក់មកស្ទឹងនេះ ហូរចាក់ទៅក្នុងវាលភក់ ដោយឆ្លងកាត់កំពង់ថ្ម ។
* ដៃទន្លេសាបខាងឆ្វេងមាន ៖
** [[ស្ទឹងសិរីសោភ័ណ]] ដែលហូរមកពីប្រទេសថៃ ទទួលទឹក[[ស្ទឹងមង្គលបូរី]] (មានប្រភពនៅ[[ភ្នំសាយខាវ]] កម្ពស់ ១.៤៧០ ម ប្រទេសថៃ) និងទឹក[[ស្ទឹងសង្កែ]] (មានប្រភពនៅ[[ភ្នំតាលរ]] កម្ពស់ ៧០០ ម ប្រទេសខ្មែរ) មុននឹងហូរចាក់ទៅក្នុងបឹងទន្លេសាប ។
** ស្ទឹងមោង (ដូនទ្រី) ហូរពី [[ភ្នំទឹកព្រិល]] (១.៤២៥ ម) កាត់[[ស្រុកមោងឫស្សី]] ។
** [[ស្ទឹងស្វាយដូនកែវ]] ហូរកាត់[[ភូមិស្វាយដូនកែវ]] ។
** [[ស្ទឹងពោធិ៍សាត់]] មានប្រភពនៅ [[ភ្នំខ្មោច]] (១.៤២៥ ម) ជាស្ទឹងប្រកបដោយរបបប្រៀបបាននឹងរបបទឹកជ្រោះដែលបណ្ដាលឲ្យមានជំនន់ ។
** [[ស្ទឹងបរិបូរណ៍]] ហូរកាត់ច្រកបរិបូរណ៍នៅ [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]] ។
** [[ស្ទឹងជ្រៀវ]] ហូរកាត់ឧដុង្គ ។
** [[ស្ទឹងព្រែកត្នោត]] កើតមកពីអូរជាច្រើន ដែលហូរមកពី [[ភ្នំឱរ៉ាល់]] និងពីប្រជុំ[[ភ្នំអូរម្លូ]]។ ស្ទឹងនេះហូរកាត់ [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]] និង[[ក្រុងតាខ្មៅ]] ។
** [[ស្ទឹងតាកែវ]] ហូរប្រសព្វនឹង [[ទន្លេបាសាក់]] ត្រង់ [[ខេត្តមាត់ជ្រូក]] ។
| |||