គែន៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
ស្លាក: កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត
No edit summary
បន្ទាត់ទី១៖
 
{| border=0 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=200 style="margin: 0em 0 0em 0em; background: #ffffff; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;"
| style="background:#ffffff;" align=center colspan=2 | [[Image:Ken3.jpg|300px]]
|-
|}
[[File:Khene.jpg|thumb|គែន]]
គែនគឺជាឧបករណ៍សិល្បៈមួយប្រភេទ ដែលជនជាតិទាំងអស់នៅតំបន់ខ្ពង់រាប និងវាលទំនាបនៅតែពេញនិយមរាប់សតវត្សរ៍មកហើយ ។ រីឯនៅប្រទេសជិតខាងដូចជាប្រទេសថៃ លាវ និងវៀតណាម ក៏ប្រើឧបករណ៍សិល្បៈប្រភេទនេះដូចគ្នាដែរ ដែលអាចមានមនុស្សខ្លះយល់ច្រឡំថា គែនជាឧបករណ៍សិល្បៈ របស់ជាតិសាសន៍របស់គេទៅវិញ។ តាមការស្រាវជ្រាវ អំពីប្រភពវប្បធម៌ គេពុំអាចផ្តាច់ទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរដែលរស់នៅតាមវាលទំនាបចេញពីខឿនវប្បធម៌រួមនៃកុលសម្ព័ន្ធខ្មែរលើបានឡើយ ព្រោះខ្មែរវាលទំនាប និងកុលសម្ព័ន្ធខ្មែរ បានផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធពុំអាចផ្តាច់ចេញបានទាំងវប្បធម៌ ពូជសាសន៍ និងប្រភេទឈាមរួមថែមទៀតផង។ គែនជាឧបករណ៍សិល្បៈ របស់កុលសម្ព័ន្ធ ដែលពួកគេមានដើមកំណើតចេញពីវប្បធម៌ និងអរិយធម៌មន-ខ្មែរ ឬ ខ្មែរ-មនតាំងពីមុនការហូរចូលនៃឥទ្ធិពលឥណ្ឌា និងចិនម្ល៉េះ។ ជនជាតិខ្មែរបានបង្កើតរដ្ឋចាប់ផ្តើមពីស.វ.ទី ១ នៃគ.ស ក្រោមឥទ្ធិពលវប្បធម៌ឥណ្ឌាដែលកាលនោះឈ្មោះថាជនជាតិមន-ខ្មែរ។ ជនជាតិមន-ខ្មែរ ឬ ខ្មែរ-មន បានមករស់នៅតាមព្រៃភ្នំដូចជាពួកស្អូច សម្រែ ព្រៅ កួយ ព័រ និងជងជាដើម ដែលនិយមហៅ ថា ខ្មែរដើម ។ តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ទាំងជនជាតិខ្មែរមានរដ្ឋ ទាំងកុលសម្ព័ន្ធមន-ខ្មែរពុំទាន់មានរដ្ឋដែលរស់នៅតាម របៀបបុរាណនោះ គេឱ្យឈ្មោះថាព្នង (ភ្នំ)។ កុលសម្ព័ន្ធ គឺជាជនជាតិអម្បូរមន-ខ្មែរតែមួយដែលបានតពូជពង្សរហូតមកជាមួយនឹងការ ថែរក្សាសិល្បៈវប្បធម៌គែននេះផងដែរ ។ វត្ថុសិល្បៈគែននេះមិនត្រឹមតែមានការពេញនិយមនៅសម័យសង្គម បច្ចុប្បន្ននេះប៉ុណ្ណោះទេ តែ ការរកឃើញគ្រោងឆ្អឹងនៅក្នុងស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រក៏បានបង្ហាញ ឱ្យដឹងយ៉ាងច្បាស់ ថាឧបករណ៍សិល្បៈនេះ (គែន) គឺជាសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ជនជាតិខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ។
[[File:ไทยแคน.jpg|thumb|ថៃ។គែន]]
ដោយឡែកឧបករណ៍គែន ក៏ត្រូវបានជនជាតិប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាដូចជាជនជាតិវៀតណាមកណ្តាល ភាគខាងត្បូង ជនជាតិថៃ រហូតដល់ជនជាតិលាវទៀតផង ក៏នៅតែប្រើឧបករណ៍គែនជាសិល្បៈជនជាតិរបស់គេផងដែរ ។ យើងគ្រាន់តែយល់ថា ខ្មែរយើងពុំបានខ្ចីឧបករណ៍គែនមកប្រើដូចការយល់ច្រឡំនៃមនុស្ស មួយចំនួននោះឡើយ<ref>http://www.smartcambodia.com ប្រវត្តិសាស្រ្តវប្បធម៌អរិយធម៌ខ្មែរ</ref>។
'''គែន''' គឺជា​ឧបករណ៍​សិល្បៈ​មួយ​ប្រភេទ ដែល​ជនជាតិ​ទាំងអស់​នៅ​តំបន់​ខ្ពង់រាប និង​វាលទំនាប​នៅតែ​ពេញនិយម​រាប់​សតវត្សរ៍​មកហើយ ។ រីឯ​នៅប្រទេសជិតខាង​ដូចជា​ប្រទេស​ថៃ លាវ និង​វៀតណាម ក៏​ប្រើ​ឧបករណ៍​សិល្បៈ​ប្រភេទ​នេះ​ដូចគ្នា​ដែរ ដែល​អាចមាន​មនុស្ស​ខ្លះ​យល់ច្រឡំ​ថា គែន​ជា​ឧបករណ៍​សិល្បៈ របស់​ជាតិ​សាសន៍​របស់គេ​ទៅវិញ ។<br /><br />
== រូបភាព ==
តាម​ការស្រាវជ្រាវ​ អំពី​ប្រភព​វប្បធម៌ គេ​ពុំ​អាច​ផ្តាច់​ទំនៀមទម្លាប់​របស់​ខ្មែរ​ដែល​រស់​នៅតាម​វាលទំនាប​ចេញពី​ ខឿនវប្បធម៌​រួម​នៃ​កុលសម្ព័ន្ធ​ខ្មែរលើ​បានឡើយ ព្រោះ​ខ្មែរ​វាលទំនាប និង​កុលសម្ព័ន្ធ​ខ្មែរ បាន​ផ្សារភ្ជាប់​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ពុំ​អាច​ផ្តាច់ចេញ​បាន​ទាំង​វប្បធម៌​ ពូជសាសន៍ និង​ប្រភេទ​ឈាម​រួម​ថែម​ទៀតផង ។<br /><br />
[[ឯកសារ:Ken1.jpg]]
គែន​ជា​ឧបករណ៍​សិល្បៈ​ របស់​កុលសម្ព័ន្ធ ដែល​ពួកគេ​មាន​ដើមកំណើត​ចេញពី​វប្បធម៌ និង​អរិយធម៌​មន-ខ្មែរ ឬ ខ្មែរ-មន​តាំង​ពីមុន​ការហូរចូល​នៃ​ឥទ្ធិពល​ឥណ្ឌា និង​ចិន​ម្ល៉េះ ។ ជនជាតិខ្មែរ​បាន​បង្កើត​រដ្ឋ​ចាប់ផ្តើម​ពីស.វ.ទី ១ នៃ​គ.ស ក្រោម​ឥទ្ធិពលវប្បធម៌​ឥណ្ឌា​ដែល​កាលនោះ​ឈ្មោះថា​ជនជាតិ​មន-ខ្មែរ ។<br /><br />
Image:Ken3.jpg
ជនជាតិ​មន-ខ្មែរ ឬ ខ្មែរ-មន បានមក​រស់នៅ​តាម​ព្រៃភ្នំ​ដូចជា​ពួក​ស្អូច សម្រែ ព្រៅ កួយ ព័រ និង​ជង​ជាដើម ដែល​និយម​ហៅ ថា ខ្មែរ​ដើម ។ តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏​ទាំង​ជនជាតិខ្មែរ​មាន​រដ្ឋ ទាំង​កុលសម្ព័ន្ធ​មន-ខ្មែរ​ពុំទាន់​មាន​រដ្ឋ​ដែល​រស់នៅ​តាម របៀប​បុរាណ​នោះ គេ​ឱ្យ​ឈ្មោះថា​ព្នង (ភ្នំ) ។ កុលសម្ព័ន្ធ គឺជា​ជនជាតិ​អម្បូរ​មន-ខ្មែរតែមួយ​ដែល​បាន​ត​ពូជពង្ស​រហូតមក​ជាមួយ​នឹង​ការ ថែរក្សា​សិល្បៈ​វប្បធម៌​គែន​នេះ​ផងដែរ ។ វត្ថុ​សិល្បៈ​គែន​នេះមិន​ត្រឹមតែ​មានការ​ពេញនិយម​នៅ​សម័យ​សង្គម​ បច្ចុប្បន្ននេះ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ តែ ​ការរកឃើញ​គ្រោងឆ្អឹង​នៅក្នុង​ស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ​ក៏បាន​បង្ហាញ​ ឱ្យដឹង​យ៉ាងច្បាស់​ ថាឧបករណ៍​សិល្បៈ​នេះ (គែន) គឺជា​សម្បត្តិ​វប្បធម៌​របស់​ជនជាតិ​ខ្មែរ​យ៉ាងពិត​ប្រាកដ ។<br /><br />
== ឯកសារយោង ==
ដោយឡែក​ឧបករណ៍​គែន ក៏ត្រូវ​បាន​ជនជាតិ​ប្រទេសជិតខាង​កម្ពុជា​ដូចជា​ជនជាតិ​វៀតណាម​កណ្តាល ភាគខាងត្បូង ជនជាតិ​ថៃ រហូតដល់​ជនជាតិ​លាវ​ទៀតផង ក៏​នៅតែ​ប្រើ​ឧបករណ៍​គែន​ជា​សិល្បៈ​ជនជាតិ​របស់គេ​ផងដែរ ។ យើង​គ្រាន់តែ​យល់ថា ខ្មែរ​យើង​ពុំបាន​ខ្ចី​ឧបករណ៍​គែន​មក​ប្រើ​ដូច​ការយល់ច្រឡំ​នៃ​មនុស្ស​ មួយចំនួននោះឡើយ (ម.ត្រា​ណេ) ។<br /><br />
[[ឯកសារ:Ken1.jpg]]
 
== ឯកសារ​យោង ==
* [http://www.smartcambodia.com ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត​​ វប្បធម៌​ អរិយធម៌​ខ្មែរ]
[[ចំនាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឧបករណ៍តន្ត្រីខ្មែរ]]
 
{{Cambodian musical instruments}}