រាជាណាចក្រព្រុស៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
ស្លាក: កែប្រែតាមគំហើញ កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit
No edit summary
ស្លាក: កែប្រែតាមគំហើញ កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit
បន្ទាត់ទី១១៣៖
[[សន្ធិសញ្ញាបាសែល (ឆ្នាំ១៧៩៥)|សន្ធិសញ្ញាបាសែល]] (ឆ្នាំ១៧៩៥) បានបញ្ចប់នូវសង្គ្រាមសម្ព័ន្ធមិត្តលើកទីមួយប្រយុទ្ធនឹងបារាំង។ ក្នុងសន្ធិសញ្ញានេះ, [[សាធារណរដ្ឋបារាំងទីមួយ]] និងរាជាណាចក្រព្រុសបានព្រមព្រៀងគ្នាចែងថានឹងធានានូវអព្យាក្រឹតភាពនៃរដ្ឋតូចៗនៅភាគខាងជើងនៃសីមារេខា (Demacation line)នៃទន្លេម៉ែន, ដូចជាអេលិចតូរេចនៃហានណូវ័រ (Electorate of Hanover - កំពុងនៅក្រោមអង់គ្លេស)និងឌុកនៃប្រេមេន-វឺដង់។
 
ពេលសង្គ្រាមសម្ព័ន្ធមិត្តលើកទីពីរកំពុងតែដំណើរការ(១៧៩៩-១៨០២), មេដឹកនាំបារាំងអ្នកដឹកនាំបារាំង អធិរាជព្រះនាមអធិរាជ[[ណាប៉ូលេអុងបូណាប៉ារត៍|ណាប៉ូលេអុង]] បានគាំទ្រជំរុញឱ្យព្រុសវាយចូលកាន់កាប់ហានណូវ័រដែលកំពុងនៅក្រោមចក្រភពអង់គ្លេស។បានគាំទ្រជំរុញឱ្យព្រុសវាយចូលកាន់កាប់រដ្ឋហានណូវ័រដែលកំពុងនៅក្រោមចក្រភពអង់គ្លេស។ ក្នុងឆ្នាំ១៨០១, កងទ័ពព្រុសប្រមាណចំនួន២៤,000នាក់បានវាយសម្រុកចូលទៅហានណូវ័រ, គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អាលហានណូវ័រក៏ស្រាប់តែសុំទទួលចុះចាញ់ដោយគ្មានការប្រយុទ្ធតបវិញ។គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អាលហានណូវ័រក៏ស្រាប់តែសុំទទួលចុះចាញ់ដោយគ្មានការប្រយុទ្ធតបវិញបន្តិចសោះ។ ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ១៨០១, កងទ័ពព្រុសបានទៅដល់រដ្ឋធានីរបស់ប្រេមេន-វឺដង់ គឺទីក្រុង Staid ហើយជ្រកកោណនៅទីនោះរហូតដល់ខែតុលានៃឆ្នាំដដែល។ហើយលោមព័ទ្ធនៅទីនោះរហូតដល់ខែតុលានៃឆ្នាំដដែល។ ជាដំបូង, ចក្រភពអង់គ្លេសមិនអើពើឫចាប់អារម្មណ៍ទៅនឹងអរិភាពរបស់ព្រុសនោះទេ, ប៉ុន្តែក្រោយមក ពេលដែលព្រុសបានចូលរួមគាំទ្របារាំងប្រឆាំងនឹងប្រទេសមហាអំណាចអព្យាក្រឹតមួយចំនួនដូចជា[[ដាណឺម៉ាក-ន័រវេស]]និងរុស្ស៊ីជាដើម, ពួកអង់គ្លេសក៏ចេញយុទ្ធនាការរាំងស្ទាក់រាល់នាវាចម្បាំងព្រុសណាដែលខ្លួនឃើញ។ បន្ទាប់ពីចប់[[ចម្បាំងនៅទីក្រុងកូពែនហាក]], ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្តក៏បានដួលរលំហើយព្រុសក៏បានដកថយទ័ពជាម្តងទៀត។ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្តក៏បានដួលរលំហើយព្រុសក៏បានដកថយទ័ព។
 
បន្ទាប់ពីការញ្ញុះញ្ញុងរបស់ណាប៉ូឡេអុង, ព្រុសក៏ទទួលបានជោកជ័យក្នុងការកាន់កាប់រដ្ឋហានណូវ័រ(ក្រោមអង់គ្លេស) និង ប្រេមេន-វឺដង់ នៅដើមឆ្នាំ១៨០៦។ នៅថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ឆ្នាំដដែលនេះ, [[ចក្រភពរ៉ូម៉ាំងពិសិដ្ឋ]]ត្រូវបានរំលាយចោលដែលជាលទ្ធផលបន្ទាប់ពីណាប៉ូឡេអុងបានយកឈ្នះសង្គ្រាមទៅលើអូទ្រីស។ ងារជា ''Kurfürst'' (ជាភាសាអង់គ្លេសៈ Prince-elector) ក្នុងប្រេនឌេនបឺកត្រូវក្លាយជាអាសារបង់ឬលែងគ្មានអំណាចអ្វីទៀតហើយ និងត្រូវបានលែងទទួលស្គាល់ថែមទៀត។ ទៅះជាយ៉ាងណា, ព្រះអង្គម្ចាស់[[ហ្វ្រេឌឺរិច វីលៀមទី៣នៃព្រុស|ហ្វ្រេឌឺរិច វីលៀម ទីបីទី៣]] (ស្តេចព្រុស)ដែលពេលនោះព្រះអង្គមានអធិបតេយ្យភាពមកលើដែនដីរបស់រាជវង្សហូហិនសូលឺនទាំងអស់។ដែលពេលនោះព្រះអង្គមានអធិបតេយ្យភាពមកលើដែនដីរបស់រាជវង្សហូហិនសូលឺនទាំងស្រុង។ មុនពេលដែលរឿងទាំងអស់នេះកើតឡើង, អធិបតេយ្យភាពរបស់គ្រួសាររាជវង្សហូហិនសូលឺនមានតំណែងនិងងារជាច្រើនចាប់ពីអភិបាលកំពូលនៃវិហារប្រូតេស្តង់ដល់ស្តេច, អេលិចទ័រ, មេឌុក, និងឌុកតូចៗសម្រាប់គ្រប់គ្រងតំបន់ផ្សេងៗ ដែលងារទាំងអស់នេះគឺមានមេដឹកនាំគ្រប់គ្រងដោយព្រះអង្គផ្ទាល់។ដែលងារទាំងអស់នេះគឺចាត់ចែងដោយព្រះអង្គផ្ទាល់។ បន្ទាប់ពីឆ្នាំ១៨០៦មក, ព្រះអង្គគ្រាន់តែមានងារសាមញ្ញជាស្តេចតែប៉ុណ្ណោះ។ព្រះអង្គវីលៀមទី៣គ្រាន់តែមានងារសាមញ្ញជាស្តេចតែប៉ុណ្ណោះ។
[[File:1839 Krafft Siegesmeldung nach der Schlacht bei Leipzig 1813 anagoria.JPG|thumb|left|[[ហ្រ្វេឌឺរិច វីលៀម ទីបី នៃព្រុស|ហ្រ្វេឌឺរិច វីលៀម ទីបី]] នៃព្រុស, [[អាឡិចសាន់ដឺ ទីមួយ នៃចក្រភពរុស្ស៊ី|អាឡិចសាន់ដឺទីមួយ]] នៃរុស្ស៊ីនិង[[ហ្រ្វេនឈីសទី២, អធិរាជនៃចក្រភពរ៉ូម៉ាំងពិសិដ្ឋ|ហ្រ្វេនឈីសទី២]]នៃអូទ្រីស បន្ទាប់ពីសមរភូមិលែបស៊ីក ១៨១៣]]
 
ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលព្រុសបានប្រែមកប្រឆាំងនឹងចក្រភពបារាំងវិញ, ព្រុសត្រូវបានទទួលបរាជ័យក្នុងចម្បាំងចេណា-អឺស្តេត (ទី១៤ តុលា ១៨០៦), ព្រះអង្គ ហ្រ្វេឌឺរិច វីលៀម ទីបីត្រូវបានបង្ខំឱ្យភៀសខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ននៅឯតំបន់មីមេលសិន។វីលៀមទី៣ត្រូវបានបង្ខំឱ្យភៀសខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ននៅឯតំបន់មីមេលសិន។ បន្ទាប់ពីសន្ធិសញ្ញាធីលស៊ីត ឆ្នាំ១៨០៧, ព្រុសត្រូវបាត់បង់ទឹកដីជាងពាក់កណ្តាលទៅបារាំង, រួមទាំងទឹកដីទាំងប៉ុន្មានដែលបានបែងចែកពីរាជាណាចក្រប៉ូឡូញ(ដែលទឹកដីប៉ូឡូញទាំងនោះត្រូវបារាំងតាងឱ្យក្លាយជាឌុកនៃក្រុងវ៉ាសល)។ ពួកបារាំងក៏បានដណ្តើមកាន់កាប់រដ្ឋហានណូវ័រនិងប្រេមេន-វឺដង់ពីព្រុសមកវិញដែល។វឺដង់ពីព្រុសមកវិញផងដែល។ ទឹកដីសល់ទាំងប៉ុន្មាននៃរាជាណាចក្រព្រុសត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការកាន់កាប់របស់ទ័ពបារាំង ហើយព្រះមហាក្សត្រនៃព្រុសត្រូវបារាំងប្រគល់កាតព្វកិច្ចមួយឱ្យចុះធ្វើជាសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយបារាំង រួមទាំងចូលរួមក្នុង Continental System ផងដែល។
 
[[ការធ្វើបដិរូបការក្នុងព្រុស]]គឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងភាពបរាជ័យរបស់ព្រុសក្នុងឆ្នាំ១៨០៦និងសន្ធិសញ្ញាធីលស៊ីត។ ការធ្វើបដិរូបការនេះមានដូចជាការកែប្រែនូវច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ, អភិបាល, សង្គមកិច្ច, និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងរាជាណាចក្រព្រុស។ ការធ្វើបដិរូបការនេះបានត្រូវគេហៅថាការធ្វើបដិរូបការនេះផងដែរត្រូវគេហៅថា ''Stein-Hardenberg Reforms'' បន្ទាប់ពីលោក ខាល ហ្រ្វាយហឺ វម ស្តែន និងលោក អកហ្គឺស ហ្វឺស វន ហាឌេនបឺក ដែលលោកទាំងពីរគឺជាមូលហេតុនាំឱ្យមានគំនិតកែប្រែនេះកាលពីដំបូង។ដែលលោកទាំងពីរនាក់គឺជាមូលហេតុនាំឱ្យមានគំនិតកែប្រែនេះកាលពីដំបូង។
 
បន្ទាប់ពីណាប៉ូឡេអុងបានទទួលបរាជ័យចាញ់រុស្ស៊ីក្នុងឆ្នាំ១៨១២, ព្រុសបានលុបចោលនូវសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយបារាំងហើយបានចូលរួមក្នុងចម្បាំងសម្ព័ន្ធភាពទីប្រាំមួយដែលខ្លះគេច្រើនហៅថា"សង្គ្រាមដើម្បីសិរីភាពប្រទេសសង្គ្រាមដើម្បីសិរីភាពប្រទេសអឺរ៉ុប" ប្រឆាំងនឹងការជិះជាន់របស់ពួកបារាំង។
 
=== ឆ្នាំ១៨១៥:បន្ទាប់ពីសម័យណាប៉ូឡេអូនីក (ឫណាប៉ូឡេអុង) ===