|
'''រដ្ឋប្រហារកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៧'''; អាចហៅបានថា "'''វិបត្តិកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៧'''" ឫ "'''ព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ១៩៩៧'''" ([[ភាសាបារាំង|បារាំង]]៖''Crise cambodgienne de 1997'') គឺជារដ្ឋប្រហារដែលរៀបចំឡើងដោយសហនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែនដើម្បីទម្លាក់សហនាយករដ្ឋមន្រ្តី[[នរោត្តម រណឫទ្ធិ]]ចេញពីអំណាច។ រដ្ឋប្រហារនេះបានចាប់មានឡើងពីខែកក្កដាដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៧ និងបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិតមនុស្សស្លូតត្រង់រាប់សិបនាក់។
==ដើមកំណើត និងមូលហេតុ==
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩២, [[អាជ្ញាធរអន្តរកាលសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា]] (អ៊ុនតាក់) ក្រោមអ្នកតំណាង [[អង្គលេខាធិការសហប្រជាជាតិ|អសប]] ឈ្មោះ[[អាកាឝ៊ិ-យ៉ាស៊ុយឝ៊ិ]] និង[[ចន ស៊ែនដឺរសុន]]បានចុះមកប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីអនុវត្តផែនការដែលរៀបរាងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបានចែងនៅក្នុង[[សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១]]។ ការបោះឆ្នោតក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៣។
On March 16, 1992, the [[UN Transitional Authority in Cambodia]] (UNTAC), under [[United Nations Secretary General|UNSYG]] Special Representative [[Yasushi Akashi]] and Lt. General [[John Sanderson]], arrived in Cambodia to begin implementation of the UN Settlement Plan, that was concluded as a result of the [[1991 Paris Peace Accords|Paris Peace Accords of 1991]]. Free elections were held in 1993.
ក្រុមយោធា[[ខ្មែរក្រហម]] ឫ [[គណបក្សកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]] (គកប) ដែលនៅពេលនោះកំពុងកាន់កាប់ដែនដីកម្ពុជានៅភាគខាងជើងបានរារាំងប្រជាជនខ្មែរនៅតំបន់ពួកគេមិនឱ្យទៅចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ (គេបានប៉ានស្មានថាពេលនោះប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ ៦% គឺស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហម)។ ទោះបីជាយ៉ាងណា, ប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន ៤ លាននាក់បានចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត (ប្រមាណ ៩០% ជាអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត)។
The [[Khmer Rouge]] or [[Party of Democratic Kampuchea]] (PDK), whose forces were never actually disarmed or demobilized, barred some people from participating in 1993 elections in the 10-15 percent of the country (holding six percent of the population) it then controlled. Altogether, over four million Cambodians (about 90% of eligible voters) participated in that May election.
Prince គណបក្សរាជានិយម[[Norodom Ranariddhគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច|ហ៊ុនស៊ិនប៉ិច]]'s royalist ក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់[[FUNCINPECនរោត្តម រណឫទ្ធិ]]បានទទួលបានសម្លេងគាំទ្រងខ្ពស់ជាងគេគឺ Party was the top vote recipient with 45៤៥.5៥% vote, followed by បន្ទាប់គឺ[[Hun Senគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា]]'s របស់លោក[[Cambodianហ៊ុន People's Partyសែន]] (ex-communist) and the និងទីបីគឺ[[Buddhist Liberal Democratic Partyគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា]] (of របស់លោក[[Sonសឺន Sannសាន]]),។ respectively.ទោះបីហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចបានឈ្នះការបោះឆ្នោតក្តី Despiteពួកគេបានចូលក្នុងកិច្ចពិភាក្សាចម្រុះជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា theព្រោះថាលោកហ៊ុន victory, the FUNCINPEC had to enter into coalition talks with the [[Cambodian People's Party]], led by Hun Sen, who refused to relinquish power.សែនមិនព្រមលះបង់និងប្រគល់អំណាចទៅឱ្យរណឫទ្ធិ។<ref name="webcitation">{{cite web|title=Cambodia: July 1997: Shock and Aftermath | Human Rights Watch |url=https://www.hrw.org/ja/news/2007/07/27/cambodia-july-1997-shock-and-aftermath |work= |archiveurl=https://www.webcitation.org/5jXUzuNgC?url=http://www.hrw.org/ja/news/2007/07/27/cambodia-july-1997-shock-and-aftermath |archivedate=2009-09-04 |url-status=live |accessdate=2009-08-26 |df= }}</ref>
ក្រោយពីកិច្ចពិភាក្សាបានបញ្ចប់, រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថ្មីក៏បានបង្កើតឡើងដែលមានព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម រណឫទ្ធិជានាយករដ្ឋមន្រ្តីទីមួយ និងសម្តេចហ៊ុន សែនជានាយករដ្ឋមន្រ្តីទីពីរ។
After talks, Prince Ranariddh and Hun Sen became First and Second Prime Ministers, respectively, in the Royal Cambodian Government.
==ជម្លោះរវាងក្រុមសម្ព័ន្ធនីមួយៗ==
| 