នរោត្តម រណឫទ្ធិ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit |
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit |
||
បន្ទាត់ទី៧៩៖
នៅឆ្នាំ១៩៦២, រណឫទ្ធិបានចុះឈ្មោះចូលរៀនក្នុងគណៈសាស្រ្តាចារ្យច្បាប់នៅឯសកាលវិទ្យាល័យប្រូវេន (''Provence'')។ ព្រះអង្គទទួលបានបរិញ្ញាបត្រនិងបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៨ និងឆ្នាំ១៩៦៩ ដោយមានជំនាញខាងផ្នែក[[ច្បាប់សាធារណៈ]]។<ref>Mehta (2001), p. 19</ref> បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិត រណឬទ្ធិបានប្រឡងយកសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិតនៅឆ្នាំ១៩៦៩។ ព្រះអង្គបានវិលត្រឡប់មក[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (១៩៥៣-១៩៧០)|ប្រទេសកម្ពុជា]]វិញនៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៧០ ហើយបានប្រកបរបរជារដ្ឋមន្រ្តី[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ]]។<ref>Mehta (2001), p. 28</ref> នៅពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី[[លន់ នល់]]បាន[[រដ្ឋប្រហារកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៧០|ធ្វើរដ្ឋប្រហារ]]ទម្លាក់សម្តេចសីហនុនៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ រណឫទ្ធិត្រូវបានគេបណ្តេញចេញពីការងាររបស់ទ្រង់ហើយក៏បានភៀសខ្លួនចូលទៅក្នុងព្រៃដែលនៅទីនោះទ្រង់ជាសហការីជិតស្និទ្ធរបស់មេដឹកនាំចលនាប្រឆាំងមួយចំនួន។<ref>Mehta (2001), p. 37</ref> ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧១ រណឫទ្ធិត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួនរួមជាមួយសមាជិករាជវង្សជាច្រើនទៀតហើយត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារអស់រយៈពេល ៦ ខែមុនពេលត្រូវបានដោះលែង។ ព្រះអង្គត្រូវបានចាប់ខ្លួនម្តងទៀតនៅឆ្នាំបន្ទាប់ហើយបានឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល ៣ ខែទៀត។<ref>Mehta (2001), p. 39</ref> ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ រណឫទ្ធិបានវិលត្រឡប់ទៅសាកលវិទ្យាល័យប្រូវេនវិញ<ref>Mehta (2001), p. 42</ref> ហើយបានបញ្ចប់ថ្នាក់បណ្ឌិតនៅឆ្នាំ១៩៧៥។<ref name="Mehta2001-p.48">Mehta (2001), pp. 48–49</ref> នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ទ្រង់បានធ្វើការជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៅ [[មជ្ឈមណ្ឌលជាតិស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ|CNRS]],<ref name="Narong204">Narong (2005), p. 204</ref> ហើយទទួលបានសញ្ញាបត្រឧត្តមសិក្សាផ្នែកដឹកនាំផ្លូវអាកាស។<ref>Mehta (2001), p. 194</ref> ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ រណឫទ្ធិបានត្រឡប់ទៅសាកលវិទ្យាល័យប្រូវេនវិញហើយក៏ក្លាយជាសាស្ត្រាចារ្យរង<ref name="Mehta2001-p.66">Mehta (2001), p. 66</ref> បង្រៀនមុខវិជ្ជា[[ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ]]និង[[សង្គមនយោបាយ]]។<ref>Norodom (2014), p. 11</ref>
==ការចូលក្នុងការងារនយោបាយ==
===ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច===
នៅពេលសម្តេចសីហនុបានបង្កើតគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនៅឆ្នាំ១៩៨១ ព្រះអង្គបានអញ្ជើញបុត្ររបស់ព្រះអង្គឱ្យចុះចូលជាមួយបក្ស ប៉ុន្តែរណឫទ្ធិបានបដិសេដដោយមិនចង់ចូលនិងធ្វើនយោបាយជាមួយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]។<ref name="Mehta2001-p.66"/> នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៣, សីហនុបានជម្រុញឱ្យរណឫទ្ធិចាកចោលពីអាជីពបង្រៀនហើយមកចូលជាមួយហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចវិញ លើកនេះរណឫទ្ធិក៏បានយល់ព្រមចុះចូលជាមួយបិតារបស់ទ្រង់។<ref name="Mehta2001-p.66"/> រណឫទ្ធិត្រូវបានតែងតាំងជាអ្នកតំណាងផ្ទាល់របស់សីហនុហើយបានផ្លាស់ទៅ[[បាងកក|ក្រុងបាងកក]] [[ថៃ|ប្រទេសថៃ]]<ref>Mehta (2001), p. 67</ref> ដែលជាកន្លែងដែលព្រះអង្គទទួលបន្ទុកសកម្មភាពការទូតនិងនយោបាយរបស់ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនៅអាស៊ី។ នៅខែមិនា ឆ្នាំ១៩៨៥ រណឫទ្ធិត្រូវបានតែងតាំងជាអធិការរងនៃ[[កងទ័ពជាតិសីហនុ]] (ANS) ដែលជាកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច,<ref name="Narong204"/> ហើយនៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៦ ព្រះអង្គបានក្លាយជាអគ្គមេបញ្ជាការនិងជាប្រធានបុគ្គលិក ANS ។<ref>Mehta (2001), p. 184</ref>
រណឫទ្ធិក៏បានក្លាយជាអគ្គលេខាធិការនៃគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៨៩ បន្ទាប់ពីសីហនុបានលាលែងចេញពីតំណែងជាប្រធាន។<ref>Mehta (2001), p. 82</ref> នៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩០ រណឫទ្ធិបានចូលរួមជាមួយក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់នៃកម្ពុជា<ref name="Narong204"/> ដែលជាស្ថាប័នរដ្ឋបាលបណ្តោះអាសន្នរបស់[[អង្គការសហប្រជាជាតិ]]ដែលមានភារកិច្ចត្រួតត្រាលើកិច្ចការអធិបតេយ្យភាពប្រទេសកម្ពុជា។<ref>Widyono (2008), pp. 34–35</ref> នៅពេល[[កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១]] ត្រូវបានចុះនៅខែតុលាឆ្នាំនោះដែលបានបញ្ចប់ជាផ្លូវការនូវ[[សង្គ្រាមកម្ពុជា-វៀតណាម]] រណឫទ្ធិគឺជាអ្នកតំណាងឱ្យហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចក្នុងចុះលើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ។ <ref name="Narong204"/> នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩២ ព្រះអង្គត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាប្រធានគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច។<ref name="Widyono 2008, p. 154">Widyono (2008), p. 154</ref>
===ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣===
{{Main|ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី១ ឆ្នាំ១៩៩៣}}
When the [[United Nations Transitional Authority in Cambodia]] (UNTAC) – a parallel administrative body with the SNC – was formed in February 1992, Ranariddh was appointed as one of its council members. He spent time travelling between Bangkok and Phnom Penh, and while in Phnom Penh led efforts in opening FUNCINPEC party offices across Cambodia.<ref name="Mehta88">Mehta (2001), p. 88</ref> At the same time, FUNCINPEC began to criticise the ruling CPP,<ref>Mehta (2001), p. 87</ref> which retaliated with violent attacks by police against low-level FUNCINPEC officials.<ref name="Mehta88"/><ref>Widyono (2008), p. 117</ref> The attacks prompted Ranariddh's close aides, Norodom Sirivudh and [[Sam Rainsy]], to advise him against registering the party for the 1993 general elections. However, the chef-de-mission for UNTAC, [[Yasushi Akashi]], encouraged Ranariddh to run in the elections. Persuaded by Akashi,<ref>Mehta (2001), p. 91</ref> he registered the party and the election campaign began in April 1993. Ranariddh, as well as other FUNCINPEC officials, wore T-shirts depicting Sihanouk on the campaign trail. This nominally complied with an election rule by the UNTAC administration not to use Sihanouk's name during the campaign,<ref>Mehta (2001), p. 92</ref> who now served as the politically neutral head of the SNC.<ref>Widyono (2008), p. 41</ref> Voting took place in May 1993;<ref>Widyono (2008), p. 119</ref> FUNCINPEC secured about 45 percent of the valid votes, winning 58 out of a total of 120 parliamentary seats.<ref>Widyono (2008), p. 127</ref> The CPP refused to recognise the election results and complained of [[electoral fraud]].<ref name="Peou174">Peou (2000), pp. 174–75</ref>
On 3 June 1993, CPP leaders [[Chea Sim]] and Hun Sen met with Sihanouk and persuaded him to head an interim government with the CPP and FUNCINPEC as joint coalition partners.<ref>Widyono (2008), p. 124</ref> Ranariddh, who had not been consulted, expressed surprise. At the same time, the United States and China opposed the plan, prompting Sihanouk to rescind his decision the following day.<ref>Widyono (2008), p. 125</ref> On 10 June 1993, CPP leaders led by General Sin Song and Chakrapong threatened to secede eight eastern provinces from Cambodia.<ref>Mehta (2013), p. 238</ref> Ranariddh feared a civil war with the CPP,<ref name="Peou174"/> which had a much larger army than the ANS.<ref>Peou (2000), p. 215</ref> Accordingly, he accepted the idea of FUNCINPEC working with the CPP,<ref>Mehta (2001), p. 102</ref> and both parties agreed to a dual prime minister arrangement in the new government.<ref>Mehta (2001), p. 104</ref> On 14 June, Ranariddh presided over a parliamentary meeting which made Sihanouk the Head of State, with Hun Sen and Ranariddh serving as co-Prime Ministers in an interim government.<ref>Widyono (2008), p. 129</ref> A new constitution was drafted over the next three months, and was adopted in early September. On 24 September 1993, Sihanouk resigned as the head of state and was reinstated as King of Cambodia. In the new government, Ranariddh and Hun Sen were appointed as the First Prime Minister and Second Prime Minister, respectively.<ref>Summers (2003), pp. 232–33</ref>
==ឯកសារយោង==
| |||