ឡាវ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary |
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit |
||
បន្ទាត់ទី១៖
{{Merge|សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតឡាវ}}
{{ប្រអប់ព័ត៌មាន ប្រទេស
| conventional_long_name = សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ
| common_name = ឡាវ
|
| image_flag = Flag of Laos.svg
| image_coat = Coat of arms of Laos.svg
| symbol_type = វរលញ្ឆករ
| national_motto = "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນະຖາວອນ"<br />{{small|'''[[ភាសាខ្មែរ]]'''៖ "''សន្តិភាព ឯករាជ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ ឯកភាព និងវឌ្ឍនភាព''"}}
| national_anthem = "[[ភ្លេងជាតិឡាវ|ផេងសាតឡាវ]]"<br />{{small|លាវ៖ "ເພງຊາດລາວ"</br>ខ្មែរ៖ "ភ្លេងជាតិឡាវ"}}<div style="padding-top:0.5em;"><center>[[File:National Anthem of Laos.ogg|center]]</center></div>
| image_map = Laos on the globe (Southeast Asia centered).svg
| image_loc_map = អាស៊ីអាគ្នេយ៍
| image_loc_alt = ទីតាំងប្រទេសឡាវលើភូគោល
| capital_type = រដ្ឋធានី
| capital = [[វៀងច័ន្ទន៍]]
| coordinates = {{Coord|17|58|N|102|36|E|type:city}}
| largest_city = capital
| official_languages = [[ភាសាលាវ]]
| recognised_languages = [[ភាសាបារាំង]]<ref>{{cite web|url=http://www.studycountry.com/guide/LA-language.htm|title=The Languages spoken in Laos|website=Studycountry|accessdate=16 September 2018}}</ref>
| languages_type = ភាសានិយាយ
| languages = {{hlist|[[ភាសាឡាវ]] • [[ភាសាហ្មុង]] • [[ភាសាឃ្មុ]] • [[ភាសាបារាំង]]}}
| ethnic_groups = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%;
| title = បញ្ជីជនជាតិ
| ៥៣.២% [[ជនជាតិលាវ]]
| ១១% [[ជនជាតិឃ្មុ]]
| ៩.២% [[ជនជាតិហ្មុង]]
| ៣.៤% ភូទៃ
| ៣.១% [[ជនជាតិតៃ]]
| ២.៥% ម៉ាគង់
| ២.២% [[ជនជាតិកាតាំង]]
| ២.០% [[ជនជាតិលួ]]
| ១.៨% [[ជនជាតិអក្ខា]]
| ១១.៦% ជនជាតិផ្សេងៗទៀត<sup>a</sup>
}}
| ethnic_groups_year = ២០១៥<ref name="Census2015">{{cite web|url=https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf|title=Results of Population and Housing Census 2015 |publisher=Lao Statistics Bureau |accessdate=1 May 2020}}</ref>
| religion = ៦៦.០% [[ព្រះពុទ្ធសាសនានៅលាវ|ព្រះពុទ្ធសាសនា]]<br />៣០.៧% [[សាសនាប្រជាប្រិយតៃ]]<br />១.៥% [[គ្រិស្តសាសនានៅឡាវ|គ្រិស្តសាសនា]]<br /> ០.១% [[ឥស្លាមសាសនានៅឡាវ|ឥស្លាមសាសនា]]<br />១.៧% សាសនាផ្សេងៗទៀត<ref name="assets.pewresearch.org">https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf</ref>
| government_type = [[សាធារណរដ្ឋ]][[រដ្ឋសង្គមនិយម|សង្គមនិយម]][[រដ្ឋឯកភូត|ឯកភូត]] [[រដ្ឋឯកបក្ស]]ប្រកាន់[[លទ្ធិម៉ាក្ស–លេនីននិយម]]
| leader_title1 = [[អង្គលេខាធិការបក្សបដិវត្តន៍ប្រជាជនលាវ|លេខាបក្ស]] និងជា[[ប្រធានាធិបតីឡាវ|ប្រធានាធិបតី]]
| leader_name1 = [[ប៊ុនញ៉ាង វ៉រ៉ាជីត]]
| leader_title2 = [[គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិបក្សបដិវត្តន៍ប្រជាជនឡាវ|គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិបក្ស]] និងជា[[អនុប្រធានាធិបតីឡាវ|អនុប្រធានាធិបតី]]
| leader_name2 = [[ផានខាំ វិផាវ៉ាន]]
| leader_title3 = [[នាយករដ្ឋមន្រ្តីឡាវ|នាយករដ្ឋមន្រ្តី]]
| leader_name3 = [[ថងលូន ស៊ីស៊ូលីត]]
| leader_title4 = [[ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិឡាវ|ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ]]
| leader_name4 = [[ប៉ានី យ៉ាធោទូ]]
| legislature = [[រដ្ឋសភាជាតិឡាវ|រដ្ឋសភាជាតិ]]
| sovereignty_type = [[ប្រវត្តិសាស្ត្រលាវ|និម្មិតកម្ម]]
| established_event1 = [[ឡានសាង|នគរឡាងសាន]]
| established_date1 = ១៣៥៣–១៧០៧
| established_event2 = បែកជានគរតូចៗដូចជា [[ព្រះរាជាណាចក្រហ្លួងព្រះបាំង]] [[ព្រះរាជាណាចក្រវៀងច័ន្ទន៍|វៀងច័ន្ទន៍]] និង[[ព្រះរាជាណាចក្រចម្ប៉ាស័ក|ចម្ប៉ាស័ក]]
| established_date2 = ១៧០៧–១៧៧៨
| established_event3 = រដ្ឋចំណុះរបស់[[អាណាចក្ររតនកោសិន្ទ្រ៍|សៀម]]
| established_date3 = ១៧៧៨–១៨៩៣
| established_event4 = [[ឡាវក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង|អាណាព្យាបាលភាពបារាំង]]
| established_date4 = ១៨៩៣–១៩៥៣
| established_event5 = [[ឡាវក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង|បង្រួបបង្រួមរដ្ឋទាំងមូល]]
| established_date5 = ១១ ឧសភា ១៩៤៧
| established_event6 = [[ព្រះរាជាណាចក្រឡាវ|ទទួលឯករាជ្យ]]ពី[[ចក្រភពអាណានិគមបារាំង|បារាំង]]
| established_date6 = ២២ តុលា ១៩៥៣
| established_event7 = [[សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងឡាវ|របបរាជាធិបតេយ្យត្រូវបានលុបបំបាត់]]
| established_date7 = ២ ធ្នូ ១៩៧៥
| established_event8 = [[រដ្ឋធម្មនុញ្ញឡាវ|ប្រកាសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ]]
| established_date8 = ១៤ សីហា ១៩៩១
| area_size = 1 E7
| area_km2 = ២៣៧,៩៥៥
| area_rank = ៨២
| percent_water = ២
| population_estimate = ៧,១២៣,២០៥
| population_census = ៦,៤៩២,២២៨<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|title=Laos|publisher=Lao Department of Statistics|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161113204058/http://www.geohive.com/cntry/laos.aspx|archivedate=13 November 2016}}</ref>
| population_estimate_year = ២០១៩
| population_estimate_rank = ១០៥
| population_census_year = ២០១៥
| population_density_km2 = ២៦.៧
| population_density_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| population_density_rank = ១៥១
| GDP_PPP = ៥៨.៣២៩ ពាន់លាន ដុល្លារ
<ref name="IMF database 2018">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2019&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=544&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=96&pr.y=5|title=World Economic Outlook Database, Laos|publisher=[[International Monetary Fund]]|date=April 2018|accessdate=28 April 2018}}</ref> <!--Do not edit!-->
| GDP_PPP_year = ២០១៩
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = ៨,៤៥៨ ដុល្លារ<ref name="IMF database 2018" /> <!--Do not edit!-->
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = ២០.១៥៣ ពាន់លាន ដុល្លារ<ref name="IMF database 2018" /> <!--Do not edit!-->
| GDP_nominal_year = ២០១៩
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = ២,៦៧០ ដុល្លារ<ref name="IMF database 2018" /> <!--Do not edit!-->
| GDP_nominal_per_capita_rank = ១៣១
| Gini = 36.4 <!--number only-->
| Gini_year = ២០១២
| Gini_change = <!--increase/decrease/staedy-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/|title=Gini Index|publisher=World Bank|accessdate=2 March 2011}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.604 <!--number only-->
| HDI_year = 2018 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf|title=Human Development Report 2019|publisher=United Nations Development Programme|date=2019|accessdate=9 December 2019}}</ref>
| HDI_rank = ១៤០
| currency = [[គីបឡាវ|គីប]] (₭)
| currency_code = LAK
| time_zone = [[ល្វែងម៉ោងនៅឡាវ|ICT]]
| utc_offset = +៧
| date_format = dmy
| drives_on = ស្តាំ
| calling_code = [[+៨៥៦]]
| iso3166code = LA
| cctld = [[.la]]
| wikidata = Q819
| footnote_a = [[បញ្ជីរាយក្រុមជនជាតិនៅឡាវ|ជាង ១០០ ក្រុម]].
}}
{{Contains Lao text|compact=yes}}
ប្រទេស'''លាវ''' ឬ '''ឡាវ''' មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ''' ([[ភាសាលាវ]]៖ ສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ) គឺជារដ្ឋសង្គមនិយមមួយនៅភូមិភាគ[[អាស៊ីអាគ្នេយ៍]]។ ប្រទេសលាវមានព្រំប្រទល់៖ ទិសពាយព្យជាប់នឹងប្រទេស[[ចិន]] និង[[មីយ៉ាន់ម៉ា]] (ភូមា) ខាងកើតជាប់[[វៀតណាម]] ខាងត្បូងជាប់[[ព្រះរាជាណាចក្រ|កម្ពុជា]] និងខាងលិចជាប់នឹង[[ថៃ|ប្រទេសថៃ]], ប្រទេសនេះគ្មានព្រំដែនជាប់សមុទ្រទេ។<ref>{{Cite web|url=http://www.na.gov.la/appf17/geography.html|title=About Laos: Geography |website=Asia Pacific Parliamentary Forum|publisher=Government of Laos|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160416191557/http://www.na.gov.la/appf17/geography.html|archivedate=16 April 2016}}</ref>
ប្រទេសលាវមានប្រវត្តិសាស្ត្រតមកពីរាជាណាចក្រ[[ឡាងសាង]] (រាជអាណាចក្រលានជាង គឺរាជាណាចក្រដំរី ១ លាន) ដែលចាប់កំណើតឡើងនៅគ្រិស្តសតវត្សរ៍ទី ១៤ ដល់ គ្រិស្តសតវត្សរ៍ទី ១៨។ បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់របប[[អាណាព្យាបាលបារាំង]]រួចមក ប្រទេសលាវបានទទួលឯករាជ្យនៅឆ្នាំ ១៩៤៩។ បន្ទាប់មក សង្គ្រាមស៊ីវិលបានបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៥ នៅពេលចលនារបស់[[កុំម៉ុយនីស]][[ប៉ាថេតឡាវ]]ឡើងកាន់កាប់អំណាច។ សហគ្រាសឯកជនកើនឡើងជាលំដាប់តាំងពីមានកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចនៅទសវត្សរ៍ ៩០។ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសលាវស្ថិតនៅក្នុងចំណោមប្រទេសអន់ថយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចក៏ដូចជាផ្នែកនយោបាយ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចលាវមាន ៧,២% នៅឆ្នាំ ២០០៦។ សេដ្ចកិច្ចពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម ដោយប្រជាជនប្រមាណ ៨០% ជាកសិករ។ ប្រទេសលាវមានជនជាតិភាគតិចចម្រុះ ដែលក្នុងនោះ ៧០% ជា[[ជនជាតិលាវ]]។
== ប្រវត្តិសាស្ត្រ ==
Line ១៦៣ ⟶ ២១២:
ស្រូវជាអាហារចម្បងនៅប្រទេសលាវ។ ហេតុនេះមានពិធីសាសនានិងប្រពៃណីជាច្រើនទាក់ទិននឹងការបង្កបង្កើនផលស្រូវ ដែលកុលសម្ព័ន្ឋនានាតែងប្រតិបត្តិ។ ឧទាហរណ៍ អ្នកស្រែជនជាតិឃ្មុនៅហ្លួងព្រះបាងដាំស្រូវប្រភេទខាវកាំក្នុងបរិមាណតិចតួចមួយនៅក្បែរខ្ទម ជាការរំលឹកគុណដល់មាតាបិតារបស់គេដែលបានចែកឋានទៅ ឬក៏ដាំនៅក្បែរភ្លឺស្រែដើម្បីបញ្ជាក់ថា មាតាបិតារបស់គេនៅមានជីវិត។
==ឯកសារយោង==
{{reflist}}
==តំណភ្ជាប់ក្រៅ==
{{Geographic location
Line ១៧៥ ⟶ ២២៩:
|Northwest = {{MYA}}
}}
{{ASEAN}}
{{ប្រទេសនៅទ្វីបអាស៊ី}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អាស៊ីអាគ្នេយ៍]]
| |||