អក្សរខ្មែរ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

អក្សរខ្មែរ គឺជាអក្សរប្រើសម្រាប់សរសេរ[[ភាសាខ្មែរ]] ដែលជាភាសាផ្លូវការរបស់[[ប្រទេសកម្ពុជា]] ។ វាក៏ប្រើសម្រាប់សរសេរ[[ភាសាបាលី]]នៅពិធីបុណ្យព្រះពុទ្ធសាសនារបស់កម្ពុជានិងថៃផងដែរ។

វាត្រូវបានប្រែប្រួលពីស្គ្រីប Pallava ជាអក្ខរក្រមនៃហ្គ្រេនតាដែលបានមកពីអក្សរព្រហ្មីដែលត្រូវបានគេប្រើនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសឥណ្ឌានិងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក្នុងអំឡុងពេលសតវត្សទី ៥ និងទី ៦។ សិលាចារឹកចាស់ជាងគេ ដែលអាចកំណត់បានជាភាសាខ្មែរត្រូវបានរកឃើញនៅ ស្រុកអង្គរបុរី ខេត្តតាកែវនៅភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ និងមានកាលបរិច្ឆេទចារក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ៦១១។ បច្ចុប្បន្ន អក្សរខ្មែរសម័យទំនើបមានភាពខុសគ្នាពីទំរង់គំរូ ដែលគេរកឃើញនៅលើសិលាចារឹកនៃប្រាសាទអង្គរ។ អក្សរថៃ និងឡាវត្រូវបានកម្លាយចេញពីទំរង់ចាស់នៃអក្សរខ្មែរ។

== ព្យញ្ជនៈ ==

ទោះបីជាអក្សរក្រមខ្មែរទំនើបប្រើតែ ៣៣ ព្យញ្ជនៈក៏ដោយ អក្សរខ្មែរមានព្យញ្ជនៈ ៣៥ តួ ដែល ២ ទៀតលែងប្រើទៀតហើយ។ រាល់ព្យញ្ជនៈនីមួយៗមាន សូរសម្លេងស្រះស្រាប់: សូរអ /ɑː/ សូរអ៊ /ɔː/សមមូលគ្នាពយនីមួយៗត្រូវបាននិយាយថាជាកម្មសិទ្ធិរបស់ស៊េរីមួយឬស៊េរី o ។ ស៊េរីព្យាង្គកំណត់ការបញ្ចេញសម្លេងនៃនិមិត្តសញ្ញាស្រៈស្រអាប់ដែលអាចភ្ជាប់ទៅវាហើយនៅក្នុងទីតាំងមួយចំនួនសម្លេងរបស់ស្រះដែលមានស្រាប់ត្រូវបានបញ្ចេញសម្លេងដោយខ្លួនឯង។ ស៊េរីទាំងពីរតំណាងដើមឡើយសំលេងឥតសំលេងនិងសំលេងដែលរៀងៗខ្លួន (ហើយនៅតែសំដៅទៅភាសាអង់គ្លេស) ។ ការផ្លាស់ប្តូរសម្លេងនៅកំឡុងសម័យកាលមជ្ឈឹមរងផលប៉ះពាល់ពីព្យាង្គដោយគ្មានសំលេងហើយការផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះត្រូវបានរក្សាទុកទោះបីជាការបកប្រែជាភាសាខ្មែរបាត់បង់។

ព្យញ្ជនៈនីមួយៗដែលមានករណីលើកលែងមួយក៏មានទម្រង់អក្សរតូច។ ទាំងនេះក៏អាចត្រូវបានគេហៅថា "ឧបរងរង" ។ ឃ្លាជាភាសាខ្មែរគឺជើងអក្សរជើងអក្សៈមានន័យថា "ជើងនៃលិខិតមួយ" ។ ព្យញ្ជនៈ subscript ភាគច្រើនស្រដៀងទៅនឹងនិមិត្តសញ្ញាពហុន័យដែលត្រូវគ្នាប៉ុន្តែក្នុងសំណុំបែបបទតូចជាងនិងងាយស្រួលដែលអាចធ្វើទៅបានបើទោះបីជាមានករណីមួយចំនួនមិនដូចគ្នាក៏ដោយ។ ព្យញ្ជនៈក្តាររងច្រើនបំផុតត្រូវបានសរសេរដោយផ្ទាល់នៅក្រោមពយផ្សេងទៀតបើទោះបីជាអក្សរតូច r លេចឡើងនៅខាងឆ្វេងខណៈដែលមួយចំនួនទៀតមានធាតុកើនឡើងដែលលេចឡើងទៅខាងស្ដាំ។ អក្សរតូចៗត្រូវបានគេប្រើជាលាយលក្ខណសំយោគព្យញ្ជនៈ (ព្យញ្ជនៈអានបន្តបន្ទាប់ក្នុងពាក្យមួយគ្មានសំលេងស្រៈរវាងពួកគេ) ។ ចង្កោមជាភាសាខ្មែរតាមធម្មតាមានពន្យាពីរប៉ុន្តែទោះបីជាម្តងម្កាលនៅកណ្តាលពាក្យមួយនឹងមានបី។ ព្យញ្ជនៈដំបូងនៅក្នុងចង្កោមត្រូវបានគេសរសេរដោយប្រើនិមិត្តសញ្ញាសំភារៈសំខាន់ដោយទីពីរ (ទីបីនិងទីបីប្រសិនបើមាន) ភ្ជាប់ទៅវាតាមទំរង់តូចៗ។ អក្សរតូចៗត្រូវបានគេប្រើដើម្បីសរសេរព្យញ្ជនៈចុងក្រោយផងដែរ។ នៅក្នុងភាសាខ្មែរសម័យទំនើបនេះអាចត្រូវបានធ្វើរួចស្រេចទៅលើដោយប្រើពាក្យខ្លះដែលបញ្ចប់ដោយ -y ឬ - ដូចជាដូចជា aôy។

ពយនិងទម្រង់អក្សរតូចរបស់វាត្រូវបានរាយនៅក្នុងតារាងខាងក្រោម។ តម្លៃ phonetic ជាទូទៅត្រូវបានផ្តល់ដោយប្រើអក្ខរក្រមសូរស័ព្ទអន្ដរជាតិ (IPA); ការប្រែប្រួលត្រូវបានពិពណ៌នាខាងក្រោមតារាង។ ប្រព័ន្ធសម្លេងត្រូវបានពិពណ៌នាលំអិតនៅតាមសម្លេងខ្មែរ។ ឈ្មោះដែលនិយាយនៃតួអក្សរព្យញ្ជនៈនីមួយៗគឺតម្លៃរបស់វារួមគ្នាជាមួយស្រះដែលមានស្រាប់របស់វា។ ការសរសេរតាមសូរស័ព្ទត្រូវបានផ្តល់ឱ្យដោយប្រើប្រព័ន្ធ UNGEGN សម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សេងទៀតមើលឃើញភាសារ៉ូម៉ាំងខ្មែរ។

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ភាសាខ្មែរ]]