ព្រះបាទពញាយ៉ាត៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បញ្ជូនបន្តទៅ ស្រីសុរិយោពណ៌ទី២ ស្លាក: ការបញ្ជូនបន្តថ្មី Reverted |
សូមមេត្តាកុំលុបអត្តបទនេះ សូមជួយស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀត ទើបជាការប្រសើរ ស្លាក: Removed redirect Manual revert មុខងារកែប្រែកូដឆ្នាំ២០១៧ |
||
បន្ទាត់ទី១៖
{{Infobox monarch
| name = ព្រះបាទពញាយ៉ាត
| reign = ២៣៤៥-៣៤៥៦
| spouse =
| issue =
| posthumous name =
| predecessor = [[ព្រះបាទបរមសុខា]]
| successor = [[ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា]]
| religion = [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]] និង[[រាជធានីចតុមុខ]]
|}}
== ព្រះបាទពញាយ៉ាត (ឆ្នាំ១៤២១-ឆ្នាំ១៤៦៣នៃគ.ស) ==
ព្រះអង្គជាបុត្ររបស់ព្រះបាទស្រីសុរិយោវង្សទី២។ ព្រះអង្គបានសម្លាប់ស្តេចសៀមពញាព្រែក និងរំដោះរាជធានីអង្គរ។ ព្រះអង្គគង់នៅរាជធានីអង្គរអស់រយៈពេល ១០ឆ្នាំ ទើបផ្លាស់ប្តររាជធានីមកទួលបាសាល់ និងបន្តមកទៀតបានតាំងរាជធានីនៅចតុមុខ។ មូលហេតុនៃការចាកចោលរាជធានីអង្គរដោយសារកត្តាដូចជា<ref>សៀវភៅសិក្សាសង្គមថ្នាក់ទី១០ ឆ្នាំ២០១៧ របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា ទំព័រទី១៦៨ -១៧១</ref>៖
* កត្តាប្រជាជន៖ ក្នុងចម្បាំងសៀមបានសម្លាប់ និងកៀរប្រជាជនខ្មែរនៅក្នុងតំបន់អង្គរស្ទើរអស់រលីង។ ដូចនេះប្រជាជននៅតំបន់អង្គរ ដែលសល់តិចតួចមិនអាចការពារក្រុងអង្គរបានតទៅទៀត និងមានប្រជាជនខ្លះទៀតបានភៀសខ្លួនចេញពីរាជធានីអង្គរ។
* កត្តាសេដ្ឋកិច្ច៖ ដោយសារសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង និងសង្គ្រាមជាមួយពួកសៀមបានបំផ្លិចបំផ្លាញសង្គម សេដ្ឋកិច្ច ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បារាយណ៍ ប្រឡាយ ផ្លូវថ្នល់ ទំនប់ ធារាសាស្រ្តខ្ទេចខ្ទីអស់ ដែលមិចអាចស្តារការខូចខាតបាន។
* កត្តាភូមិសាស្រ្ត៖ រាជធានីអង្គរស្ថិតនៅជិតក្រុងអយិធ្យាពេកមានចម្ងាយ ៤០០គីឡូម៉ែត្រពីគ្នាប៉ុណ្ណោះ។ ដូចនេះសៀមអាចនឹងវាយលុករាជធានីអង្គរម្តងទៀត។
* កត្តាឥទ្ធិពល(កម្លាំង)៖ ខ្មែរចុះខ្សោយទាំងកម្លាំងកាយ(ប្រជាជន) ទាំងកម្លាំងចិត្ត(ស្មារតី)បាត់បង់ជំនឿលើខ្លួនឯង។ រីឯសៀមពង្រីកទឹកដីទូលំទូលាយ ពង្រីកអំណាច និងបង្កើនកម្លាំង។
ព្រះបាទពញាយ៉ាតមានព្រះរាជបុត្របីព្រះអង្គ ជាមួយមហេសីនិងស្រីស្នំដូចជា<ref>សៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ ត្រឹង ងា ឆ្នាំ១៩៧៣ ភាគ២ ទំព័រទី៨</ref>៖
# [[ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា]] រាជបុត្ររបស់អ្នកម្នាងទេវី
# [[ព្រះបាទស្រីរាជា]] រាជបុត្ររបស់អ្នកម្នាងបទុមកេសរ
# [[ព្រះបាទធម្មរាជា]] រាជបត្ររបស់អ្នកម្នាងស៊ីសាងាម។
ឆ្នាំ១៤៦៣ ព្រះបាទពញាយ៉ាតបានដាក់រាជ្យឱ្យបុត្រច្បងគឺព្រះបាទនរាណ៍រាជា។ នៅឆ្នាំ១៤៦៦ ព្រះបាទពញាយ៉ាតក៏បានសោយទីវង្គតដោយរោគពាធនៅព្រះជន្ម ៧០ព្រះវស្សា។ នៅឆ្នាំ១៩៦៧ ព្រះបាទនរាណ៍រាជាបានកសាងចេតីយថ្វាយព្រះបាទពញាយ៉ាតនៅលើភ្នំដូនពេញដែលជាចេតីយធំជាងគេ បន្ទាប់មកនៅឆ្នាំ១៩១៧ [[ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ]]បានកសាងចេតីយនេះឱ្យធំជាងមុន<ref>សៀវភៅប្រវត្តិវិទ្យា ថ្នាក់ទី១១ ឆ្នាំ២០១៧ ទំព័រទី១២៥</ref>។
== ការបោះបង់ចោលរាជធានីអង្គរ ==
នៅឆ្នាំ១៤៣៤ ចេះតែរអែងខ្លាចសៀមចូលមកលុបលុយប្រទេសខ្មែរទៀត ព្រះបាទពញាយ៉ាតក៏បានសម្រេចព្រះទ័យលើករាជធានីចេញឱ្យឆ្ងាយពីរាជធានីអង្គរ។ មូលហេតុនៃការបោះបង់រាជធានីអង្គរនេះគឺមកពីប្រជារាស្រ្តខ្មែរនៅអាណាចក្រខាងលិចត្រូវសៀមកៀរយកទៅអស់ជាច្រើន ហើយមួយផ្នែកទៀតត្រូវស្លាប់ដោយសារសង្គ្រាមជាច្រើនលើកច្រើនគ្រាជាមួយសៀមទៀត ដែលនៅពេលនោះស្ថិតនៅតែ ៤០០គីឡូមែត្រពីក្រុងអយុធ្យាប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយពីបានប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយនាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រីហើយ ព្រះអង្គទ្រង់ក៏បានបញ្ជាឱ្យលើករាជធានីទៅតាំងនៅទួលបាសាល ក្នុងខេត្តស្រីសឈរវិញ តែដោយសារមានទឹកជំនន់ធំខុសធម្មតា ព្រះអង្គក៏បានបញ្ជាឱ្យលើករាជធានីទៅតាំងនៅភ្នំដូនពេញ ឬចតុមុខវិញ<ref>សៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ ត្រឹង ងា ឆ្នាំ១៩៧៣ ភាគ១ ទំព័រទី១៨៣ និង១៨៤</ref>។
== ឯកសារយោង ==
[[Category:ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ|ព្រះបាទពញាយ៉ាត]]
| |||