លីប៊ី៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit |
ស្លាក: កែសម្រួលតាមទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit |
||
បន្ទាត់ទី១៤៧៖
[[File:NH 65536-KN.jpg|thumb|250px|បេសកកម្មរបស់កងទ័ពជើងទឹកសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមបញ្ជាការរបស់អែដវើដ ព្រិបប្លេនៅក្រៅបន្ទាយទីក្រុងទ្រីប៉ូលី, ១៨០៤។]]
នៅដើមសតវត្សទី ១៩ សង្រ្គាមរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តារដ្ឋនៅតំបន់ទ្រីប៉ូលីតានីបានផ្ទុះឡើងដោយគេបានស្គាល់វាថា[[សង្គ្រាមបារបារីលើកទី១]] និង[[សង្រ្គាមបារបារីលើកទី២]]។ នៅឆ្នាំ ១៨១៩ សន្ធិសញ្ញាផ្សេងៗនៃ[[សង្គ្រាមណាប៉ូលេអូនិក]]បានបង្ខំបណ្តារដ្ឋបារបារីឱ្យលះបង់នូវសកម្មភាពចោរកម្មតាមសមុទ្រស្ទើរតែទាំងស្រុង។ ដោយសារតែពួកគេពឹងពាក់លើចោរកម្មសមុទ្រច្រើនទើបបានជាសេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋទ្រីប៉ូលីតានីចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះ។ រាជវង្សការ៉ាម៉ាន់លីក៏ចាប់ផ្តើមចុះខ្សោយបន្តិចម្តងៗដែលជាហេតុនាំឱ្យមានបក្សសម្ព័ន្ធចំនួនបីលេចឡើងប្រឆាំងនឹងគ្នា។<ref name="be205">[[#Bertarelli|Bertarelli]], p. 205.</ref>
ដោយឃើញបែបនេះ ស៊ុលតង់អូតូម៉ង់ព្រះនាម[[ម៉ាមូដទី២]] បានបញ្ជូនទ័ពមកតំបន់ទ្រីប៉ូលីតានីដើម្បីស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើងវិញដោយបានដកអំណាចទាំងប៉ុន្មានពីរាជវង្សការ៉ាម៉ាន់លីនិងឯករាជ្យភាពទាំងមូលរបស់ទ្រីប៉ូលីតានី។<ref name="be205"/> ច្បាប់និងបញ្ជារបស់អូតូម៉ង់មិនបានជ្រាបចូលទៅក្នុងសង្គមទ្រីប៉ូលីតានីបានដោយងាយឡើយព្រោះនៅអំឡុងពេលអូតូម៉ង់កំពុងស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ការបះបោរមួយចំនួនបានផ្ទុះឡើងនៅក្នុងតំបន់ប្រឆាំងនឹងអូតូម៉ង់ដោយវាភាគច្រើនបានបញ្ចប់នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៥៨។<ref name="be205"/> របបគ្រប់គ្រងដោយផ្ទាល់ទីពីររបស់អូតូម៉ង់បានឃើញមានការផ្លាស់ប្តូរផ្នែករដ្ឋបាល និងសណ្តាប់ធ្នាប់នៅក្នុងអភិបាលកិច្ចនៃខេត្តទាំងបីនៃរដ្ឋលីប៊ី។ អូតូម៉ង់បានចូលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្វីហ្សង់សារជាថ្មីនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៨៥០ និង ១៨៧៥ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែមពីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅសាហារ៉ា។
===អាណានិគមកិច្ចអ៊ីតាលី (១៩១១–១៩៤៣)===
{{Main|លីប៊ីអ៊ីតាលី}}
[[File:Omar Mukhtar 13.jpg|thumb|upright=0.6|left|លោក[[អូម៉ារ មូកតារ]]គឺជាមេដឹកនាំដ៏សំខាន់ម្នាក់នៃចលនាតស៊ូលីប៊ីនៅស៊ីរ៉ែណែក៍ប្រឆាំងនឹងអាណានិគមអ៊ីតាលី។]]
បន្ទាប់ពី[[សង្គ្រាមតួកគី–អ៊ីតាលី]]បានបញ្ចប់ (១៩១១–១៩១២) តំបន់ទាំងបីនៃរដ្ឋលីប៊ីត្រូវបានប្រទេសអ៊ីតាលីកាត់យកធ្វើជាទឹកដីអាណានិគមរបស់ខ្លួន។<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1398437.stm |title=(អង់គ្លេស) Timeline: Libya |work=BBC News |date=29 January 2013 |access-date=31 តុលា 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111023080030/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/1398437.stm |archive-date=23 តុលា 2011 }}</ref> ពីឆ្នាំ ១៩១២ ដល់ឆ្នាំ ១៩២៧ ទឹកដីលីប៊ីត្រូវបានគេស្គាល់ថា[[លីប៊ីអ៊ីតាលី]]។ ពីឆ្នាំ ១៩២៧ ដល់ឆ្នាំ ១៩៣៤ ទឹកដីអាណានិគមលីប៊ីត្រូវបានបំបែកទៅជាទឹកដីអាណានិគមពីរផ្សេងគ្នាគឺ [[ស៊ីរ៉ែណែក៍អ៊ីតាលី]] និង[[ទ្រីប៉ូលីតានីអ៊ីតាលី]]។ ជនជាតិអ៊ីតាលីប្រមាណ ១៥០,០០០ នាក់បានមកតាំងទីលំនៅថ្មីនៅលើទឹកដីលីប៊ីដោយចំនួននេះគឺស្មើនឹង ២០% នៃចំនួនប្រជាជនលីប៊ីសរុបនាពេលនោះ។<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/eb/article-46562/Libya |title=(អង់គ្លេស) Libya |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |access-date=31 តុលា 2021 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130430102144/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/339574/Libya |archive-date=30 មេសា 2013 }}</ref>
[[File:Cartolina Giovanni Pastorelli.jpg|thumb|270px|កាតប៉ុស្តាល់ឃោសនារបស់អ៊ីតាលីដែលពណ៌នាអំពីសកម្មភាពឈ្លានពានរបស់អ៊ីតាលីនៅលីប៊ីក្នុងឆ្នាំ ១៩១១។]]
==ឯកសារយោង==
| |||