ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
|
|
|
|}}
កុរុង'''ឝ្រីមារញ''' ឬ'''ស្រីមារៈស្រីមារញ''' (ចិន:范師蔓 [ផ្វានឝ៊ឺម៉ាន], ភិងអ៊ិង:Fàn Shīmàn រឺ យ៉ាត់ផេង:faan6si1maan6 រឺ ផ្វានស៊ីម៉ាន ជាកន្តាំង) (គ.ស ?-២២៨) រជ្ជកាល (គ.ស ២២០-២២៨) ព្រះអង្គ ឝ្រីមារញ គឺជាព្រះរាជាខ្មែរដំបូងបំផុតដែលទ្រង់យកព្រះនាម "វម៌្ម" ប្រើដំបូងគេបង្អស់ ហើយព្រះនាម វម៌្ម នេះ បានត្រូវព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទ្រង់ប្រើប្រាស់ជារៀងរហូត។ ការបានទទួលរាជសម្បត្តិរបស់កុរុងឝ្រីមារញ បើនិយាយតាមច្បាប់រាជសន្តតិវង្សឈ្មោះថា ទម្លាយសិទ្ធិរបស់ព្រះរាជកុមាររជ្ជទាយាទបង់ តែនេះប្រហែលជាដោយហេតុព្រះរជ្ជទាយាទនៅកុមារតូចពេក ទាំងដោយហេតុព្រះឝ្រីមារញសេនាបតីមានសមត្ថភាព ធ្លាប់បានទទួលអំណាចសម្រេចការផែនដីតាំងពីដំបូងមកជាទីនិយមរបស់ប្រជាជនទូទៅ គណៈកម្មការរាជសន្តតិវង្ស ទើបព្រមព្រៀងអញ្ជើញឝ្រីមារញសេនាបតីឲ្យឡើងសោយរាជ្យ។ ព្រះអង្គត្រូវបាននាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រីតូចធំ ជ្រើសរើសជាព្រះមហាក្សត្រ។ ការតែងតាំងនេះប្រហែលជាមិនបានធ្វើឲ្យស្ដេចត្រាញ់តូចធំជិតឆ្ងាយសប្បាយចិត្តទេ។ ដូច្នេះហើយ ទើបបានជាកុរុងឝ្រីមារញ ត្រូវលើកទ័ពទៅវាយបង្ក្រាបស្ដេចទាំងនោះជាមុន។ កុរុងឝ្រីមារញ ជាស្ដេចសឹកដ៏ខ្លាំងពូកែ។ ព្រះអង្គបានធ្វើសង្គ្រាមតាមផ្លូវគោកផង តាមផ្លូវទឹកផង ហើយពង្រឹងអំណាចរបស់ព្រះអង្គ លើដែនដីភាគខាងក្រោម "កម្ពុជាក្រោមសព្វថ្ងៃ" លើភាគកណ្ដាលនៃទន្លេមេគង្គ ហើយរឹបដាក់ជាចំណុះនូវរដ្ឋតូចៗនៅភាគខាងជើង [[ជ្រោយម៉ាឡាយូ]] ដើម្បីត្រួតពិនិត្យលើផ្លូវគោក និងទីសំចតទាំងឡាយចន្លោះ[[ឈូងសមុទ្របេងកាល់]] និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។ ព្រះអង្គទ្រង់សោយទិវង្គតក្នុងពេលដែលទ្រង់បំពេញបេសកកម្មមួយនៅប្រទេស[[ម៉ាឡេស៊ី]]។ ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រចិនបានសរសេរកត់បន្តទៀតថា ព្រះអង្គជាអ្នកចម្បាំងម្នាក់ដ៏ក្លាហានអង់អាចអស្ចារ្យ។ ព្រះអង្គធ្លាប់បានបញ្ជាឲ្យធ្វើទូក[[សំពៅ]]ធំៗសម្រាប់ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ចុះឡើងតាមសមុទ្រទន្លេនានា។ ទូកសំពៅទាំងនោះ អាចផ្ទុកមនុស្សបានប្រហែលជា៧០០នាក់។ ព្រះអង្គបានធ្វើសង្គ្រាមច្បាំងវាតទឹកដីទៅគ្រប់ទិសទីរហូតទៅដល់ [[ជ្រោយមល្លកា]] យកនគរជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះ។ ព្រះអង្គឝ្រីមារញ បានធ្វើសង្គ្រាមទាំងតាមផ្លូវទឹកទាំងតាមផ្លូវគោក ដើម្បីកាន់កាប់តំបន់ទឹកដី និងសមុទ្រ ពីឈូងសមុទ្របេងកាល់ មកឈូងសមុទ្រសៀម សព្វថ្ងៃ។ គឺក្នុងគោលបំណងក្ដោបត្រួតត្រាគ្រប់គ្រងផ្លូវទាក់ទងធ្វើដំណើរទាំងប៉ុន្មាន តាមសមុទ្រក៏ដូចជាតាមដីគោក។ ក្នុងពេលប្រតិបត្តិការមួយ ដោយព្រះអង្គចាប់ផ្ដើមមានជំងឺ ព្រះអង្គបានបញ្ជូនកូនឈ្មោះ ជិនឝឹង ឲ្យដឹកនាំទ័ពចេញច្បាំងជំនួសព្រះអង្គ។ ព្រះអង្គឝ្រីមារញ បានទុកក្មួយឈ្មោះ ធរណីន្ទ្រវម៌្ម ដែលមានកងពលប្រមាណ២០០នាក់ នៅជិតសម្រាប់ការពារ។ ធរណីន្ទ្រវម៌្ម ជាកូនប្រុសរបស់បងស្រីព្រះអង្គ។ តែ មេទ័ពធរណីន្ទ្របែរជាឆ្លៀតឱកាសដ៏ល្អនេះ ធ្វើរដ្ឋប្រហារ សម្លាប់កុរុងឝ្រីមារញ ជាមា ហើយប្រកាសតាំងខ្លួនជាព្រះមហាក្សត្រនគរភ្វូណាន។ កាលបើឡើងសោយរាជ្យភ្លាម ក៏ចាត់កងទ័ពឲ្យចេញទៅធ្វើឃាតកូនកុរុងឝ្រីមារញ ជិនឝឹង ដើម្បីបំបាត់កុំឲ្យមានគូប្រជែងត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ដែលអាចនាំមកនូវការសៅហ្មងទៅថ្ងៃក្រោយ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បានកើតនៅក្នុងគ្រិស្តសករាជ ២៣០។ អ្នកប្រវត្តិវិទូខ្លះមានជំនឿថា កុរុងផ្វានចាន កាលបើបានក្លាយទៅជាព្រះមហាក្សត្រមានព្រះនាម [[ធរណីន្ទ្រវម៌្ម (វ្នំ)|ធរណីន្ទ្រវម៌្ម]]។
==សង្គ្រាមវាតទឹកដី==
ការផែនដី - ដំបូងទ្រង់ឲ្យរួបរួមទាហានជើងគោក ជើងទឹកនឹងទ្រង់ឲ្យសាងទូកចម្បាំងជាច្រើន ស្ដេចបានលើកទ័ពជើងទឹកទៅកម្រាបស្រុកផ្សេងៗ ដ៏តាំងនៅតាមជួរមាត់សមុទ្រសៀមសមុទ្រសព្វថ្ងៃនេះ រហូតទៅដល់ពាក់កណ្ដាលដែនម៉ាលយូ បានស្រុកជាង ១០ រួមបញ្ចូលជាព្រះរាជអាណាខែត្ររបស់ព្រះអង្គ ស្រុកដែលប្រាកដឈ្មោះក្នុងសេចក្ដីកត់ហេតុ ៩ គឺស្រុក [[ត្យូទូតន់]] (k'iu-tou-k'ouen) [[គិវឆេ]] (Kieou-tche) [[ទៀនស៊ុន]] (Tien-Souen) [[ឡង់យ៉ាស៊ីវ]] [[តម្ព្រលិង្គ]] [[តាន់អិវលៀង]] [[កោះក្រៈ]] [[នដាស]] និង [[ប៉េរ័ក]]។ [[តម្ព្រលិង្គ]] គឺជាមណ្ឌល[[ស្រីធម្មនគរ]] ([[នគរស្រីធម្មរាជ]])។ ចំណែកភាគប៉ែកខាងកើត ទ្រង់បានលើកទ័ពទៅពង្រីក ដល់ទៅ[[វោក័ន]] គឺ[[ស្រុកញ៉ាត្រាង]]សព្វថ្ងៃនេះ។
|
