វិគីភីឌា

ប៉ៈថេតឡាវ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

មើលប្រវត្តិបានរហ័ស
← កំណែប្រែមុននេះ
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
តាមគំហើញអត្ថបទវិគី
តNo edit summary
ស្លាក: កែប្រែតាមគំហើញ កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit
បន្ថែមប្រអប់ព័ត៌មាន
ស្លាក: កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit
 
បន្ទាត់ទី១៖
{{Infobox militant organization
'''ប៉ៈថេតឡាវ''' ( ឡាវ : ປະເທດລາວ ប្រទេសលាវ) មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''កងទ័ពរំដោះប្រជាមានិតឡាវ''' គឺជា កុម្មុយនិស្តចលនានយោបាយ និង អង្គការក្នុង [[ប្រទេសឡាវ]] បានបង្កើតឡើងនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទីពាក់កណ្តាលទី 20 ។ ទីបំផុតក្រុមនេះទទួលបានជោគជ័យក្នុងការប្រើអំណាចនយោបាយនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ បន្ទាប់ពី [[សង្គ្រាមស៊ីវិលឡាវ]] ។ ប៉ៈថេតឡាវតែងតែមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយកុម្មុយនិស្តវៀតណាម។ កំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិលប៉ៈថេតឡាវ ត្រូវបានរៀបចំប្រកបដោយសុវត្ថិភាពបំពាក់និងថែមទាំងដឹកនាំដោយ កងទ័ពប្រជាជនវៀតណាមពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងប្រឆាំងកុម្មុយនិស្តនៅក្នុង សង្គ្រាមវៀតណាម ។ នៅទីបំផុតពាក្យនេះបានក្លាយជាឈ្មោះទូទៅសម្រាប់កុម្មុយនិស្តឡាវ។<ref>ដក់ស្រង់ពីអត្ថបទវីគីភីឌាភាសាអង់គ្លេស</ref>
| name = ប៉ៈថេតឡាវ ឬ ប្រទេសលាវ
| war =
| image = [[File:Flag of Laos.svg|250px]]
| caption = ទង់ចលនាប៉ៈថេតឡាវ
| active = ១៩៥០ – ២ ធ្នូ ១៩៧៥|governing period
| ideology = [[លទ្ធិកុម្មុយនីស្ត|កុម្មុយនីស្ត]]<br> [[លទ្ធិម៉ាក្ស–លេនីន|ម៉ាក្ស–លេនីននិយម]]<br>[[ជាតិនិយម]]<br>[[វៀតណាមខាងជើង|វៀតណាមនិយម]]
| leaders = [[សុផានុវង្ស]]<br>[[កៃសន ព្រហ្មវិហារ]]<br>[[នូហាក់ ភូមសៈវ៉ាន់]]
| clans =
| headquarters = [[វៀងចន្ទន៍]]
| size =
| partof =
| predecessor =
| successor =
| allies = '''សម្ព័ន្ធមិត្តជារដ្ឋ៖'''
*{{flag|វៀតណាមខាងជើង}}
*{{flag|សហភាពសូវៀត}}
*{{flag|ចិន|name= សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន}}
*{{flag|កូរ៉េខាងជើង}}
*{{flagicon|ប៉ូឡូញ}} [[សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប៉ូឡូញ|ប៉ូឡូញ]]
*{{flagicon image|Flag of East Germany.svg}} [[អាល្លឺម៉ង់ខាងកើត]]
*{{flagicon|ឆេក}} [[សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមឆេកូស្លូវ៉ាគី|ឆេកូស្លូវ៉ាគី]]
*{{flag|គុយបា}}
*{{flagicon|ហុងគ្រី}} [[សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតហុងគ្រី|ហុងគ្រី]]
*{{flagicon image|Flag of Bulgaria (1971–1990).svg}} [[សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប៊ុលការី|ប៊ុលការី]]
'''សម្ព័ន្ធមិត្តជាបក្សសម្ព័ន្ធ៖'''
*{{flagicon image|FNL Flag.svg}} [[វៀតកុង]]
*{{flagdeco|Cambodia|1975}} [[ខ្មែរក្រហម]]
| opponents = '''សត្រូវជារដ្ឋ៖'''
*{{flagicon image|Flag of Laos (1952–1975).svg}} [[ព្រះរាជាណាចក្រឡាវ]]
*{{flagicon image|Flag of the Khmer Republic.svg}} [[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]
*{{flag|វៀតណាមខាងត្បូង}}
*{{flag|សហរដ្ឋអាមេរិក}}
*{{flag|ថៃ}}
*{{flag|សាធារណរដ្ឋចិន}}
*{{flag|កូរ៉េខាងត្បូង}}
*{{flag|អូស្ត្រាលី}}
*{{flag|នូវែលសេឡង់}}
*{{flag|ហ្វីលីពីន}}
'''សត្រូវជាបក្សសម្ព័ន្ធ៖'''
*[[File:Flag of FULRO.svg|22px|border]] [[រណសិរ្សសាមគ្គីដើម្បីរំដោះជាតិសាសន៍ក្រោមការគាបសង្កត់|រ.ស.រ.ជ.ស]]
| battles = [[សង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនលើកទី១|សង្គ្រាមឥណ្ឌូចិន]]<br>[[សង្គ្រាមវៀតណាម]]<br>[[សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងឡាវ]]<br>[[កុបកម្មកុម្មុយនិស្តនៅថៃ]]
|}}▼
'''ប៉ៈថេតឡាវ''' ([[ភាសាលាវ]]៖ ປະເທດລາວ, ប្រែមកចំថា"ប្រទេសលាវ"), មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''កងទ័ពរំដោះប្រជាជនឡាវ''' គឺជា[[ចលនានយោបាយ|ចលនា]][[លទ្ធិកុម្មុយនីស្ត|កុម្មុយនីស្ត]] និងអង្គការនយោបាយមួយក្នុង[[ប្រទេសឡាវ]]ដែលបានបង្កើតឡើងនៅអំឡុងពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី២០។ ក្រុមនេះបានទទួលជ័យជម្នះនិងឡើងកាន់អំណាចនយោបាយនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ បន្ទាប់ពី[[សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងឡាវ|សង្គ្រាមស៊ីវិលឡាវ]]បានបញ្ចប់។ តាំងបង្កើតឡើងមក ប៉ៈថេតឡាវតែងតែមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយចលនាកុម្មុយនីស្តវៀតណាម។ ក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិល ប៉ៈថេតឡាវបានទទួលការហ្វឹកហ្វឺននិងគាំទ្រដោយកងទ័ពប្រជាជនវៀតណាម។ ក្រុមទាំងពីរបានរួមកម្លាំងគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងប្រឆាំងកុម្មុយនីស្តនៅក្នុង[[សង្គ្រាមវៀតណាម]]។<ref>ដក់ស្រង់ពីអត្ថបទវីគីភីឌាភាសាអង់គ្លេស</ref>
 
== ប្រវត្តិ ==
{{ផ្នែកទទេ}}
 
=== ទសវត្សឆ្នាំ១៩៤០ និងឆ្នាំ១៩៥០ ===
=== ទសវត្សឆ្នាំ ១៩៤០ និង ១៩៥០ ===
អង្គការនេះអាចតាមដានឫសគល់របស់វាពីអង្គការនេះបានលេចខ្លួនឡើងនៅអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ សង្គ្រាមលោកលើកទីស្រដៀងទៅនឹងខ្មែរឥស្សរៈនៅប្រទេសកម្ពុជា ២ ស្រដៀងទៅនឹង ខ្មែរឥស្សរៈ នៅកម្ពុជា និង វៀតមិញ នៅវៀតណាម។និងវៀតមិញនៅប្រទេសវៀតណាមដែរ។ ដើមឡើយ ឡាវអ៊ីសារ៉ា ដែលជាចលនាជាតិនិយមប្រឆាំងបារាំងមិនប្រឆាំងកុម្មុយនិស្តបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ១២ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៤៥ឡាវឥស្សារ៉ាដែលជាចលនាជាតិនិយមតស៊ូប្រឆាំងបារាំងបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី១២ វាត្រូវបានប្តូរឈ្មោះទៅជា“ខែតុលា ប៉ៈថេតឡាវ”ឆ្នាំ១៩៤៥ នៅឆ្នាំហើយដល់ឆ្នាំ១៩៥០ ១៩៥០វាបានប្តូរឈ្មោះមក"ប៉ៈថេតឡាវ" នៅពេលដែលវាត្រូវបានទទួលដោយកងកម្លាំងឡាវក្រោមការដឹកនាំរបស់ស៊ូភូនូវង្សដែលបានចូលរួមជាមួយការបះបោររបស់វៀតមិញ អាជ្ញាធរអាណានិគមបារាំងនៅ ឥណ្ឌូចិន ក្នុងអំឡុង សង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនលើកទីមួយ ។
 
ស៊ូភូនូវង្សដែលបានចំណាយពេលប្រាំពីរឆ្នាំនៅ ញ៉ាត្រាង  ក្នុងកំឡុងពេលដប់ប្រាំបីឆ្នាំរបស់គាត់នៅវៀតណាម  បានជួប ហូជីមិញ រៀបការជាមួយស្ត្រីជនជាតិវៀតណាមម្នាក់ខណៈកំពុងនៅវៀតណាមហើយបានសុំជំនួយពីវៀតមិញក្នុងការបង្កើតកម្លាំងទ័ពព្រៃ។
Line ១១ ⟶ ៥៤:
 
=== ១៩៥៩ ដល់ ១៩៧៥ ===
{{Main|សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងឡាវ}}
{| class="wikitable"
|ស្វែង​យល់​បន្ថែម
ផ្នែកនេះ ត្រូវការការដកស្រង់បន្ថែមសម្រាប់ ការផ្ទៀងផ្ទាត់ ។ ''( វិច្ឆិកា 2020 )''
▲|}
អត្ថបទដើមចម្បង៖ សង្គ្រាមស៊ីវិលឡាវ
 
នៅចុងឆ្នាំ 1959 វៀតណាមខាងជើងបានកាន់កាប់តំបន់ភាគខាងកើតឡាវឡើងវិញ។  តំបន់នេះត្រូវបានគេប្រើជាផ្លូវឆ្លងកាត់សម្រាប់បុរស និងការផ្គត់ផ្គង់សម្រាប់ ក្រុមបះបោរ វៀតកុង នៅ វៀតណាមខាងត្បូង ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា ផ្លូវលំហូជីមិញ ។ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1959 វៀតណាមខាងជើងបានបង្កើត ក្រុម 959 ក្នុងប្រទេសឡាវក្នុងគោលបំណងធានាផ្លូវផ្គត់ផ្គង់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង និងកសាងប៉ាថេតឡាវទៅជាកម្លាំងប្រឆាំងដ៏ខ្លាំងក្លាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលឡាវ។  ក្រុម 959 បានផ្គត់ផ្គង់ដោយបើកចំហ បណ្តុះបណ្តាល និងគាំទ្រដោយយោធាប៉ាថេតឡាវ។ យុទ្ធសាស្ត្រធម្មតាក្នុងសម័យនេះគឺសម្រាប់ ក.ប.វ.ណ.ធម្មតា វាយលុកមុន ប៉ុន្តែបន្ទាប់មកបញ្ជូនប៉ាថេតឡាវនៅចុងបញ្ចប់នៃសមរភូមិដើម្បីដណ្តើមយកជ័យជំនះ។
Line ៤៦ ⟶ ៨៥:
 
បន្ទាប់ពីប៉ាថេតឡាវបានកាន់កាប់ប្រទេសក្នុងឆ្នាំ 1975 ជម្លោះបានបន្តនៅក្នុងហោប៉ៅដាច់ដោយឡែក។ នៅឆ្នាំ 1977 កាសែតកុម្មុយនិស្តមួយបានសន្យាថាគណបក្សនឹងតាមប្រមាញ់ "អ្នកសហការអាមេរិក" និងគ្រួសាររបស់ពួកគេ "ដល់ឫសចុងក្រោយ" ។ ជាមួយនឹងការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត ការគ្រប់គ្រងប្រទេសឡាវដោយវៀតណាមបានធ្លាក់ចុះនៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980 ។ សព្វថ្ងៃនេះ "ប៉ាថេតឡាវ" ត្រូវបានគេហៅជាញឹកញាប់ថាជាពាក្យទូទៅដែលបង្ហាញពីជាតិនិយមឡាវ។
 
==ឯកសារយោង==
{{reflist}}
 
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រវត្តិសាស្ត្រលាវ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អង្គការទ័ពព្រៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អង្គការយោធាប្រតិព័ន្ធនៅឡាវ]]
បានពី "https://km.wikipedia.org/wiki/ប៉ៈថេតឡាវ"