ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary |
No edit summary |
||
បន្ទាត់ទី១៖
'''ម៉ាក្រូសេកិច្ច(Macroeconomics)'''គឺជាការសិក្សាដែលផ្តោតទៅលើសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំងមូល ខុសពី [[មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច]]ដែលផ្តោតសំខាន់ទៅលើបុគ្គល គ្រួសារ រឹក្រុមហ៊ុននីមួយៗ។អ្នកម៉ាក្រូសេកិច្ចគេសិក្សាអំពី [[ផលទុនជាតិសរុប]](GDP) [[អត្រាអ្នកគ្មានការងារធ្វើ]] (Unemployment rate) ដើម្បីអោយយល់ពីសេដ្ឋកិច្ចជាតិជារួម។ អ្នកម៉ាក្រូសេកិច្ចបានបង្កើតម៉ូដេល(Model)សំរាប់ពន្យល់ពីអំពី[[ចំណូលជាតិ]](National income) [[ផលិតផល]](Output) [[ការចំណាយ]](Consumption) [[អត្រាអ្នកគ្មានការងារធ្វើ]] (Unemployment rate) [[អតិផរណា]](Inflation) [[ការសន្សំ]](Saving) [[ការវិនិយោគ]](Investment) [[ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ]](International Trade) និង [[ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ]](International Finance)។ចំណែកឯ [[មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច]] ជាសំខាន់ផ្តោតទៅលើសកម្មភាពរបស់បុគ្គល ដូចជា[[សហគ្រាស]](Firms) [[អ្នកប្រើប្រាស់]](Consumers) និងការសិក្សាអំពីទង្វើពួកគេទាក់ទងក្នុងការកំនត់តំលៃ(Prices) និងចំនួនផលិតផល(Quantities) នៅលើទីផ្សារ(Markets)អ្វីមួយ។<br /><br />
ម៉ាក្រូសេកិច្ចគឺជាជំនាញសិក្សាធំទូលាយទាក់ទងទៅនឹងសេដ្ឋកិច្ច។ គោលបំណងនៃការសិក្សាសំខាន់របស់ម៉ាក្រូសេកិច្ចមាន២។ទីមួយគឺ ចង់យល់ពីមូលហេតុ(Causes) និងផលវិបាក(Consequences)នៃបំរែបំរួលចំណូលជាតិក្នុងរយៈពេលខ្លី(Short-run fluctuations or business cycle)។ទីពីរគឺ ចង់យល់អំពីកត្តាដែលកំនត់ការរីកចំរើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិរយៈពេលវែង(Long-run economic growth)។<br /><br />
ម៉ូដេលម៉ាក្រូសេកិច្ច ត្រូវបានប្រើដោយរដ្ឋាភិបាល
បន្ទាត់ទី១០៖
រហូតដល់ដើមសតវត្សន៍ទី២០ [[ទ្រឹស្តីបទបរិមាណរូបិយបណ្ណន៍]]គឹជាម៉ូដេលម៉ាក្រូសេកិច្ចដែលពេញនិយមជាងគេក្នុងចំណោមសេដ្ឋកិច្ចវិទូបែបចាស់។ ម៉ូដេលនៃទ្រឹស្តីបទនេះគឺមានសមីការដូចខាងក្រោម៖<br />
:<math>M\cdot V = P\cdot Q</math><br />
សមីការនេះមានន័យថា ផលគុណបរិមាណផ្គត់ផ្គង់រូបិយបណ្ណន៍(Money Supply) និងល្បឿនរូបិយបណ្ណន៍(Velocity of moneyល្បឿនដែលរូបិយបណ្ណន៍ធ្វើចរន្តពីបុគ្គលម្នាក់ទៅបុគ្គលម្នាក់ទៀត)គឹជាតំលៃនៃផលិតផលសរុប(Nominal Ouput=ផលគុណនៃតំលៃទំនិញនិងបរិមាណផលិផលដែលបានផលិត)។ ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចវិទូដូចជាIrving Fisherបានឧបមាថាចំណូលពិត(Real income)និងល្បឿនរូបិយបណ្ណន៍(V)មិនប្រែប្រួលក្នុងរយៈពេលខ្លី
===កេនស៊ាននិយម(Keynesianism)===
រហូតឆ្នាំ១៩៣០ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចស្ទើរតែទាំងអស់មិនបានធ្វើការបែងចែកសកម្មភាពជាបុគ្គល និងសកម្មភាពជារួមទេ។ ក្រោយវិបតិ្តសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ([[Great Depression]])ក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ និងការវិវត្តន៍នៃគំនិតស្តីអំពីចំណូលជាតិ(National Income) និងទិន្នន័យផលិតផល(Product statistics) ទ្រឹស្តីម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានទទួលការចាប់អារម្មណ័ ហើយក៏បានរីកចំរើនឡើង។ មុនពេលនោះការយល់ដឹងអំពីគណនេយ្យជាតិ(National Account)ដូចសព្វថ្ងៃនេះគឺគ្មានទេ។ គំនិតរបស់សេដ្ឋកិច្ចេវិទូជនជាតិអង់គ្លេសឈ្មោះ[[John Maynard Keynes]]ដែលខំពន្យល់អំពីវិបតិ្តសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ([[Great Depression]])
===ក្រោយកេនស៊ាន(After Keynes)===
ក្រោយកេនស៊ាន(After Keynes) មានការខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីពន្យល់ថាគ្មានភាពខុសគ្នារវាងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងមីក្រូសេដ្ឋកិច្ចទេ។ ដោយចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ១៩៥០ ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចវិទូបានបង្កើតម៉ូដេលម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដែលផ្អែកមីក្រូសេដ្ឋកិច្ច(Micro-based models of macroeconomic behavior) ដូចជាអនុគមន៍ចំណាយ(Consumption Function)។ សេដ្ឋកិច្ចវិទូជនជាតិហូឡង់ឈ្មោះ[[Jan Tinbergen]]បានបង្កើតម៉ូដេលម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដំបូងគេសំរាប់ការស្រាវជ្រាវក្នុងប្រទេសហូឡង់ ហើយក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ត្រូវបានយកទៅប្រើក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិច ចក្រភពអង់គ្លេស។ ម៉ូដេលម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដំបូងគេសំរាប់ការស្រាវជ្រាវក្នុងពិភពលោកត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក[[Lawrence Klein]]ដែលទទួលបានណូលបែលប្រាយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច(Nobel Memorial Prize in Economics)ក្នុងឆ្នាំ១៩៨០។<br /><br />
ក្នុងទសវត្សន៍ទី៧០ អ្នកទ្រឹស្តីដូចជា [[Robert Lucas Jr]]
ភាពចំរូងចំរាស់នៃទ្រឹស្តីម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចមានច្រើន។ ប៉ុន្តែក្នុងឆ្នាំ១៩៥៣ [[Friedman, M.]] បានពោលថាគោលបំនងសំខាន់នៃការស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ច
== វិធីតាមរយៈការវិភាគ(Analytical approaches) ==
បន្ទាត់ទី២៣៖
===ក្រុម(Schools)===
* ក្រុមរូបិយប័ណ្ណនិយម(Monetarism) ដែលដឹកនាំដោយ[[Milton Friedman]]បានពោលថា[[អតិផរណា]](Inflation)មាននូវគ្រប់ទិសទីក្នុងសេដ្ឋកិច្ចរូបិយប័ណ្ណ។ វាបានទាត់ចោលនូវវិធានការចំណាយរដ្ឋ(Fiscal Policy) ព្រោះវិធានការនេះនាំមកនូវ[[Crowding out]]ក្នុងផ្នែកឯកជន។ ជាងនេះទៅទៀត ក្រុមរូបិយប័ណ្ណនិយម មិនព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាអតិផរណា (Inflation) និងអតិបរណា(Deflation) តាមរយៈគ្រប់គ្រងតំរូវការ(Demand management)ដូចក្រុមកេនស៊ានសេដ្ឋកិច្ចទេ។ ប៉ុន្តែវាព្យាយាមដោះស្រាយតាមរយៈ វិធានការរូបិយប័ណ្ណ (Monetary Policy)
* ក្រុមសេដ្ឋកិច្ចតាមបែបថ្មីនិងចាស់(Neoclassical economics)
* ក្រុមសេដ្ឋកិច្ចតាមបែបកេនស៊ានថ្មី(New Keynesian economics)
|