កបិលវត្ថុ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

== ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ==

តំបន់​នេះ​ស្ថិត​នៅ​រយៈកំពស់​ពី​៩៣ ទៅ​១៤៩១ម៉ែត្រ ពី​នីវ៉ូទឹកសមុទ្រ។

វត្ថុតាង​​ស្តូប​បូរាណ និង​ប្រាសាទមួយ​ចំនួន​ដែល​សល់​ពី​ពេល​ដែល​ព្រះ​ពុទ្ធ​អង្គ​គង់​នៅ​ រហូត​ដល់​សតវត្ស​ដំបូង​នៃ​​គ្រឹះសករាជ​ត្រូវ​បាន​គេ​រក​ឃើញ​នៅ​កំឡុង​ឆ្នាំ​១៩៧៥​ដល់​១៩៧៩ រួម​ជា​មួយ​នឹង​ផ្នូរ​បូរាណ​យ៉ាង​មាន​ចំណាស់​​ដែល​សល់ពី​សម័យ​កាល​ដំបូង។

== ប្រវត្តិដើម ==

ដើមឡើយមានក្សត្រមួយព្រះអង្គព្រះនាម '''ឱក្កាករាជ''' នៅក្នុងសកលជម្ពូទ្វីប។ ព្រះអង្គមានមហេសី៥ព្រះអង្គ។ មហេសីទី១ ព្រះនាម '''ភត្តា''' មហេសីទី២ ព្រះនាម '''ចិន្តា''' មហេសីទី៣ ព្រះនាម '''នន្តុ''' មហេសីទី៤ ព្រះនាម '''ជាលិនី''' និង មហេសីទី៥ ព្រះនាម '''វិសាខា'''។ ព្រះនាង ភត្តា ជាអគ្គមហេសី។ ព្រះនាង មានបុត្រា ៤ព្រះអង្គ និង បុត្រី ៥ ព្រះអង្គ។ ក្រោយពេលដែល ព្រះ​អគ្គ​មហេសី ព្រះនាម ភត្តាសោយវិលាល័យ (ចូលទីវង្គត់) ព្រះបាទ ឱក្កាករាជ ក៏លើកមហេសីទី២ ព្រះនាម ចិន្តាធ្វើជាអគ្គមហេសី។ ក្រោយមកព្រះអគ្គមហេសី ព្រះនាម ចិន្តា​បាន​ប្រសូត្រ​បុត្រា​មួយ​ព្រះអង្គ ព្រះនាម '''ជន្តុ'''។ មិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះអគ្គមហេសីក៏ពរបុត្រានោះ យកទៅគាល់ព្រះរាជា។ លុះព្រះរាជាទតឃើញបុត្រានោះភា្លម ក៏មានសេចក្តីពេញព្រះហរទ័យ នឹងបុត្រានោះជាអនេក។ ដោយ​សេច​ក្តី​ត្រេកអរ និងពេញព្រះហរទ័យ ព្រះរាជា ក៏បានថ្វាយពរមួយដល់ព្រះអគ្គមហេសី ចិន្តា។ លុះក្រោយមកមិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះអគ្គមហេសី ក៏ទៅសុំពរនោះពីព្រះរាជា គឺ​សុំ​អោយ​បុត្រា​របស់ ព្រះ​នាង​​បាន​សោយ​រាជ​សម្បត្តិ។ ព្រះបាទ ឱក្កាករាជ ជាស្តេចប្រកាន់ពាក្យសច្ចៈណាស់ ដោយមិនអាចគេចកែពាក្យសន្យាបាន ទ្រង់ក៏ត្រាស់ប្រាប់រាជបុត្រ៩អង្គ របស់អគ្គមហេសី ព្រះនាម ភត្តា ដែលបានសោយទីវង្គត់ទៅហើយ នូវដំណើររឿងសព្វគ្រប់អោយរាជបុត្រស្តាប់។ ព្រះរាជបុត្រាទាំង ៤អង្គ ក៏មិនជំទាស់នឹងយោបល់របស់ព្រះបិតា។ ដោយពិចារណាឃើញភាពទើសទាល់ របស់​ព្រះ​រាជបុត្រា ព្រះរាជបុត្រីរបស់ព្រះនាងភត្តា ជាមួយនឹង ព្រះរាជ​បុត្រ​របស់​ព្រះ​នាង​ចិន្តា ព្រះ​រាជា​ក៏​សំរេចព្រះទ័យ អោយរាជបុត្រ៤ព្រះអង្គ និងបុត្រី ៥ព្រះអង្គចាកចេញពីនគរ ហែហម​ដោយ​ចតុរង្គ​សេនា ទៅកសាងនគរថ្មីក្នុង'''ព្រៃសក្កៈ'''​(ព្រៃ​ម៉ៃសាក់) ក្បែរជើងភ្នំហិមពាន្ត ទើបរដ្ឋនោះមានឈ្មោះថា '''សក្ករដ្ឋ'''។ <br />