ម៉ារី ស្កូដូស្កា គុយរី៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បន្ទាត់ទី១៥១៖
 
==មរណភាពរបស់ព្យែរ==
នៅថ្ងៃទី១៩ មេសា ១៩០៦ ព្យែរ​បាន​បាត់បង់​ជីវីត​ក្នុង​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​មួយ​។ ពេល​កំពុង​ឆ្លង​[[ផ្លូវ​ដូហ្វីន]] (Rue Dauphine)ពេល​ភ្លៀងធ្លាក់​ខ្លាំង គាត់​ត្រូវ​រទេះសេះ​បុក​ដួល​ចូល​ក្រោម​កង់ ​និង​ត្រូវ​កិន​បែក​លលាដ​ក្បាល​។​<ref name=obit/>
នៅថ្ងៃទី១៩ មេសា ១៩០៦ ព្យែរបានបាត់បង់ជីវីត​ក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មួយ។ ពេលកំពុង​ឆ្នង[[ផ្លូវដូហ្វីន]] (Rue Dauphine)ពេលភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង គាត់ត្រូវរទេះសេះ​បុកដួល​ចូលក្រោមកង់ និងត្រូវកិនបែកលលាដក្បាល។<ref name=obit/>
 
ម៉ារី​ទទួល​រង​នូវ​ការ​ប៉ះទង្គិច​ផ្លូវ​ចិត្ត​យ៉ាង​ខ្លាំង​​ដោយ​សារ​មរណភាព​ស្វាមី​។​ នា​ពេល​នោះ​គាត់​បាន​ក្លាយ​ជា​«មនុស្ស​ដែល​ឯកោ​យ៉ាង​ខ្ទេចខ្ទំ​និង​ដែល​មិន​អាច​ព្យាបាល​បាន​»។ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៣ ឧសភា ១៩០៦ ដេប៉ាតឺម៉ង់​រូបវិទ្យា​របស់​សកបូន​បាន​សំរេច​ចិត្ត​រក្សា​កៅអី​ដែល​បង្កើត​សំរាប់​ព្យែរ​ និង​ផ្ដល់​ជូន​បន្ត​អោយ​ម៉ារី រួម​ទាំង​សិទ្ធិ​អំណាច​ពេញ​លេញ​លើ​បន្ទប់​ស្រាវជ្រាវ​នោះ។ ការណ៍នេះ​បាន​ជួយ​អោយ​ម៉ារី​ចេញ​ពី​ស្រមោល​របស់​ព្យែរ​។ គាត់​បាន​ក្លាយ​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ស្ត្រី​ដំបូង​គេ​នៅ​សកបូន​។​ គាត់​បាន​រក​ឃើញ​អត្ថន័យ​ជីវិត​ថ្មី​មួយ​ក្នុង​ការងារ​ដ៏​នឿយហត់​មួយ​នេះ​។​
ម៉ារី​ទទួលរកការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តយ៉ាងខ្លាំង​​ដោយសារមរណភាពស្វាមី។ នាពេលនោះគាត់បានក្លាយជា​«មនុស្សដែលឯកោយ៉ាង​ខ្ទេចខ្ទាំនិងដែលមិនអាចព្យាបាលបាន»។ នៅថ្ងៃទី១៣ ឧសភា ១៩០៦ ដេប៉ាតឺម៉ង់រូបវិទ្យារបស់សកបូនបានសំរេចចិត្ត​រក្សាកៅអី​ដែលបង្កើតសំរាប់ព្យែរ និងផ្ដល់ជូនបន្តអោយម៉ារី រួមទាំងសិទ្ធិអំណាច​ពេញលេញ​លើ​បន្ទប់ស្រាវជ្រាវនោះ។ ការណ៍នេះ​បានជួយអោយម៉ារី​ចេញពីស្រមោល​របស់ព្យែរ។ គាត់បានក្លាយជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ស្ត្រីដំបូងគេនៅសកបូន។ គាត់បានរកឃើញ​អត្ថន័យជីវិត​ថ្មីមួយ​ក្នុងការងារ​ដ៏នឿយហត់មួយនេះ។
[[File:1911 Solvay conference.jpg|thumb|300px|នៅ[[សន្និសិទសុលវេយសន្និសីទ​សុលវេយ]]លើកទី (១៩១១), ស្កូដូស្កា គុយរី (អង្គុយ, ទី២រាប់ពីស្ដាំ) ប្រឹក្សាជាមួយប្រឹក្សា​ជា​មួយ [[អង់រី ព័ងការ៉េ]]។ [[អើណេស រូធើហ្វដ]] (ឈរ, ទី៤រាប់ពីស្ដាំទី​៤​រាប់​ពី​ស្ដាំ); [[អាល់បឺត អែងស្តែង]] (ឈរ, ទី២រាប់ពីស្ដាំ); [[ប៉ូល ឡង់ហ្សឺវ៉ាំង]] (ឈរ, ដើមខាងស្ដាំដើម​ខាង​ស្ដាំ)]]
 
ពី​ឆ្នាំ​១៩១០​ដល់​១៩១១ ស្កូដូស្កា គុយរី​មាន​ទំនាក់ទំនង​ស្នេហា​ជា​មួយ​រូបវិទូ [[ប៉ូល ឡង់ហ្សឺវ៉ាំង]] (Paul Langevin) ដែល​ជា​អតីត​កូន​សិស្ស​របស់​ព្យែរ​។ ម៉ារី​មាន​អាយុ​ច្រើន​ជាង​ប៉ូល​៥​ឆ្នាំ​។​ ប៉ូល​ជា​បុរស​រៀបការ​ហើយ តែ​រស់​នៅ​បែក​ពី​ភរិយា​។ រឿង​នេះ​បែក​ការ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩១១​ ពេល​ដែល​គូ​ប្រជែង​ផ្នែក​សិក្សា​បាន​យក​រឿង​នេះ​ទៅ​ផ្សព្វផ្យាយ​ជា​រឿង​អាស្រូវ​នៅ​លើ​សារព័ត៌មាន។<ref>Robert Reid, ''Marie Curie (ម៉ារី គុយរី)'', pp. 44, 90.</ref>
ពីឆ្នាំ១៩១០ដល់១៩១១ ស្កូដូស្កា គុយរីមានទំនាក់ទំនងស្នេហា​ជាមួយរូបវិទូ [[ប៉ូល ឡង់ហ្សឺវ៉ាំង]] (Paul Langevin) ដែលជាអតីតកូនសិស្សរបស់ព្យែរ។ ម៉ារីមានអាយុច្រើនជាងប៉ូល៥ឆ្នាំ។ ប៉ូលជាបុរសរៀបការហើយ តែរស់នៅបែកពីភរិយា។ រឿងនេះបែកការនៅឆ្នាំ១៩១១ ពេលដែលគូប្រជែងផ្នែកសិក្សា​បានយករឿងនេះ​ទៅ​ផ្សព្វផ្យាយ​ជារឿងអាស្រូវនៅលើសារព័ត៌មាន។<ref>Robert Reid, ''Marie Curie (ម៉ារី គុយរី)'', pp. 44, 90.</ref>
ទោះ​បី​ជា​គាត់​មាន​កិត្តិយស​ជា​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ដែល​បំរើការ​ដល់​បារាំង​ក៏​ដោយ ទស្សនៈ​របស់​សាធារណជន​មាន​ទំនោរ​ទៅ​រក «សញ្ចេតនា​រើស​អើង​ជន​បរទេស» (xenophobia) និង​បាន​រាល​ដាល​ដល់​ការ​ប៉ាន់​ប្រមាណ​ទាំង​ខុស​ឆ្គង​ថា​ម៉ារី​ជា[[ជន​ជាតិ​ជ្វីហ្វ]]។ ទំព័រ​កាសែត​បាន​លើក​ឡើង​ពី​ម៉ារី​យ៉ាង​គគ្រឹក​គគ្រើង​ដោយ​បាន​ចោទ​អ្នក​ស្រីថា​ជា​អ្នក​បំបែកបំបាក់​គ្រួសារ​គេ​។​<ref>Barbara Goldsmith, ''Obsessive Genius'', pp. 165–76.</ref> គ្មាន​នរណា​ទាយ​ដឹង​ថា​នា​ពេល​ក្រោយ​មក​ទៀត​ ចៅ​ស្រី​របស់​ម៉ារី​ឈ្មោះ​[[អេឡែន ហ្សូល្យុត]]បាន​រៀបការ​ជា​មួយ​ចៅ​ប្រុស​របស់​ឡង់ហ្សឺវ៉ាំង​ឈ្មោះ​មីសែលឡង់ហ្សឺវ៉ាំង​ទេ​។​
ទោះបីជាគាត់មានកិត្តិយស​ជាអ្នកាវិទ្យាសាស្ត្រ​ដែលបំរើការដល់បារាំងក៏ដោយ ទស្សនៈ​របស់សាធារណជន​មានទំនោរទៅរក «សញ្ចេតនារើសអើង​ជនបរទេស» (xenophobia) និងបានរាលដាល​ដល់ការប៉ាន់ប្រមាណទាំងខុសឆ្គង​ថា​ម៉ារីជា[[ជនជាតិជ្វីហ្វ]]។ ទំព័រកាសែត​បានលើកឡើងពីម៉ារី​យ៉ាងគគ្រឹកគគ្រើង​ដោយបានចោទអ្នកស្រីថា​ជាអ្នកបំបែកបំបាក់គ្រួសារគេ។<ref>Barbara Goldsmith, ''Obsessive Genius'', pp. 165–76.</ref> គ្មាននរណា​ទាយដឹងថា​នាពេលក្រោយមកទៀត ចៅស្រីរបស់ម៉ារីឈ្មោះ[[អេឡែន ហ្សូល្យុត]]បានរៀបការជាមួយ​ចៅប្រុសរបស់ឡង់ហ្សឺវ៉ាំងឈ្មោះមីសែលឡង់ហ្សឺវ៉ាំងទេ។
 
រង្វាន់​ណូបែល​លើក​ទី​២​របស់​ម៉ារី បាន​ធ្វើ​អោយ​អ្នក​ស្រី​មាន​សិទ្ធិ​បញ្ចុះបញ្ចូល​រដ្ឋាភិបាល​បារាំង​​អោយ​ផ្ដល់​ថវិកា​ក្នុង​ការ​កសាង​វិទ្យាស្ថាន​រ៉ាដ្យូម​ឯកជន​មួយ​ឈ្មោះ Institut du radium (សព្វថ្ងៃ​ជា​ ''Institut Curie''(វិទ្យាស្ថាន​គុយរី))នៅ​ឆ្នាំ​១៩១៤​។​ វិទ្យាស្ថាន​នេះ​ដឹកនាំ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​គីមី​វិទ្យា​ រូបវិទ្យា និង វេជ្ជសាស្ត្រ​។​ វិទ្យាស្ថាន​នេះ​ជា​ថ្នាល​បណ្ដុះ​ជ័យ​លាភី​រង្វាន់​ណូបែល​៤​រូប​ទៀត​ ដែល​ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​កូនស្រី​របស់​គាត់​គឺ​[[អ៊ីរ៉ែន ហ្សូល្យុត គុយរី]] និង​កូន​ប្រសារ​ប្រុស​ [[ហ្វ្រេដេរីក ហ្សូល្យុត គុយរី]]​។​
រង្វាន់ណូបែលលើកទី២របស់ម៉ារី បានធ្វើអោយអ្នកស្រីមានសិទ្ធិ​បញ្ចុះបញ្ចូល​រដ្ឋាភិបាលបារាំង​​អោយផ្ដល់​ថវិកាក្នុងការកសាង​វិទ្យាស្ថានរ៉ាដ្យូមឯកជនមួយឈ្មោះ Institut du radium (សព្វថ្ងៃជា ''Institut Curie''(វិទ្យាស្ថានគុយរី))នៅឆ្នាំ១៩១៤។ វិទ្យាស្ថាននេះ​ដឹកនាំការស្រាវជ្រាវផ្នែកគីមីវិទ្យា រូបវិទ្យា និង វេជ្ជសាស្ត្រ។ វិទ្យាស្ថាន​នេះជាថ្នាលបណ្ដុះ​ជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែល៤​រូបទៀត ដែលក្នុងនោះក៏មានកូនស្រីរបស់គាត់គឺ​[[អ៊ីរ៉ែន ហ្សូល្យុត គុយរី]] និងកូនប្រសារប្រុស [[ហ្វ្រេដេរីក ហ្សូល្យុត គុយរី]]។
 
==ពេលសង្គ្រាមលោកលើកទី១==