ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
r2.7.1) (រ៉ូបូ បន្ថែម: en:Four stages of enlightenment
No edit summary
បន្ទាត់ទី៤៖
EN: [http://en.wikipedia.org/wiki/Four_stages_of_enlightenment Four Stages of Enlightenment]
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់ ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាគឺ ថ្នាក់នៃព្រះនិព្វាន ពីទាបទៅខ្ពស់៤ជាន់ ដល់អរហន្ត ជាថ្នាក់ខ្ពស់បំផុត ដែលអ្នកសិក្សាសាមញ្ញ ក៏អាចសម្រេចបានក្នុងជាតិនេះ ។ ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់នោះគឺ សោតាបន្ន១ សកទាគាមិ១ អនាគាមិ១ និងអរហន្ត១ ។<br/>
ការបង្រៀនអំពីនិព្វាន៤ថ្នាក់នេះ ជាកម្មវត្ថុដ៏សំខាន់ នៃការសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងជំនាន់ដើម ដោយរាប់ទាំងថេរវាទផងដោយរាប់ទាំង[[ថេរវាទ]]ផង ដែលស្ថិតស្ថេរ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
==បុថុជ្ជនបុគ្គល==
ជនសាមញ្ញ ឬបុថុជ្ជន (ពាក្យបាលី) ជាបុគ្គលដែលគ្មានឈានជាបុគ្គលដែលគ្មាន[[ឈាន]] ស្ថិតនៅក្នុងសង្សារចក្រ គឺការវិលកើតវិលស្លាប់ គ្មានទីបញ្ចប់ ។ បុថុជ្ជននិមួយៗ កើតឡើង រស់នៅ ហើយស្លាប់ទៅវិញ ក្នុងជាតិគ្មានទីបញ្ចប់ ជាទេវតា មនុស្ស តិរច្ឆាន ប្រុស ស្រី ខ្ទើយ ប្រេត ទេវៈ ឬជាសត្វមានជីវិតផ្សេងៗទៀត ។<br/>
មានឋានដែល សត្វលោកទៅកើតក្នុងទីនោះ ៣១កន្លែង ដែលចែកជាភព៣ ។ ឋានទាបជាងគេបង្អស់គឺ កាមលោក ដែលមានឋានមនុស្ស ជាឋានសុគតិទាបបង្អស់ ។ លើកាមលោកនេះ មានឋានរូបលោក ដែលជាភពរបស់ពពួកទេវៈ ។ ទេវៈថ្នាក់ក្រោមបង្អស់ គឺទេវតាដែលប្រើពេលវេលា សម្រាប់ការសប្បាយក្នុងកាម ។ ខ្ពស់ជាងនេះគឺ ឋានព្រហ្មមានរូប និងព្រហ្មឥតរូប ។ ដោយការលះបង់ នូវសេចក្តីប្រាថ្នាក្នុងកាម ទេវៈ
ក្នុងឋានរូបលោក ទទួលសេចក្តីសុខ ក្នុងអប្បនាឈាន៤ដំបូង មានរូបកាយសុខុម និងពន្លឺរស្មី ។ ហួសផុតឋានរូបលោកនេះទៅ ទេវៈក្នុងឋាន គ្មានរូប (អរូបលោក) នៅសោយសុខក្នុងភាពមានតែចិត្តដ៏សុខុម ដែលហៅថា អាកាសានញ្ចាយតនៈ១ វិញ្ញាណញ្ចាយតនៈ១ អាកិញ្ចញ្ញាយតនៈ១ និងនេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនៈ១ ។ <br/>
បន្ទាត់ទី២០៖
បុគ្គលធម្មតា ពុំដែលឃើញហើយនិងពិសោធន៍ បរមត្ថសច្ចៈធម៌ទេ ព្រោះហេតុនោះ គេពុំអាចរកឃើញ ទីបញ្ចប់នៃសេចក្តីទុក្ខលំបាកទេ ។ គឺរហូតដល់សេចក្តីទុក្ខ ក្លាយទៅជាធ្ងន់ធ្ង ឬហាក់ដូចជា គ្មានទីបញ្ចប់ ទើបបុគ្គលស្វែងរកដំណោះស្រាយ ហើយបើវាសនាមាន ក៏អាចរកឃើញព្រះធម៌ ។
==អរិយបុគ្គល==
បុគ្គលដែលស្មោះ ក្នុងការសិក្សាផ្លូវព្រះធម៌ បាលីហៅថាសេក្ខៈ (អ្នករៀន) ហើយពិសោធន៍ឃើញសច្ចៈធម៌ រហូតដល់កំចាត់បង់បាន នូវសំយោជនៈ៣នូវ[[សំយោជនៈ]]៣ ឬលើសពីនេះ បានទៅជាអរិយបុគ្គលម្នាក់ៈ គឺបុគ្គលដ៏ប្រសើរ ដែលប្រាកដជានឹងបាន ជាព្រះអរហន្ត ក្នុងរង្វង់៧ជាតិប៉ុណ្ណោះ យូរឬឆាប់ទៅតាម កំរិតដែលបុគ្គលនោះសម្រេចផល ។ ក្នុងចំណោមពួកក្រុមទាំងឡាយ ក្រុមអ្នកបួស ដែលជាសាវ័កផ្ទាល់ របស់ព្រះតថាគត គេសំគាល់ថា
ជាបុគ្គលដ៏ឧត្តម...។ អ្នកដែលមានសទ្ធា ទៅលើព្រះសង្ឃ មានសទ្ធាទៅលើអ្វីឧត្តម ។ ហើយចំពោះអ្នក ដែលមានសទ្ធា លើអ្វីដែលជាឧត្តម គេនឹងបានឧត្តមនោះជាផល ។ សង្ឃនៃសិស្សព្រះតថាគត (អរិយសង្ឃ) មាន៤ក្រុមបើរាប់ជាគូ ៨ក្រុមបើរាប់បុគ្គល មួយៗ ។ កាលណារាប់ជាគូ អរិយបុគ្គល៤ក្រុមនោះ (សេក្ខៈ) គឺអ្នកដែលសម្រេចៈ
::ក្រុមទី១-
បន្ទាត់ទី៣៨៖
==អនាគាមិ==
បុគ្គលក្នុងក្រុមទី៣ ឈ្មោះថាអនាគាមិ មានន័យថា មិនវិលត្រឡប់ ។ អនាគាមិ ដោយបានកំចាត់កាមរាគៈអស់ហើយ មិនត្រឡប់មកកើត ក្នុងឋានមនុស្ស ឬអបាយភូមិទេ ។ អនាគាមិកើតតែក្នុង សុទ្ធាវាសព្រហ្ម (ឋានបរិសុទ្ធ) ដោយរូបធាតុពិសេស ហើយក៏និព្វានក្នុងឋាននោះទៅ ។ អនាគាមិខ្លះ ទៅកើតក្នុងសុទ្ធាវាសខ្ពស់ មួយជាតិទៀត ទើបនិព្វាន ។
អនាគាមិ បានកំចាត់សំយោជនៈ ៥ខាងដើមនៃសំយោជនៈ១០៥ខាងដើមនៃ[[សំយោជនៈ|សំយោជនៈ១០]] ដែលជាគ្រឿងចងសត្វលោកឲ្យជាប់ ក្នុងការវិលកើតវិលស្លាប់ ។ ព្រះអរិយបុគ្គលនេះ បានសម្រេចជិតទៅដល់ព្រះនិព្វាន ពេញបរិបូណ៌ហើយ ។
==អរហន្ត==
បុគ្គលក្នុងក្រុមទី៤ ឈ្មោះថាអរហន្ត គឺបុគ្គលដែលសម្រេច ព្រះនិព្វានពេញបរិបូណ៌ ដោយបានកំចាត់ សំយោជនៈ១០ ឥតមានសេសសល់ ហើយលុះបរិនិព្វានទៅ មិនវិលត្រឡប់កើត ក្នុងលោកណាមួយឡើយ
បន្ទាត់ទី៥១៖
::៣- សោតាបន្ន និងសកទាគាមិ ទាំងពីរនេះ បានកំចាត់សំយោជនៈ៣ ខាងដើមដូចគ្នា ។
អ្វីដែលខុសគ្នានោះគឺ សកទាគាមិបានធ្វើឲ្យ សំយោជនៈ៣ទៀត កាមរាគៈ បដិឃៈ និងរូបរាគៈ ចុះអន់ថយថែមទៀត ហើយត្រូវមកកើត ក្នុងមនុស្សលោកនេះ ត្រឹមតែម្តងទៀតប៉ុណ្ណោះ ។
<table cellpadding="0" cellspacing="0" style="float:right; padding:0; margin:5pt; margin-top:0; background:white; color:darkslategray; text-align:center; font-size:10pt; font-family:'Times New Roman','serif'; font-weight:normal; line-height:120%">
 
<tr style="font-family:'Arial','sans-serif'; font-size:12pt; font-weight:bold; letter-spacing:1pt; margin-left:5pt; margin-bottom:5pt">
<td colspan="4" style="border:none; border-top:gainsboro solid 1px; border-bottom:solid darkslategray 1px; padding:5pt; color:dimgray">
លោកុត្តរៈ- ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់, សំយោជនៈ និង កំណើត <br />
<span style="font-size:10pt; font-weight:normal; letter-spacing:0; line-height:100%; color:darkgray">
(តាមសុត្តន្តបិដក)
</span>
</td>
</tr>
<tr style="font-family:'Arial','sans-serif'; font-weight:bold; font-style:normal; background:burlywood; color:white; letter-spacing:1pt;">
<td style="padding:1pt; border:0; border-left:solid darkslategray 1pt; border-right:solid white 1pt;">
<span style="color:white">ថ្នាក់និព្វាន</span><br />"ផល"
</td>
<td colspan="2" style="padding:1pt; border:0;">
កំចាត់បាន<br /><span style="color:white">សំយោជនៈ</span>
</td>
<td style="padding:1pt; padding-left:5pt; padding-right:5pt; border:0; border-left:solid white 1pt; border-right:solid darkslategray 1pt;">
<span style="color:white">ជាតិបន្ត</span><br /><span style="font-weight:normal; letter-spacing:0;">រហូតដល់អស់ទុក្ខ</span>
</td>
</tr>
<tr style="background:wheat;">
<td style="font-family:'Arial','sans-serif'; border:solid darkslategray 1px; padding:0; padding-left:3pt; padding-right:3pt">
សោតាបន្ន
</td>
<td rowspan="2" style="background:wheat; border:0; border-top:solid darkslategray 1px; border-bottom:solid darkslategray 1px; text-align:left; padding:0; padding-left:8pt">
១.&nbsp;សក្កាយទិដ្ឋិ<br />
២.&nbsp;វិចិកិច្ឆា<br />
៣.&nbsp;សីលពត្តបរាមាសៈ
</td>
<td rowspan="3" style="font-family:'Arial','sans-serif'; background:cornsilk; border:solid darkslategray 1px; border-left:dashed dimgray 1px; padding:1em">
សំយោជនៈ<br />ក្រោម
</td>
<td style="border:solid darkslategray 1px; border-left:0; line-height:100%; padding:0; padding-left:3pt; padding-right:3pt;">
''កើតក្នុងមនុស្សលោក-ទេវលោក<br />យ៉ាងច្រើន៧ជាតិទៀត''
</td>
</tr>
<tr style="background:wheat;">
<td style="font-family:'Arial','sans-serif'; border:solid darkslategray 1px; border-top:0; padding-left:3pt; padding-right:3pt">
សកទាគាមិ
</td>
<td style="border:solid darkslategray 1px; border-left:0; border-top:0; line-height:100%; padding:0; padding-left:3pt; padding-right:3pt;">
''កើតក្នុងមនុស្សលោក<br />យ៉ាងច្រើន១ជាតិទៀត''
</td>
</tr>
<tr style="background:cornsilk;">
<td style="font-family:'Arial','sans-serif'; border:solid darkslategray 1px; border-top:0">
អនាគាមិ
</td>
<td style="border:0; border-bottom:solid darkslategray 1px; text-align:left; padding:0; padding-left:8pt">
៤.&nbsp;កាមរាគៈ<br />
៥.&nbsp;បដិឃៈ
</td>
<td style="border:solid darkslategray 1px; border-left:0; border-top:0; line-height:100%; padding:0; padding-left:3pt; padding-right:3pt;">
''កើតត្រឹម១ជាតិទៀត<br />ក្នុងសុទ្ធាវាសព្រហ្ម''
</td>
</tr>
<tr style="background:lemonchiffon;">
<td style="font-family:'Arial','sans-serif'; border:solid darkslategray 1px; border-top:0; border-bottom:0; padding:1em">
អរហន្ត
</td>
<td style="border:0; text-align:left; padding:3pt; padding-left:8pt; padding-right:8pt">
៦.&nbsp;រូបរាគៈ<br />
៧.&nbsp;អរូបរាគៈ<br />
៨.&nbsp;មានោ<br />
៩.&nbsp;ឧទ្ធច្ចៈ<br />
១០.&nbsp;អវិជ្ជា
</td>
<td style="font-family:'Arial','sans-serif'; border:0; border-left:dashed darkslategray 1px; border-right:solid darkslategray 1px; padding:1em">
សំយោជនៈ<br />លើ
</td>
<td style="border:0; border-right:solid darkslategray 1px;">
''គ្មានជាតិតទៅទៀត''
</td>
</tr>
<tr style="text-align:center; line-height:100%; font-size:9pt">
<td colspan="4" style="color:dimgray; border:0; border-top:solid darkslategray 1px; padding:0; padding-bottom:5pt; vertical-align:top">
Source: កែសម្រួលជាភាសាខ្មែរ អំពីគំរូដែលមានក្នុងវីគីភីឌាអង់គ្លេស
</td>
</tr>
</table>
 
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ព្រះពុទ្ធសាសនា]]