សង្គ្រាមលោកលើកទី១៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
បន្ថែមតំណភ្ជាប់ភាសាបរទេស |
No edit summary |
||
បន្ទាត់ទី៣៖
សង្គ្រាមនេះ គឺជាការប្រយុទ្ធគ្នារវាងប្លុកធំៗពីរ។ ប្លុកមហាអំណាចសម្ព័ន្ធមិត្ត (Entente Powers) ដែលមាន [[បារាំង]] [[អង់គ្លេស]] និង [[រុស្ស៊ី]] ព្រមទាំងបណ្ដាអាណានិគម និងស្រុកចំណុះរបស់ពួកគេ។ ក្រោយមក ប្រទេសមហាអំណាចសំខាន់ៗដូចជា៖ [[អ៊ីតាលី]] បានចូលរួមនៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩១៥ និង[[សហរដ្ឋអាមេរិក]] ចូលរួមនៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩១៧។ ប្លុក[[មហាអំណាចកណ្ដាល]] (Central Powers) មាន[[ចក្រភពអាល្លឺម៉ង់]] និង [[អូទ្រីស-ហុងគ្រី]] ព្រមទាំងអាណាខេត្តនៃចក្រភពរបស់ខ្លួន។ ក្រោយមក [[ចក្រភពអូតូម៉ង់]] បានចូលរួមនៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩១៤ និងមួយឆ្នាំក្រោយចូលរួមដោយប្រទេស[[ប៊ុលហ្ការី]]។ ជាទីបំផុតទៅ មានតែប្រទេស[[ហុឡង់ដ៍]] [[ស្វីស]] [[អេស្ប៉ាញ]] និង ប្រជាជាតិ[[ស្កង់ឌីណាវ]] នៅតែរក្សាអព្យាក្រឹតភាពដដែលក្នុងបណ្ដាប្រទេស[[អឺរ៉ុប]]។ បើទោះជា ប្រទេសមួយចំនួនបានផ្គត់ផ្គង់ប្រាក់ និងសម្ភារៈដល់ភាគីជម្លោះណាមួយ ឬ ប្រទេសដទៃទៀតក៏ដោយ។
==
ព្រឹត្តិការណ៍ ដែលគេសន្មតថាជាបុព្វហេតុនាំឲ្យផ្ទុះសង្គ្រាមលោកលើកទី១ គឺការធ្វើឃាតលើព្រះអង្គម្ចាស់[[ហ្វ្រង់ ហ្វែរឌីណង់]] រជ្ជទាយាទ នៃចក្រភព[[អូទ្រីស-ហុងគ្រី]] ដោយនិស្សិតស៊ែប៊ីបូស្នី ហ្កាវរីឡូ ព្រីនស៊ីប (Gavrilo Princip) មកពីក្រុម Young Bosnia កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩១៤ នៅតាមដងវិថីមួយនៃទីក្រុងសារាយេវ៉ូ។ ជាប្រតិកម្មតបនឹងព្រឹត្តិការណ៍នេះ នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩១៤ ប្រទេស[[អូទ្រីស-ហុងគ្រី]] បានដាក់ឱសានវាទ បង្ខំឲ្យ[[រាជាណាចក្រស៊ែប៊ី]] ចាប់ឃាតករឲ្យបាន ប្រសិនបើមិនដូច្នេះទេ សង្គ្រាមនឹងផ្ទុំឡើង។
បន្ទាត់ទី១១៖
ដំបូងឡើយ សង្គ្រាមនេះមានលក្ខណៈជាសង្គ្រាមនៅ[[ទ្វីបអឺរ៉ុប]]ប៉ុណ្ណោះ តែក្រោយមកមានប្រទេសជាច្រើនទៀតបានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមជាបន្តបន្ទាប់ ហេតុនេះហើយសង្គ្រាមនេះបានរាលដាលពីសង្គ្រាមទ្វីបអឺរ៉ុប ទៅជាសង្គ្រាមលោកតែម្ដង។
==
* [[ចក្រភពអាល្លឺម៉ង់]] ប៉ុនប៉ងបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងរបស់[[ចក្រភពអង់គ្លេស]]លើផ្ទៃមហាសមុទ្រ និងធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីធ្វើឲ្យអង់គ្លេសចុះខ្សោយនៅក្នុងការប្រកួតប្រជែង នៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ និងដើម្បីធ្វើការបែងចែក[[ពិភពលោក]]សាជាថ្មី។ ជាពិសេស [[អាល្លឺម៉ង់]]ចង់ដណ្ដើមយកតំបន់ឧស្សាហកម្មនៅប៉ែកឦសានប្រទេស[[បារាំង]] កាត់ផ្ដាច់ប្រទេសតំបន់បាលទិកពី[[ចក្រភពរុស្ស៊ី]] កាន់កាប់តំបន់ដុនបាស គ្រីម តំបន់អាសូវ និងកាវកាស។
| |||