ភីអេចភី

PHP
បរាទិស	imperative, object-oriented, Procedural, reflective
រចនាដោយ	Rasmus Lerdorf
អភិវឌ្ឍនករ	The PHP Group
ចេញដំបូង	1995; Expression error: Unrecognized punctuation character "១". Expression error: Unrecognized punctuation character "១".
ផ្សាយថេរ	5.3.10 / កុម្ភៈ 2, 2012; 12 ឆ្នាំកន្លងទៅ
Preview release	5.4RC7 / 2 កុម្ភៈ 2012
ក្បួនកំណត់ប្រភេទ	Dynamic, weak
Implementation language	C
ប.ក.	Cross-platform
អាជ្ញាបណ្ណ	PHP License
កន្ទុយឈ្មោះសំណុំសារ	.php, .phtml .php4 .php3 .php5 .phps
ស្ថានីយ៍បណ្ដាញ	www.php.net
Major implementations
	Zend Engine, Phalanger, Quercus, Project Zero, HipHop
Influenced by
	C, Perl, Java, C++, Tcl
	PHP Programming at Wikibooks;

អត្ថបទនេះស្ដីអំពី the scripting language។ ចំពោះការប្រើប្រាស់ផ្សេងទៀត សូមមើល ភីអេចភី (អសង្ស័យកម្ម)។

PHP (PHP Hypertext Preprocessor) ជាភាសាររមួយដែលសំរាប់រចនាគេហទំព័រ ឬដែលហៅបានម្យ៉ាងទៀតថាជាសើវើសាយ ជាទូទៅត្រូវបានប្រើសំរាប់ការចនាគេហទំព័រក្នុងគោលបំណងបង្កើតនូវវ៉េបសាយដែលមានលក្ខណៈភ្លឺ និងមានស្រស់ស្អាត,ទាក់ទាញ។វាក៏ជាប្រភេទភាសារសើវើសាយទីមួយដែលត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងភារសាកូដរបស់អេចធីអឹមអឹល (HTML) យើងក៏អាចហៅបានម៉្យាងទៀតថាជាតំណភ្ជាប់របស់ភាសារអេចធីអឹមអឹល សំរាប់ធ្វើការបង្ហាញនូវការរចនារបស់ភាសារកូដ។នីទីបំផុតភាសាសើវើសាយនេះក៏ត្រូវបានគេប្រែជាដំនើការបស់ភារសាភីអឹចភីដើម្បីបង្ហាញនូវការរចនា។ភារសារបស់សើវើសាយក៏ត្រូវបានរីកសាយភាយនៅតាមបណ្តាប្រពន្ធរចនាគេហទំព័រជាច្រើនរបស់អ្នករចនាគេហទំព័រផ្សេងៗស្ទើតែគ្រប់ ទីកន្លែង។ចំការប្រើគឺជាកាប្រើតែឯងឬក៏ជាការប្រើលាយឡំជាមួយនិងភារសារចនាគេហទំព័រផ្សេងៗក៏បាននិងមិនគិតតំលៃចំពោះការរចនានេះនោះទេ បណ្តាអ្នកខាងអភិវឌ្ឋផ្នែកខាងសើវើផេក(ASP)និងភាសារសើវើសាយមួយទៀត(PHP)បានបង្កើតឡើងជាង២០លានវ៉េបសាយ និងមួយលាន(១)សើវើសាយភាសារភីអេចភីត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក រ៉ាម៉ូសឡើដូស នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះភាសារភីអេចភីត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់ ក្រុមភីអេចភី (The PHP Group) និងបានដាក់ទៅជាភសារភីអេចភី។ភីអេចភីជាកម្មវិធីមួយដែលផ្តល់ជូនដោយមិនគិតតំលៃ (Free Software) និងចេញផ្សាយដែលស្ថិតក្រោមអភ័យឯកសិទ្ធរបស់ភីអេចភី (PHP License) ជាទូទៅភីអេចភីតំណាងងោយភើសិនណលហូមផេក (Personal Home Page) និងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះក៏ត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថាជា (PHP: Hypertext Preprocessor) ភីអេចភីហាយភើថិកប្រូសិសើ។

ប្រវត្តិរបស់ PHP

ភីអេចភីត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ដោយក្រុមអ្នកសរេសេកម្មវិធីមួយក្រុមគឹលោកដានីស(Danes) លោកគ្រីនឡាដីក [http://en.wikipedia.org/wiki/Greenland GreenLandic) លោកកាណាដៀន(Ganadian) និងលោករ៉ាម៉ូសរ៉ដូសដែលបានចាប់ផ្តើមបង្កើតនូវភើស្កីប (Perf Scripts) ដែលត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថា (Personal Home Page Tools) ភើសិនណលហូមផេកធូល។ លោកភើរីវបានសរសេនូវស្គ្រ៊ីបទាំនេះជាថ្មីម្តងទៀងដូចជា(C Programing Language)ភារសាស៊ីប្រូក្រាមីង។និងខំមិនហ្កេតវ៉េអ៊ីនធើហ្វេស(CGI)

និងក៏បានបញ្ចូលភារសាកូដទាំងនេះចូលទៅក្នុងការចនាគេហទំព័រផ្សេងៗជាច្រើនហើយក៏បានភ្ជាប់គ្នាទៅនិងទិន្ន័យដែលមានឈ្មោអថាដេតាបេស(databases)ដែលមានឈ្មោះថាអ៊ីមភ្លីមិន ឬភើសិនណលហូមផេក (Personal Home Page/Forms Interpreter)PHP/FL.PHP/FI អាចត្រូវបានប្រើក្នុងការចនានូវគេហរទំព័រធម្មតាឬក៏ជាគេហទំព័រដែលមានលក្ខណៈទាក់ទាញដែលមានឈ្មោះថាជាវ៉េបអាភ្លីចេសិន (Web Application) លោកឡាដូសាបានបង្កើតPHP/FIជាភលសិនណលហូមផេកធូល(PHP tools)ជំនាន់ទី1.0និងដែលដាក់ផ្សាយជាសរធារណៈនៅថ្ងៃទី៨ខែមិថុនាឆ្នាំ១៩៩៥ ដើម្បីបង្កើននូវបាក់(Bug) និងពង្រីកបន្ថែមនូវការកែប្រែភារសាកូដនេះក៏ដូចជារូបភាពរបស់កូដភីអេចភីនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។ការរួមបញ្ចុលនូវភើឡាចវ៉ារ៉ៃបល(Perl-like variables),ហ្វមហែនឌីង(form handling),និងការបង្កប់នូវដូចរបស់HTML។ចំពោះស៊ីនតាក់(syntax)មានលក្ខណៈដូចគ្នាទៅនិងតែមានលក្ខណៈកំណត់និងមានភាពសាមញ្ញជាងបើទោះជាមានលក្ខណៈតិចក៏ដោយ ពួកក្រុមរបស់អ្នកសរសេរនូវកម្មវីធី(ហៅថាប្រូក្រាមើ)នោះបានធ្វើការបង្កើតបន្ថែមនូវនិងបេតា(beta)និងការដាក់អោយប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការរបស់PHP/FIនេះនៅថ្ងៃទី២ធ្នូឆ្នាំ១៩៩៧ លោកហ្ស៊ីវហ្ស៊ូរ៉ាគី(Zeev Suraki)លោកអានឌីហ្គុតមែន(Andi Gutman) និងអ្នករចនាជនជាតិអ៊ីស្រាអែល(Israel)ពីរនាក់ផ្សេងទៀតនៅសកលវិទ្យាល័យ(Technion IIT) បានចាប់ផ្តើមសរសេនូវផាស៊ីង(Parsing)ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧និងការបង្កើតនូវមូលដ្ឋានរបស់ (PHP3) និងបានផ្លាស់ប្តូនូវឈ្មោះនៃភាសារបស់ភPHPនេះទៅជា(recursive initialism PHP) គឺជា (Hypertext Preprocessor)បន្ទាប់ពីការដាក់នូវPHPជាសារធារណៈហើយនោះក៏មានការបង្ហោះជាសារធារណៈនៅឆ្នាំ១៩៩៨។គូរ៉ាគីនិងឃុតមែនក៏បានចាប់ផ្តើមសរសេនូវ(PHP's core) ម្តងទៀត។ និងការបង្កើតឡើងនូវ(Zend Engine )នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩ពួកគេក៏បានរកឃើញនូង(Zend Technology)និង(Ramat Gan)នៅក្នុងអ៊ីស្រាអែល។នៅខែឧសភាមាន(22, 2000, PHP 4)ដែលបានមានអជ្ញាប័ណ្ណដោយ(Zend Engine 1.0,)ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើង។នៅក្នុងខែសីហាឆ្នាំ២០០៨ការបង្កើតនេះក៏បានធ្វើការវិឌ្ឍន៏ឡើងជាបន្តបន្ទាប់គឹមានរហូតដល់កំណែថ្មី(version 4.4.9.)។PHP 4នៅពេលនេះគ្មានការបង្កើតនូវកំនែទំរង់ថ្មីនិងក៏គ្មានការចេញនូវការរចនាអ្វីផ្សេងទៀតទេ។នៅក្នុងថ្ងៃទី២២ខែកក្កដាឆ្នាំ២០០៤PHP 5 ត្រូវបានចេញនិងមានអភ័យឯកសិទ្ធពីក្រុម(Zend Engine II)។ចំពោះ(PHP 5)ដែលមាននូវលក្ខណៈល្អជាច្រើនដែលខុសពីមុនដូចជា៖ការដែលជួយដល់ក្នុងការជំនួយបន្ថែមចំពោះ(object-oriented programming)។វត្ថុបំណងផ្សេងៗរបស់ទិន្ន័យភីអេចភីPHP Data Objects (PDO)។ក្នុងឆ្នាំ២០០៥(PHP 5)ត្រូវបានទៅជារបបគំហើញមួយដែលពេញនីយមប្រើប្រាស់ជាងគេបំផុតក៏មានការវិវដ្ដឥតឈប់ឈរដែរ។ឡាសស្តាស្តីកបាញឌីង(Late static binding)ត្រូវបាត់បង់នូវការប្រើប្រស់របស់ភីអេចភី(PHP)និងបានបញ្ចូលជាគំហើញ(version 5.3.)វិញម្តង។និងមានការរកឃើញថ្មីមួយទៀតដែលមានការវិវឌ្ឍន៏ស្រដៀងគ្នាទៅនិង (PHP 5)។នាមន័យថាគំរោងនេះនិងធ្វើការដាក់អោយប្រើប្រាស់ដូចជា ( PHP 6 ) យោងទៅលើការផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះនិងរួមបញ្ចូលទាំងការដែលអាចមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមករវាងយូនីកូដ (Uni code)។ដែលគំនិតនេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងខែមីនាឆ្នាំ២០១០។ដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងវិវដ្ដរបស់ក៏ប្តូគំរោងនេះទៅជាសារវិញតែចំពោះលក្ខណៈពិសេសវិញនោះ នៅរក្សាដដែល(Trunk)ការផ្លាស់ប្តូរនិងការដោះចេញនូវ(register_globals),(magic quotes),(safe mode.)ការដកចេញគឺregister_globalsដែលបានបើកនូវបង្ហាញអោយឃើញនូវចំណុចសំខាន់ៗដោយការអនុញ្ញាតិ នូវទិន្ន័យបញ្ចូល។កាដកស្រង់ពិសេសៗនេះមិនអាចធ្វើការទោះទាយបានោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញចំពោះស្ថានភាពលំបាក,ការដកស្រង់នូវការដកស្រង់ដែលអស្ចារ្យ,គឺការផ្លាស់ប្តូដោយការដាក់នូវ(addslashes() function)។នៅក្នុងឆ្នាំ២០១១PHPតំបូងឡើយមិនទាន់មានការទទួលស្កាល់នូវទិន្ន័យជាភាសារយូនីកូដ(Unicode )។

អភ័យឯកសិទ្ធ

ភីអេចភី(PHP)គឺមិនគិតតំលៃ(free software)ដែលត្រូវបានដាក់អោយប្រើប្រាស់ដោយស្ថិតក្រោមអភ័យឯកសិទ្ធរបស់(PHP License,)

Products derived from this software may not be called (PHP), nor may (PHP) appear in thier name ,without prior written permission from group@php.net. You may indicate that your software works in conjunction with PHP by saying (Foo for PHP) instead of calling it (PHP)

with (PHP Foo ) or (php)។

របៀបប្រើប្រាស់

PHPជាភាសារ(scripting language)ដែលជាទូទៅវាសើវើសាយមួយនិងជាការវិវឌ្ឍន៏នៃគេហទំព័រនិងជាធម្មតាវាតែងតែធ្វើតំនើការនៅលើប្រពន្ធអ៊ីនធើណិត។ចំពោះភារសាកូដPHPមួយចំនួនដែលត្រូវបានតំនើកាដោយភាសារភីអេចភីដូចជាការបង្កើតនូវគេហទំព័រដែលមានលក្ខណៈទាក់ទាញនិងភ្លឺរលោងរួមមានរូបភាព,ដែលប្រើនៅលើគេហទំព័រនិងការប្រើនៅឯការចនាផ្សេងៗហើយវាក៏ត្រូវបាបប្រើសំរាប់ខំនិនឡាញ(command-line )ភីអេចភីត្រូវបានទទួលការពេញមិយមចំពោះអ្នករចនាគរហទំព័រនានាតាមបណ្តាអ្នករចនាគេហទំព័រ និងត្រូវបានប្រើដើម្បីទំនាក់ទំនងនិងដេតាបេស (Database)វាអាចរកបានដោយគ្មានការបង់ប្រាក់នោះទេក្រុមអ្នករចនានូវគេហទំព័រនេះបាបបង្កើតឡើងនូវភាសារកូដគ្រប់គ្រានសំរាប់មានភាពងាយ ស្រួលក្នងការចនានូវគេហទំព័រ។សកម្មភាពរបស់PHPវាដូចជា (filter) ដែលវាត្រូវបានយកនួវឯកសារមួយចំនួនសពីហ្វាលឬអត្ថបទរបស់ PHP ឬទិន្ន័យផ្សេងៗទៀត។ជាទូទៅការចនារបរស់គេហទំព័រដែលមានលក្ខណៈទាក់ទាញផ្សេងៗត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោភីអេចភី(PHP) ហើយក៏ជាការ ដែលមានភាពពេញនិយមពិសំណាក់អ្នកដែលរចនានូវប្លុកស្ពតផ្សេងៗដែលក្នុងគោលបំនងផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផងដែរ។វាក៏បានផ្តល់នូវលក្ខណៈពិសេ ដូចគ្នាទៅនិងលក្ខណៈរបស់កម្មវិធីរបស់ការរចនារគេហទំព័រដទៃទៀតដែរ។ស្ថាបត្យករឡែម(LAMP) បានក្លាយជាង្នកដែលល្បីល្បាញខាងជំនាញនៃអ្នករចនាគេហទំព័រ(ឧស្សាហកម្ម)ព្រោះគាត់បានបង្កើតនូវឧបករណ៏ដែលមានភាពងាយស្រួលក្នុងការចនា។ ដែលPនេះមកពីពាក្យ Pythonឬក៏(Perl)និងមានធាតុផ្សំជាច្រើនទៀតដើម្បីផ្គុំបានជាពា្កយថាPHPនេះឡើង។ នៅខែមេសាឆ្នាំ២០០៧មានចំនួន២០លានដូមែននេមត្រូវបានបង្ហោះនៅតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណេតដោយការប្រើPHPនេះ។

និភ័យ

ភេទនីយភាពត្រូវបានកើតឡើងដោយការមិនគោរពតាមនូវអ្វីដែលជាកម្មវីធីរបស់(PHP)ឬដោយសារទេ

↑ ^១,០ ^១,១ Rasmus Lerdorf began assembling C code originally written for CGI scripts into a library and accessing the library's functions, including SQL queries, through HTML-embedded commands in 1994; Lerdorf, Rasmus (2007-04-26). "PHP on Hormones - history of PHP presentation by Rasmus Lerdorf given at the MySQL Conference in Santa Clara, California" (mp3). The Conversations Network. Retrieved 2009-12-11. Every day I would change the language drastically, and it didn't take very long, so by 1995, mid-1995 or so, PHP looked like this. This isn't that far from what PHP looks like today, actually. {{cite web}}: External link in |quote= (help)

[mysqlconference-1] ១,០ ^១,១ Rasmus Lerdorf began assembling C code originally written for CGI scripts into a library and accessing the library's functions, including SQL queries, through HTML-embedded commands in 1994; Lerdorf, Rasmus (2007-04-26). "PHP on Hormones - history of PHP presentation by Rasmus Lerdorf given at the MySQL Conference in Santa Clara, California" (mp3). The Conversations Network. Retrieved 2009-12-11. Every day I would change the language drastically, and it didn't take very long, so by 1995, mid-1995 or so, PHP looked like this. This isn't that far from what PHP looks like today, actually. {{cite web}}: External link in |quote= (help)

[១]