មីយ៉ាន់ម៉ាខាងលើ
មីយ៉ាន់ម៉ាខាងលើ ( ភូមា: အထက်မြန်မာပြည် អាចហៅម្យ៉ាងទៀតថា ភូមាខាងលើ ) គឺជាតំបន់ភូមិសាស្ត្រនៃ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលតាមប្រពៃណីគ្របដណ្តប់លើ ទីក្រុងម៉ាន់ដាឡាយ និងតំបន់ជុំវិញរបស់វា (សម័យទំនើប តំបន់ម៉ាន់ដាឡាយ, តំបន់សាហ្គាំង, តំបន់ម៉ាហ្វេយ៍ ) ឬនិយាយយ៉ាងទូលំទូលាយជាងនេះទៅទៀតគឺ រដ្ឋកាឈីន និង រដ្ឋសាន ។
ក្នុង ភាសាភូមា ប្រជាជនដែលមានដើមកំណើតមកពីភូមាខាងលើត្រូវបានគេហៅជាទូទៅថា អា-យ៉ា ថា ( အညာသား ) ចំណែកឯអ្នកមកពី ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្រោម ត្រូវបានគេហៅថា អោកថា(အောက်သား )
ពាក្យ "ភូមាខាងលើ" ត្រូវបាន អង់គ្លេស ប្រើជាលើកដំបូងដើម្បីសំដៅទៅតំបន់កណ្តាល និងភាគខាងជើងនៃ ប្រទេសភូមាបច្ចុប្បន្ន ។ បន្ទាប់ពី សង្គ្រាមអង់គ្លេស-ភូមាលើកទី២ ឆ្នាំ១៨៥២ មីយ៉ាន់ម៉ាក្រោម ត្រូវបានបញ្ចូលដោយ ចក្រភពអង់គ្លេស ខណៈភូមាខាងលើនៅតែឯករាជ្យនៅក្រោម អាណាចក្រភូមា រហូតដល់ សង្គ្រាមអង់គ្លេស-ភូមាលើកទី៣ ឆ្នាំ១៨៨៥។ ភូមាខាងលើត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា "ភូមាត្រឹមត្រូវ" និងអាណាចក្រ អវៈ ។ តាមប្រវត្តិសាស្ត្រ ភូមាខាងលើមានភាគច្រើនជា បាម៉ា (ចំណែកឯប្រទេសភូមាក្រោមជាប្រវត្តិសាស្ត្រនិយាយភាសា មន រហូតដល់ដើមសតវត្សទី 19) ចំណែកតំបន់ព្រំដែន ដែលកំណត់ដោយរដ្ឋបាលអាណានិគម រួមមានតំបន់ជនជាតិភាគតិច ដូចជា រដ្ឋសាន និង រដ្ឋកាឈិន សម័យទំនើប។
ភាពខុសគ្នារវាងមីយ៉ានម៉ាខាងលើ និងខាងក្រោម ត្រូវបានរកឃើញផងដែរនៅក្នុងនាយកដ្ឋានរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន (ឧទាហរណ៍ ក្រសួងអប់រំ មាននាយកដ្ឋានដែលត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យនៅភូមាខាងលើ ឬក្រោម) ខណៈដែលសារព័ត៌មានមួយចំនួនធ្វើឱ្យមានភាពខុសប្លែកគ្នារវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។ ការបោះពុម្ពជាភាសាភូមារបស់ The Myanmar Times គឺជាឧទាហរណ៍មួយ។ កាសែតនេះឧទ្ទិសផ្នែកមួយទៅកាន់ព័ត៌មានពីភូមាខាងលើ។ [១] នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃភាពខុសគ្នានៃភាសា មានភាពខុសប្លែកគ្នាក្នុងនាទីរវាងភាពខុសគ្នា នៃភាសាភូមា ដែលនិយាយដោយ ភូមា ខាងលើ ជាពិសេសនៅក្នុងជម្រើសវាក្យសព្ទ (ដូចជាពាក្យ គិនសីប ដែលខុសគ្នាពីភាគីខាងមាតា និងខាងមាតានៃគ្រួសារ ដែលមិនត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងសុន្ទរកថាភូមាក្រោម)។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មានភាពឯកសណ្ឋានគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងភាសាភូមាដែលនិយាយពាសពេញជ្រលងទន្លេ អ៊ីរ៉ាវ៉ាឌី ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងតំបន់ដីសណ្ត និងតំបន់ឆ្នេរនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្រោមផងដែរ។
សូមមើលផងដែរ
កែប្រែឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ "အထက်မြန်မာပြည်သတင်းများ ကဏ္ဍ". မြန်မာတိုင်း(မ်): pp. c. http://myanmar.mmtimes.com/2011/upper/532/index.html.