រូបិយវត្ថុ
និយមន័យ
កែប្រែរូបិយវត្ថុ គឺជាផលិតផលដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីបង្កើតលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ដំណើរការដោះដូរទំនិញ ឬសេវាកម្ម។ រូបិយវត្ថុ ជាវត្ថុមួយដែលត្រូវាបានគេប្រើប្រាស់ជាមធ្យោបាយដើម្បី ដោះដូរទំនិញ ឬសេវាកម្ម និងទូទាត់បំណុលផ្សេងៗទៀត។ រូបិយវត្ថុ គឺជាអ្វីៗដែលត្រូបានគេទទួលស្គាល់ក្នុងការទូទាត់ជា មួយទំនិញ ឬសេវាកម្ម និងទូទាត់បំណុលផ្សេងៗទៀត។
ឧបករណ៍ដោះដូរ
កែប្រែនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច រូបិយវត្ថុជាមធ្យោបាយដោះដូរនៅពេល ដែលមានការទិញលក់ទំនិញ សេវាកម្ម ឬការទូទាត់បំណុលទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។ ការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុជាមធ្យោបាយដោះដូរដូចនេះ បានបង្កើន ឬពង្រីកសកម្មភាពក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះវាបានកាត់បន្ថយ ការចំណាយយ៉ាងច្រើនក្នុងដំណើរការដោះដូរដោយផ្ទាល់រវាងទំនិញនិង ទំនិញ។ នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ការដោះដូរដោយផ្ទាល់រវាងទំនិញនិង ទំនិញត្រូវបានចំណាយចំពោះការជួញដូរ ព្រោះអ្នកទិញ និងអ្នកលក់ត្រូវ ស្វែងរកអ្នកមានតំរូវការដូចគ្នាដើម្បីដោះដូរ ពេលវេលាដោះដូរ និងទំហំនៃ ការដោះដូរ។
ឯកតាវាស់តម្លៃ
កែប្រែរូបិយវត្ថុជាឯកតាវាស់តម្លៃ មានន័យថាវាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បី វាស់នូវតម្លៃរបស់ទំនិញ ឬសេវាមុនពេលធ្វើការដោះដូរ ។ ពួកគេវាស់តម្លៃទំនិញ ឬសេវាកម្មដោយរូបិយវត្ថុ ក៏ដូចជាពួកគេវាស់ទំងន់ ដោយ Kg ឬវាស់ចំងាយដោយម៉ែត។ នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន ក្នុងតំណើរការនៃការដោះដូរវត្ថុជាមួយនឹង ទំនិញគេប្រើរូបិយវត្ថុជាវត្ថុកណ្តាល។
ឧបករណ៍ផ្ទុក ឬរក្សាតម្លៃ
កែប្រែរូបិយវត្ថុ ជាឧបករណ៍ផ្ទុកតម្លៃ មានន័យថាជាកន្លែងផ្ទុកនូវតំលៃទំនិញក្នុងរយៈពេលកំណត់ជាក់លាក់ណាមួយ ។ មុខងារនេះសំខាន់ណាស់ ព្រោះមនុស្សមិនចង់ចំណាយនូវចំណូលរបស់ខ្លួនឲ្យអស់ពេលទទួលបានភ្លាមនោះទេ ជាពិសេសពួកគេត្រូវសន្សំវាទុកសំរាប់ពេលអនាគត។
ការវាស់រូបិយវត្ថុ
កែប្រែរូបិយវវត្ថុ M1
កែប្រែគឺសំដៅលើមធ្យោបាយណាដែលបានធ្វើការដោះដូរភ្លាមៗ ដូចជា ៖ • Currency in the hands of public • Travelers’ check • Demand deposits • Other checkable deposits
រូបិយវត្ថុ M2
កែប្រែរួមមាន ៖ • រូបិយវត្ថុ M1 • Small-denomination time deposits • Saving deposits including money-market • Retail money-market mutual fund shares
រូបិយវត្ថុ M3
កែប្រែរួមមាន ៖ • រូបិយវត្ថុ M2 • Large-denomination time deposits • Repurchase agreements • Eurodollars
ប្រព័ន្ធរូបិយវវត្ថុ
កែប្រែគឺជាទំរងនៃការង្កើតនូវការចរាចររូបិយវត្ថុរបស់ប្រទេសមួយ ដែលកំណត់ដោយច្បាប់ ។ ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុរួមមានកត្តាដូចខាងក្រោម ៖ Monetary standard : អ្វីៗដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការកំណត់ តំលៃរូបិយវត្ថុ ។ Monetary Unit : ជាឯកត្តារបស់រូបិយវត្ថុនៃប្រទេសមួយៗ ដូចជានៅកម្ពុជា គឺរៀល (KHR) នៅ U.S គឺ Dollar (USD) ….។ ឧបករណ៍ដោះដូរ (Medium of Echange)ៈ គឺជាបណ្តាឧបករណ៍ដែល ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ ដើម្បីអនិវត្តការទីញ ឬការលក់ទំនិញ សេវា ឬទូទាត់បំណុល ដូចជាក្រដាស់ប្រាក់ Bank Money, E-money…. ។ និយាយរួមនៅក្នុងប្រព័ន្ធរូបិយវត្ថុ កត្តាដែលតែងតែផ្លាស់ប្តូរគឺ Money standard ។ តាមរយៈការវិវត្តន៍នៃរូបិយវត្ថុ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា Money standard របស់ប្រទេសនីមួយៗ វាអាស្រ័យនឹងលក្ខខណ្ឌជាក់ស្ដែងនៃពេល វេលាជាអ្នកកំណត់ ។