ល្បែងបាយខុំ

ល្បែងបាយខុម ត្រូវលេងដោយមនុស្សពីរនាក់។ បាយខុំ មាន១០រន្ធ និងគ្រាប់ចំនួន៤២គ្រាប់។ មួយប៉ែក ឬមួយស្រុក មាន៥រន្ធ។ ដំបូង គេដាក់គ្រាប់៥គ្រាប់ ក្នុងរន្ធក្បាលមឿង និងដាក់៤គ្រាប់ ក្នុងរន្ធធម្មតា។ អ្នកដើរមុន ត្រូវចាប់គ្រាប់ពីរន្ធណាមួយ ក្នុងប៉ែករបស់ខ្លួន ហើយទម្លាក់ម្ដងមួយគ្រាប់ៗ ក្នុង១រន្ធ។ បើអស់គ្រាប់នៅត្រង់រន្ធណា គេត្រូវយកគ្រាប់នៅរន្ធបន្ទាប់ រួចដើរបន្តទៅទៀត។ លុះដើរអស់គ្រាប់ត្រង់រន្ធណា ហើយរន្ធបន្ទាប់នោះ ជារន្ធទទេ គេនឹងស៊ីគ្រាប់នៅរន្ធបន្ទាប់ពីរន្ធទទេនោះ។ បើគេដើរអស់គ្រាប់ ហើយជួបនឹងរន្ធទទេពីរជាប់គ្នា គេហៅថាឃ្វាង។ ពេលនោះ អ្នកទីពីរត្រូវដើរម្ដង។ អ្នកណាស៊ីបានគ្រាប់ច្រើន អ្នកនោះជាអ្នកឈ្នះ។

សម្ភារៈ

រន្ធបាយខុម

រន្វបាយខុំមាន១០។ អ្នកលេងម្នាក់មាន៥រន្ធ ឬ ហៅថា មួយស្រុក។ ជាទូទៅ រន្ធធម្មតាបួននៅខាងមុខអ្នកលេង ហើយរន្ធធំមួយហៅថាក្បាលមឿង នៅចន្លោះរន្ធធម្មតាទាំងពីរជួរ ហើយខិតទៅខាងស្ដាំ (សូមមើលរូប)។ ជាទូទៅ នៅជនបទគេកាយរន្ធបាយខុំលើដី។ គេក៏អាចធ្វើខួងរន្ធបាយខុំលើក្ដារបន្ទះដែរ។ គេអាចហៅក្ដារនោះថាក្ដារបាយខុំ។

ពណ៌លឿងជាស្រុកមួយ ពណ៌ស្លាទុំជាស្រុកមួយ។ រន្ធពីរនៅសងខាងហៅថាក្បាលមឿង រន្ធ៨ទៀតជារន្ធធម្មតា។ រូបនេះបង្ហាញការប្រើគ្រាប់៤២គ្រាប់។

គ្រាប់បាយខុម

អាស្រ័យនឹង ជីវភាព គេអាចយកអ្វីមកធ្វើជាគ្រាប់បាយខុំក៏បាន ស្រេចតែនឹងងាយលេង។ គ្រាប់បាយខុំអាចជាគ្រាប់អំពិល ឬ គ្រាប់គ្រួស ជាដើម។ ជាធម្មតាគេប្រើគ្រាប់ ៤២គ្រាប់ គឺ រន្ធធម្មតា ៤គ្រាប់ក្នុងមួយរន្ធ និង ក្បាលមឿង ៥គ្រាប់ក្នុងមួយរន្ធ។ ក៏ប៉ុន្តែ គេអាចដាក់គ្រាប់ច្រើនជាងនេះក៏បាន ស្រេចតែអ្នកលេងទាំងពីរអ្នកព្រមព្រៀងគ្នាសន្មតយក ឬ មិនដូច្នោះទេអាស្រ័យទៅតាមតំបន់ ឬ ទម្លាប់ដែលចេះចាំតមកពីដូនតា។

របៀបលេង

របៀបដើរទូទៅ

ដំបូង គេរាយគ្រាប់ក្នុងរន្ធនីមួយៗតាមទម្លាប់។ បន្ទាប់មក គេរកអ្នកចាប់ផ្ដើមលេង។ តាមទម្លាប់ គេត្រូវប៉ាវ ហើយអ្នកឈ្នះចាប់ផ្ដើមដើរមុន។

របៀបដើរគឺ អ្នកដើរត្រូវចាប់យកគ្រាប់ពីរន្ធណាមួយក៏បានក្នុងស្រុករបស់ខ្លួន ហើយរាយគ្រាប់ម្ដងមួយគ្រាប់ៗ ក្នុងរន្ធបន្តបន្ទាប់ (ទៅខាងណាក៏បាន) រហូតដល់អស់គ្រាប់។ កាលបើអស់គ្រាប់ពីដៃ អាចមានករណីបីយ៉ាង។

ទី១៖ បើរន្ធបន្ទាប់ពីរន្ធដែលគេទម្លាក់ចូលចុងក្រោយមានគ្រាប់ គេត្រូវចាប់គ្រាប់ក្នុងរន្ធនោះទាំងអស់ ហើយដើរទៅមុខទៀត រហូតដល់ ស៊ី ឬ ឃ្វាង។

ទី២៖ បើរន្ធបន្ទាប់ពីរន្ធដែលគេទម្លាក់ចូលចុងក្រោយមួយទទេគ្មានគ្រាប់ ហើយរន្ធបន្ទាប់មួយទៀតមានគ្រាប់ អ្នកដែលកំពុងដើរនោះ ដកយកគ្រាប់ក្នុងរន្ធទីពីរនោះទុកទាំងអស់ រួចហើយ ដល់វេនអ្នកម្ខាងទៀតដើរ។ នេះហៅថាស៊ី។

ទី៣៖ បើរន្ធបន្ទាប់ពីរន្ធដែលគេទម្លាក់ចូលចុងក្រោយទទេ២រន្ធបន្តបន្ទាប់គ្នា គេហៅថាឃ្វាង។ អ្នកដែលកំពុងដើរត្រូវឈប់ហើយ ដល់វេនអ្នកម្ខាងទៀតដើរវិញ។

ស៊ីបន្តបន្ទាប់ ឬ ខួងស៊ីៗ

ករណីដែល គេស៊ីពីរន្ធណាមួយ ហើយរន្ធទី១បន្ទាប់ពីរន្ធនោះទទេ តែរន្ធទី២មានគ្រាប់ គេដកគ្រាប់ក្នុងរន្ធទី២ បន្ទាប់ពីរន្ធស៊ីលើមុនទៀត។ ពេលស៊ីដូច្នេះ តាមទម្លាប់ មុននឹងគេស៊ីរន្ធទីពីរនោះ គេយកដៃទៅវីក្នុងរន្ធទីមួយដើម្បីបញ្ជាក់ថាគ្មានគ្រាប់ហើយនិយាយថា ខួង ទើបគេដកយកគ្រាប់ក្នុងរន្ធទីពីរហើយនិយាយថា ស៊ី។ ដូច្នេះហើយទើបគេហៅថា ខួងស៊ីៗ យ៉ាងនេះ។ ជាទូទៅ គេខួងស៊ីប៉ុន្មានដងក៏បានដែរឱ្យតែរន្ធបន្តពីរន្ធដែលស៊ីទទេ ហើយរន្ធខាងមុខមួយទៀតមានគ្រាប់។

ករណីអស់គ្រាប់ពីស្រុក

សូមចងចាំថា គេដើរបានតែកាលណាមានគ្រាប់ក្នុងស្រុកខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ បើកាលណាដល់វេនអ្នកម្ខាងណាដើរហើយអ្នកនោះគ្មានគ្រាប់ក្នុងស្រុកសោះ អ្នកម្ខាងទៀតមានសិទ្ធីដើរ ហើយដើររហូតទាល់តែអ្នកដែលគ្មានគ្រាប់ក្នុងស្រុកមានគ្រាប់ដើរវិញ។

បញ្ចប់

កាលណា នៅសល់គ្រាប់តិច (៤គ្រាប់ចុះក្រោម) អ្នកទាំងសងខាងអាចព្រមព្រៀងចែកគ្រាប់គ្នាតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែង។ ជួនកាល អាចមានអ្នកម្ខាងខួងស៊ី រហូតដល់អស់គ្រាប់រលីងតែម្ដង។

កំណត់ឈ្នះចាញ់

គេអាចកំណត់ឈ្នះចាញ់បានយ៉ាងហោចណាស់ពីររបៀប។

ទីមួយគឺចប់មួយក្ដារ គេរាប់គ្រាប់ អ្នាកបានគ្រាប់ច្រើនជាអ្នកឈ្នះ។

ទីពីរ គេលេងជុំថ្មី ម្ដងហើយម្ដងទៀតរហូតដល់មានអ្នកម្នាក់នៅសល់គ្រាប់តិចជាងចំនួនគ្រាប់ក្នុងមឿង។ ដើម្បីលេងរបៀបទីពីរនេះ គឺគេចាប់ផ្ដើមជុំថ្មីដោយប្រើគ្រាប់ដែលស៊ីបានក្នុងជុំមុនដាក់ក្នុងស្រុកខ្លួន។ អ្នកមានគ្រាប់លើស រក្សាគ្រាប់លើសនោះទុក។ អ្នកខ្វះគ្រាប់ត្រូវដាក់ ក្បាលមឿងមុនហើយទុករន្ធធម្មតាឱ្យសល់ រន្ធដែលខ្វះគ្រាប់នោះ ហៅថា រន្ធស្អុយ។ គេចាត់ទុករន្ធស្អុយនេះថាមិនមាន ពោលគឺមិនរាយគ្រាប់ចូល ហើយ មិនគិតថាជារន្ធទទេដើម្បីស៊ីទេ។ រន្ធស្អុយហើយគឺស្អុយរហូត។ កាលណាអ្នកណាមានរន្ធស្អុយរហូតដល់ក្បាលមឿង អ្នកនោះជាអ្នកចាញ់។

ពិន័យ

អ្នកចាញ់ត្រូវពិន័យផ្សេងៗតាមកំណត់។ របៀបពិន័យម្យ៉ាងគឺគេដាក់គ្រាប់ក្នុងរន្ធធម្មតា ហើយឱ្យអ្នកចាញ់នោះផ្លុំគ្រាប់ទាំងនោះចេញពីរន្ធឱ្យអស់ទើបលេងបន្តបាន។