ភូមិស្មាច់ដែង ឃុំរាម ស្រុកព្រៃនប់ ខេត្តព្រះសីហនុ

(ត្រូវបានបញ្ជូនបន្តពី ស្មាច់ដែង)

ភូមិអុង


សកម្មភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន

កែប្រែ

ហើយនៅក្នុងភូមិនីមួយៗមានប្រជាជនយ៉ាងច្រើនកុះករនៅតំបន់នោះប្រជាជនគឺមានមុខរបរផ្សេងៗពីគ្នាហើយការងារដែលពួកគាត់ និយមធ្វើច្រើនជាងគេគឺប្រកបរបរជាកសិករខ្លះធ្វើជាអ្នកចំការខ្លះទៀតប្រកបរបរជាកម្មករសំណង់នានាខ្លះទៀតជាអាជីវករ និងអាជីវកម្មលកដូរនៅតាមទីផ្សារ។

​ ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត

កែប្រែ

នៅតំបន់គឺលោកអ្នកអាចធ្វើតំណើរបានតាមរយះផ្លូវជាតិលេខ៤ហើយតំបន់ត្រូវបានបែងចែកជាច្រើនភូមិផងដែរដូចជា ភូមិស្មាច់ដែង ភូមិថ្មី ភូមិអុង ភូមិរាម ភូមិទឹកសាប ភូមិអូរសង្គសី ។

ទេសចរណ៏នៅតំបន់នោះ

កែប្រែ

នៅកន្លែកកំសាន្តនៅទីនោះមានតំបន់ទេសចរណ៏ជាច្រើនផងដែរដែលមានដូចជាសមុទ្ររាមសមុទ្រចិនឫសមុទ្រ០៥ សមុទ្រព្រែកចាកនឹងមានស្ពានទឹកសាប ដែលតែងតែ នៅទីនោះគឺមានភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិមកកំសាន្តទីនោះយ៉ាងច្រើនផងដែរ។

ផ្សារ

កែប្រែ

ក្នុងភូមិស្មាច់ដែងគឺមានផ្សារចំនួនពីទ០១ មានឈ្មោះ ថាផ្សារស្មាច់ដែងខាងក្រោម ទើបតែបង្កើតថ្មីតែប៉ុន្នោះ តែមិនទាន់បើកជាផ្លូវការទេ។ ផ្សារស្មាច់ដែងខាងលើ បានបើកលក់ ជាផ្លូវការ ហើយដែលផ្សារនោះ បានដាក់លក់នូវសំភារះជាច្រើន ដែលមានលក់ដូចជា សំលៀកបំពាក់ បន្លែផ្លែឈើ ត្រីម្ហូប សាច់សាច់ជ្រូក សាច់មាន់សាច់ទា សាច់គោ គ្រឿងសមុទ្រជាច្រើនប្រភេទ ដូចជាត្រីឆ្លាមជាដើម ផ្សារទាំពីនោះស្ថិតនៅចំងាយផ្លូវពីគ្នា។

រចនាសម្ព័នសហគមន៏

កែប្រែ

ឥឡូវនេះ នៅស្មាច់ដែងបាន បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលកុមារកំព្រា ឥឡូវនេះគេកំពុងតែកសាងសង់អាគារជាច្រើនហើយនឹងជិតសម្ភោធបានផងដែរ។ ប្រជាជននៅទីនោះពួកគេប្រកបរបរធ្វើស្រែចំការ កសិកម្ម ចិញ្ចឹមសត្វ មានដូចជា​ មាន់ ឬទា គោ ក្របី សេះ ជ្រូកជាដើម។ ឥឡូវនេះនៅភូមិខ្ញុំកំពុង អភិវឌ្ឍន៏ហេដ្ឋារចនាសម្ព័នជាច្រើនដែលមានដូចជាស្ពាន ផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវលំ ប្រលាយទឹក លូបង្ហូរទឹកស្អុយ និង សាលារៀនបឋម សាលារៀន អនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យដែលទើបតែនិងបង្កើតបានរយះពេលពីឆ្នាំប៉ុន្នោះ សាលារៀនវិទ្យាល័យនេះបានសម្ភោធនៅឆ្នា២០១០ដែលទើប តែកន្លងមកពីឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំបានសិក្សានៅទីនោះបានរយះពេលពីឆ្នាំដែរគឺចាប់ពី[ឆ្នាំ២០០៩ នឹងឆ្នាំ២០១១]សាលារៀននៅទីនោះមានផាសុខ ភាពល្អ ដែលមានទីធ្លាធំទូលាយមានតារាងបាល់ទាត់ បាល់ទះ និងបាល់បោះ មានសួនផ្កានៅពីមុខថ្នាក់រៀនមានដើមឈើធំៗជាច្រើន ជា ពិសេសសាលានោះនៅជិតអាកាសយាន្តដ្ឋាន ដែលយើងអាចមើល មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះសាលានោះបានសាងសងនៅលើកំពូលភ្នំដែលភ្នំនោះ គេហៅថាភ្នំ៩៣ ។ រីឯការធ្វើកសិកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅរដូវនេះវិញវាគឺជារដូវដែលប្រមូលផលបើយើងក្រលេកមើលនៅទីវាលស្រែវិញនោះ យើងបានឃើញថា វាលស្រែនៅពេលនោះប្រៀបបាននិងកំរាលព្រំព័ណមាសយ៉ាងក្រហមទុំគួរអោយគយគន់ហើយនិងមានបក្សីដែល បានមកជិកស្រូវដើម្បីបំពេញក្រពះរបស់វា។ នៅភូមិស្មាច់ដែងនៅពេលមានបុណ្យទានម្តងៗនៅវត្តស្មាច់ដែងបានប្រារព្ធពិធីជាច្រើនណាស់ ដែលមានកម្មវិធីរាំរែក និងមានកម្មវិធីជាច្រើនទៀត។ហើយផ្ទៃដីនៅទីនោះបានលាតសន្ធឹងរាប់សិបហិចតា ហើយមានផ្ទះជាច្រើនដែលមានផ្ទះ តូច ផ្ទះធំហើយមានជនជាតិបានរស់នៅចំរុះគ្នានិងចំរុះពូជសាស្រដែលាមាន ចាម ខ្មែរ ចិន វៀតណាម ថៃ និងជនជាតិអឺរ៉ុប ..ល..។ បើតាមខ្ញុំដឹងកាលពីមុនភូមិនោះសំបូរទៅដោយព្រៃអាកាសស្យាជាច្រើនដែលដុះនៅក្នុងភូមិនោះប៉ន្តែឥឡូវនេះប្រជាជនបានកាប់ឆ្ការព្រៃអស់ ទៅហើយដើម្បីយកដីធ្លីទាំអស់នោះមកធ្វើជាដីកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន រឺធ្វើជាផ្ទះរឺលំនៅឋានរបស់ខ្លួនរឺធ្វើជាដីកសិកម្ម ធ្វើស្រែចំការ សំរាប់ដាំដំនាំផ្សេងៗ ជាច្រើនដូចជាដាំស្រូវ ដាំស្ពៃ ដាំឪឡឹក ដាំពោត និងដាំគ្រឿងជាច្រើនទៀត...ល..។ ឥឡូវនេះគេបានអភិវឌ្ឍន៏ផ្លូវជាច្រើនដែលបានចាក់កៅស៊ូចាប់ពី ផ្លូវធំទៅដល់សមុទ្រចិន រឺហៅថាសមុទ្រ០៥ដែលទើបតែនិងកសាងថ្មីៗនេះដែលនិងជិតបានសំរេចហើយ..។


ប្រវត្តសាស្រ្តសង្ខេប

កែប្រែ
  • ពីបុរេសម័យ ដល់ ចុងសម័យមហាក្សត្រ “វរ្ម័ន

នៅលើសកលលោកយើនេះ ប្រទេសណាក៏ដូចដូចប្រទេសណា ទោះជាប្រទេសនោះតូចក្តីធំក្តីសុទ្ធសឹងមានប្រវត្តសាស្រ្តដូចគា្នប្រជាំជាតិរៀងៗខ្លួនទាំងអស់។ ចំណែកប្រទេសខ្មែរយើងវិញដែលជាប្រទេសដែរចំណាស់ជាងគេនៅឥណ្ឌូចិននេះ ក៏មានប្រវ្តសាស្រ្តជាមូលដ្ឋានជាតិនិងសញ្ញានជាតិរបស់ខ្លួនដែរ។ ការសិក្សាពីប្រវត្តសាស្រ្តវាមានសារះសំខាន់នាស់ ព្រោះថាប្រវត្តសាស្រ្តេជាក្រិត្យក្រមសំយោករវាងវប្បធម៌ និង សង្កមរបស់ជាតិនេះឯង។ ម៉្យាងវិញទៀតសិក្សាពីប្រវត្តអាចនាំឲយើងដឹងនៅ:

  • កិច្ចការទាំងឡាយរបស់បុព្វបុរសដូនតឆាយើងកាលពីសម័យមុនៗ ដូចជាការកសាង

ប្រសាទ ស្ពាន ថ្នល់។

  • ដឹងនៅការតស៊ូ នឹងពលីកម្មគ្របបែបយ៉ាង របស់វីរះបុរសយើដែលប្រឆាំងនិងពួកបរទេស

ឈ្លានពាន។

  • ឲយើងកាកន់តែស្គាល់ពីអរិយធម៌ វប្បធម៌សង្គមធម៌ និងទំនៀមទំលាប់ឲកាន់តែច្បាស់

លាល់។ ជាចំនេះដឹងមួយយ៉ាងសំខាន់សំរាប់អប់រំដល់កូនចៅខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ឲស្គាល់ច្បាស់ ពីទឹកដី អរិយធម៌ វប្បធម៌ និងទំនៀមទំលាប់ដែលមាន។អាស្រ័យហេតុនេះយើងជាកូនខ្មែរការស្គាល់និងដឹងពីប្រវត្តសាស្រ្តប្រចាំជាតិខ្លួន ជាពិសេសនៅក្នុងគ្រាដែលលំបាកដែលប្រទេសយើងប្រទេសយើងមានជំលោះផ្ទៃក្នុងក្នុងនោះយើងត្រូវតែរួបរួមគ្នាឡើងដើម្បីថែរក្សា ទឹកដីនិងកេរ្តិ៍តំណែលរបស់យើងអោយាបនគងវង្សជានិច្ច។លើពីនេះទៅទៀតការដែល យើងរៀនប្រវត្តសាស្រ្តរបស់យើងវាកាន់តែផ្តល់ឲយើង កាន់តែស្រលាញ់នូវសតិសម្បជញ្ញជាតិ និងស្នហាជាតិរបស់ខ្លួន កាន់តែទ្វេឡើងថែមទៀត។

  • បញ្ហាដែលចោទពីកំណើតនៃជនជាតិខ្មែរ

ចំពោះបញ្ហានៃដើមកំណើតខ្មែរ មានទស្សនះជាច្រើនដែលដោះស្រាយមិនចុះសំរុងនិង គ្នា។ អ្នកស្រាវជ្រាយទាំងនោះតែងតែឲសម្មតិកម្មផ្សេងៗដូចតទៅ: ចំពោះទស្សនះលោក AYMONIER និងលោក LECLER បានអះអាងថា” ខ្មែរជាជនជាតិ ឥណ្ឌាដែលរត់ចេញពីប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួនហើយមកតាំងទីលំនៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍” អ្នកស្រាវជ្រាវទាំងពីរូបគាត់សង្គេតឃើញថាខ្មែរគោរពសាសនាបែបឥណ្ឌា “ព្រហ្មញ្ញណ៍សាស នានិង ពុទ្ធសាសនា” ដោយប្រើអក្សរសំស្រ្តឹត មានទំនៀមទំលាប់និងរបៀបគ្រប់គ្រងបែប ឥណ្ឌាគឺ”របបរាជានិយម” ។

  • ចំពោះទស្សនះ លោកឈឹម ក្រសេម យល់ឃើញថា “ខ្មែរគឺឥណ្ឌា រឺខ្មែរនិងឥណ្ឌាជាជន

ជាតិតែមួយ” ដោយគាត់យល់ទៅលើឈ្មោះនៃជនជាតិខ្មែរហៅតាមសូរសព្ទដើមថា “កុមេរុ” ដែលេជាប្រទេសមួយនៅឥណ្ឌា បើតាមសំលេងនិយាយ កុមេរុ ទំនងជាឈ្មោះភ្នំ “សុមេរុ” ហៅនូវត្រឹម”សុមេរុ” លុះយូរទៅឈ្មោះនេះបានក្លាយប្រកដនៅលើសិលាចរិតខ្មែរថា ក្មេរ។ កុមេរុ > ក្មេរ > ខ្មែរ សំលេងក្រោយមកប្រែថា “ខ្មែរ” ។ ម្យ៉ាងទៀក្រៅពីឈ្មោះប្រទេស

ការសរុបសេចក្តី

កែប្រែ

តាមទស្សនះលោក PROLIYIER និងលោក MARCHEL បានអះអាងថា”ខ្មែរស្ថិតនៅក្នុងអំបូរមន~ខ្មេរ” ហើយជនជាតិនេះកើតនៅជ្រោយឥណ្ឌូចិនតែម្តង។ ម្យ៉ាងទៀតអ្នកស្រាវ ជ្រាវបានបន្ថែមទៀតអំបូរ មន~ខ្មែរ កើតមកពីការផ្សំកាត់រវាងពួក ម៉ាឡាណេស៊ីយាង(MALANESIENS) ឥណ្ដូនេស៊ីយ៉ាង INDONESIENS ដែលរស់នៅលើពាសពេញសុវណ្ណភូមិ។ ទីតាងរបស់ជនជាតិអំបូរមន~ខ្មែរ ស្ថិតនៅពីឆ្នេរសមុទ្រចិនរហូតដល់ព្រំប្រទល់ឥណ្ឌា។ពួកឥណ្ឌូណេស៊ីយ៉ាងតពូជពីពួកម៉ាឡាណេស៊ីយ៉ាង ដែលមានសំម្បុរខ្មៅស្រអែមបានជាហាន ថាដូចច្នេះ គឺមកពីការកឃើញនូវលលាក្បាលដែលមាននូវលក្ខណះជា ម៉ាឡាណេស៊ីយាង MALANESIENS បានន័យថាពួកពួកឥណ្ឌូណេស៊ីយ៉ាង INDONESIENS គឺពួក មន~ខ្មែរ។ចំពោះលោក G.OLIVIER ខ្មែរមិនចិនមិនយួន រឺ ឥណ្ឌាទេ “ខ្មែរជាខ្មែរ” ។ អ្នប្រាជ្ញរូបនេះចំពោះពាក្យ”ពូជសាសន៍ឥណ្ឌូណេស៊ីយាង” យើងត្រូវបញ្ចូលជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីយាង ដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី (ខ្មែរ~មន) ពួកខ្មែរលើដូចជា ព្នង ខា គួយ ព័រ....។ ឮព្រទាំងពួកមនុស្សរស់នៅតាមភ្នំនៃប្រទេស ភីលីពីន ដូចជាសាកាយ និងពួក ដាយ៉ាក នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីផង។ចំពោះលោកGOEDES និងលោកOLIVIER បានអះអាងថា”ខ្មែរសព្វថ្ងៃជាពួកព្នងទទួលវប្បធម៌ឥណ្ឌា” ដោយលោកយល់ឃើញថាផ្នែកប្រពៃណីផ្សេងៗរវាងខ្មែរដែលបានទទួលវប្បធម៌ឥណ្ឌា និង កុលសម្ព័នខ្មែរលើដែលរស់នៅតំបន់ព្រៃភ្នំ។ជារួមមកថ្វីត្បិតតែខ្មែរបានទទួលឥទ្ធិពលពីឥណ្ឌាក៏ពិតមែនប៉ុន្តែ យើងសិក្សាអោយស៊ីជំរៅទៅទៀតនោះនិិងបង្ហាញអោយឃើញថា ខ្មែរយើងមានអរិយធម៌ របស់ខ្លួនរួចស្រាចទៅហើយ មុនពេលដែលឥណ្ឌាចូលមកទៀត។ បានន័យថាខ្មែរជាពូជដោយឡែកពីឥណ្ឌាដែល ស្របតាមទស្សនះដែលថា អំបីរខ្មែរបានកើតឡើងនៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៏នេះតែម្តង ដោយសារការកាត់ផ្សំរវាងពួកម៉ឡេស៊ីយាង។ ម្យាងវិញទៀតបើយើងសំអាងទៅលើរឿងព្រេងលុះត្រាតែមានព្រះនាងលីវ យី នៅស្រុកខ្មែរទើបបានមានព្រះបាទ ហ៊ុន ទៀន ដែលមកពីប្រទេស ឥណ្ឌាមកប្រសព្វគ្នាទើបានគ្រប់គ្រងនគរកោះគោកធ្លកនេះដេរ។បានសេចក្តីថាលុះត្រាតែមានជនជាតិខ្មែររស់នៅលើកោះគោកធ្លកនោះមុនទើបឥណ្ឌា អាចមកផ្សាយអរិយធម៌ខ្លួនបានដែរ។ រួមសេចក្តីមកភុស្តតាងជាច្រើនដែលបង្ហាញថាខ្មែរ ជាជនជាតិដែលចំណាស់ជាងគេដែលបានកើតឡើងនៅភូមិភាគអាស៊ីធាគ្នេយ៏ ហើយដែលស្ថិតនៅក្នុងអំបូរ មនុស្សមួយដោយឡែកពីអំបូរឥណ្ឌាដែលអ្នកវិទូឲឈ្មោះថា អូស្រ្តូអាស្យាទិច AUSTROASIATIQUESរឺងាស៊ីខាងត្បូង។ ជនជាតិខ្មែរកើតឡើងហើយវិវត្តន៏ និងមានជីវិតស្ថិតស្ថេររហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ចំណែកឯជនជាតិដ៏ទៃដែលមករស់នៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោកសព្វថ្ងៃនេះ គឺជាអ្នកដែលមកវាទទឹកដីខ្មែរយើងជាបណ្តើរៗ លើកលែងតែប្រទេសចប្ប៉ាចេញសិទ្ធតែបានមកនៅក្នុងសម័យប្រវត្តសាស្ត្រទៅហើយ។

សម័យបុរេប្រវត្តសាស្រ្ត

កែប្រែ

ប្រទេសខ្មែរចំណាសដែលមានវប្បធម៌ អរិយធម៌ច្រើសែនឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកប្រវត្តវិទូបានបែងចែកជាពីសម័យធំៗសម័យមុនបង្កើតតួរអក្សរ រឺសម័យបុរេប្រវត្ត សម៍យប្រវត្តសាស្រ្ត ដែលខ្មែរចេះប្រើតួរអក្សរឥណ្ឌាដោយបង្កើតបានជាអក្សរខ្មែរ ដើម្បីកត់ត្រាព្រឹត្តិការណ៍នានានៅក្នុងសម័យកាល នីមួយៗ។ បុរេសម័យជាសម័យមួយ ដែលមានអាយុយូឡុងណាស់មកហើយ ក៏ជាសម័យកាលមួយ ដែលមានប្រសាស្រ្តវិទូពិបាក និងតាំងអាយុកាលរបស់សម្ភារះ រឺ ឆ្អឹងមនុស្ស សម័យដើម ក៏អាចដឹងពីចំណាស់ នៃអាយុកាលរបស់សម្ភារះទាំងនោះដែរ។ បុរេប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរបានចាប់ផ្តើមប្រមាណ ៦០០.០០០ឆ្នាំមុន គ.ស មកដល់ ស.វ ទី១នៃ គ.ស។ ការចងក្រងបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាសំអាងនៅការកឃើញនោគ្រឿងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់បុរាណចាច្រើនប្រភេទដែលអ្នកប្រវត្តិវិទូ និងអ្នកស្រាវជ្រាវទាំងជនជាតិខ្មែរ និងជនជាតិបរទរសរកឃើញពីមុនៗមក ក៏ដូចជាការរកឃើញនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះយើងអាចសន្និដ្ឋានបានយ៉ាងច្បាស់ថា នៅលើទឹកដីយើងនេះ មានមនុស្សរស់នៅតាំងពីសម័យមុនប្រវត្តិសាស្រ្តមកម្លោះ ហើហជនជាតិខ្មែរជាជនជាតិដែលកើតឡើងនៅលើជ្រោយសុវណ្ណភូមិយើងនេះ។ កំណាយជាច្រើនដែលគេបានរកឃើញនៅលើទឹកដីកម្ពុជាយើងនេះ អ្នកប្រវត្តិវិទូអាចអះអាងថាបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរមានការីកលូត លាស់ និងវិវត្តិន៍ពិយុគថ្មគ្រួស រហូតដល់អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញនៅតាមស្ថានីយ៍ទាំងឪអស់នេះអ្នកបុរេប្រវត្តិវិទូខ្មែរបានបែងចែក បុរេប្រវត្តិខ្មែរជា៥សម័យកាលសំខាន់ៗដូចតទៅនេះ: ១~សម័យថ្មគ្រួសបំបែក ពី ៦០០.០០០ ដល់ ១២០.០០០ឆ្នាំមុន គ.ស នៅក្នុងយុគនេះគេអាចទុកជាដើមសម័យនៃអរិយធម៌ខ្មែរ ដើយនៅក្នុងសម័យនោះមនុស្សប្រប្រាស់ថ្មគ្រួសធំៗ មានទំហំប៉ុនកដៃកជើងមកធ្វើជាអាវុធ រឺគ្រឿងឧបករណ៍ដោយ

ប្រវត្តនៃPhotography

កែប្រែ

ការថតរូបគឺជាសិល្បមួយ។វិទ្យាសាស្រ្ដនិងប្រតិបត្ដិសំរាប់បង្កើតរូបភាពអោយបានយូរដោយភ្លើងសំលេងដែលថតហើយរឺពន្លឺអសនីជចុម្ពិតដទៃទៀត។ អគ្គីសនីអវិជ្ជមានណាមួយដែលបានកំណាញ់សំរាប់រូបភាពដែលដឹងមួយរឺនៃជាតិគីមីដោយសេចក្ដីកំណាញ់សំរាប់ពន្លឹភ្លើងមួយាដែលបានដឹងរឺសម្ភារះ ហ្វិលនៃរូបថតតាមបែបផែន។ភ្នែករបស់កាមេរាមួយគឺប្រើសំរាប់ជាចំនុចរួមពន្លឺនៃភ្លើងដែលចាំងជះពន្លឺភ្លើងរឺបញ្ចេញកែវឆ្លុះចូលទៅក្នុងរូបថតពិតមួយនៅលើពន្លឺ ភ្លើងនៃផ្ទៃខាងក្រៅនៅពេលមួយផ្នែកខាងក្នុងនៃកាមេរានៃកាំពន្លឺមួយ។ការធ្វើរចនាសម្ព័ននៃចរន្ដអគ្គីសនីអវិជ្ជមានក្នុងរូបភាពដែលយើងដឹងវាផ្ទុករូបថតក្នុងនោះនីមួយៗ។ ណាមួយអគ្គីសនីអវិជ្ជមានវាបន្ដនិងផ្ទុកនៅក្នុងរូបភាពឧីជីថលហ្វាល់សំរាប់តាមមកបង្ហាញរឺធ្វើការវាយបន្ដ។ជាលទ្ធផលនៅក្នុងរូបថតតលូទូកាគឺវាមើលមិនឃើញទេ ហើយរូបថតវាលាក់ជាអាថកំបាំង។ពេលខ្លះធាតុគីមីវាមិនទាន់ចេញអោយយើងឃើញទេនៅពេលលាងហ្វីលហើយទើបអាចមើលឃើញរូបថត. ពេលណាវិជ្ចមានរឺអវិជ្ចមានដែលនៅលើចំណុះសំរាប់គិតទៅលើសំម្ភារះរូបថតនិងរបៀបធ្វើបន្ត។ភាពវិជ្ជមាននែរូបថតលើហ្វីលគឺប្រើតាមប្រពៃណីនៃការថតរូបដោយអគ្គី សនីរូបថតដែលវិជ្ជមានកើតឡើងបានដោយសារក្រដាសដែលមានទីតាំងល្អ.ការមានចំនេះដឹងក្នុងការផ្ដិតរូប.ពេលខ្លះមានការប្រើប្រាសដោយការពង្រីករឺដោយការពង្រីកទាំងស្រុង។ រូបថតបានប្រើប្រាសជាច្រើនសំរាប់ជំនួញ.វិទ្យាសាស្ត្រ.ម្ចាស់កម្មន្ដសាល(e.g.photolithography)សិល្បនិងបំណងក្នុងពេលសំរាកវិស្សមកាល។