ហៀប ហ្វា ( ថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៨៤៧ ដល់ថ្ងៃទី ២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៨៨៣) ឈ្មោះកំណើត ង្វៀន ផុកហងដាត់ ជាអធិរាជទីប្រាំមួយនៃរាជវង្សង្វៀនវៀតណាម  និង សោយរាជ្យរយៈពេល៣ ខែ ២៩ ថ្ងៃ (ថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៨៨៣ ដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៨៨៣)។

អធិរាជ ហៀប ហ្វា
協和帝
អធិរាជ ដាយណាម
រជ្ជកាល30 July 1883 – 29 November 1883
អង្គមុនDục Đức
អង្គក្រោយKiến Phúc
រាជានុសិទ្ធិTôn Thất Thuyết & Nguyễn Văn Tường
Emperor of the Nguyễn dynasty
រជ្ជកាល30 July 1883 – 29 November 1883
អង្គមុនDục Đức
អង្គក្រោយKiến Phúc
ប្រសូត(1847-11-01)November 1, 1847
Imperial City of Huế, Đại Nam
សុគតNovember 29, 1883(1883-11-29) (អាយុ 36 ឆ្នាំ)
Imperial City of Huế, Đại Nam
រាជបច្ឆាញាតិ17 including 11 sons and 6 daughters
ព្រះនាម
Nguyễn Phúc Hồng Dật ()
Nguyễn Phúc Thăng ()
ឈ្មោះសម័យ និងកាលបរិច្ឆេទ
Hiệp Hòa (): did not use[១]
បច្ឆាមរណនាម
Văn Lãng Quận Vương (文朗郡王)
នាមប្រាសាទ
None
វង្សNguyễn Phúc
បិតាThiệu Trị
មាតាConcubine Trương Thị Thuận
សាសនាRuism, Buddhism

ហៀបហ្វា គឺជាកូនប្រុសទី២៩ របស់អធិរាជធៀវ ទ្រី[២] បន្ទាប់ពីក្មួយប្រុសរបស់ទ្រង់ ឌុក ដឹក ត្រូវបានមន្ត្រីរាជវាំងទម្លាក់ចេញពីដំណែងបន្ទាប់ពីរជ្ជកាលបីថ្ងៃក្នុងឆ្នាំ១៨៨៣ ទ្រង់បានអះអាងឡើងវិញនូវការទាមទាររបស់រាជវង្សលើបល្ល័ង្ក។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ទ្រង់បានធ្វើជាអធិបតីលើការបរាជ័យរបស់ប្រទេសរបស់លោកដោយកងទ័ពជើងទឹកបារាំង នៅសមរភូមិទ័នអាន ក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ១៨៨៣ ហើយនៅថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា ឆ្នាំំ១៨៨៣ គាត់បានចុះហត្ថលេខាលើ សន្ធិសញ្ញាហ្វេ ដែលបានធ្វើឱ្យវៀតណាមក្លាយជាអាណាព្យាបាលរបស់បារាំង បញ្ចប់ឯករាជ្យភាពរបស់វៀតណាម។ ចំពោះ​រឿង​នេះ លោកត្រូវបានមន្ត្រីជំនាញដាក់ពង្រាយ និង​បង្ខំ​ធ្វើ​អត្តឃាត។ [៣] [៤]

ឯកសារយោង កែប្រែ

  1. When he ascended the throne, the era name "Hiệp Hòa" was planned to start to use in Tết of the next lunar year. But he was deposed after four months, the era name "Tự Đức" (嗣德) remained unchanged.
  2. (in Vietnamese) Nguyễn Phúc tộc Thế phả. Huế: Thuận Hóa Publishing House. 1995. p. 366. 
  3. The last emperors of Vietnam : from Tu Duc to Bao Dai. Westport, Conn., USA: Greenwood Press. 2000. pp. 16–17. ល.ស.ប.អ. 978-0-313-31170-3. 
  4. The history of Vietnam. Westport, Conn., USA: Greenwood Press. 2008. pp. xvii, 22–23. ល.ស.ប.អ. 978-0-313-34193-9.