អង្គភាពដំណើរការកណ្តាល
CPU (ពាក្យពេញ៖ Central Processing Unit) គឺជាផ្នែករឹងមួយនៅក្នុងកុំព្យូទ័រដែលផ្ទុកនូវការណែនាំ (instruction) សម្រាប់កម្មវិធីកុំព្យូទ័រ ដោយប្រតិបត្តិលើលេខនព្វន្តបឋម តក្កវិទ្យា និងប្រតិបត្តិការចេញចូល (input/output) របស់ប្រព័ន្ធ។ ពាក្យ CPU ត្រូវបានប្រើក្នុងវិស័យកុំព្យូទ័រចាប់តាំងពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០មក។[១] ទ្រង់ទ្រាយ ការរចនា និងការអនុវត្តរបស់ CPU ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរជាវគ្គៗក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ប៉ុន្តែប្រតិបត្តិការមូលដ្ឋានរបស់ពួកវានៅតែដូចគ្នាដដែល។
កុំព្យូទ័រមួយអាចមាន CPU ច្រើនជាងមួយ ដែលនេះហៅថាពហុដំណើរការ (multiprocessing) ។ រាល់ CPU ទំនើបៗទាំងអស់គឺជាប្រភេទមីក្រូ (microprocessor) ដែលស្ថិតនៅលើបន្ទះឈីបមួយប៉ុណ្ណោះ។ សៀគ្វីរួមចូលគ្នាខ្លះ (integrated circuit ឬ IC) មានផ្ទុក CUP ច្រើននៅលើឈីបមួយ ហើយសៀវគ្វីនោះត្រូវបានហៅថា multi-core processor ។ ចំណែកសៀគ្វីរួមបញ្ចូលគ្នា ដែលមាន CPU តែមួយក៏អាចផ្ទុកគ្រឿងឧបករណ៍ណាមួយ (peripheral device) និងសមាសភាគផ្សេងៗទៀតរបស់កុំព្យូទ័រ ដែលនេះត្រូវបានហៅថា ប្រព័ន្ធលើឈីបមួយ (SoC, System on a Chip) ។
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ Weik, Martin H. (1961). "A Third Survey of Domestic Electronic Digital Computing Systems".