ខ្ញី
ខ្ញី (អង់គ្លេស:Ginger) ជាប្រទាល ឬ រុក្ខជាតិផ្កាដែលកើតចេញមើមឫសរបស់វាហើយដុះលូតចេញជាស្លឹកនិងផ្កា ខ្ញីត្រូវបានគេប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយជាគ្រឿងទេស និងជាឱសថបុរាណ។ វាជារុក្ខជាតិតិណជាតិដែលមានអាយុច្រើនឆ្នាំដែលដុះជាពន្លកប្រចាំឆ្នាំ មានកំពស់ប្រហែលមួយម៉ែត្រ មានស្លឹកតូចទ្រវែង។[១][២]
ខ្ញីមានដើមកំណើតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីកោះ ហើយទំនងជាត្រូវបានគេដាំដំបូងដោយក្រុមជនជាតិអូទ្រីស។ខ្ញីជារុក្ខជាតិដាំដុះច្រើននៅតំបន់ត្រូពិកមានពន្លឺ និងកម្តៅព្រះអាទិត្យ។ គេបានរកឃើញដានជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ស្តីពីអំពីការទទួលទានខ្ញីតាំងពីជាង៣៥០០ឆ្នាំមុន ឯគុណប្រយោជន៍របស់ខ្ញីក៏ត្រូវបានគេកត់ត្រាទុកតាំងពីជាង៥០០០ឆ្នាំមុនឯណោះ។ ខ្ញីនេះមានប្រើប្រាស់ច្រើនជាយូរយារណាស់មកហើយនៅតំបន់អាស៊ីជាម្ហូប និងជាឱសថ និងទើបនាំទៅកាន់ពិភពអឺរ៉ុបតាមរយៈពួករ៉ូម៉ាំង និងក្រិក។[៣] ខ្ញីគឺជាគ្រឿងទេសដំបូងគេដែលត្រូវបាននាំចេញពីអាស៊ី មកដល់អឺរ៉ុបជាមួយនឹងពាណិជ្ជកម្មគ្រឿងទេស ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយជនជាតិក្រិច និងរ៉ូមបុរាណ។ ប្រើក្នុងឱសថបុរាណក្នុងប្រទេសចិន ឥណ្ឌា និងជប៉ុនជាច្រើនសតវត្សមកហើយ ហើយជាអាហារបំប៉ន ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថាខ្ញីអាចមានប្រយោជន៍សម្រាប់ការចង្អោរ និងក្អួតស្រាលដែលទាក់ទងនឹងការមានផ្ទៃពោះ ទោះបីជាសុវត្ថិភាពរបស់វាមិនត្រូវបានបង្ហាញក៏ដោយ។វានៅតែមិនប្រាកដថាតើខ្ញីមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលជំងឺអ្វីទេ ហើយការប្រើខ្ញីជាថ្នាំមិនត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋបាលចំណីអាហារនិងឱសថ (FDA) ទេ។ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ការផលិតខ្ញីពិភពលោកមានចំនួន៤.៣ លានតោន ដែលដឹកនាំដោយប្រទេសឥណ្ឌា ជាមួយនឹង៤៣% នៃចំនួនសរុបពិភពលោក។[៤][៥]
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ Gray, Nora E. (2017-09-20). "Centella asiatica: phytochemistry and mechanisms of neuroprotection and cognitive enhancement". Phytochemistry Reviews 17 (1): 161–194. ISSN 1568-7767. DOI:10.1007/s11101-017-9528-y.
- ↑ Sutarno H, Hadad EA, Brink M (1999). "Zingiber officinale Roscoe". In De Guzman CC, Siemonsma JS (eds.). Plant resources of South-East Asia: no.13: Spices. Leiden (Netherlands): Backhuys Publishers. pp. 238–244.
- ↑ "គុណប្រយោជន៍របស់ខ្ញីសម្រាប់សុខភាព". spiencambodia.com. Retrieved 2024-05-01.
- ↑ "Zingiber officinale Roscoe". Kew Science, Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. 2017. Retrieved 25 November 2017.
- ↑ Howard, Robert (១៩ ខែវិច្ឆិកា ២០២៣), United Nations and U.S. State Department React to Human Rights Abuses in Iran : September 22, September 26, October 20, and October 26, 2022, CQ Press, pp. 522–529, ល.ស.ប.អ. 978-1-0719-0159-5, http://dx.doi.org/10.4135/9781071901601.n40, បានយកមក 2024-05-01